Yuxarı Karvansara — qədim Şəki şəhəri ərazisində yerləşən karvansara.
Yuxarı Karvansara | |
---|---|
Ölkə | Azərbaycan |
Şəhər | Şəki |
Yerləşir | Yuxarı Baş Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
Aidiyyatı | Şəki xanlığı |
Tikilmə tarixi | XVIII-XIX əsrlər |
Üslubu | Arran memarlıq məktəbi |
Vəziyyəti | otel kimi fəaliyyət göstərir |
Rəsmi adı: Historic Centre of Sheki with the Khan’s Palace | |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | ii, v |
Təyin edilib | 2019 |
İstinad nöm. | 1549 |
Dövlət | Azərbaycan |
Region | Avropa |
İstinad nöm. | 332 |
Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Yerləşməsi
Şəki şəhərinin Mirzə Fətəli Axundov küçəsində yerləşir.
Gürcənçayın qövsvari sahilində bir sıra obyektlər- şəhərin biznes mərkəzi olan Yuxarı və Aşağı Karvansaralar yerləşir. Karvansaralar feodal Şərqin labüd hissəsi olub, bura gəlib-getmiş bütün tarixçi və səyyahlar həmişə Azərbaycan haqqında danışarkən karvansaralara ayrıca yer ayırmış, çox vaxt isə onları təsvir etmişlər.
Tarixi
Ərazisində Böyük İpək Yolunun keçdiyi Azərbaycanın ən qədim sənətkarlıq, və ticarət şəhəri olan Şəki karvan yolları vasitəsilə digər xanlıqların və bir çox xarici ölkələrin ticarət mərkəzlərini özündə birləşdirirdi. Əlbəttə ki, belə bir təbii-coğrafi və strateji şəraitə malik şəhərdə karvansaraların olmaması mümkün deyildir.
XVIII–XIX əsrlərdə şəhərdə inşa edilmiş karvansara binaların təkcə karvanların və səyyahların qalması üçün deyil, həm də müxtəlif ticarət əməliyyatlarının aparılması üçün də nəzərdə tutulurdu.
Özünün böyüklüyü və ticarət üçün əlverişliliyi ilə bütün Zaqafqaziyada məşhur olan Yuxarı Karvansara XVIII–XIX əsrlərdə Şəkidə olan 5 böyük karvansaradan ("İsfahan", "Təbriz", "Ləzgi", "Təzə Karvansara") dövrümüzə qədər gəlib çatmış iki karvansaradan biridir. Digəri — Aşağı Karvansara.
XVIII əsrə aid olan hər iki abidə yerli ustalar tərəfindən tikilmişdir. Bu abidələr həm tikiliş həm də şərait baxımından çox rahat və gözəl olub, irimiqyaslı sövdələşmələrin, alış-verişlərin aparılması üçün əlverişli şəraitə sahib olmuşdur.
Karvansaranın planı
Ümumi sahəsi 6000 kvadratmetr olan Yuxarı Karvansaraya Şəki memarlığı üçün səciyəvi olan kərpic və çay daşının birlikdə işlədilməsi xüsusi kalorid verir.
Tikili relyefə uyğun olaraq küçəyə baxan hissədə 14 metr, içəri üzdən isə 8 metr hündürlükdə inşa edilmişdir. 300-dən artıq otaq və zirzəmidən ibarət olan karvansaranın 2 giriş darvazası vardır. Bina üç mərtəbəlidir. Tacir öz malını zirzəmiyə yığar, birinci mərtəbədə alver edər, ikinci mərtəbədə yaşayardı.
Darvazaların içəri hissəsinin tavanı kərpicdən tağlı günbəzlərdir. Yaxın Şərqdə ən böyük kərpic tağlı günbəzlərdən biri sayılan əsas girişin zəngin bəzənmiş tağı relyefin çox mailliyi üzündən binanın küncündə, üçüncü mərtəbə səviyyəsində inşa edilmişdir.
Sadə həyəti, tağbəndlərlə örtülü eyni ölçülü hücrələri, həyət eyvanları, hovuz və onları əhatə edən yaşıllıq karvansaranın ümumi kompozisiyasını tamamlayır.
Hazırkı vəziyyəti
Bu günə kimi öz gözəlliyini, memarlıq üslubunu qoruyub saxlayan və hazırda mehmanxana kimi istifadə olunan Yuxarı Karvansara Şəkinin zəngin maddi və mənəvi irsə malik bir şəhər olmasının bariz nümunəsidir.
İstinadlar
Bu məqalədəki istinadlar müvafiq ilə göstərilməlidir. |
- "Yuxarı Karvansara. GoMap. ONLAYN NAVİQATOR". 2016-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-18.
- "Bu gün. Sheki. Net". 2018-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-18.
