Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Durğunluq dövrü (rus. Период застоя) — SSRİ tarixində L.İ.Brejnevin hakimiyyətə gəlməsindən (1964) Sov.İKP-in XVII qurultayına (fevral 1986), daha dəqiq — 1987-ci ilin yanvar plenumuna qədər olan dövrü əhatə edən, ondan sonra cəmiyyətin bütün sferalarında keçirilən irimiqyaslı islahatlarla nəticələnən siyasi ifadə.
Durğunluq dövründə mədəniyyət
Ədəbiyyat
Müharibə mövzusunda yazan yazıçılar arasında ən məşhuru əvvəlki kimi Konstantin Simonov qalır, o "Dirilər və ölülər" trilogiyasını yazmaqda davam edir. Romanın ikinci və üçüncü hissələri – "Heç kim əsgər doğulmur" (1964) və "Son yay" (1970) işıq üzü görür. Müharibə haqqında ədəbiyyatda Y.V.Bondarevin ("Hərarətli qar" 1969), B.L.Vasilyevin ("Burada üfüqlər sakitdir" 1969) böyük əməyi olmuşdur. Lakin heç də yazıçıların hamısı əsərlərini maneəsiz şəkildə nəşr etdirmək imkanına malik deyildi. "durğunluq" dövründə yazılmış əsərlərin əksəriyyəti yalnız "Yenidənqurma" illərində işıq üzü gördü. Durğunluq illərində sovet mətbuatı artıq Aleksandr Soljenitsının əsərlərini çap etmişdi. Onun əsərləri xaricdə çap edilir. Bu, sovet rəhbərliyini olduqca əsəbiləşdirirdi. 1969-cu ildə onu Yazıçılar İttifaqından xaric edirlər. Xaricdə dərc edilmiş "QULAQ arxipelaqı" romanına görə 1970-ci ildə yazıçı Nobel mükafatına layiq görüldüyündən, onu ölkədən qovurlar.
Dramaturgiya sahəsində istedadlı sovet müəlliflərinin – A.V.Vampilovun ("Ördək ovu", 1970), V.S.Rozovun ("Şərait", 1973), Q.İ.Qorinin (Ofşteyn) ("Herostratı unutmalı", 1972, "Həmin Münhauzen"), A.M.Volodinin (Lifşits) ("Payız marafonu", 1979) yeni əsərləri meydana gəldi. Sovet adamının mədəni həyatında estrada musiqisi əhəmiyyətli rol oynayırdı. "Dəmir barmaqlıq" altından xəlvətcə süzülən Qərb rok mədəniyyəti kütləvi sovet musiqisinə də öz təsirini göstərirdi. Vokal-instrumental ansamblların meydana çıxması ("Samotsvetı", "Pesnyarı", "Maşina vremeni" və b.) zəmanəsi idi. Məşhur müğənnilər – Çofiya Rotaru, Valeri Leontyev və b. bütün ölkədə tanınmışdı. 70-ci illərdə ölkə estradasının zirvəsinə Alla Puqaçova kimi yeni parlaq ulduzun yüksəlməsi dövrüdür. Q.V.Sviridovun ("Zaman-irəli" süitası, 1965, A.S.Puşkinin "Çovğun" poemasına musiqili illüstrasiyalar, 1974) klassik musiqinin inkişafına olan təsiri olduqca əzəmətlidir. İri həcmli musiqi əsərləri, o cümlədən balet, opera, simfoniya yaradıcısı kimi R.K.Şedrini ("Anna Karenina" baleti 1972, "Ölü canlar" operası 1977) misal gətirmək olar. Klassik ənənələrlə yenilikçi kompozisiya üsullarının sintezi A.Q.Şnitkenin yaradıcılıq dəstxəttində özünü büruzə verir.
Təsviri sənət
Təsviri sənətə də rəhbərlik mənasız qadağalar və müvəqqəti mülayimlik arasında mövcud olan nisbi tarazlıq üzərində qurulmuşdu. Belə ki, 1974-cü ildə Moskvada 24 avanqardçı rəssamın əsərləri nümayiş etdirilən sərgi sentyabrın 15-də darmadağın edilir ("buldozer ağzı ilə üzləşən sərgi"), lakin artıq sentyabrın sonunda bu hadisənin ictimai rəydə yaratdığı güclü mənfi təsirin şahidi olan hakimiyyət rəsmiləri elə həmin avandarqçıların iştirakı ilə başqa bir sərginin keçirilməyinə icazə verirlər. Uzun illər boyu təsviri sənətdə sosialist realizminin hökmranlıq etməyi nəticəsində sovet tamaşaçı kütlələrinin bədii mədəni zövqü tənəzzülə uğrayır, onlar gerçəkliyin əsl mənada, hərfi inikasından azacıq mürəkkəb olan şeyləri qavramaq iqtidarını itirir. 70-ci illərin sonunda portretçi-rəssam olan, "fotoqrafik realizm" üslubunda çalışan böyük şöhrət qazanır.
