Zəncirli körpü və ya Seçeni körpüsü Budapeştinin iki tarixi hissəsini — Buda və Peşti birləşdirən Dunay çayı üzərindəki asma körpüdür. 1849-cu ildə açılmış və Dunay çayı üzərində ilk daimi körpü olmuşdur. Körpü Macarıstanının iqtisadi və sosial həyatında mühüm rol oynadı və Buda və Peştin vahid Budapeşt şəhərində birləşməsi üçün stimullardan birinə çevrildi.
Zəncirli körpü | |
---|---|
mac. Széchenyi lánchíd | |
| |
HGYO | |
Keçid | avtomobillər, piyadalar |
Yeri | Budapeşt |
Üslubu | asma körpü |
Material | daş[d], dəmir |
Uzunluğu | 380 metr |
Eni | 14,8 metr |
Memar | İngilis mühəndis |
Açılışı | 20 noyabr 1849 |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ad
Körpü, tikintisinin təşəbbüskarı və təşkilatçısı olan macar siyasətçisi Qraf İştvan Seçeninin adını daşıyır.
Yer
Körpü və birləşdirir. Körpünün sol sahilində Qreşem sarayı və Macarıstan Elmlər Akademiyası, sağda isə Sıfır Kilometr Daşı (Budapeşt) və aparan Budapeşt Hill Qala funikulyoru nun aşağı stansiyası var. Yuxarı axınında , aşağı axınında yerləşir.
Tarix
Körpü qraf Szeçeninin təşəbbüsü ilə 1839-cu ildə ingilis mühəndisi Villiam Tierney Klark tərəfindən layihələndirilib. Tikintiyə şotland mühəndis Adam Klark nəzarət edirdi. (V. Klark ilə qohumluq əlaqəsi yoxdur). 1849-cu ildə müstəqillik uğrunda gedən müharibə zamanı avstriyalı əsgərlər körpünü partlatmağa çalışsalar da, Klark zəncir kameralarını su ilə dolduraraq onu xilas etmişdir. Körpü 1849-cu ildə istifadəyə verilib və Macarıstanın paytaxtında ilk daimi körpü olub. O zamanlar dünyanın ən böyük körpülərindən biri kimi tarixə düşüb. Körpüyə girişlərin hər birinə heykəltəraş Yanos Marşalko(Marschalkó János) tərəfindən, 1852-ci ildə şir cütlükləri əlavə edilmişdir. Körpü 1899-cu ildən indiki adını daşıyır. Körpünün polad konstruksiyası 1914-cü ildə tamamilə yenidən qurulmuş və mökəmləndirilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi zamanı, körpü geri çəkilən alman qoşunları tərəfindən partladılır. 1949-cu ildə nəqliyyatın hərəkəti üçün istifadəyə verilib. Körpü üzərindəki aksesuarlar çuqundan hazırlanmışdır.
Körpü ilə bağlı lətifələrdən birində deyilir ki, heykəltəraş Yanos Marşalko körpünü üzərindəki şirlər üçün dil düzəltməyi unudub. Bu barədə şəhər əhalisi arasında söz-söhbət yayılanda, guya heykəltəraş utandığı üçün özünü Dunay çayına ataraq canına qəsd edib. Əslində isə , aslanların dilləri var, lakin onlar aşağıdan görünmür, çünki şirlər üç metr hündürlükdə quraşdırılıb. Heykəltəraş Yanos Marşalko 1890-cı illə qədər yaşamışdır. 2001-ci ildə macar pilot Peter Besenyei(Péter Besenyei) qəzaya uğramış təyyarəni körpünün altından uçurur. Bu fənd Red Bull aviasiya yarışları üçün standart götürülür.
Qalereya
- Körpünün təməlinin qoyulması - rəssam Miklos Barabaş, 1864
- 1946-cı il, körpünün görünüşü
- Girişin qarşısında aslanlar
- Körpü dayaqlarından birinin, gecə görünüşü
İstinadlar
- Будапешт Arxivləşdirilib 2023-04-22 at the Wayback Machine / А. В. Дрыночкин, В. М. Паппе // Большой Кавказ — Великий канал. — М. : Большая российская энциклопедия, 2006. — С. 290—293. — (Большая российская энциклопедия : [в 35 т.] / гл. ред. Ю. С. Осипов ; 2004—2017, т. 4). — .
