Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Yassıada, Demokratiya və Azadlıqlar adası və ya Plati adası (yun. Πλάτη Pláti) — Mərmərə dənizində, İstanbula yaxın kiçik bir adadır. Eni 185 metr, uzunluğu 740 metr, səthi 18,3 hektar olan adanın relyefi düzdür, çimərlikləri dənizə perpendikulyardır. Sivriadaya 1,66 km, Burqazadaya 4,94 km və Kadıköy sahillərindən Fənərbaxça adasına 11,6 km məsafədədir. Yassıada 27 may çevrilişi zamanı burada keçirilən və Demokrat Partiyası (DP) üzvlərinin mühakimə olunduğu məhkəmələri ilə də tanınır. Çevrilişin izlərini silmək üçün adanın adı 2013-cü ildə Qədir Topbaşın dövründə İstanbul Böyükşəhər Bələdiyyəsi Məclisinin qərarı ilə Demokratiya və Azadlıqlar adası olaraq dəyişdirildi.
| Yassıada | |
|---|---|
| türk. Demokrasi ve Özgürlükler Adası (Yassıada) | |
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Sahəsi | 0,052 km2 km² |
| Uzunluğu |
|
| Eni | 185 m |
| Sahil uzunluğu | 740 m |
| Əhalisi |
|
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  Türkiyə |
| Region | |
| Vilayət | |
| Arxipelaq | |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Şərqi Roma imperiyası dövrü
Şərqi Roma imperiyası dövründə imperator Feofil (829-842) IV əsrdən sürgün yeri kimi istifadə edilən Platidə Plateya monastırını tikdirmişdi. 860-cı ildə bu adada sürgündə olan patriarx İqnati adanın ortasında kilsə tikdirmişdi. Sonralar bu kilsənin zirzəmilərindən zindan kimi istifadə olunub. Ada XII əsrdə latınlar, XV əsrdə isə ruslar tərəfindən işğal olunub.
Osmanlı imperiyası dövrü
İstanbulun fəthindən sonra uzun müddət adaya maraq göstərilmədi. 1859-cu ildə adanı satın alan İngiltərənin İstanbuldakı səfiri ser Henri Balver sahildə qalaya bənzər bina və adanın ortasında maraqlı memarlıq üslubunda qala böyüklüyündə malikanə tikdirdi.
Balver 1837-ci ildə İngiltərənin İstanbuldakı səfirliyinin məmuru olarkən mühüm ticarət müqaviləsi imzaladı. Sankt-Peterburq, Madrid, Vaşinqton və Florensiyadan sonra 1858-ci ilin mayında o, yenidən İstanbula səfir göndərilir. 1865-ci ilin avqust ayına qədər İstanbulda səfir qaldığı müddətdə o, dörd tərəfi qayalıq, kimsəsiz Yassıadanı Sultan Əbdülməcidin icazəsi ilə satın alır.
Dəbdəbəli əşyaları adaya daşıtdıran ser Henri biri qərb tərəfdə, digəri mərkəzdə kiçik qala şəklində iki bina, konservatoriya tikdirmiş, üzüm ağacları əkdirərək bağ saldırmışdı. Yaz-yay aylarının sonunda qəfil problem yaşayan Britaniya səfiri Londondakı Times qəzetinə elan verərək adanı satışa çıxarır. Osmanlı hökuməti tərəfindən xoş qarşılanmayan bu elandan, ser Henri uzun danışıqlardan sonra bu qərarından vaz keçir.
Diqqətə dəyər bir hadisəyə əsasən, adada tikinti zamanı sarkofaqdan çox qiymətli daş-qaşlar tapıldığı üçün Osmanlı hökuməti Balverdən adanı bir türkə satmağını xahiş edir. Bu dəfə torpaq, üzüm bağları və tikililər Misir xidivliyinin xidivi Kavalalı İsmayıl Paşanın diqqətini çəkir və o, adanı satın alır. Amma tezliklə o, şəhərdən uzaqda olan Yassıadadan sıxılır və adanı tərk edir.
