Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Defekasiya (lat. defecatio; Sinonimlər: "kafedra", "rektum boşaltma", "bağırsaq hərəkəti") - həzm olunmuş qidaların qatı və ya sulu tullantılarının bir şəkildə anusdan xaric edilməsidir. Həzm prosesinin ən son mərhələsidir.
İnsanlarda, defekasiya prossesi gündə bir neçə dəfədən həftədə bir neçə dəfəyə qədər dəyişkənlik göstərə bilər. Defekasiya daha sulu və tez-tez baş vərəsə ishal, daha qatı və gec baş verərsə qəbizlik adlanır. İshal və qəbizlik müxtəlif xəstəliklərin göstəricisi ola bilər.
Defekasiya Aktı
Funksiyaların tənzim mexanizmlərini əhatə edən (xüsusən də ön mərkəzi nahiyəsində yerləşən yarımkürələrinin piramid hüceyrələrini) defekasiyaya ehtiyac əsasında formalaşmış oyanma enən istiqamətdə, spial defekasiya mərkəzlərinə yayılır. Bunun əsasında alt müsariqə sinirinin aşagı düşür və çanaq sinirlərinin tonusu yüksəlir. Nəticədə daxili sfinkteri zəifləyir. sinirlərinin təsiri ilə düz bağırsağın xarici boşalır və nəcis kütlələri yogun və düz bağırsağın peristaltik hərəkəti nəticəsində xaricə ifraz olunur. Eyni zamanda düz bağırsağın dairəvi əzələləri yıgılır, həmçinin yoğun bağırsağın distal hissəsinin qısalması baş verir. Defekasiya aktı qarın basması əzələlərinin yığılmasına, tənəffüsün ləngiməsinə, diafraqmanın çanaq əzələlərinin arxa keçid sfinkterini qaldıran əzlələrin gərginləşməsinə səbəb olur. Defekasiya zamanı yalnız düz bağırsağdan deyil, həmçinin fəal simpatik təsirlərin hesabına yoğun bağırsağdan da nəcis kütlələri xaric olur. Defekasiya prosesi qabıqaltı mərkəzlərə enən, qabıq təsirlərinin hesabına iradi şəkildə tənzim olunur. İnsanda defekasiya aktının iradi şəkildə tənzimlənməsi fərdi təlim nəticəsində formalaşır. Heyvanlarda isə defekasiya aktı və sidik ifrazı ilə əlaqədar olan spesifik davranış ritualları genetik olaraq nəsildən-nəsilə ötürülür. Spinal mərkəzlər defekasiyadan kənar vaxtlarda düz bagırasagın sfinkterlərini gərgin halda saxlayırlar. Defekasiyanın yuxarıda yerləşən, xüsusən limbik qabıq mərkəzləri defekasiyaya ehtiyacın formalaşması və onun iradi xarakterini müəyyən edir.
İradi olmayan defekasiya
Onurga beynin bel nahiyəsindən yuxarı kəsiyin aparılması defekasiyanın qeyri-iradi olmasına gətirib çıxarır. Spinal defekasiya mərkəzinin zamanı isə düz bağırsağ sfinkterlərinin iflici baş verir. Anus açıq qalır ki, bu zaman nəcisin saxlanması qeyri-mümkun olur. İradi olmayan defekasiya və anal sfinkterlərin qeyri-iradi zəifləməsi, həmçinin yüksək emosional həyəcanlanma, məsələn qorxu zamanı da meydana çıxır. Defekasiyanı bir sıra hormonlar, məsələn, , ifraz edir.
Defekasiyanın pozulması
Bir sıra maddələrin təsirindən tez-tez defekasiyaya ehtiyac duyulur, ishal halları baş verir. Bəzi xəstəliklər zamanı bir sıra pozğunluğlar nəticəsində defekasiya ya ehtiyc hissi təhrif olunur. Yəni aldadıcı ehtiyac hissləri- baş verir. Psixoloji təsir xüsusən də uzun müddətli neqativ xarakterli emosional həyəcan defekasiya hissini zəiflədir ki, bu da düz bağırsağın boşalması (nəcis kütləsindən azad olması) prosesini poza bilir. Defekasiya ehtiyac duyulan zaman tez-tez tekrarlanan ləngimələr, daxili anal sfinkterin vegetativ tənziminin pozulmasına və qəbizliyə gətirib çıxarır. Ona görə də yaxşı olar ki, mütəmadi olaraq defekasiya hissi olan ki bagırsağın boşalması həyata keçirilsin.
Qidanın qəbulu defekasiya stimulu kimi
Çox vaxt qidanın mədəyə düşməsi defekasiyaya ehtiyac hissinin yaranmasına və düz bagırsagın yığılmasına səbəb olur. Bu hala uşaqlarda daha çox rast gəlinir. Bundan istifadə edərək uşaqlarda defekasiya istəyinin yaranası vaxtını və yerini tərbiyə etmək olar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "ÜST və YUNİSEF (2017) İçməli Su, Sanitariya və Gigiyena Tərəqqisinə: 2017 Yeniləşdirilməsi və SDG Baza İli. Cenevrə: Dünya Səhiyyə Təşkilatı (DST) və BMT-nin Uşaq Fondu (YUNİSEF-in), 2017". 2019-07-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-03.