Kinemotoqrafiya
Böyük surətlə kino inkişaf edir. Ədəbi klassika ekranlaşdırılır. Ölkə kinematoqrafçılarının inkişafında Sergey Fyodoroviç Bondarçukun əzəmətli "" bədii filmi olduqca mühüm hadisə olur. Məzhəkə filmləri də çəkilir. 1965-ci ildə ekranlara ifrat dərəcədə şöhrət qazanmış "" filmi (rej. L.İ.Qayday) çıxır, Qaydayın Şurik, Qorxaq, Əbləh, Çoxgörmüş kimi kino qəhrəmanları ümumxalq sevimlilərinə çevrilir. Rejissorun sonralar çəkdiyi filmlər ("Qafqaz əsiri" 1966, "Brilyant əl" 1968, "İvan Vasilyeviç peşəsini dəyişir" 1973) hər dəfə tamaşaçılar tərəfindən rəğbətlə qarşılanır. E.A.Ryazanov yüngül, məzəli məzhəkələr çəkir, onlardan bir çoxu (məsələn, "Qəribə təsadüf və ya həmişə təmizlikdə" 1975) hələ bu gün də öz əhəmiyyətini itirməyib. Melodram mövzusunda çəkilən filmlər də böyük nüfuza malik idi, bu filmlərin qəhrəmanları fərdi, ailə həyatının mürəkkəb burulğanında çapalayan müasirlərimiz, adi insanlar idi (G.N.Daneliyanın "Payız marafonu", E.A.Ryazanovun "İki nəfərlik vağzal", V.V.Menşovun "Oskar" mükafatına layiq görülmüş "Moskva göz yaşlarına inanmır" filmi), "Baharın on yeddi anı" (rej.T.M.Lioznova), "Görüş yerini dəyişmək olmaz" (S.S.Qovoruxin), "Səhranın bəyaz günəşi" (rej.V.Y.Motıl), "Şerlok Holmsun sərgüzəştləri" (rej.İ.F.Maslyonnikov) kimi kəskin süjetli əsərlər yaradılır. Lakin heç də bütün filmlər kütləvi prokata gedib çatmır. Uzun müddət A.A.Tarkovskinin kino əsərləri, məsələn, məşhur "Stalker" filmi geniş tamaşaçı kütləsi üçün naməlum qalır.
60-70-ci illərin mədəniyyəti üçün Vasili Makaroviç Şukşinin (1929-1974) yaradıcılığı xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Şukşin tanınmış yazıçı, aktyor və kinorejissor idi. Ustadın hekayə, povest və filmlərində qəribə, "əcaib" insan əks olunmuşdur, qəhrəmanın dünyanı həssaslıq, hətta ağrı ilə duyması oxucu, tamaşaçı üçün ətraf aləmə başqa gözlə baxmaq imkanı yaradır ("Orada, uzaqda" hekayə məcmuəsi, 1968, "Xarakterlər" hekayə məcmuəsi, 1973, "Belə bir cavan yaşayır" filmi 1964, "Sobacıq-daxmacıq" filmi, 1973, "Qırmızı başınağacı" filmi 1979).
Elm
Ölkə elminin uğurları başlıca olaraq fundamental elmlər sahəsində təzahür edərək cəmləşir – əvvəllər olduğu kimi dünyada qabaqcıl mövqeləri sovet fizikləri, kimyaçıları tutur. Sovet İttifaqı kosmik fəzanın fəthində birinciliyi əldən vermir. Eyni zamanda sənaye nümayəndələrinin istehsalın səmərələşdirilməsində maraqlı olmaması səbəbindən elm və mühəndis nailiyyətləri xalq təsərrüfatında tətbiq edilmir. Elmin tətbiq sahələri olduqca zəif inkişaf edir. Sovet İttifaqı Kompüter texnikası sahəsində inkişaf etmiş ölkələrdən əhəmiyyətli surətdə geri qalır.
Xarici keçidlər
- Краткий толковый словарь брежневского СССР (rus.)
