Əldərə, Aldərə — Yelizavetpol quberniyasının (Gəncə) Zəngəzur qəzasında, indi Meğri rayonunda kənd.Digər adı Əlidamı.
Əldərə | |
---|---|
Ölkə | Ermənistan |
Region | Sünik mərzi |
Rayon | Meğri rayonu |
Tarixi və coğrafiyası | |
Sahəsi |
|
Mərkəzin hündürlüyü | 600 m |
Saat qurşağı | |
Əhalisi | |
Əhalisi |
|
Rəsmi dili | |
Digər | |
aldara.az/index.php?menu_id=info | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Rayon mərkəzindən 12 km cənub-şərqdə, Araz çayının sahilində yerləşir. Qafqazın 5 verstlik xəritəsində Əlidərə formasında qeyd edilmişdir. XIV–XVI əsrlərə aid albanlarla bağlı tarixi abidələrin (alban kilsəsi, qala və s.) qalıqları indi də durur.
Toponimi
Toponim qədim Azərbaycan dilində "qırmızı" mənasını bildirən al sözü ilə (üzün allanması ifadəsində indi də özünü göstərir) "dərin çuxur" mənasında ifadə edən dərə sözünün birləşməsindən formalaşmışdır və "qırmızı dərə" mənasını ifadə edir. Kəndin salındığı ərazinin torpağı qırmızı suxurlardan ibarət olduğu üçün kənd Aldərə adlandırılmışdır. Relyef əsasında yaranan mürəkkəb quruluşlu toponimdir.Kənd "Əli dərədə" yarandığına görə həmin dərənin adını qəbul еtmişdir. Həmin dərədə yеrləşən və Əlidərə adlanan göl isə XX əsrin 30-cu illərində Alidzor adlandırılmışdır
Aldərə çayı
Yelizavetpol (Gəncə) quberniyasının Zəngəzur qəzasında, indi Meğri rayonunda çay. Araz çayına axıb tökülür.
Əhalisi
Kənddə 1831-ci ildə 131 nəfər, 1873-cü ildə 911 nəfər, 1886-cı ildə 1077 nəfər, 1897-ci ildə 1094 nəfər, 1904-cü ildə 1505 nəfər, 1914-cü ildə 1987 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1918-ci ildə erməni təcavüzünə məruz qalaraq kənd sakinləri deportasiya olunmuşdur. İndiki Ermənistanda Sovet hökuməti qurulandan sonra kənd sakinlərindən sağ qalanlar 1922–1924-cü illərdə tarixi-etnik torpaqlarına qayıda bilmişdir. Burada 1926-cı ildə 414 nəfər, 1931-ci ildə 490 nəfər, 1959-cu ildə 601 nəfər, 1970-ci ildə 831 nəfər, 1979-cu ildə 784 nəfər yalnız azərbaycanlı yaşamışdır. 1988-ci ilin noyabrın 24–28-də kəndin sakinləri — azərbaycanlılar Ermənistan dövləti tərəfindən tarixi-etnik torpaqlarından deportasiya olunmuşdur. İndi burada ermənilər yaşayır. 1918-ci ildə əhalisi qovulmuş, lakin 1926-cı ildə qayıtmışdır. 1988-ci ildə kəndin əhalisi yеnidən Azərbaycana qovulmuşdur
Tanınmış şəxsiyyətləri
- Fərəc bəy Hüseynbəyov — xeyriyyəçi
- Firudin Ağayev — Sosialist Əməyi Qəhrəmanı (1943)
- Gülzar İbrahimova — yazıçı-publisist, şair, jurnalist, H.Zərdabi mükafatçısı, AYB Prezident təqaüdçüsü
- Abbas Bağırov — Azərbaycan Dəmiryol idarəsi rəisi
- Məmməd Qurbanov — Azərbaycan SSR mədəniyyət naziri
İstinadlar
- Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (erm.).
- PDF . // Qərbi Azərbaycanın türk mənşəli toponimləri. Müəllifi: İ. M. Bayramov; Redaktorları: B. Ə. Budaqov, H. İ. Mirzəyev, S. A. Məmmədov. Bakı: "Elm" nəşriyyatı, 2002, 696 səh.
- Орбели И.А. Избранные труды. т. I, М., 1963.
- Vəlixanlı N. IX–XII əsr ərəb coğrafiyaşünas səyyahları Azərbaycan haqqında. Bakı, 1974.
- Д. Д. Пагиревь. Алфавитный указатель кь пятиверстной картѣ Кавказскаго края, изданія Кавказскаго Военно–Топографическаго Отдѣла. Записки Кавказскаго отдѣла Императорскаго Русскаго Географическаго общества. Книжка XXX. Тифлись: Типографія К. П. Козловскаго, 1913. s.12
- Армянская ССР. Административно-территориальное деление. Ереван, 1976.
- Бартольд В.В. Сочинения. том. V.
