Anton Dreksler (alm. Anton Drexler) — sonradan NSDAP adı altında Adolf Hitlerin başçılıq etdiyi Almaniya Fəhlə Partiyasının qurucusu.
Anton Dreksler | |
---|---|
alm. Anton Drexler | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 13 iyun 1884 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 24 fevral 1942(57 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Partiya | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Elmi fəaliyyəti | |
Elm sahəsi | siyasət |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Dəmiryolçu oğlu olan Anton Dreksler 1902-1923-cü illərdə mexanik işləyib. 1917-ci ildə yeni yaradılmış Alman Vətənpərvərlər Partiyasına qoşulmuşdu. O, həmçinin Tule Alman Gizli Cəmiyyətinin üzvü idi.
Drexlerin siyasi mentoru MAN-ın direktoru, eyni zamanda Thule Cəmiyyətinin üzvü olan və əlavə olaraq Pangerman İttifaqının lideri olan doktor Pol Tafel idi. Həkimin əsas ideyası orta sinfin oxşar partiyalarından fərqli olaraq işçilərə əsaslanan millətçi partiya yaratmaq idi.
1918-ci ilin martında o, həmkarları ilə birlikdə “Yaxşı Dünya Uğrunda Azad İşçilər Komitəsi”ni (Freier Arbeiterausschuß für einen guten Frieden), həmin ilin sonunda isə mühafizəkar Siyasi İşçilər Dərnəyini (Müstəqil İşçilər Komitəsi) yaratdı.
5 yanvar 1919-cu ildə Karl Harrer ilə birlikdə Sternekerbrae pivə zalında Almaniya Fəhlə Partiyasını qurdu və 1920-ci il fevralın 24-də Milli Sosialist Alman Fəhlə Partiyası adı dəyişdirildi. 1919-cu ilin yanvarında Drexler "Proletar beynəlmiləlçiliyinin dağılması və ümumbəşəri qardaşlıq ideyasının süqutu" adlı məqaləsini dərc etdi. Həmin il “Mənim siyasi oyanışım. Gənc Hitlerin diqqət çəkdiyi Alman Sosialist İşçisinin Gündəliyindən" pamfletini yazdı.
Hitler Alman Fəhlə Partiyasının iclasında ilk dəfə göründükdən qısa müddət sonra fəal iştirakçı, 1921-ci ildə isə yeni sədr oldu. Nüfuzunu itirməkdə olan Drexler arxasınca digər sağçı partiyalarla birləşmək üçün danışıqlar aparmağa çalışdı. 25 iyul 1921-ci ildə Drexler Hitlerin təxribat fəaliyyəti haqqında polisə məlumat verdi. 29 iyul 1921-ci ildə Hitler partiyanın sədri seçildi. Drexler sırf simvolik olaraq "fəxri sədr" vəzifəsinə təyin edildi və bu vəzifəni 1923-cü ilə qədər saxladı, bu müddət ərzində Drexler partiyanı tərk etdi. Drexler 1923-cü ildə Pivə qiyamında iştirak etmədi. 1923-cü ildən partiyanın fəaliyyəti qadağan edildikdən sonra Drexler “Xalq Bloku”nun üzvü olub, 1924-1928-ci illərdə Bavariya Landtaqına seçilib. 1925-ci ildə partiyanın fəaliyyəti bərpa olunduqdan sonra onun fəaliyyətində iştirak etməyib, 1933-cü ildə nasistlər hakimiyyətə gəldikdən sonra yenidən partiya sıralarına daxil olub. 1934-cü ildə “Qan ordeni” (1923-cü il çevrilişi şərəfinə verilmiş xatirə medalı) ilə təltif edildi, lakin 1937-ci ilə qədər vaxtaşırı NSDAP tərəfindən keçirilən tədbirlərə dəvət olunsa da, artıq siyasətdə heç bir rol oynamadı. Ömrünün son illərində depressiyaya düşərək spirtli içkilərdən sui-istifadə edib, 1942-ci ilin fevralında Münhendə vəfat edib.
Hitler “Mein Kampf” əsərində onu “əsgər ruhlu olmayan”, “kifayət qədər həyat məktəbindən keçməmiş” və buna görə də zəif və şübhəli bir insan olaraq təsvir etmişdi.
Ədəbiyyat
- Гейден К. История германского фашизма. — М.-Л.:Госсоцэкономиздат, 1935
- Richard J. Evans. The Coming of the Third Reich. — New York: Penguin Group (англ.)русск., 2003. — ISBN 978-0-14-303469-8.
- Hamilton, Charles. Leaders & Personalities of the Third Reich, Vol. 1 (англ.). — R. James Bender Publishing, 1984. — ISBN 0-912138-27-0.
- Adolf Hitler. Mein Kampf. — Boston: Houghton Mifflin (англ.)русск., 1999. — ISBN 978-0-395-92503-4.
- Ian Kershaw. Hitler: A Biography. — New York: W. W. Norton & Company, 2008. — ISBN 978-0-393-06757-6.
- Mitcham, Samuel W. (англ.)русск.. Why Hitler?: The Genesis of the Nazi Reich (англ.). — Westport, Conn: Praeger, 1996. — ISBN 978-0-275-95485-7.
- William L. Shirer. The Rise and Fall of the Third Reich. — New York: Simon & Schuster, 1960. — ISBN 978-0-671-62420-0.
- Zentner, Christian; Bedürftig, Friedemann. The Encyclopedia of the Third Reich. — (2 vols.) New York: MacMillan Publishing, 1991. — ISBN 0-02-897500-6.
