Akdes Nimet Kurat (22 aprel 1903,Kazan - 8 sentyabr 1971, İstanbul) — Tatar əsilli Türk tarixçi.
Akdes Nimet Kurat | |
---|---|
Doğum tarixi | 22 aprel 1903 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 8 sentyabr 1971 (68 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili |
|
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
22 aprel 1903-cü ildə, Kazanın bağlı Berkete kəndində, Tahir Şahmurad ilə Şakirə İrfanın övladı olaraq dünyaya gəldi. 1920-ci ildə Bügülmə Litseyindən məzun oldu və təhsilinə davam etmək üçün öncə Leninqrad və arxasından Moskvaya getdiysə də, ali təhsilini buralarda tamamlamadı. 1922də, təhsilini davam etdirmək üçün Almaniyani planlasa da, Litva üzərindən Polşaya gedərkən pasaportsuz olduğu üçün tutuklandı və burada altı aya qədər həbsxanada yatdı. Həbsdən çıxmasının ardından Varşava yaxınlarındaki bir malikanədə təqribən il yarım çalışdı, bu əsnada Ləhcə öyrəndi. Polşadaki Türkiyə elçiliyindən aldığı pasaportla 1924-cü ilin noyabrında İstanbula gəldi.
İstanbul Darülfünunu Ədəbiyyat fakültəsində tarix və fəlsəfə təhsili aldı. 1925 avqustunda tərəfindən Türkiyat İnstitutuna asisent olaraq alındı. may 1928-ci ildə tarix bölümündən məzun olmasının ardından Almaniyadaki və üniversitətlərində Şərqi Avropa, Bizans tarixi, iqtisadi və fəlsəfə sahələrində təhsil gördü. 1933-cü ildə İstanbula dönməsiylə birlikdə orta zamanlar tarixi dosent adaylığına gətirildi. 1935-ci ildə Kurat soyadını aldı. 1937-ci ildə İsveçə gedərək Uppsala Universitetində dərs verdi və eyni zamanda paytaxt Stokholmdakı araşdırmalarla məşğul oldu. Burada keçirdiyi bir illik müddətdə və sonrasında Berlin, Vyana, London, Paris kimi mərkəzlərdəki arxiv və kitabxanalarda apardığı araşdırmalarda Prut Səfəri və Barışı adlı əsəri üçün sənədlər və materiallar topladı.
1938-ci ildə Türkiyəyə dönməsinin ardından Kurat; Dənizli Liseyi, Qazi Tərbiyə İnstitutu kimi təhsil qurumlarında tarixdən dərs dedi. 1941-ci ilin sentyabrında, Ankara Universiteti Ankara Universiteti Dil və Tarix-Coğrafya Fakültəsi kapsamında açılan Rus Dili və Ədəbiyyatı bölümünə dosent təyin edildi, 1944-cü ildə isə professorluğa yüksəldildi. Ertəsi il Ortaçağlar tarixi profesorluğuna gətirilən Kurat; 1954–1955-ci illərdə Ankara Universiteti Dil və Tarix-Coğrafya Fakültəsi dekanı olaraq çalışdı. 28 avqust 1971-ci ildə, Ankaradan İstanbula gedərkən içində bolduğu avtobusun qəza keçirməsi nəticəsində ağır yaralandı, 8 sentyabr günü isə İstanbulda vəfat ətti.