Türkiyə Cümhuriyyəti dövrü
Yassıada 1947-ci ildə Türkiyə Dəniz Qüvvələri tərəfindən satın alındı, 1949-cu ildə burada tikintiyə başlandı və 1952-ci ildə isə təhsil xidmətinə açıldı. Komandanlıq şimal estakadasının yanında Balverin qala tipli dairəvi malikanəsini qoruyub saxladı. Zabit və sıravi əsgərlər üçün hündürmərtəbəli yaşayış evləri, idman meydançası, obyektlər, buz anbarı, yeməkxana, silah anbarı kimi bir çox yeni binalar tikdirdi. 27 may çevrilişindən (1960) sonra Demokrat Partiyasının üzvləri burada yaradılmış məhkəmələrdə mühakimə olunmuşdu. Məhkəmənin sonunda edam cəzasına məhkum edilən 15 şübhəlidən Adnan Menderes, Həsən Polatkan və Fatin Rüştü Zorlunun hökmləri İmralı adasında icra edilib. İşə baxan hakim və prokurorlar qaldıqları "Heybəliada Panorama" otelindən bura gəmi ilə gətirilirdilər. Yassıada məhkəmələri başa çatdıqdan sonra ada yenidən Hərbi Dəniz Qüvvələrinin ixtiyarına verilmiş və orada təlim fəaliyyətləri 1978-ci ilə qədər davam etmişdir.
Dəniz Qüvvələri adanı boşaltdıqdan sonra ada yenidən boş qaldı. 1993-cü ildə İstanbul Universitetinin Balıqçılıq fakültəsi buraya köçürüldü. Şəhər bərələri gündə iki dəfə professor və tələbələri adaya gətirsə də, fakültə 1995-ci ilə qədər burada qaldı, çünki məsafənin uzaqlığı lazımi ehtiyacları ödəməyi çətinləşdirdi.
2013-cü ildə adanın adı Demokratiya və Azadlıq adası olaraq dəyişdirildi. 2015-2018-ci illər arasında adada 176 nəfərlik otel və 600 nəfərlik Adnan Menderes Konqres Mərkəzi tikildi. Həmçinin Yassıada məhkəmələrinin keçirildiyi idman zalı bərpa edilərək 27 may Muzeyinə çevrildi. Dörd il davam edən tikinti işləri adadakı tarixi abidələr və yaşıllığa ziyan verdiyi üçün tənqid edildi.
Mərmərə dənizinin yeganə balıq ferması burada yerləşir. 1-4 kiloqramlıq Al-əlvan qızılxallı (lat. Oncorhynchus mykiss) yetişdirilir.
İstanbula yaxın və dəniz nəqliyyatından uzaq olduğu üçün həftə sonları şəhərdəki dalğıc klubları üçün məşq sahəsi kimi də istifadə olunur.
Qalereya
-
![image]()
Yassıada -
![image]()
Tərk edilmiş binalar
İstinadlar
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Kasım 2013 tarixində . İstifadə tarixi: 7 Kasım 2013.
- "Arşivlenmiş kopya". 15 Mart 2016 tarixində . İstifadə tarixi: 17 Mart 2008.
- Gülersöyler, Sibel. "Yassıada'da inşa edilen lüks otel açıldı". Sözcü. 17 Ağustos 2021. 17 Ağustos 2021 tarixində . İstifadə tarixi: 25 Temmuz 2022.
- "Betonada'ya dönüştürülen Yassıada 27 Mayıs'ın yıl dönümünde açılıyor". Yeşil Gazete. 27 Mayıs 2020. (#archive_missing_date) tarixində . İstifadə tarixi: 25 Temmuz 2022.