İstinadlar
- Anton Drexler // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Drexler, Anton // Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Anton Dreksler alm Anton Drexler sonradan NSDAP adi altinda Adolf Hitlerin basciliq etdiyi Almaniya Fehle Partiyasinin qurucusu Anton Dreksleralm Anton Drexler Sexsi melumatlarDogum tarixi 13 iyun 1884 1884 06 13 Dogum yeri Munxen Yuxari Bavariya Bavariya Almaniya imperiyasiVefat tarixi 24 fevral 1942 1942 02 24 57 yasinda Vefat yeri Munxen Yuxari Bavariya Bavariya Ucuncu ReyxPartiya Alman Nasional Sosialist Fehle Partiyasi Almaniya fehle partiyasiFealiyyeti siyasetciElmi fealiyyetiElm sahesi siyaset Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiDemiryolcu oglu olan Anton Dreksler 1902 1923 cu illerde mexanik isleyib 1917 ci ilde yeni yaradilmis Alman Vetenperverler Partiyasina qosulmusdu O hemcinin Tule Alman Gizli Cemiyyetinin uzvu idi Drexlerin siyasi mentoru MAN in direktoru eyni zamanda Thule Cemiyyetinin uzvu olan ve elave olaraq Pangerman Ittifaqinin lideri olan doktor Pol Tafel idi Hekimin esas ideyasi orta sinfin oxsar partiyalarindan ferqli olaraq iscilere esaslanan milletci partiya yaratmaq idi 1918 ci ilin martinda o hemkarlari ile birlikde Yaxsi Dunya Ugrunda Azad Isciler Komitesi ni Freier Arbeiterausschuss fur einen guten Frieden hemin ilin sonunda ise muhafizekar Siyasi Isciler Derneyini Musteqil Isciler Komitesi yaratdi 5 yanvar 1919 cu ilde Karl Harrer ile birlikde Sternekerbrae pive zalinda Almaniya Fehle Partiyasini qurdu ve 1920 ci il fevralin 24 de Milli Sosialist Alman Fehle Partiyasi adi deyisdirildi 1919 cu ilin yanvarinda Drexler Proletar beynelmilelciliyinin dagilmasi ve umumbeseri qardasliq ideyasinin suqutu adli meqalesini derc etdi Hemin il Menim siyasi oyanisim Genc Hitlerin diqqet cekdiyi Alman Sosialist Iscisinin Gundeliyinden pamfletini yazdi Hitler Alman Fehle Partiyasinin iclasinda ilk defe gorundukden qisa muddet sonra feal istirakci 1921 ci ilde ise yeni sedr oldu Nufuzunu itirmekde olan Drexler arxasinca diger sagci partiyalarla birlesmek ucun danisiqlar aparmaga calisdi 25 iyul 1921 ci ilde Drexler Hitlerin texribat fealiyyeti haqqinda polise melumat verdi 29 iyul 1921 ci ilde Hitler partiyanin sedri secildi Drexler sirf simvolik olaraq fexri sedr vezifesine teyin edildi ve bu vezifeni 1923 cu ile qeder saxladi bu muddet erzinde Drexler partiyani terk etdi Drexler 1923 cu ilde Pive qiyaminda istirak etmedi 1923 cu ilden partiyanin fealiyyeti qadagan edildikden sonra Drexler Xalq Bloku nun uzvu olub 1924 1928 ci illerde Bavariya Landtaqina secilib 1925 ci ilde partiyanin fealiyyeti berpa olunduqdan sonra onun fealiyyetinde istirak etmeyib 1933 cu ilde nasistler hakimiyyete geldikden sonra yeniden partiya siralarina daxil olub 1934 cu ilde Qan ordeni 1923 cu il cevrilisi serefine verilmis xatire medali ile teltif edildi lakin 1937 ci ile qeder vaxtasiri NSDAP terefinden kecirilen tedbirlere devet olunsa da artiq siyasetde hec bir rol oynamadi Omrunun son illerinde depressiyaya duserek spirtli ickilerden sui istifade edib 1942 ci ilin fevralinda Munhende vefat edib Hitler Mein Kampf eserinde onu esger ruhlu olmayan kifayet qeder heyat mektebinden kecmemis ve buna gore de zeif ve subheli bir insan olaraq tesvir etmisdi EdebiyyatGejden K Istoriya germanskogo fashizma M L Gossocekonomizdat 1935 Richard J Evans The Coming of the Third Reich New York Penguin Group angl russk 2003 ISBN 978 0 14 303469 8 Hamilton Charles Leaders amp Personalities of the Third Reich Vol 1 angl R James Bender Publishing 1984 ISBN 0 912138 27 0 Adolf Hitler Mein Kampf Boston Houghton Mifflin angl russk 1999 ISBN 978 0 395 92503 4 Ian Kershaw Hitler A Biography New York W W Norton amp Company 2008 ISBN 978 0 393 06757 6 Mitcham Samuel W angl russk Why Hitler The Genesis of the Nazi Reich angl Westport Conn Praeger 1996 ISBN 978 0 275 95485 7 William L Shirer The Rise and Fall of the Third Reich New York Simon amp Schuster 1960 ISBN 978 0 671 62420 0 Zentner Christian Bedurftig Friedemann The Encyclopedia of the Third Reich 2 vols New York MacMillan Publishing 1991 ISBN 0 02 897500 6 IstinadlarAnton Drexler Brockhauz Ensiklopediyasi alm Drexler Anton Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi