Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Flavio Biondo (latınca Flavius Blondus) — (1392–4 iyun 1463) italyan İntibah dövrünün humanist tarixçisidir. O, tarixin üç dövr (qədim, orta əsr, müasir) bölgüsündən istifadə edən ilk tarixçilərdən biri olub və ilk arxeoloqlardan biri kimi tanınır. Romanya bölgəsindəki paytaxt Forli şəhərində anadan olan Flavio kiçik yaşlarından yaxşı təhsil almışdı. Qısa müddət ərzində Milanda yaşadığı dövrdə o, Siseronun "Brut" dialoqunun unikal əlyazmasını aşkar edərək köçürmüşdür. 1433-cü ildə Romaya köçən Biondo burada yazıçılıq fəaliyyətinə başlayır; 1444-cü ildə IV Yevgeninin rəhbərliyi altında Dəftərxana katibliyinə təyin edilir və onu Ferrara, eləcə də Florensiyada sürgündə olarkən də müşayiət etmişdir. IV Yevgeninin ölümündən sonra Flavio papanın varisləri V Nikolay, III Kallikst və humanist II Piyin də katibliyini etmişdir.
| Flavio Biondo | |
|---|---|
| lat. Flavius Blondus | |
 | |
| Doğum tarixi | 1388, ən tezi noyabr 1392 və ən geci 1 dekabr 1392 və ya 1392 |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 4 iyun 1463[…] |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | tarixçi, arxeoloq, coğrafiyaşünas |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Arxeoloji əsərləri
Flavio qədim Romanın xarabalıqları və topoqrafiyası haqqında sistematik və sənədləşdirilmiş üç ensiklopedik əsər nəşr etdirmişdir ki, məhz bu səbəbdən o ilk arxeoloqlardan biri kimi tanınmışdır. Sonrakı tarixçilər Flavio və onun yaşlı müasiri Poggio Brassiolini tərəfindən qoyulmuş təməllər üzərində tarixi öyrənmişlər. O dövrdə qədim Roma xarabalıqları böyük ərazini əhatə edirdi və öyrənilməmişdi. 1420-ci ildə Brassiolini Kapitolini ziyarət edən zaman yalnız boş tarlaları görmüşdü. Eroziyaya uğramış torpağın altında qalmış Forumda inəklər və donuzlar otarılırdı. Flavio və onun humanist yoldaşı Leon Battista Alberti Romanın memarlığını, topoqrafiyasını və tarixini araşdırmağa və sənədləşdirməyə başladılar və bu müddətdə Romanın keçmiş şöhrəti haqqında təsəvvürləri canlandırdılar.
Flavionun ilk əsəri qədim Roma topoqrafiyasının yenidən qurulmasına həsr olunan "De Roma instaurata" (Roma bərpa edildi, 3 cild, 1444–1448) idi. Bu, qalan xarabalıqlara əsaslanaraq, əvvəllər Romanın necə göründüyünü yenidən canlandırmaqla Romanı əvvəlki əzəmət zirvələrinə qaytarmaq üçün çox təsirli, humanist baxışlarla yazılmış əsər idi. Bu əsər Roma xarabalıqları və ya əslində hər hansı bir qədim xarabalıq haqqında ilk sistemli və yaxşı sənədləşdirilmiş bələdçi kitabı idi.
İkinci əsər müasir hökumət və hərbi islahatlar üçün bir model olan bütpərəst Roma haqqında məşhur "De Roma triumphante" ("Müzəffər Roma", 1479) adlanırdı. Kitab papalığı Roma İmperiyasının davamı kimi təqdim etməklə yanaşı, Roma vətənpərvərliyinin və qədim Romaya hörmətin canlanmasında çox təsirli olmuşdur.
Tarixi əsərləri
Biondonun ən böyük əsərləri "Italia illustrata" ("İşıqlandırılmış İtaliya", 1448–1458-ci illərdə yazılmış, 1474-cü ildə nəşr olunmuş) və "Historiarum ab inclinatione Romanorum imperii decades"dir (Roma İmperiyasının Dağılmasının Onilliklər Tarixi, 1439-cu ildən 1453-cü illərdə yazılmış, 1483-cü ildə nəşr olunmuşdur).
Italia illustrata (1474) müəllifin şəxsi səyahətlərinə və İtaliyanın on dörd bölgəsinin tarixinə əsaslanan coğrafi əsərdir. Diqqətlərini sadəcə bəzi regionlara yönləndirmiş orta əsr coğrafiyaçılarından fərqli olaraq, Biondo, Strabonu əsas götürərək, İtaliyanın bütün yarımadanı əhatə etməsi ideyasını bərpa etdi. Topoqrafiya vasitəsilə o, antik dövrü müasir dövrlə, hər bir yerin təsviri, toponiminin etimologiyası və zamanla dəyişməsi, hər bir məkanla bağlı mühüm hadisələrin konspekti ilə əlaqələndirmək niyyətində idi. Bu ilk tarixi coğrafiya Roma Respublikası və İmperiyasından və Böyük Karlın, eləcə də onun xələfləri olan Müqəddəs Roma İmperatorlarının təhlilindən başlayır. O, XV əsrin birinci yarısında klassiklərin humanist dirçəlişi və bərpasının gözəl təsvirini verir.
