Zəhra Quliyeva (18 yanvar 1923, Bakı – 28 noyabr 2005, Bakı) — Azərbaycan Respublikası Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsinin keçmiş sədri (1998–2005), tibb elmləri doktoru (1967), professor. (1968), əməkdar elm xadimi (1981)
Zəhra Quliyeva | |
---|---|
14 yanvar 1998 – 28 noyabr 2005 | |
Əvvəlki | Vəzifə təsis edildi. |
Sonrakı | Hicran Hüseynova |
1972 – 1983 | |
Əvvəlki | Balababa Məcidov |
Sonrakı | Yaqub Məmmədov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 18 yanvar 1923 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 28 noyabr 2005 (82 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | professor |
Elmi fəaliyyəti | |
Elmi dərəcəsi | Tibb elmləri doktoru |
| |
Təltifləri | |
Həyatı
Zəhra Quliyeva 1923-cü il yanvarın 18-də Bakı şəhərində mühəndis Tahir bəylə, Camal xaımın ailəsində anadan olmuşdur. Tahir Quliyev həm də Neft və Kimya İnstitutunun professoru idi. Zəhra xanım orta təhsilini Bakı şəhəri 132 saylı məktəbdə aldıqdan sonra 1940-cı ildə məkətbi yaxşı qiymətlərlə bitirdiyi üçün Tibb İnstitutunun müalicə-profilaktika fakültəsinə imtahansız qəbul edilən tələbələrdən biri olmuşdur.
1944-cü ildə ali məktəbi əla qiymətlərlə bitirən Zəhra Quliyevaya Dövlət Komissiyasının vəsitəsilə Göz xəstəlikləri kafedrasında saxlayıb ordinator vəzifəsini tapşırırlar. Zəhra xanım xatirələrində yazırdı:
"Göz xəstəlikləri kafedrasında mən bir il professor Trubinlə işlədim. O, dünyasını dəyişdikdən sonra kafedra müdiri Umnisə xanım Musabəyova oldu. Mənim oftalmologiya sahəsindəki inkişafımda professor Umnisə xanımın əvəzsiz xidmətləri vardır. Onun rəhbərliyi və himayəsi altında həm namizədlik, həm də doktorluq elmi işlərimi müdafiə etmişəm" |
Beləliklə, 1958-ci ildə o, "Müxtəlif üsulla büllurun çıxarılmasında buynuz qişanın sferikliyinin və refraksiyasının dəyişilməsi" adlı namizədlik dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
Bundan sonra alim "Görmə itiliyinin, refreksiyanın və akkomadasiyanın rəng duyğusuna təsiri" mövzusu üzərində işləməyə başlamış, bununla əlaqədar Moskvaya ezam olunmuşdur. Burada bir müddət Ümumittifaq Elmi-Tədqiqat Dəmir Yolu Gigiyenası İnstitutunun rəng duyğusu laboratoriyasında araşdırmalar aparan Zəhra xanım, 1967-ci ildə həmin mövzuda müvəffəqiyyətlə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmişdir.
Fəaliyyəti
1968-ci ildə Zəhra xanım Azərbaycan Dövlət Tibb İnstitutunun Oftalmologiya kafedrasının professoru seçilir, 1975-ci ildə həmin kafedranın müdiri olur. Alimin tədqiqatları o zaman oftalmologiyanın ümdə problemləri sayılan refraksiya-akkomadasiya, rəngin qavranılması, traxoma, tor qişa və görmə siniri xəstəliklərinin öyrənilməsinə həsr olunur.
1971-ci ildə Tibb İnstitutuna tədris hissə üzrə prorektor vəzifəsinə təyin olunan Zəhra Quliyeva yüksək ixtisaslı kadrların hazırlanması ilə bağlı genişmiqyaslı fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. 1972–1983-cü illərdə Azərbaycan Tibb İnstitutunun rektoru vəzifəsində çalışan Zəhra xanım gənc kadrların yetişdirilməsində göstərdiyi səylərinə görə tibb ictimaiyyətinin hörmət və ehtiramını qazanmışdır
1975-ci ildən o, Azərbaycan Oftalmoloqları Elmi Cəmiyyətinin sədri, "Sevil" Qadınlar Məclisi sədrinin müavini, Bakı Şəhər Sanitariya-təmizlik məsələləri üzrə komissiyanın sədri vəzifələrində çalışmışdır.
1998-ci il yanvarın 14-də ümummilli lider Heydər Əliyevin fərmanı ilə ölkədə Qadın Problemləri üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmış, Zəhra xanım Quliyeva isə komitəyə sədr təyin olunmuşdur.
Tədqiqatı əsasən, traxoma, gözün refraksiyası, rəng duyğusu və ona müxtəlif amillərin təsiri, tor qişa və görmə siniri xəstəliklərində görmə orqanının funksiyasının öyrəniləmsinə həsr olunmuşdur. 150-dən artıq elmi işin, 3 monoqrafiya, dərslik və bir neçə dərs vəsaitinin, ixtira və səmərələşdirici təkliflərin müəllifidir.
