Sosial psixologiya — psixologiya elminin mühüm sahələrindən biridir.Sosial qruplarda insanlar arasında ünsiyyət və qarşılıqlı təsir prosesində meydana çıxan psixi hadisələri öyrənir. Sosial psixologiyanın tədqiq edib əldə etdiyi biliklər müxtəlif sahələrdə böyük praktik əhəmiyyətə malikdir. Devid Mayersə görə, sosial psixologiya - insanların bir-biri haqqında necə fikirləşdiyini, onların bir-birinə necə təsir göstərdiyini və bir-birlərinə necə münasibət bəslədiklərini öyrənən elmdir.
Q.Andreyevaya görə sosial psixologiyanın 3 mühüm sahəsi vardır:
- Qrupların sosial psixologiyası;
- Ünsiyyətin sosial psixologiyası;
- Şəxsiyyətin sosial psixologiyası.
Sosial psixologiyanın tarixi
Sosial psixologiya elminin tarixi sosial-psixoloji biliklərin tarixindən daha "cavandır". Sosial psixologiyanın elmi inkişaf tarixini müəyyənləşdirməyin çətinliyi onunla əlaqədardır ki, bu elm müxtəlif mənbələrin təsirilə formalaşıb, sosial-psixoloji biliklərin hansı fənnlərin daxilində və hansı fənnlər arasında meydana gəldiyinin dəqiq müəyyən etmək mürəkkəbdir. Sosial psixologiyanın müstəqil sahə kimi yaranmasında ikili səbəblər rol oynamışdır: həm sosial, həm də nəzəri. Onun müstəqil elm kimi statusunun meydana çıxması 1908-ci ilə təsadüf edir. həmin il eyni zamanda Avropada V.Makduqollun "Sosial psixologiyaya giriş", Amerikada isə E.Rossun "Sosial psixologiya" kitabları nəşr olunmuşdur.
Ümumiyyətlə, sosial psixologiya tarixində üç dövrü fərqləndirmək olar:
- I dövr - fəlsəfə və ümumi psixologiya sahələrində biliklərin toplanması dövrü ( e.ə. VI əsrdən b.e XIX əsrinədək)
- II dövr - təsviri sosial psixologiyanın fəlsəfənin (sosiologiya) tərkibindən ayrılma dövrü (XIX əsrin 50-60-cı illəri - XX əsrin 20-ci illəri)
- III dövr - sosial psixologiyanın müstəqil elm kimi formalaşma dövrü ( XX əsrin 20-ci illəri) və onun müasir inkişafı
Qrupların sosial psixologiyası
Sosial qrup mədəniyyət meyarları, sərvət meylləri, həyat fəaliyyəti vasitələri və ya şəraiti ilə bir-birinə bağlı olan insanların nisbətən səbatlı birliyidir. Sosial psixologiya həm böyük, həm də kiçik sosial qrupları öyrənir. Bu baxımdan qrupların sosial psixologiyasına aşağıdakılar daxildir:
- Böyük Qrublarda (makromühitdə) sosial-psixoloji hadisələr
- Kiçik qruplarda (mikromühitdə) sosial-psixoloji hadisələr
İnsanların ünsiyyəti və qarşılıqlı təsiri, nəinki fəaliyyətin məzmunundan, həm də qrupun inkişaf səviyyəsindən asılı olaraq müxtəlif xüsusiyyətlər kəsb edir.
Ünsiyyətin sosial psixologiyası
Ünsiyyət bütün sosial-psixoloji hadisələrin mənbəyini təşkil edir.. İki və daha çox adamın münasibətləri aydınlaşdırmaq və ümumi nəticə əldə etmək məqsədilə öz səylərini əlaqələndirməyə və birləşdirməyə yönəldilmiş qarşılıqlı təsirinə ünsiyyət deyilir.
Sosial psixologiyada ünsiyyət müxtəlif istiqamətlərdə - kommunikativ (informasiya mübadiləsi), interaktiv (qarşılıqlı təsir) və perseptiv (insanların bir-birini qavraması) baxımından təhlil olunur.
Şəxsiyyətin sosial-psixoloji problemləri
Şəxsiyyət dedikdə, fərdin əşyavi fəaliyyətdə və ünsiyyətdə mənimsədiyi sistemli sosial keyfiyyətlər nəzərdə tutulur. Şəxsiyyət problemi psixologiyanın müxtəlif sahələrində nəzərdən keçirilsə də, bu problemin elə tərəfləri var ki, onlar məhz sosial psixologiya çərçivəsində tədqiq olunur. Məsələn, şəxsiyyətin sosializasiyası, sosial yönümü və s. Sosial psixologiya şəxsiyyətin davranış və fəaliyyətini real konkret qruplarda öyrənir.
İstinadlar
- Kərimova, Nəzakət. "İdeologiya ilə ictimai psixologiyanın qarşılıqlı əlaqəsinin sosial-psixoloji mexanizmləri" (PDF). (az.). 5 (4). 2022-12-15: 38–53. (eISSN) 2617-751X. ISSN 2616-6879. OCLC 1117709579. 2023-01-28 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2022-10-14.