Flavionun ən böyük əsəri, 410-cu ildə vestqotlar tərəfindən Romanın talan edilməsindən müasir İtaliyaya (1442) qədər olan dövrü əhatə edən və otuz iki kitabdan ibarət Avropa tarixini əks etdirən "Historiarum ab Inclinatione Romanorum Imperii" (Venesiya, 1483) əsəridir. Yalnız ən etibarlı və ilkin mənbələrdən istifadə edərək, Biondo üç mərhələli tarixi çərçivədən istifadə etmişdir. Leonardo Bruni Biondonun əsəri ilə təxminən eyni vaxtda yazılmış "Florensiya xalqının tarixi" kitabında da üç mərhələli tarixi çərçivədən istifadə etmişdir.
Həmçinin bax
Mənbələr
- Repertorium Blondianum [1]
- Rome Restored, Edited by Fabio Della Schiava and William McCuaig, English translation, To be announced.
- "Flavio Biondo". In Encyclopædia Britannica Online.
- "Flavio Biondo" in Catholic Encyclopedia (1907).
- Castner, Catherine J. (ed., trans., comm.). Biondo Flavio's Italia illustrata: Text, translation, and commentary. Vol. I: Northern Italy. (Binghamton, NY: Global Academic Publishing, 2005).
- J. A. White (ed., trans.), Biondo Flavio, Italy Illuminated. Vol. 1: Books I–IV, I Tatti Renaissance Library 20 (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2005) and Italy Illuminated. Vol. 2: Books V–VIII, I Tatti Renaissance Library 75 (Cambridge, MA: Harvard University Press, 2016)
- F. Della Schiava (ed.), Blondus Flavius, "Roma instaurata". Vol. 1, Edizione Nazionale delle Opere di Biondo Flavio, 7 (Roma: Istituto Storico Italiano per il Medioevo, 2020)
İstinadlar
- Fubini R. BIONDO Flavio // Dizionario Biografico degli Italiani (it.). 1968. Vol. 10.
- BNE authority file.
- BeWeB.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Бьондо Флавио // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- Angelo Mazzocco. A New Sense of the Past: The Scholarship of Biondo Flavio (1392–1463). Leuven University Press. 2016. ISBN .
- Frances Muecke; Maurizio Campanelli. The invention of Rome: Biondo Flavio's Roma Triumphans and its Worlds. Librairie Droz S.A. 2017.
Xarici keçidlər
- De Origine et Gestis Venetorum
- Historiae Ab Inclinatione Romanorum Imperii
- Historiarum ab inclinatione romanorum imperii
- Italia Illustrata
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Flavio Biondo latinca Flavius Blondus 1392 4 iyun 1463 italyan Intibah dovrunun humanist tarixcisidir O tarixin uc dovr qedim orta esr muasir bolgusunden istifade eden ilk tarixcilerden biri olub ve ilk arxeoloqlardan biri kimi taninir Romanya bolgesindeki paytaxt Forli seherinde anadan olan Flavio kicik yaslarindan yaxsi tehsil almisdi Qisa muddet erzinde Milanda yasadigi dovrde o Siseronun Brut dialoqunun unikal elyazmasini askar ederek kocurmusdur 1433 cu ilde Romaya kocen Biondo burada yaziciliq fealiyyetine baslayir 1444 cu ilde IV Yevgeninin rehberliyi altinda Defterxana katibliyine teyin edilir ve onu Ferrara elece de Florensiyada surgunde olarken de musayiet etmisdir IV Yevgeninin olumunden sonra Flavio papanin varisleri V Nikolay III Kallikst ve humanist II Piyin de katibliyini etmisdir Flavio Biondolat Flavius BlondusDogum tarixi 1388 en tezi noyabr 1392 ve en geci 1 dekabr 1392 ve ya 1392Dogum yeri Forli Forli Cezena eyaleti d Emiliya RomanyaVefat tarixi 4 iyun 1463 Vefat yeri Roma Papa dovletiFealiyyeti tarixci arxeoloq cografiyasunas Vikianbarda elaqeli mediafayllarArxeoloji eserleriFlavio qedim Romanin xarabaliqlari ve topoqrafiyasi haqqinda sistematik ve senedlesdirilmis uc ensiklopedik eser nesr etdirmisdir ki mehz bu sebebden o ilk arxeoloqlardan biri kimi taninmisdir Sonraki tarixciler Flavio ve onun yasli muasiri Poggio Brassiolini terefinden qoyulmus temeller uzerinde tarixi oyrenmisler O dovrde qedim Roma xarabaliqlari boyuk erazini ehate edirdi ve oyrenilmemisdi 1420 ci ilde Brassiolini Kapitolini ziyaret eden zaman yalniz bos tarlalari gormusdu Eroziyaya ugramis torpagin altinda qalmis Forumda inekler ve donuzlar otarilirdi Flavio ve onun humanist yoldasi Leon Battista Alberti Romanin memarligini topoqrafiyasini ve tarixini arasdirmaga