Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yohann Yozef Vensel Anton Frans Karl qraf Radetski (alm. Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz; 2 noyabr 1766[…] – 5 yanvar 1858[…], Milan) — Avstriya sərkərdəsi və dövlət xadimi, Lombardiya-Venesiya krallığının vitse-kralı.
| Yozef Radetski | |
|---|---|
| alm. Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz çex. Jan Josef Václav Antonín František Karel hrabě Radecký z Radče | |
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 2 noyabr 1766[…] |
| Vəfat tarixi | 5 yanvar 1858[…](91 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | ağciyər iltihabı |
| Vətəndaşlığı | |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Habsburq monarxiyası |
| Xidmət illəri | 1785-ci ildən |
| Rütbəsi | Feldmarşal |
| Döyüşlər |
|
| Təltifləri |  |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Trşebnitse (indi Sedlçani şəhəri daxilində) qalasında anadan olub. Erkən yaşlarından yetim qalmış və babası tərəfindən tərbiyə edilmişdir. Theresianumda oxuyub. 1784-cü ildə İmperator Ordusunun 2-ci kirasir alayının kursantı olub. Feldmarşallar Lassi və Laudonun rəhbərliyi altında 1787-1791-ci illərdə Avstriya-Türk müharibəsində iştirak etmişdir.
Napoleon müharibələri
1792-1795-ci illərdə Hollandiyada və Reyndə fransızlarla döyüşlərdə iştirak etmişdir. 1794-cü ildə Fleurus döyüşündə fransızlar tərəfindən mühasirəyə alınaraq mühasirəyə alınan Şarlerua şəhərinin taleyi həll olunan zaman süvari dəstəyə rəhbərlik etmişdir.
1796-cı ildən İtaliyada xidmət edib. Kapitan rütbəsi ilə, feldzemehmeister Bolyenin adyutantı olub. Valeggionun altında qusar dəstəsi ilə Beaulieu fransızlardan xilas etdi. Mayor rütbəsi ilə Mantua'nın müdafiəsində iştirak etdi. 1799-cu ildə podpolkovnik rütbəsi altında Feldmarşal Aleksandr Suvorovun komandanlığı altında Trebbia və Novi döyüşlərində iştirak etdi, polkovnik rütbəsi aldı. 1800-cü ildə, Marenqo döyüşündə, Baş qərargah zabiti olaraq Melas süvarilərindən 5 güllə yarası aldı. Elə həmin il Hohenlinden döyüşündə iştirak etdi. 1801-ci ildə 3-cü dərəcəli Mariya Tereza ordeni ilə təltif edildi. İtaliyada xidmət etdiyi müddətdə bir strateq bacarığını nümayiş etdirdi. Qeyri-müəyyən "kordon sistemi" nin əleyhinə idi.
İtaliya kampaniyası
1848-ci ildə baş verən İtaliyada baş verən inqilab, Radetskini üsyançılar və Kral Karl Albertin Sardiniya ordusu ilə müqayisədə əlverişsiz vəziyyətə gətirdi. Üsyanı zorla yatırmağa çalışdı, ancaq Milan küçələrində 5 günlük bir döyüşdən sonra, 23 mart gecəsi 15.000 nəfərlik bir ordu ilə Verona geri çəkildi. Orada gücləndi, möhkəmləndirmələr gözlədi və düşmənin fəaliyyətsizliyindən faydalanaraq, may ayının əvvəllərində hücuma keçdi. Mayın 6-da Santa Lusiyada Sardinalıları məğlub edərək cəsarətli və bacarıqlı cinah hərəkəti ilə Mantua yaxınlığındakı Mincio çayını keçdi və 29 Mayda Kurtatonda yeni bir qələbə qazandı, ancaq 30 Mayda mühasirəyə alınan mühasirəyə alınmış Sardinalıları azad etmək məqsədinə çatmadı.
İyulun 25-də Radetzky Kustoçda Sardinalıları məğlub etdi və 6 Avqustda Milanı işğal etdi, bunun üçün sonradan I dərəcəli Müqəddəs Georgi ordeni aldı və 9 avqustda Sardiniya kralına barışdı. 10 Mart 1849-cu ildə hərbi əməliyyatlar yenidən başladı və 23 Martda Radetski Novaranın altındakı sardinalılara yeni bir məğlubiyyət verdi, müharibənin nəticəsini təyin etdi. Avqustun sonunda Venesiya yıxıldıqdan sonra Lombardo-Venesiya Krallığının vitse-kralı olaraq Radetski, sərt tədbirlərin köməyi ilə İtaliyada sakitliyi bərpa etdi.
Xatirəsi
- 1848-ci ildə İohann Ştrauss Radetskinin şərəfinə bəstələmişdir.
İstinadlar
- Joseph, Graf Radetzky // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Joseph Wenzel Radetzky // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Wurzbach D. C. v. Radetzky, Joseph Graf (alm.). // Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich: enthaltend die Lebensskizzen der denkwürdigen Personen, welche seit 1750 in den österreichischen Kronländern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt haben Wien: 1856. Vol. 24. S. 177.
