Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Blez Paskal (19 iyun 1623[…] – 19 avqust 1662[…], Paris, Fransa krallığı) — fransız dahisi, riyaziyyatçısı, fiziki, filosofu və yazıçısı.
| Blez Paskal | |
|---|---|
| fr. Blaise Pascal | |
 | |
| Doğum tarixi | 19 iyun 1623[…] |
| Vəfat tarixi | 19 avqust 1662[…](39 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri |
|
| Atası | Eten Paskal |
| Elm sahələri | ehtimal nəzəriyyəsi, riyaziyyat, ədəbiyyat, fizika |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Eyni zamanda böyük bir riyaziyyatçı olan (Torricelli) təxəllüsü ilə əsərlər yazan və ilk hesab maşınını icad etmiş olan Paskalın ən məşhur əsəri ölümündən sonra yayımlanmış olan "Düşüncələr"dir.
1642-ci ildə fransız fiziki, riyaziyyatçı və filosof Blez Paskal (Blaise Pascal) tərəfindən ilk mexaniki hesablama qurğusu yaradılmışdır. Ədədlərin üzərində toplama əməliyyatı aparan bu cəmləyici maşın Paskalina (Pascalina) adlanırdı. Paskal bu qurğunu vergi işçisi olan atasının hesablama işlərini asanlaşdırmaq üçün hazırlamışdı.
Adı tarixdə 100 ən çox öyrənilmiş şəxsiyyətlər siyahısına daxil edilib.
"Düşüncələr" əsəri
O 1654-cü ildə dini bir təcrübə yaşamış, hayatının bundan sonraki dövrünə, elmi fəaliyyətdən çox, din və Allah haqqında mübahisələr aparmışdır. Başqa sözlə, Paskal deist bir hümanizmin, rasional bir şübhəciliyin ve sərbəst düşüncənin hakim olduğu bir zamanda və cəmiyyətdə, Allahın və İlahi qüvvənin gərəkliyini və gücünü göstərmək istəmişdir. Descartes'ı həm qəbul edən həm də təkmilləşdirən, Dekardın riyazi üsulun istifadə sahəsini genişləndirmək istədiyi yerdə, riyazi üsulun digər sahələrə uyğunlaşdırılması ve yararı mövzusunda şübhəci bir münasibət sərgiləyən Paskal, bu üsulun teolojiyle də, metafiziklə də bir əlaqəsi olmadığını demişdir. Soyut, analitik ve tümdengelimsel düşünen ağıl, Paskala görə, Allahın varlığını sübut edə bilməz. Həqiqəti bilmənin, mütləq doğruluğa çatmanın tək yolunun ağıl, riyazi ya da elmi üsul olmadığını deyən Paskala görə, qurtuluş urək və inancdadır. Məsələnin həlli inancda, ürəkdə, dini bir yaşamdadır, çünki yalnız burada, inanan insan Allaha bağlı eşq dolu bir qavrayışa ulaşar. İnsanın qurtuluşu, səmimi möminde əsas məsələ olan adətən içgüdüsel, doğrudan, aracısız ve ağıla bağlı olmayan, ağıl süzgəcindən keçməmiş bir anlayışda, Allaha təslim olmalıdır.
"Düşüncələr" əsərindı deyilir:
- "Məni bu dünyaya kimin göndərdiyini bilmirəm, mən bilmirəm dünya nədir, mən kiməm, mən dəhşətli bir tərzdə hər şeydən xəbərsizəm… haradan gəldiyimi bilmədiyim kimi, haraya gedəcəyimi də bilmirəm… budur mənim vəziyyətim: o acizlik, zəiflik, qaranlıqla doludur"
- "Mən ancaq qəlblərinin acısı ilə yazanları təsdiq edirəm"
- "İnsan çox güman ki, düşünmək üçün yaradılıb, onun bütün üstünlüyü bütün xidməti bundadır; onun əsas vəzifəsi lazımı şəkildə düşünməkdir… ancaq insanlar nə haqda düşünür…?" və s.
Paskal teoremi
Əgər altıbucaqlınin təpələri bir konik əyri (yəni ellips, hiperbola, parabola və hətta iki düz xətt) üzərindədirsə, onda bu altıbucaqlının qarşı tərəflərinin kəsişmə nöqtələri bir düz xətt üzərindədir və ya tərsinə.
Mənbə
Həmçinin bax
İstinadlar
- https://www.biography.com/people/blaise-pascal-9434176.
- Çex Milli Hakimiyyət Məlumat bazası.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Blaise Pascal // Brockhauz Ensiklopediyası (alm.).
- Аверинцев С. С. Паскаль Блез (rus.). // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1975. Т. 19 : Отоми — Пластырь. С. 260–261.
- Аверинцев С. С. Паскаль Блез // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1975. Т. 19 : Отоми — Пластырь. С. 260–261.