- Ermənistan azərbaycanlılarının tarixi coğrafiyası. Bakı, 1995
- Ahmet Zeki Velidi Togan. Umumtürk tarihine giriş. G.I.Istanbul, 1981.
Xarici keçidlər
- Aldərəni unutma
- Mehri — Aldərə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Eldere Aldere Yelizavetpol quberniyasinin Gence Zengezur qezasinda indi Megri rayonunda kend Diger adi Elidami Eldere38 56 18 sm e 46 20 42 s u Olke ErmenistanRegion Sunik merziRayon Megri rayonuTarixi ve cografiyasiSahesi 62 9 km Merkezin hundurluyu 600 mSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 352 nef 2011 Resmi dili ermeni diliDigeraldara az index php menu id infoXeriteni goster gizle Eldere Eldere Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiRayon merkezinden 12 km cenub serqde Araz cayinin sahilinde yerlesir Qafqazin 5 verstlik xeritesinde Elidere formasinda qeyd edilmisdir XIV XVI esrlere aid albanlarla bagli tarixi abidelerin alban kilsesi qala ve s qaliqlari indi de durur ToponimiToponim qedim Azerbaycan dilinde qirmizi menasini bildiren al sozu ile uzun allanmasi ifadesinde indi de ozunu gosterir derin cuxur menasinda ifade eden dere sozunun birlesmesinden formalasmisdir ve qirmizi dere menasini ifade edir Kendin salindigi erazinin torpagi qirmizi suxurlardan ibaret oldugu ucun kend Aldere adlandirilmisdir Relyef esasinda yaranan murekkeb quruluslu toponimdir Kend Eli derede yarandigina gore hemin derenin adini qebul etmisdir Hemin derede yerlesen ve Elidere adlanan gol ise XX esrin 30 cu illerinde Alidzor adlandirilmisdir Aldere cayi Yelizavetpol Gence quberniyasinin Zengezur qezasinda indi Megri rayonunda cay Araz cayina axib tokulur EhalisiKendde 1831 ci ilde 131 nefer 1873 cu ilde 911 nefer 1886 ci ilde 1077 nefer 1897 ci ilde 1094 nefer 1904 cu ilde 1505 nefer 1914 cu ilde 1987 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir 1918 ci ilde ermeni tecavuzune meruz qalaraq kend sakinleri deportasiya olunmusdur Indiki Ermenistanda Sovet hokumeti qurulandan sonra kend sakinlerinden sag qalanlar 1922 1924 cu illerde tarixi etnik torpaqlarina qayida bilmisdir Burada 1926 ci ilde 414 nefer 1931 ci ilde 490 nefer 1959 cu ilde 601 nefer 1970 ci ilde 831 nefer 1979 cu ilde 784 nefer yalniz azerbaycanli yasamisdir 1988 ci ilin noyabrin 24 28 de kendin sakinleri azerbaycanlilar Ermenistan dovleti terefinden tarixi etnik torpaqlarindan deportasiya olunmusdur Indi burada ermeniler yasayir 1918 ci ilde ehalisi qovulmus lakin 1926 ci ilde qayitmisdir 1988 ci ilde kendin ehalisi yeniden Azerbaycana qovulmusdur Taninmis sexsiyyetleri Ferec bey Huseynbeyov xeyriyyeci Firudin Agayev Sosialist Emeyi Qehremani 1943 Gulzar Ibrahimova yazici publisist sair jurnalist H Zerdabi mukafatcisi AYB Prezident teqaudcusu Abbas Bagirov Azerbaycan Demiryol idaresi reisi Memmed Qurbanov Azerbaycan SSR medeniyyet naziriIstinadlarՀայաստանի 2011 թ մարդահամարի արդյունքները erm PDF Qerbi Azerbaycanin turk menseli toponimleri Muellifi I M Bayramov Redaktorlari B E Budaqov H I Mirzeyev S A Memmedov Baki Elm nesriyyati 2002 696 seh ISBN 5 8066 1452 2 Orbeli I A Izbrannye trudy t I M 1963 Velixanli N IX XII esr ereb cografiyasunas seyyahlari Azerbaycan haqqinda Baki 1974 D D Pagirev Alfavitnyj ukazatel k pyativerstnoj kartѣ Kavkazskago kraya izdaniya Kavkazskago Voenno Topograficheskago Otdѣla Zapiski Kavkazskago otdѣla Imperatorskago Russkago Geograficheskago obshestva Knizhka XXX Tiflis Tipografiya K P Kozlovskago 1913 s 12 Armyanskaya SSR Administrativno territorialnoe delenie Erevan 1976 Bartold V V Sochineniya tom V Ermenistan azerbaycanlilarinin tarixi cografiyasi Baki 1995 Ahmet Zeki Velidi Togan Umumturk tarihine giris G I Istanbul 1981 Xarici kecidlerAldereni unutma Mehri Aldere