- Ə.S.Bayramov, Ə.Ə.Əlizadə Sosial psixologiya. Dərslik. "QAPP poliqraf", 2003
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sosial psixologiya psixologiya elminin muhum sahelerinden biridir Sosial qruplarda insanlar arasinda unsiyyet ve qarsiliqli tesir prosesinde meydana cixan psixi hadiseleri oyrenir Sosial psixologiyanin tedqiq edib elde etdiyi bilikler muxtelif sahelerde boyuk praktik ehemiyyete malikdir Devid Mayerse gore sosial psixologiya insanlarin bir biri haqqinda nece fikirlesdiyini onlarin bir birine nece tesir gosterdiyini ve bir birlerine nece munasibet beslediklerini oyrenen elmdir Q Andreyevaya gore sosial psixologiyanin 3 muhum sahesi vardir Qruplarin sosial psixologiyasi Unsiyyetin sosial psixologiyasi Sexsiyyetin sosial psixologiyasi Sosial psixologiyanin tarixiSosial psixologiya elminin tarixi sosial psixoloji biliklerin tarixinden daha cavandir Sosial psixologiyanin elmi inkisaf tarixini mueyyenlesdirmeyin cetinliyi onunla elaqedardir ki bu elm muxtelif menbelerin tesirile formalasib sosial psixoloji biliklerin hansi fennlerin daxilinde ve hansi fennler arasinda meydana geldiyinin deqiq mueyyen etmek murekkebdir Sosial psixologiyanin musteqil sahe kimi yaranmasinda ikili sebebler rol oynamisdir hem sosial hem de nezeri Onun musteqil elm kimi statusunun meydana cixmasi 1908 ci ile tesaduf edir hemin il eyni zamanda Avropada V Makduqollun Sosial psixologiyaya giris Amerikada ise E Rossun Sosial psixologiya kitablari nesr olunmusdur Umumiyyetle sosial psixologiya tarixinde uc dovru ferqlendirmek olar I dovr felsefe ve umumi psixologiya sahelerinde biliklerin toplanmasi dovru e e VI esrden b e XIX esrinedek II dovr tesviri sosial psixologiyanin felsefenin sosiologiya terkibinden ayrilma dovru XIX esrin 50 60 ci illeri XX esrin 20 ci illeri III dovr sosial psixologiyanin musteqil elm kimi formalasma dovru XX esrin 20 ci illeri ve onun muasir inkisafiQruplarin sosial psixologiyasiSosial qrup medeniyyet meyarlari servet meylleri heyat fealiyyeti vasiteleri ve ya seraiti ile bir birine bagli olan insanlarin nisbeten sebatli birliyidir Sosial psixologiya hem boyuk hem de kicik sosial qruplari oyrenir Bu baximdan qruplarin sosial psixologiyasina asagidakilar daxildir Boyuk Qrublarda makromuhitde sosial psixoloji hadiseler Kicik qruplarda mikromuhitde sosial psixoloji hadiseler Insanlarin unsiyyeti ve qarsiliqli tesiri neinki fealiyyetin mezmunundan hem de qrupun inkisaf seviyyesinden asili olaraq muxtelif xususiyyetler kesb edir Unsiyyetin sosial psixologiyasiUnsiyyet butun sosial psixoloji hadiselerin menbeyini teskil edir Iki ve daha cox adamin munasibetleri aydinlasdirmaq ve umumi netice elde etmek meqsedile oz seylerini elaqelendirmeye ve birlesdirmeye yoneldilmis qarsiliqli tesirine unsiyyet deyilir Sosial psixologiyada unsiyyet muxtelif istiqametlerde kommunikativ informasiya mubadilesi interaktiv qarsiliqli tesir ve perseptiv insanlarin bir birini qavramasi baximindan tehlil olunur Sexsiyyetin sosial psixoloji problemleriSexsiyyet dedikde ferdin esyavi fealiyyetde ve unsiyyetde menimsediyi sistemli sosial keyfiyyetler nezerde tutulur Sexsiyyet problemi psixologiyanin muxtelif sahelerinde nezerden kecirilse de bu problemin ele terefleri var ki onlar mehz sosial psixologiya cercivesinde tedqiq olunur Meselen sexsiyyetin sosializasiyasi sosial yonumu ve s Sosial psixologiya sexsiyyetin davranis ve fealiyyetini real konkret qruplarda oyrenir IstinadlarKerimova Nezaket Ideologiya ile ictimai psixologiyanin qarsiliqli elaqesinin sosial psixoloji mexanizmleri PDF az 5 4 2022 12 15 38 53 eISSN 2617 751X ISSN 2616 6879 OCLC 1117709579 2023 01 28 tarixinde PDF Istifade tarixi 2022 10 14 E S Bayramov E E Elizade Sosial psixologiya Derslik QAPP poliqraf 2003Xarici kecidler