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zencirli korpu ve ya Seceni korpusu 1 Budapestinin iki tarixi hissesini Buda ve Pesti birlesdiren Dunay cayi uzerindeki asma korpudur 1849 cu ilde acilmis ve Dunay cayi uzerinde ilk daimi korpu olmusdur Korpu Macaristaninin iqtisadi ve sosial heyatinda muhum rol oynadi ve Buda ve Pestin vahid Budapest seherinde birlesmesi ucun stimullardan birine cevrildi Zencirli korpumac Szechenyi lanchidZencirli korpu 47 29 56 sm e 19 02 37 s u H G Y O Kecid avtomobiller piyadalar Yeri Budapest Uslubu asma korpu Material das d demir Uzunlugu 380 metr Eni 14 8 metr Memar Ingilis muhendis Villiam Tierney Klark Acilisi 20 noyabr 1849 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Ad 2 Yer 3 Tarix 4 Qalereya 5 IstinadlarAdredakteKorpu tikintisinin tesebbuskari ve teskilatcisi olan macar siyasetcisi Qraf Istvan Seceninin adini dasiyir YerredakteKorpu Istvan Seceni Meydani ve Adam Klark Meydanini birlesdirir Korpunun sol sahilinde Qresem sarayi ve Macaristan Elmler Akademiyasi sagda ise Sifir Kilometr Dasi Budapest ve Buda qalasina aparan Budapest Hill Qala funikulyoru nun asagi stansiyasi var Yuxari axininda Marqaret korpusu asagi axininda Erzsebet korpusu yerlesir TarixredakteKorpu qraf Szeceninin tesebbusu ile 1839 cu ilde ingilis muhendisi Villiam Tierney Klark terefinden layihelendirilib Tikintiye sotland muhendis Adam Klark nezaret edirdi V Klark ile qohumluq elaqesi yoxdur 1849 cu ilde musteqillik ugrunda geden muharibe zamani avstriyali esgerler korpunu partlatmaga calissalar da Klark zencir kameralarini su ile dolduraraq onu xilas etmisdir Korpu 1849 cu ilde istifadeye verilib ve Macaristanin paytaxtinda ilk daimi korpu olub O zamanlar dunyanin en boyuk korpulerinden biri kimi tarixe dusub Korpuye girislerin her birine heykelteras Yanos Marsalko Marschalko Janos terefinden 1852 ci ilde sir cutlukleri elave edilmisdir Korpu 1899 cu ilden indiki adini dasiyir Korpunun polad konstruksiyasi 1914 cu ilde tamamile yeniden qurulmus ve mokemlendirilmisdir Ikinci Dunya muharibesi zamani korpu geri cekilen alman qosunlari terefinden partladilir 1949 cu ilde neqliyyatin hereketi ucun istifadeye verilib Korpu uzerindeki aksesuarlar cuqundan hazirlanmisdir Korpu ile bagli letifelerden birinde deyilir ki heykelteras Yanos Marsalko korpunu uzerindeki sirler ucun dil duzeltmeyi unudub Bu barede seher ehalisi arasinda soz sohbet yayilanda guya heykelteras utandigi ucun ozunu Dunay cayina ataraq canina qesd edib Eslinde ise aslanlarin dilleri var lakin onlar asagidan gorunmur cunki sirler uc metr hundurlukde qurasdirilib Heykelteras Yanos Marsalko 1890 ci ille qeder yasamisdir 2001 ci ilde macar pilot Peter Besenyei Peter Besenyei qezaya ugramis teyyareni korpunun altindan ucurur Bu fend Red Bull aviasiya yarislari ucun standart goturulur Qalereyaredakte nbsp Korpunun temelinin qoyulmasi ressam Miklos Barabas 1864 nbsp 1946 ci il korpunun gorunusu nbsp Girisin qarsisinda aslanlar nbsp Korpu dayaqlarindan birinin gece gorunusuIstinadlarredakte Budapesht Arxivlesdirilib 2023 04 22 at the Wayback Machine A V Drynochkin V M Pappe Bolshoj Kavkaz Velikij kanal M Bolshaya rossijskaya enciklopediya 2006 S 290 293 Bolshaya rossijskaya enciklopediya v 35 t gl red Yu S Osipov 2004 2017 t 4 ISBN 5 85270 333 8 Menbe https az wikipedia org w index php title Zencirli korpu amp oldid 7479014