- "Defekasiya Aktı PDF". 2021-09-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-10-03.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Defekasiya lat defecatio Sinonimler kafedra rektum bosaltma bagirsaq hereketi hezm olunmus qidalarin qati ve ya sulu tullantilarinin bir sekilde anusdan xaric edilmesidir Hezm prosesinin en son merhelesidir Bernar Pikar Etriyyatci XVI esrUcus zamani defekasiya eden qagayi Insanlarda defekasiya prossesi gunde bir nece defeden heftede bir nece defeye qeder deyiskenlik gostere biler Defekasiya daha sulu ve tez tez bas verese ishal daha qati ve gec bas vererse qebizlik adlanir Ishal ve qebizlik muxtelif xesteliklerin gostericisi ola biler Oturaq pozada defekasiya eden insan Defekasiya Akti Funksiyalarin tenzim mexanizmlerini ehate eden xususen de on merkezi nahiyesinde yerlesen yarimkurelerinin piramid huceyrelerini defekasiyaya ehtiyac esasinda formalasmis oyanma enen istiqametde spial defekasiya merkezlerine yayilir Bunun esasinda alt musariqe sinirinin asagi dusur ve canaq sinirlerinin tonusu yukselir Neticede daxili sfinkteri zeifleyir sinirlerinin tesiri ile duz bagirsagin xarici bosalir ve necis kutleleri yogun ve duz bagirsagin peristaltik hereketi neticesinde xarice ifraz olunur Eyni zamanda duz bagirsagin dairevi ezeleleri yigilir hemcinin yogun bagirsagin distal hissesinin qisalmasi bas verir Defekasiya akti qarin basmasi ezelelerinin yigilmasina teneffusun lengimesine diafraqmanin canaq ezelelerinin arxa kecid sfinkterini qaldiran ezlelerin gerginlesmesine sebeb olur Defekasiya zamani yalniz duz bagirsagdan deyil hemcinin feal simpatik tesirlerin hesabina yogun bagirsagdan da necis kutleleri xaric olur Defekasiya prosesi qabiqalti merkezlere enen qabiq tesirlerinin hesabina iradi sekilde tenzim olunur Insanda defekasiya aktinin iradi sekilde tenzimlenmesi ferdi telim neticesinde formalasir Heyvanlarda ise defekasiya akti ve sidik ifrazi ile elaqedar olan spesifik davranis rituallari genetik olaraq nesilden nesile oturulur Spinal merkezler defekasiyadan kenar vaxtlarda duz bagirasagin sfinkterlerini gergin halda saxlayirlar Defekasiyanin yuxarida yerlesen xususen limbik qabiq merkezleri defekasiyaya ehtiyacin formalasmasi ve onun iradi xarakterini mueyyen edir Iradi olmayan defekasiya Onurga beynin bel nahiyesinden yuxari kesiyin aparilmasi defekasiyanin qeyri iradi olmasina getirib cixarir Spinal defekasiya merkezinin zamani ise duz bagirsag sfinkterlerinin iflici bas verir Anus aciq qalir ki bu zaman necisin saxlanmasi qeyri mumkun olur Iradi olmayan defekasiya ve anal sfinkterlerin qeyri iradi zeiflemesi hemcinin yuksek emosional heyecanlanma meselen qorxu zamani da meydana cixir Defekasiyani bir sira hormonlar meselen ifraz edir Defekasiyanin pozulmasi Bir sira maddelerin tesirinden tez tez defekasiyaya ehtiyac duyulur ishal hallari bas verir Bezi xestelikler zamani bir sira pozgunluglar neticesinde defekasiya ya ehtiyc hissi tehrif olunur Yeni aldadici ehtiyac hissleri bas verir Psixoloji tesir xususen de uzun muddetli neqativ xarakterli emosional heyecan defekasiya hissini zeifledir ki bu da duz bagirsagin bosalmasi necis kutlesinden azad olmasi prosesini poza bilir Defekasiya ehtiyac duyulan zaman tez tez tekrarlanan lengimeler daxili anal sfinkterin vegetativ tenziminin pozulmasina ve qebizliye getirib cixarir Ona gore de yaxsi olar ki mutemadi olaraq defekasiya hissi olan ki bagirsagin bosalmasi heyata kecirilsin Qidanin qebulu defekasiya stimulu kimi Cox vaxt qidanin medeye dusmesi defekasiyaya ehtiyac hissinin yaranmasina ve duz bagirsagin yigilmasina sebeb olur Bu hala usaqlarda daha cox rast gelinir Bundan istifade ederek usaqlarda defekasiya isteyinin yaranasi vaxtini ve yerini terbiye etmek olar Hemcinin baxIshal AnusIstinadlar UST ve YUNISEF 2017 Icmeli Su Sanitariya ve Gigiyena Tereqqisine 2017 Yenilesdirilmesi ve SDG Baza Ili Cenevre Dunya Sehiyye Teskilati DST ve BMT nin Usaq Fondu YUNISEF in 2017 2019 07 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 03 Defekasiya Akti PDF 2021 09 25 tarixinde Istifade tarixi 2017 10 03 Xarici kecidler