Əsərləri
- Diə türkischə prosographiə bəi Ləonikas Chalcocondilas (Hamburg, 1933)
- Çaka Bəy: İzmir və Civarındaki Adaların ilk Türk Bəyi (M. S. 1081–1096) (İstanbul, 1936, 1945, 1966)
- Pəçənək Tarihi (İstanbul 1937)
- Kazan Hanlığını Kuran Uluğ Muhamməd Hanın Yarlığı (İstanbul, 1937)
- Topkapı Sarayı Müzəsi Arşivindəki Altınordu, Kırım və Türkistan Hanlarına Ait Yarlık və Bitikləri İstanbul 1940 İsvəç Kralı Kari XII m Hayatı və Faaliyəti (İstanbul, 1940)
- İsvəç Kral Karl XII m Türkiyədə Kalışı və Bu Sıralarda Osmanlı İmparatorluğu (İstanbul, 1943)
- Rusya Tarihi. Başlangıcından 1911yə Kadar (Ankara, 1948, 1999)
- Prut Səfəri və Barışı, I–II (Ankara, 1951, 1953)
- Türk-İngiliz Münasəbətlərinin Başlangıcı və Gəlişməsi (1553–1610) (Ankara, 1953)
- Thə Dəspatchəs of Sir Robərt Sutton. Ambassador in Constantinoplə 1710–1714 (Londra, 1953)
- Türk Amərikan Münasəbətlərinə Kısa Bir Bakış (1800–1959) (Ankara, 1959)
- Başkan Lyndon B. Jonson və Amərika Birləşik Dəvlətləri Cumhurbaşkanlığı (Ankara, 1964)
- Türkiyə və İdil Boyu. 1569 Astrahan Səfəri, Tən-İdil Kanalı və XVI–XVIII. Yüzyıl Osmanlı-Rus Münasəbətləri (Ankara, 1966)
- Türkiyə və Rusiya: XVIII. Yüzyıl Sonundan Kurtuluş Savaşma Kadar Türk-Rus İlişkiləri (1798–1919) (Ankara, 1970)
- IV-XVII1. Yüzyıllarda Karadəniz Kuzəyindəki Türk Kavimləri və Dəvlətləri (Ankara, 1972)
İstinadlar
- "Kazan Türklərindən Prof. Dr. Akdes Nimet Kurat"; Baştav, Şərif; sf. 119
- "Hocam Profesör Doktor Akdəs Nimət Kurat"; Kopraman, Kazın Yaşar; sf. 425
- http://www.bəlgələr.com/blg/2hgl/prof-dr-akdəs-nimət-kurat-hayati-və-əsərləri[ölü keçid] |başlık=Akdəs Nimət Kurat |ilk=Mahmut |son=Şakiroğlu |ansiklopədi=Türkiyə Diyanət Vakfı İslam Ansiklopədisi |yayımcı= |cilt=XXVI. cilt |yər=Ankara |yıl=2002 |sayfalar=430-431}}
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Akdes Nimet Kurat 22 aprel 1903 Kazan 8 sentyabr 1971 Istanbul Tatar esilli Turk tarixci Akdes Nimet KuratDogum tarixi 22 aprel 1903 1903 04 22 Dogum yeri Kazan Kazan qezasi d Kazan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 8 sentyabr 1971 1971 09 08 68 yasinda Vefat yeri Istanbul Istanbul ili TurkiyeTehsili Istanbul Universitetinin edebiyyat fakultesi d Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati22 aprel 1903 cu ilde Kazanin bagli Berkete kendinde Tahir Sahmurad ile Sakire Irfanin ovladi olaraq dunyaya geldi 1920 ci ilde Bugulme Litseyinden mezun oldu ve tehsiline davam etmek ucun once Leninqrad ve arxasindan Moskvaya getdiyse de ali tehsilini buralarda tamamlamadi 1922de tehsilini davam etdirmek ucun Almaniyani planlasa da Litva uzerinden Polsaya gederken pasaportsuz oldugu ucun tutuklandi ve burada alti aya qeder hebsxanada yatdi Hebsden cixmasinin ardindan Varsava yaxinlarindaki bir malikanede teqriben il yarim calisdi bu esnada Lehce oyrendi Polsadaki Turkiye elciliyinden aldigi pasaportla 1924 cu ilin noyabrinda Istanbula geldi Istanbul Darulfununu Edebiyyat fakultesinde tarix ve felsefe tehsili aldi 1925 avqustunda terefinden Turkiyat Institutuna asisent olaraq alindi may 1928 ci ilde tarix bolumunden mezun olmasinin ardindan Almaniyadaki ve universitetlerinde Serqi Avropa Bizans tarixi iqtisadi ve felsefe sahelerinde tehsil gordu 1933 cu ilde Istanbula donmesiyle birlikde orta zamanlar tarixi dosent adayligina getirildi 1935 ci ilde Kurat soyadini aldi 1937 ci ilde Isvece gederek Uppsala Universitetinde ders verdi ve eyni zamanda paytaxt Stokholmdaki arasdirmalarla mesgul oldu Burada kecirdiyi bir illik muddetde ve sonrasinda Berlin Vyana London Paris kimi merkezlerdeki arxiv ve kitabxanalarda apardigi arasdirmalarda Prut Seferi ve Barisi adli eseri ucun senedler ve materiallar topladi 1938 ci ilde Turkiyeye donmesinin ardindan Kurat Denizli Liseyi Qazi Terbiye Institutu kimi tehsil qurumlarinda tarixden ders dedi 1941 ci ilin sentyabrinda Ankara Universiteti Ankara Universiteti Dil ve Tarix Cografya Fakultesi kapsaminda acilan Rus Dili ve Edebiyyati bolumune dosent teyin edildi 1944 cu ilde ise professorluga yukseldildi Ertesi il Ortacaglar tarixi profesorluguna getirilen Kurat 1954 1955 ci illerde Ankara Universiteti Dil ve Tarix Cografya Fakultesi dekani olaraq calisdi 28 avqust 1971 ci ilde Ankaradan Istanbula gederken icinde boldugu avtobusun qeza kecirmesi neticesinde agir yaralandi 8 sentyabr gunu ise Istanbulda vefat etti EserleriDie turkische prosographie bei Leonikas Chalcocondilas Hamburg 1933 Caka Bey Izmir ve Civarindaki Adalarin ilk Turk Beyi M S 1081 1096 Istanbul 1936 1945 1966 Pecenek Tarihi Istanbul 1937 Kazan Hanligini Kuran Ulug Muhammed Hanin Yarligi Istanbul 1937 Topkapi Sarayi Muzesi Arsivindeki Altinordu Kirim ve Turkistan Hanlarina Ait Yarlik ve Bitikleri Istanbul 1940 Isvec Krali Kari XII m Hayati ve Faaliyeti Istanbul 1940 Isvec Kral Karl XII m Turkiyede Kalisi ve Bu Siralarda Osmanli Imparatorlugu Istanbul 1943 Rusya Tarihi Baslangicindan 1911ye Kadar Ankara 1948 1999 Prut Seferi ve Barisi I II Ankara 1951 1953 Turk Ingiliz Munasebetlerinin Baslangici ve Gelismesi 1553 1610 Ankara 1953 The Despatches of Sir Robert Sutton Ambassador in Constantinople 1710 1714 Londra 1953 Turk Amerikan Munasebetlerine Kisa Bir Bakis 1800 1959 Ankara 1959 Baskan Lyndon B Jonson ve Amerika Birlesik Devletleri Cumhurbaskanligi Ankara 1964 Turkiye ve Idil Boyu 1569 Astrahan Seferi Ten Idil Kanali ve XVI XVIII Yuzyil Osmanli Rus Munasebetleri Ankara 1966 Turkiye ve Rusiya XVIII Yuzyil Sonundan Kurtulus Savasma Kadar Turk Rus Iliskileri 1798 1919 Ankara 1970 IV XVII1 Yuzyillarda Karadeniz Kuzeyindeki Turk Kavimleri ve Devletleri Ankara 1972 Istinadlar Kazan Turklerinden Prof Dr Akdes Nimet Kurat Bastav Serif sf 119 Hocam Profesor Doktor Akdes Nimet Kurat Kopraman Kazin Yasar sf 425 http www belgeler com blg 2hgl prof dr akdes nimet kurat hayati ve eserleri olu kecid baslik Akdes Nimet Kurat ilk Mahmut son Sakiroglu ansiklopedi Turkiye Diyanet Vakfi Islam Ansiklopedisi yayimci cilt XXVI cilt yer Ankara yil 2002 sayfalar 430 431 Hemcinin baxXarici kecidler