- https://anno.onb.ac.at/cgi-content/anno?apm=0&aid=mil&datum=18580106&seite=01.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yohann Yozef Vensel Anton Frans Karl qraf Radetski alm Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz 2 noyabr 1766 5 yanvar 1858 Milan Avstriya serkerdesi ve dovlet xadimi Lombardiya Venesiya kralliginin vitse krali Yozef Radetskialm Johann Joseph Wenzel Anton Franz Karl Graf Radetzky von Radetz cex Jan Josef Vaclav Antonin Frantisek Karel hrabe Radecky z RadceSexsi melumatlarDogum tarixi 2 noyabr 1766 1766 11 02 Vefat tarixi 5 yanvar 1858 1858 01 05 91 yasinda Vefat yeri Milan Lombardiya Venesiya kralligi Avstriya imperiyasiVefat sebebi agciyer iltihabiVetendasligi Avstriya imperiyasiHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Habsburq monarxiyasiXidmet illeri 1785 ci ildenRutbesi FeldmarsalDoyusler Napoleon muharibeleri Avstriya Italiya muharibesi Osmanli Avstriya muharibesi 1787 1791 Fransiz Inqilabi muharibeleri d 1848 1849 cu iller Italiya inqilabiTeltifleri Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTrsebnitse indi Sedlcani seheri daxilinde qalasinda anadan olub Erken yaslarindan yetim qalmis ve babasi terefinden terbiye edilmisdir Theresianumda oxuyub 1784 cu ilde Imperator Ordusunun 2 ci kirasir alayinin kursanti olub Feldmarsallar Lassi ve Laudonun rehberliyi altinda 1787 1791 ci illerde Avstriya Turk muharibesinde istirak etmisdir Napoleon muharibeleri 1792 1795 ci illerde Hollandiyada ve Reynde fransizlarla doyuslerde istirak etmisdir 1794 cu ilde Fleurus doyusunde fransizlar terefinden muhasireye alinaraq muhasireye alinan Sarlerua seherinin taleyi hell olunan zaman suvari desteye rehberlik etmisdir 1796 ci ilden Italiyada xidmet edib Kapitan rutbesi ile feldzemehmeister Bolyenin adyutanti olub Valeggionun altinda qusar destesi ile Beaulieu fransizlardan xilas etdi Mayor rutbesi ile Mantua nin mudafiesinde istirak etdi 1799 cu ilde podpolkovnik rutbesi altinda Feldmarsal Aleksandr Suvorovun komandanligi altinda Trebbia ve Novi doyuslerinde istirak etdi polkovnik rutbesi aldi 1800 cu ilde Marenqo doyusunde Bas qerargah zabiti olaraq Melas suvarilerinden 5 gulle yarasi aldi Ele hemin il Hohenlinden doyusunde istirak etdi 1801 ci ilde 3 cu dereceli Mariya Tereza ordeni ile teltif edildi Italiyada xidmet etdiyi muddetde bir strateq bacarigini numayis etdirdi Qeyri mueyyen kordon sistemi nin eleyhine idi Italiya kampaniyasi 1848 ci ilde bas veren Italiyada bas veren inqilab Radetskini usyancilar ve Kral Karl Albertin Sardiniya ordusu ile muqayisede elverissiz veziyyete getirdi Usyani zorla yatirmaga calisdi ancaq Milan kucelerinde 5 gunluk bir doyusden sonra 23 mart gecesi 15 000 neferlik bir ordu ile Verona geri cekildi Orada guclendi mohkemlendirmeler gozledi ve dusmenin fealiyyetsizliyinden faydalanaraq may ayinin evvellerinde hucuma kecdi Mayin 6 da Santa Lusiyada Sardinalilari meglub ederek cesaretli ve bacariqli cinah hereketi ile Mantua yaxinligindaki Mincio cayini kecdi ve 29 Mayda Kurtatonda yeni bir qelebe qazandi ancaq 30 Mayda muhasireye alinan muhasireye alinmis Sardinalilari azad etmek meqsedine catmadi Iyulun 25 de Radetzky Kustocda Sardinalilari meglub etdi ve 6 Avqustda Milani isgal etdi bunun ucun sonradan I dereceli Muqeddes Georgi ordeni aldi ve 9 avqustda Sardiniya kralina barisdi 10 Mart 1849 cu ilde herbi emeliyyatlar yeniden basladi ve 23 Martda Radetski Novaranin altindaki sardinalilara yeni bir meglubiyyet verdi muharibenin neticesini teyin etdi Avqustun sonunda Venesiya yixildiqdan sonra Lombardo Venesiya Kralliginin vitse krali olaraq Radetski sert tedbirlerin komeyi ile Italiyada sakitliyi berpa etdi Xatiresi source source Radetski marsi1848 ci ilde Iohann Strauss Radetskinin serefine bestelemisdir IstinadlarJoseph Graf Radetzky Encyclopaedia Britannica ing Joseph Wenzel Radetzky Brockhauz Ensiklopediyasi alm Wurzbach D C v Radetzky Joseph Graf alm Biographisches Lexikon des Kaiserthums Oesterreich enthaltend die Lebensskizzen der denkwurdigen Personen welche seit 1750 in den osterreichischen Kronlandern geboren wurden oder darin gelebt und gewirkt habenWien 1856 Vol 24 S 177 https anno onb ac at cgi content anno apm 0 amp aid mil amp datum 18580106 amp seite 01