Beynəlxalq konfranslarda iştirakı
Zəhra xanım istər həkim və alim, istərsə də ictimai xadim kimi öz vətənini bir sıra beynəlxalq tədbirlərdə ləyaqətlə təmsil etmişdir. Belə ki, 1971-ci ildə ABŞ-nin Çikaqo şəhərində qadınların iqtisadi və irqi birlik uğrunda birinci qurultayının iştirakçısı, 1973-cü ildə Varşava Müqaviləsinin 20 illiyində parlament nümayəndəsi, Polşa, Almaniya, İsveçrə, Danimarka, Norveç, Finlandiya, Baltikyanı ölkələrdə keçirilən sülh günlərinin iştirakçısı olmuşdur.
Z. Quliyeva 2000-ci ildə Nyu-Yorkda "Qadınlar 2000-ci ildə: gender bərabərliyi — sülh və inkişaf XXI əsrdə" mövzusunda BMT-nin Baş Assambleyasının xüsusi sessiyasında çıxış edən ilk azərbaycanlı qadın olmuşdur. Həmin sessiyada "Qadınlara qarşı bütün növ ayrı-seçkiliyin ləğv edilməsi haqqında" Konvensiyanın fakültativ protokolunun imzalanması ölkə rəhbərinin fərmanı ilə ona həvalə edilmişdi.
O həmçinin SSRİ Ali Sovetinin (8 və 9-cu çağırış) və Bakı Şəhər Sovetinin deputatı olmuşdur.
Mükafatları
Zəhra Quliyeva "", ", Azərbaycan Respublikasının və medallarla təltif edilmiş, əməkdar elm xadimi adına layiq görülmüşdür.
Vəfatı
Görkəmli elm və dövlət xadimi Zəhra xanım Quliyeva 2005-ci il noyabrın 28-də 82 yaşında vəfat etmişdir. İkinci Fəxri Xiyabanda dəfn olunub
İstinadlar
- Azərbaycan Qadın Ensiklopediyası. Bakı: Azərbaycan Milli Ensiklopediyası nəşriyyatı. 2002. səh. 22.
- "ZƏHRA TAHİR QIZI QULİYEVA". 19 noyabr 2019 tarixində .
- Bir ömürdən min ömrə işıq payı
Həmçinin bax
- "
Xarici keçidlər
- Zəhra Quliyevanın 95 illik yubileyi qeyd olunub [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediyada bu ad soyadli diger sexsler haqqinda da meqaleler var bax Zehra Quliyeva Zehra Quliyeva 18 yanvar 1923 Baki 28 noyabr 2005 Baki Azerbaycan Respublikasi Qadin Problemleri uzre Dovlet Komitesinin kecmis sedri 1998 2005 tibb elmleri doktoru 1967 professor 1968 emekdar elm xadimi 1981 Zehra QuliyevaAzerbaycan Respublikasi Qadin Problemleri uzre Dovlet Komitesinin sedri14 yanvar 1998 28 noyabr 2005EvvelkiVezife tesis edildi SonrakiHicran HuseynovaNeriman Nerimanov adina Azerbaycan Tibb Institutunun rektoru1972 1983EvvelkiBalababa MecidovSonrakiYaqub MemmedovSexsi melumatlarDogum tarixi 18 yanvar 1923 1923 01 18 Dogum yeri Baki Baki qezasi Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIVefat tarixi 28 noyabr 2005 2005 11 28 82 yasinda Vefat yeri Baki AzerbaycanTehsili Azerbaycan Tibb UniversitetiFealiyyeti professorElmi fealiyyetiElmi derecesi Tibb elmleri doktoruTeltifleriHeyatiZehra Quliyeva 1923 cu il yanvarin 18 de Baki seherinde muhendis Tahir beyle Camal xaimin ailesinde anadan olmusdur Tahir Quliyev hem de Neft ve Kimya Institutunun professoru idi Zehra xanim orta tehsilini Baki seheri 132 sayli mektebde aldiqdan sonra 1940 ci ilde meketbi yaxsi qiymetlerle bitirdiyi ucun Tibb Institutunun mualice profilaktika fakultesine imtahansiz qebul edilen telebelerden biri olmusdur 1944 cu ilde ali mektebi ela qiymetlerle bitiren Zehra Quliyevaya Dovlet Komissiyasinin vesitesile Goz xestelikleri kafedrasinda saxlayib ordinator vezifesini tapsirirlar Zehra xanim xatirelerinde yazirdi Goz xestelikleri kafedrasinda men bir il professor Trubinle isledim O dunyasini deyisdikden sonra kafedra mudiri Umnise xanim Musabeyova oldu Menim oftalmologiya sahesindeki inkisafimda professor Umnise xanimin evezsiz xidmetleri vardir Onun rehberliyi ve himayesi altinda hem namizedlik hem de doktorluq elmi islerimi mudafie etmisem Belelikle 1958 ci ilde o Muxtelif usulla bullurun cixarilmasinda buynuz