- "Oğuz Haksever haklı... İşte Yassıada'nın canına böyle okundu". Odatv. 27 Mayıs 2019. 15 Nisan 2022 tarixində . İstifadə tarixi: 25 Temmuz 2022.
Xarici keçidlər
- Uzaydan Yassıada 2010-08-10 at the Wayback Machine
![image]()
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Yassiada Demokratiya ve Azadliqlar adasi ve ya Plati adasi yun Plath Plati Mermere denizinde Istanbula yaxin kicik bir adadir Eni 185 metr uzunlugu 740 metr sethi 18 3 hektar olan adanin relyefi duzdur cimerlikleri denize perpendikulyardir Sivriadaya 1 66 km Burqazadaya 4 94 km ve Kadikoy sahillerinden Fenerbaxca adasina 11 6 km mesafededir Yassiada 27 may cevrilisi zamani burada kecirilen ve Demokrat Partiyasi DP uzvlerinin muhakime olundugu mehkemeleri ile de taninir Cevrilisin izlerini silmek ucun adanin adi 2013 cu ilde Qedir Topbasin dovrunde Istanbul Boyukseher Belediyyesi Meclisinin qerari ile Demokratiya ve Azadliqlar adasi olaraq deyisdirildi Yassiadaturk Demokrasi ve Ozgurlukler Adasi Yassiada Umumi melumatlarSahesi 0 052 km2 km Uzunlugu 0 74 kmEni 185 mSahil uzunlugu 740 mEhalisi 0 nef Yerlesmesi40 51 54 sm e 28 59 37 s u Olke TurkiyeRegion Mermere regionuVilayet Istanbul iliArxipelaq Sahzade adalari Fayl 280px Yassiada xeritede Yassiada Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiMadrid Skilitsadan bir miniatur Iohan Orfanotrof Konstantin Dalasseni Yassiadasina surgune gonderirSerqi Roma imperiyasi dovru Serqi Roma imperiyasi dovrunde imperator Feofil 829 842 IV esrden surgun yeri kimi istifade edilen Platide Plateya monastirini tikdirmisdi 860 ci ilde bu adada surgunde olan patriarx Iqnati adanin ortasinda kilse tikdirmisdi Sonralar bu kilsenin zirzemilerinden zindan kimi istifade olunub Ada XII esrde latinlar XV esrde ise ruslar terefinden isgal olunub Osmanli imperiyasi dovru Istanbulun fethinden sonra uzun muddet adaya maraq gosterilmedi 1859 cu ilde adani satin alan Ingilterenin Istanbuldaki sefiri ser Henri Balver sahilde qalaya benzer bina ve adanin ortasinda maraqli memarliq uslubunda qala boyukluyunde malikane tikdirdi Balver 1837 ci ilde Ingilterenin Istanbuldaki sefirliyinin memuru olarken muhum ticaret muqavilesi imzaladi Sankt Peterburq Madrid Vasinqton ve Florensiyadan sonra 1858 ci ilin mayinda o yeniden Istanbula sefir gonderilir 1865 ci ilin avqust ayina qeder Istanbulda sefir qaldigi muddetde o dord terefi qayaliq kimsesiz Yassiadani Sultan Ebdulmecidin icazesi ile satin alir Debdebeli esyalari adaya dasitdiran ser Henri biri qerb terefde digeri merkezde kicik qala seklinde iki bina konservatoriya tikdirmis uzum agaclari ekdirerek bag saldirmisdi Yaz yay aylarinin sonunda qefil problem yasayan Britaniya sefiri Londondaki Times qezetine elan vererek adani satisa cixarir Osmanli hokumeti terefinden xos qarsilanmayan bu elandan ser Henri uzun danisiqlardan sonra bu qerarindan vaz kecir Diqqete deyer bir hadiseye esasen adada tikinti zamani sarkofaqdan cox qiymetli das qaslar