Xarici keçidlər
- Dezarq və Paskal 2009-11-24 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Blez Paskal 19 iyun 1623 19 avqust 1662 Paris Fransa kralligi fransiz dahisi riyaziyyatcisi fiziki filosofu ve yazicisi Blez Paskalfr Blaise PascalDogum tarixi 19 iyun 1623 1623 06 19 Vefat tarixi 19 avqust 1662 1662 08 19 39 yasinda Vefat yeri Paris Fransa kralligiDefn yeri Sent Etyen du Mon d Atasi Eten PaskalElm saheleri ehtimal nezeriyyesi riyaziyyat edebiyyat fizika Vikianbarda elaqeli mediafayllar Eyni zamanda boyuk bir riyaziyyatci olan Torricelli texellusu ile eserler yazan ve ilk hesab masinini icad etmis olan Paskalin en meshur eseri olumunden sonra yayimlanmis olan Dusunceler dir 1642 ci ilde fransiz fiziki riyaziyyatci ve filosof Blez Paskal Blaise Pascal terefinden ilk mexaniki hesablama qurgusu yaradilmisdir Ededlerin uzerinde toplama emeliyyati aparan bu cemleyici masin Paskalina Pascalina adlanirdi Paskal bu qurgunu vergi iscisi olan atasinin hesablama islerini asanlasdirmaq ucun hazirlamisdi Adi tarixde 100 en cox oyrenilmis sexsiyyetler siyahisina daxil edilib Dusunceler eseriO 1654 cu ilde dini bir tecrube yasamis hayatinin bundan sonraki dovrune elmi fealiyyetden cox din ve Allah haqqinda mubahiseler aparmisdir Basqa sozle Paskal deist bir humanizmin rasional bir subheciliyin ve serbest dusuncenin hakim oldugu bir zamanda ve cemiyyetde Allahin ve Ilahi quvvenin gerekliyini ve gucunu gostermek istemisdir Descartes i hem qebul eden hem de tekmillesdiren Dekardin riyazi usulun istifade sahesini genislendirmek istediyi yerde riyazi usulun diger sahelere uygunlasdirilmasi ve yarari movzusunda subheci bir munasibet sergileyen Paskal bu usulun teolojiyle de metafizikle de bir elaqesi olmadigini demisdir Soyut analitik ve tumdengelimsel dusunen agil Paskala gore Allahin varligini subut ede bilmez Heqiqeti bilmenin mutleq dogruluga catmanin tek yolunun agil riyazi ya da elmi usul olmadigini deyen Paskala gore qurtulus urek ve inancdadir Meselenin helli inancda urekde dini bir yasamdadir cunki yalniz burada inanan insan Allaha bagli esq dolu bir qavrayisa ulasar Insanin qurtulusu semimi mominde esas mesele olan adeten icgudusel dogrudan aracisiz ve agila bagli olmayan agil suzgecinden kecmemis bir anlayisda Allaha teslim olmalidir Dusunceler eserindi deyilir Meni bu dunyaya kimin gonderdiyini bilmirem men bilmirem dunya nedir men kimem men dehsetli bir terzde her seyden xebersizem haradan geldiyimi bilmediyim kimi haraya gedeceyimi de bilmirem budur menim veziyyetim o acizlik zeiflik qaranliqla doludur Men ancaq qelblerinin acisi ile yazanlari tesdiq edirem Insan cox guman ki dusunmek ucun yaradilib onun butun ustunluyu butun xidmeti bundadir onun esas vezifesi lazimi sekilde dusunmekdir ancaq insanlar ne haqda dusunur ve s Paskal teoremiEger altibucaqlinin tepeleri bir konik eyri yeni ellips hiperbola parabola ve hetta iki duz xett uzerindedirse onda bu altibucaqlinin qarsi tereflerinin kesisme noqteleri bir duz xett uzerindedir ve ya tersine Diger layihelerdeVikisitatda elaqeli sitatlarVikimenbede elaqeli metnlerVikianbarda elaqeli media fayllarMenbe Usaqlar ucun ensiklopediya Riyaziyyat Baki Serq Qerb 2008 seh 610 Eliquliyev R M Salmanova P M Informasiya cemiyyeti maraqli xronoloji faktlar Baki Informasiya Texnologiyalari nesriyyati 2013 169 seh Hemcinin baxEten PaskalIstinadlarhttps www biography com people blaise pascal 9434176 Cex Milli Hakimiyyet Melumat bazasi Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Blaise Pascal Brockhauz Ensiklopediyasi alm Averincev S S Paskal Blez rus Bolshaya sovetskaya enciklopediya v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1975 T 19 Otomi Plastyr S 260 261 Averincev S S Paskal Blez Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1975 T 19 Otomi Plastyr S 260 261 Xarici kecidlerDezarq ve Paskal 2009 11 24 at the Wayback Machine