qisanin sferikliyinin ve refraksiyasinin deyisilmesi adli namizedlik dissertasiyasini mudafie etmisdir Bundan sonra alim Gorme itiliyinin refreksiyanin ve akkomadasiyanin reng duygusuna tesiri movzusu uzerinde islemeye baslamis bununla elaqedar Moskvaya ezam olunmusdur Burada bir muddet Umumittifaq Elmi Tedqiqat Demir Yolu Gigiyenasi Institutunun reng duygusu laboratoriyasinda arasdirmalar aparan Zehra xanim 1967 ci ilde hemin movzuda muveffeqiyyetle doktorluq dissertasiyasi mudafie etmisdir Fealiyyeti1968 ci ilde Zehra xanim Azerbaycan Dovlet Tibb Institutunun Oftalmologiya kafedrasinin professoru secilir 1975 ci ilde hemin kafedranin mudiri olur Alimin tedqiqatlari o zaman oftalmologiyanin umde problemleri sayilan refraksiya akkomadasiya rengin qavranilmasi traxoma tor qisa ve gorme siniri xesteliklerinin oyrenilmesine hesr olunur 1971 ci ilde Tibb Institutuna tedris hisse uzre prorektor vezifesine teyin olunan Zehra Quliyeva yuksek ixtisasli kadrlarin hazirlanmasi ile bagli genismiqyasli fealiyyet gostermeye baslamisdir 1972 1983 cu illerde Azerbaycan Tibb Institutunun rektoru vezifesinde calisan Zehra xanim genc kadrlarin yetisdirilmesinde gosterdiyi seylerine gore tibb ictimaiyyetinin hormet ve ehtiramini qazanmisdir 1975 ci ilden o Azerbaycan Oftalmoloqlari Elmi Cemiyyetinin sedri Sevil Qadinlar Meclisi sedrinin muavini Baki Seher Sanitariya temizlik meseleleri uzre komissiyanin sedri vezifelerinde calismisdir 1998 ci il yanvarin 14 de umummilli lider Heyder Eliyevin fermani ile olkede Qadin Problemleri uzre Dovlet Komitesi yaradilmis Zehra xanim Quliyeva ise komiteye sedr teyin olunmusdur Tedqiqati esasen traxoma gozun refraksiyasi reng duygusu ve ona muxtelif amillerin tesiri tor qisa ve gorme siniri xesteliklerinde gorme orqaninin funksiyasinin oyrenilemsine hesr olunmusdur 150 den artiq elmi isin 3 monoqrafiya derslik ve bir nece ders vesaitinin ixtira ve semerelesdirici tekliflerin muellifidir Beynelxalq konfranslarda istiraki Zehra xanim ister hekim ve alim isterse de ictimai xadim kimi oz vetenini bir sira beynelxalq tedbirlerde leyaqetle temsil etmisdir Bele ki 1971 ci ilde ABS nin Cikaqo seherinde qadinlarin iqtisadi ve irqi birlik ugrunda birinci qurultayinin istirakcisi 1973 cu ilde Varsava Muqavilesinin 20 illiyinde parlament numayendesi Polsa Almaniya Isvecre Danimarka Norvec Finlandiya Baltikyani olkelerde kecirilen sulh gunlerinin istirakcisi olmusdur Z Quliyeva 2000 ci ilde Nyu Yorkda Qadinlar 2000 ci ilde gender beraberliyi sulh ve inkisaf XXI esrde movzusunda BMT nin Bas Assambleyasinin xususi sessiyasinda cixis eden ilk azerbaycanli qadin olmusdur Hemin sessiyada Qadinlara qarsi butun nov ayri seckiliyin legv edilmesi haqqinda Konvensiyanin fakultativ protokolunun imzalanmasi olke rehberinin fermani ile ona hevale edilmisdi O hemcinin SSRI Ali Sovetinin 8 ve 9 cu cagiris ve Baki Seher Sovetinin deputati olmusdur MukafatlariZehra Quliyeva Qirmizi Emek Bayragi Seref nisani Azerbaycan Respublikasinin Sohret ordenleri ve medallarla teltif edilmis emekdar elm xadimi adina layiq gorulmusdur VefatiGorkemli elm ve dovlet xadimi Zehra xanim Quliyeva 2005 ci il noyabrin 28 de 82 yasinda vefat etmisdir Ikinci Fexri Xiyabanda defn olunubIstinadlarAzerbaycan Qadin Ensiklopediyasi Baki Azerbaycan Milli Ensiklopediyasi nesriyyati 2002 seh 22 ZEHRA TAHIR QIZI QULIYEVA 19 noyabr 2019 tarixinde Bir omurden min omre isiq payiHemcinin bax Sohret ordeni ile teltif edilenlerin siyahisiXarici kecidlerZehra Quliyevanin 95 illik yubileyi qeyd olunub olu kecid