- Дневники А. С. Черняева.Советская политика 1972—1991 гг. — взгляд изнутри
- «Moje Noviny», Чехия
- Массовые беспорядки в СССР
- «Так мы жили»: романтика и реальность в советских фотографиях Владимира Лагранжа
- Жизнь, пойманная врасплох. Снимки легендарного советского фотожурналиста Игоря Гаврилова
- Год 1984: Атмосферные фотографии советской Москвы и москвичей
- Лагунов, К. После нас… 2016-03-04 at the Wayback Machine
İstinadlar
- . Cia.gov. 2015-07-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-09-07.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Durgunluq dovru rus Period zastoya SSRI tarixinde L I Brejnevin hakimiyyete gelmesinden 1964 Sov IKP in XVII qurultayina fevral 1986 daha deqiq 1987 ci ilin yanvar plenumuna qeder olan dovru ehate eden ondan sonra cemiyyetin butun sferalarinda kecirilen irimiqyasli islahatlarla neticelenen siyasi ifade Leonid Ilic Brejnev iqtisadiyyatda durgunluq staqnasiyasi mehz onun dovrune aid edilir Durgunluq dovrunde medeniyyetEdebiyyat Muharibe movzusunda yazan yazicilar arasinda en meshuru evvelki kimi Konstantin Simonov qalir o Diriler ve oluler trilogiyasini yazmaqda davam edir Romanin ikinci ve ucuncu hisseleri Hec kim esger dogulmur 1964 ve Son yay 1970 isiq uzu gorur Muharibe haqqinda edebiyyatda Y V Bondarevin Heraretli qar 1969 B L Vasilyevin Burada ufuqler sakitdir 1969 boyuk emeyi olmusdur Lakin hec de yazicilarin hamisi eserlerini maneesiz sekilde nesr etdirmek imkanina malik deyildi durgunluq dovrunde yazilmis eserlerin ekseriyyeti yalniz Yenidenqurma illerinde isiq uzu gordu Durgunluq illerinde sovet metbuati artiq Aleksandr Soljenitsinin eserlerini cap etmisdi Onun eserleri xaricde cap edilir Bu sovet rehberliyini olduqca esebilesdirirdi 1969 cu ilde onu Yazicilar Ittifaqindan xaric edirler Xaricde derc edilmis QULAQ arxipelaqi romanina gore 1970 ci ilde yazici Nobel mukafatina layiq gorulduyunden onu olkeden qovurlar Dramaturgiya sahesinde istedadli sovet muelliflerinin A V Vampilovun Ordek ovu 1970 V S Rozovun Serait 1973 Q I Qorinin Ofsteyn Herostrati unutmali 1972 Hemin Munhauzen A M Volodinin Lifsits Payiz marafonu 1979 yeni eserleri meydana geldi Sovet adaminin medeni heyatinda estrada musiqisi ehemiyyetli rol oynayirdi Demir barmaqliq altindan xelvetce suzulen Qerb rok medeniyyeti kutlevi sovet musiqisine de oz tesirini gosterirdi Vokal instrumental ansambllarin meydana cixmasi Samotsveti Pesnyari Masina vremeni ve b zemanesi idi Meshur mugenniler Cofiya Rotaru Valeri Leontyev ve b butun olkede taninmisdi 70 ci illerde olke estradasinin zirvesine Alla Puqacova kimi yeni parlaq ulduzun yukselmesi dovrudur Q V Sviridovun Zaman ireli suitasi 1965 A S Puskinin Covgun poemasina musiqili illustrasiyalar 1974 klassik musiqinin inkisafina olan tesiri olduqca ezemetlidir Iri hecmli musiqi eserleri o cumleden balet opera simfoniya yaradicisi kimi R K Sedrini Anna Karenina baleti 1972 Olu canlar operasi 1977 misal getirmek olar Klassik enenelerle yenilikci kompozisiya usullarinin sintezi A Q Snitkenin yaradiciliq destxettinde ozunu buruze verir Tesviri senet Tesviri senete de rehberlik menasiz qadagalar ve muveqqeti mulayimlik arasinda movcud olan nisbi tarazliq uzerinde qurulmusdu Bele ki 1974 cu ilde Moskvada 24 avanqardci ressamin eserleri numayis etdirilen sergi sentyabrin 15 de darmadagin edilir buldozer agzi ile uzlesen sergi lakin artiq sentyabrin sonunda bu hadisenin ictimai reyde yaratdigi guclu menfi tesirin sahidi olan hakimiyyet resmileri