ve senedlesdirmeye basladilar ve bu muddetde Romanin kecmis sohreti haqqinda tesevvurleri canlandirdilar Flavionun ilk eseri qedim Roma topoqrafiyasinin yeniden qurulmasina hesr olunan De Roma instaurata Roma berpa edildi 3 cild 1444 1448 idi Bu qalan xarabaliqlara esaslanaraq evveller Romanin nece gorunduyunu yeniden canlandirmaqla Romani evvelki ezemet zirvelerine qaytarmaq ucun cox tesirli humanist baxislarla yazilmis eser idi Bu eser Roma xarabaliqlari ve ya eslinde her hansi bir qedim xarabaliq haqqinda ilk sistemli ve yaxsi senedlesdirilmis beledci kitabi idi Ikinci eser muasir hokumet ve herbi islahatlar ucun bir model olan butperest Roma haqqinda meshur De Roma triumphante Muzeffer Roma 1479 adlanirdi Kitab papaligi Roma Imperiyasinin davami kimi teqdim etmekle yanasi Roma vetenperverliyinin ve qedim Romaya hormetin canlanmasinda cox tesirli olmusdur Tarixi eserleriBiondonun en boyuk eserleri Italia illustrata Isiqlandirilmis Italiya 1448 1458 ci illerde yazilmis 1474 cu ilde nesr olunmus ve Historiarum ab inclinatione Romanorum imperii decades dir Roma Imperiyasinin Dagilmasinin Onillikler Tarixi 1439 cu ilden 1453 cu illerde yazilmis 1483 cu ilde nesr olunmusdur Italia illustrata 1474 muellifin sexsi seyahetlerine ve Italiyanin on dord bolgesinin tarixine esaslanan cografi eserdir Diqqetlerini sadece bezi regionlara yonlendirmis orta esr cografiyacilarindan ferqli olaraq Biondo Strabonu esas goturerek Italiyanin butun yarimadani ehate etmesi ideyasini berpa etdi Topoqrafiya vasitesile o antik dovru muasir dovrle her bir yerin tesviri toponiminin etimologiyasi ve zamanla deyismesi her bir mekanla bagli muhum hadiselerin konspekti ile elaqelendirmek niyyetinde idi Bu ilk tarixi cografiya Roma Respublikasi ve Imperiyasindan ve Boyuk Karlin elece de onun xelefleri olan Muqeddes Roma Imperatorlarinin tehlilinden baslayir O XV esrin birinci yarisinda klassiklerin humanist dircelisi ve berpasinin gozel tesvirini verir Flavionun en boyuk eseri 410 cu ilde vestqotlar terefinden Romanin talan edilmesinden muasir Italiyaya 1442 qeder olan dovru ehate eden ve otuz iki kitabdan ibaret Avropa tarixini eks etdiren Historiarum ab Inclinatione Romanorum Imperii Venesiya 1483 eseridir Yalniz en etibarli ve ilkin menbelerden istifade ederek Biondo uc merheleli tarixi cerciveden istifade etmisdir Leonardo Bruni Biondonun eseri ile texminen eyni vaxtda yazilmis Florensiya xalqinin tarixi kitabinda da uc merheleli tarixi cerciveden istifade etmisdir Hemcinin baxArxeologiya Intibah dovru Humanizm TopoqrafiyaMenbelerRepertorium Blondianum 1 Rome Restored Edited by Fabio Della Schiava and William McCuaig English translation To be announced Flavio Biondo In Encyclopaedia Britannica Online Flavio Biondo in Catholic Encyclopedia 1907 Castner Catherine J ed trans comm Biondo Flavio s Italia illustrata Text translation and commentary Vol I Northern Italy Binghamton NY Global Academic Publishing 2005 J A White ed trans Biondo Flavio Italy Illuminated Vol 1 Books I IV I Tatti Renaissance Library 20 Cambridge MA Harvard University Press 2005 and Italy Illuminated Vol 2 Books V VIII I Tatti Renaissance Library 75 Cambridge MA Harvard University Press 2016 F Della Schiava ed Blondus Flavius Roma instaurata Vol 1 Edizione Nazionale delle Opere di Biondo Flavio 7 Roma Istituto Storico Italiano per il Medioevo 2020 IstinadlarFubini R BIONDO Flavio Dizionario Biografico degli Italiani it 1968 Vol 10 BNE authority file BeWeB Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Bondo Flavio Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Angelo Mazzocco A New Sense of the Past The Scholarship of Biondo Flavio 1392 1463 Leuven University Press 2016 ISBN 978 9462700482 Frances Muecke Maurizio Campanelli The invention of Rome Biondo Flavio s Roma Triumphans and its Worlds Librairie Droz S A 2017 Xarici kecidlerDe Origine et Gestis Venetorum Historiae Ab Inclinatione Romanorum Imperii Historiarum ab inclinatione romanorum imperii Italia Illustrata