tapildigi ucun Osmanli hokumeti Balverden adani bir turke satmagini xahis edir Bu defe torpaq uzum baglari ve tikililer Misir xidivliyinin xidivi Kavalali Ismayil Pasanin diqqetini cekir ve o adani satin alir Amma tezlikle o seherden uzaqda olan Yassiadadan sixilir ve adani terk edir Turkiye Cumhuriyyeti dovru Yassiada 1947 ci ilde Turkiye Deniz Quvveleri terefinden satin alindi 1949 cu ilde burada tikintiye baslandi ve 1952 ci ilde ise tehsil xidmetine acildi Komandanliq simal estakadasinin yaninda Balverin qala tipli dairevi malikanesini qoruyub saxladi Zabit ve siravi esgerler ucun hundurmertebeli yasayis evleri idman meydancasi obyektler buz anbari yemekxana silah anbari kimi bir cox yeni binalar tikdirdi 27 may cevrilisinden 1960 sonra Demokrat Partiyasinin uzvleri burada yaradilmis mehkemelerde muhakime olunmusdu Mehkemenin sonunda edam cezasina mehkum edilen 15 subheliden Adnan Menderes Hesen Polatkan ve Fatin Rustu Zorlunun hokmleri Imrali adasinda icra edilib Ise baxan hakim ve prokurorlar qaldiqlari Heybeliada Panorama otelinden bura gemi ile getirilirdiler Yassiada mehkemeleri basa catdiqdan sonra ada yeniden Herbi Deniz Quvvelerinin ixtiyarina verilmis ve orada telim fealiyyetleri 1978 ci ile qeder davam etmisdir Deniz Quvveleri adani bosaltdiqdan sonra ada yeniden bos qaldi 1993 cu ilde Istanbul Universitetinin Baliqciliq fakultesi buraya kocuruldu Seher bereleri gunde iki defe professor ve telebeleri adaya getirse de fakulte 1995 ci ile qeder burada qaldi cunki mesafenin uzaqligi lazimi ehtiyaclari odemeyi cetinlesdirdi 2013 cu ilde adanin adi Demokratiya ve Azadliq adasi olaraq deyisdirildi 2015 2018 ci iller arasinda adada 176 neferlik otel ve 600 neferlik Adnan Menderes Konqres Merkezi tikildi Hemcinin Yassiada mehkemelerinin kecirildiyi idman zali berpa edilerek 27 may Muzeyine cevrildi Dord il davam eden tikinti isleri adadaki tarixi abideler ve yasilliga ziyan verdiyi ucun tenqid edildi Mermere denizinin yegane baliq fermasi burada yerlesir 1 4 kiloqramliq Al elvan qizilxalli lat Oncorhynchus mykiss yetisdirilir Istanbula yaxin ve deniz neqliyyatindan uzaq oldugu ucun hefte sonlari seherdeki dalgic klublari ucun mesq sahesi kimi de istifade olunur QalereyaYassiada Terk edilmis binalarIstinadlar Arsivlenmis kopya 10 Kasim 2013 tarixinde Istifade tarixi 7 Kasim 2013 Arsivlenmis kopya 15 Mart 2016 tarixinde Istifade tarixi 17 Mart 2008 Gulersoyler Sibel Yassiada da insa edilen luks otel acildi Sozcu 17 Agustos 2021 17 Agustos 2021 tarixinde Istifade tarixi 25 Temmuz 2022 Betonada ya donusturulen Yassiada 27 Mayis in yil donumunde aciliyor Yesil Gazete 27 Mayis 2020 archive missing date tarixinde Istifade tarixi 25 Temmuz 2022 Oguz Haksever hakli Iste Yassiada nin canina boyle okundu Odatv 27 Mayis 2019 15 Nisan 2022 tarixinde Istifade tarixi 25 Temmuz 2022 Xarici kecidlerVikianbarda Yassiada ile elaqeli mediafayllar var Uzaydan Yassiada 2010 08 10 at the Wayback Machine