- "Архитектура Шеки. Верхний Караван-сарай". 2021-03-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-17.
- "SHEKININ MEDENI-TARIXI ABIDELERI Yuxarı Karvansara". 2017-11-07 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-17.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yuxari Karvansara qedim Seki seheri erazisinde yerlesen karvansara Yuxari KarvansaraKarvansarayin daxili heyetinin gorunusu41 12 04 sm e 47 11 37 s u Olke AzerbaycanSeher SekiYerlesir Yuxari Bas Dovlet Tarix Memarliq QoruguAidiyyati Seki xanligiTikilme tarixi XVIII XIX esrlerUslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti otel kimi fealiyyet gosterirUNESCO Umumdunya IrsiResmi adi Historic Centre of Sheki with the Khan s PalaceTipiMedeniKriteriyaii vTeyin edilib2019Istinad nom 1549DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 332EhemiyyetiOlke ehemiyyetliYuxari Karvansaray Vikianbarda elaqeli mediafayllarYerlesmesiSeki seherinin Mirze Feteli Axundov kucesinde yerlesir Gurcencayin qovsvari sahilinde bir sira obyektler seherin biznes merkezi olan Yuxari ve Asagi Karvansaralar yerlesir Karvansaralar feodal Serqin labud hissesi olub bura gelib getmis butun tarixci ve seyyahlar hemise Azerbaycan haqqinda danisarken karvansaralara ayrica yer ayirmis cox vaxt ise onlari tesvir etmisler TarixiErazisinde Boyuk Ipek Yolunun kecdiyi Azerbaycanin en qedim senetkarliq ve ticaret seheri olan Seki karvan yollari vasitesile diger xanliqlarin ve bir cox xarici olkelerin ticaret merkezlerini ozunde birlesdirirdi Elbette ki bele bir tebii cografi ve strateji seraite malik seherde karvansaralarin olmamasi mumkun deyildir XVIII XIX esrlerde seherde insa edilmis karvansara binalarin tekce karvanlarin ve seyyahlarin qalmasi ucun deyil hem de muxtelif ticaret emeliyyatlarinin aparilmasi ucun de nezerde tutulurdu Ozunun boyukluyu ve ticaret ucun elverisliliyi ile butun Zaqafqaziyada meshur olan Yuxari Karvansara XVIII XIX esrlerde Sekide olan 5 boyuk karvansaradan Isfahan Tebriz Lezgi Teze Karvansara dovrumuze qeder gelib catmis iki karvansaradan biridir Digeri Asagi Karvansara XVIII esre aid olan her iki abide yerli ustalar terefinden tikilmisdir Bu abideler hem tikilis hem de serait baximindan cox rahat ve gozel olub irimiqyasli sovdelesmelerin alis verislerin aparilmasi ucun elverisli seraite sahib olmusdur Karvansaranin planiUmumi sahesi 6000 kvadratmetr olan Yuxari Karvansaraya Seki memarligi ucun seciyevi olan kerpic ve cay dasinin birlikde isledilmesi xususi kalorid verir Tikili relyefe uygun olaraq kuceye baxan hissede 14 metr iceri uzden ise 8 metr hundurlukde insa edilmisdir 300 den artiq otaq ve zirzemiden ibaret olan karvansaranin 2 giris darvazasi vardir Bina uc mertebelidir Tacir oz malini zirzemiye yigar birinci mertebede alver eder ikinci mertebede yasayardi Darvazalarin iceri hissesinin tavani kerpicden tagli gunbezlerdir Yaxin Serqde en boyuk kerpic tagli gunbezlerden biri sayilan esas girisin zengin bezenmis tagi relyefin cox mailliyi uzunden binanin kuncunde ucuncu mertebe seviyyesinde insa edilmisdir Sade heyeti tagbendlerle ortulu eyni olculu hucreleri heyet eyvanlari hovuz ve onlari ehate eden yasilliq karvansaranin umumi kompozisiyasini tamamlayir Hazirki veziyyetiKarvansara 2019 cu ilde Bu gune kimi oz gozelliyini memarliq uslubunu qoruyub saxlayan ve hazirda mehmanxana kimi istifade olunan Yuxari Karvansara Sekinin zengin maddi ve menevi irse malik bir seher olmasinin bariz numunesidir IstinadlarBu meqaledeki istinadlar muvafiq istinad sablonlari ile gosterilmelidir Yuxari Karvansara GoMap ONLAYN NAVIQATOR 2016 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 18 Bu gun Sheki Net 2018 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 18 Arhitektura Sheki Verhnij Karavan saraj 2021 03 04 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 17 SHEKININ MEDENI TARIXI ABIDELERI Yuxari Karvansara 2017 11 07 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 17 Hemcinin baxAsagi Karvansara Seki