ele hemin avandarqcilarin istiraki ile basqa bir serginin kecirilmeyine icaze verirler Uzun iller boyu tesviri senetde sosialist realizminin hokmranliq etmeyi neticesinde sovet tamasaci kutlelerinin bedii medeni zovqu tenezzule ugrayir onlar gercekliyin esl menada herfi inikasindan azaciq murekkeb olan seyleri qavramaq iqtidarini itirir 70 ci illerin sonunda portretci ressam olan fotoqrafik realizm uslubunda calisan boyuk sohret qazanir Kinemotoqrafiya Boyuk suretle kino inkisaf edir Edebi klassika ekranlasdirilir Olke kinematoqrafcilarinin inkisafinda Sergey Fyodorovic Bondarcukun ezemetli bedii filmi olduqca muhum hadise olur Mezheke filmleri de cekilir 1965 ci ilde ekranlara ifrat derecede sohret qazanmis I emeliyyati filmi rej L I Qayday cixir Qaydayin Surik Qorxaq Ebleh Coxgormus kimi kino qehremanlari umumxalq sevimlilerine cevrilir Rejissorun sonralar cekdiyi filmler Qafqaz esiri 1966 Brilyant el 1968 Ivan Vasilyevic pesesini deyisir 1973 her defe tamasacilar terefinden regbetle qarsilanir E A Ryazanov yungul mezeli mezhekeler cekir onlardan bir coxu meselen Qeribe tesaduf ve ya hemise temizlikde 1975 hele bu gun de oz ehemiyyetini itirmeyib Melodram movzusunda cekilen filmler de boyuk nufuza malik idi bu filmlerin qehremanlari ferdi aile heyatinin murekkeb burulganinda capalayan muasirlerimiz adi insanlar idi G N Daneliyanin Payiz marafonu E A Ryazanovun Iki neferlik vagzal V V Mensovun Oskar mukafatina layiq gorulmus Moskva goz yaslarina inanmir filmi Baharin on yeddi ani rej T M Lioznova Gorus yerini deyismek olmaz S S Qovoruxin Sehranin beyaz gunesi rej V Y Motil Serlok Holmsun serguzestleri rej I F Maslyonnikov kimi keskin sujetli eserler yaradilir Lakin hec de butun filmler kutlevi prokata gedib catmir Uzun muddet A A Tarkovskinin kino eserleri meselen meshur Stalker filmi genis tamasaci kutlesi ucun namelum qalir 60 70 ci illerin medeniyyeti ucun Vasili Makarovic Suksinin 1929 1974 yaradiciligi xususi ehemiyyet kesb edir Suksin taninmis yazici aktyor ve kinorejissor idi Ustadin hekaye povest ve filmlerinde qeribe ecaib insan eks olunmusdur qehremanin dunyani hessasliq hetta agri ile duymasi oxucu tamasaci ucun etraf aleme basqa gozle baxmaq imkani yaradir Orada uzaqda hekaye mecmuesi 1968 Xarakterler hekaye mecmuesi 1973 Bele bir cavan yasayir filmi 1964 Sobaciq daxmaciq filmi 1973 Qirmizi basinagaci filmi 1979 Elm Olke elminin ugurlari baslica olaraq fundamental elmler sahesinde tezahur ederek cemlesir evveller oldugu kimi dunyada qabaqcil movqeleri sovet fizikleri kimyacilari tutur Sovet Ittifaqi kosmik fezanin fethinde birinciliyi elden vermir Eyni zamanda senaye numayendelerinin istehsalin semerelesdirilmesinde maraqli olmamasi sebebinden elm ve muhendis nailiyyetleri xalq teserrufatinda tetbiq edilmir Elmin tetbiq saheleri olduqca zeif inkisaf edir Sovet Ittifaqi Komputer texnikasi sahesinde inkisaf etmis olkelerden ehemiyyetli suretde geri qalir Xarici kecidlerKratkij tolkovyj slovar brezhnevskogo SSSR rus Dnevniki A S Chernyaeva Sovetskaya politika 1972 1991 gg vzglyad iznutri Moje Noviny Chehiya Massovye besporyadki v SSSR Tak my zhili romantika i realnost v sovetskih fotografiyah Vladimira Lagranzha Zhizn pojmannaya vrasploh Snimki legendarnogo sovetskogo fotozhurnalista Igorya Gavrilova God 1984 Atmosfernye fotografii sovetskoj Moskvy i moskvichej Lagunov K Posle nas 2016 03 04 at the Wayback MachineIstinadlar Cia gov 2015 07 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 09 07