Xəzər dənizi böyük həcmdə karbohidrogen ehtiyatlara malikdir. Müxtəlif hesablamalara görə Xəzərdə olan neft ehtiyatları 200 milyard çatır. Bundan başqa dənizdə böyük həcmdə təbii qaz ehtiyatları var. Xəzərin hidrokarbon ehtiyatlarının çıxarılmasında ətraf dövlətlər və xarici korporasiyalar fəal şəkildə iştirak edirlər. Bu gün Xəzər dənizi dünyada əsas rol oynayan regionlardan biridir. Xəzərdə hasil olunan enerji resursları həm sahil ölkələrinin, həmdə ətraf regiona daxil olan ölkələrin inkişafında vacib rol oynayır.
Tarixi
Xəzərdə neft hasilatının tarixi çox keçmiş dövrə gedib çıxır. Təxminən 2600 il əvvəl Xəzər sahilində yaşayan insanlar dənizə yaxın yerlərdən çıxan "yanan mayedən" kütləvi şəkildə istifadə edirdilər. Eramızdan əvvəl 331-ci ildə Makedoniyalı İsgəndərin İrana hücumu zamanı Xəzər sahilində yaşayan insanlar onun qoşunlarının yerləşdiyi yerə hücum edərək əsgərlərin çadırlarını alışan maye ilə dolu qablarla oda qərq edirdilər. Bundan başqa, qaynar neft qalalarda müdafiə məqsədilə də istifadə olunur, hücum edən düşmən əsgərlərinin üstünə tökürdülər. Yazılı mənbələrdə Xəzərdə neft olması haqqında ilk məlumatı təxminən 7 və 8-ci əsrlərə təsadüf edir. Asiyaya səyahəti zamanı Marko Polo Bakıda insanların neftdən tibbi və dini məqsədlər üçün istifadə etdiyini yazırdı. Neft artıq 14-cü əsardə Bakıdan Yaxın Şərqin digər ölkələrinə ixrac olunurdu. Lakin 19-cu əsrə qədər Xəzər sahillərində neftin kütləvi hasilatı baş verməmişdir. [1]
Sənaye Dövrü
Xəzərdə neft çıxarılmasına ilk dəfə onunla həmsərhəd olan ölkələrin torpaqlarında başlanmışdır. Xəzər neftini daşıyan ilk neft kəməri isə 1908-ci ildə tikilmişdir. Bu kəmər ilə Bakı nefti Gürcüstanın Batumi limanına daşınır, oradan isə xarici ölkələrə satılırdı. Lakin sonra Xəzərətrafı ölkələrin qurudan çıxardığı neftin miqdarı azalırdı. Qurudakı neft artıq öz erasını başa vurmaqda idi. Mütəxəssislər isə daha çətin və daha bahalı yolla dənizin özündən neft çıxarılmasını təklif etdilər. İlk dəfə Xəzər dənizinin özündən neftin çıxarılmasının layihəsini mühəndislər 1930-cu illərdə hazırlayıb təklif irəli sürmüşdülər. 1948-ci ildə Pirallahı və Neft Daşları sahələrində dənizdə ilk estakadalar qurulmağa başlandı. Xəzər dənizinin özündə ilk neft quyusu 1949-cu ildə açılıb. Neft daşlarında qurulan estakadalar olan ərazidə ilk neftin çıxarılmasına 24 avqust 1949-cu ildə başlandı. Dünyada dənizdən ilk dəfə neftin çıxarılması dünya tarixində əlamətdar hadisə sayılır. 1950-ci ildən sonra dənizdən neft hasilatı kütləvi müstəviyə keçdi. 1953-cü ildən etibarən neft mədənlərin təzyiqi yüksək saxlamaq üçün rezervuarlara su vurulmağa başlandı.
- "Xəzər Azərbaycan xalqının misilsiz sərvətidir". 2019-12-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-22.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xezer denizi boyuk hecmde karbohidrogen ehtiyatlara malikdir Muxtelif hesablamalara gore Xezerde olan neft ehtiyatlari 200 milyard catir Bundan basqa denizde boyuk hecmde tebii qaz ehtiyatlari var Xezerin hidrokarbon ehtiyatlarinin cixarilmasinda etraf dovletler ve xarici korporasiyalar feal sekilde istirak edirler Bu gun Xezer denizi dunyada esas rol oynayan regionlardan biridir Xezerde hasil olunan enerji resurslari hem sahil olkelerinin hemde etraf regiona daxil olan olkelerin inkisafinda vacib rol oynayir Azerbaycanda Xezer sahilinde neft hasilati TarixiXezerde neft hasilatinin tarixi cox kecmis dovre gedib cixir Texminen 2600 il evvel Xezer sahilinde yasayan insanlar denize yaxin yerlerden cixan yanan mayeden kutlevi sekilde istifade edirdiler Eramizdan evvel 331 ci ilde Makedoniyali Isgenderin Irana hucumu zamani Xezer sahilinde yasayan insanlar onun qosunlarinin yerlesdiyi yere hucum ederek esgerlerin cadirlarini alisan maye ile dolu qablarla oda qerq edirdiler Bundan basqa qaynar neft qalalarda mudafie meqsedile de istifade olunur hucum eden dusmen esgerlerinin ustune tokurduler Yazili menbelerde Xezerde neft olmasi haqqinda ilk melumati texminen 7 ve 8 ci esrlere tesaduf edir Asiyaya seyaheti zamani Marko Polo Bakida insanlarin neftden tibbi ve dini meqsedler ucun istifade etdiyini yazirdi Neft artiq 14 cu esarde Bakidan Yaxin Serqin diger olkelerine ixrac olunurdu Lakin 19 cu esre qeder Xezer sahillerinde neftin kutlevi hasilati bas vermemisdir 1 Senaye DovruXezerde neft cixarilmasina ilk defe onunla hemserhed olan olkelerin torpaqlarinda baslanmisdir Xezer neftini dasiyan ilk neft kemeri ise 1908 ci ilde tikilmisdir Bu kemer ile Baki nefti Gurcustanin Batumi limanina dasinir oradan ise xarici olkelere satilirdi Lakin sonra Xezeretrafi olkelerin qurudan cixardigi neftin miqdari azalirdi Qurudaki neft artiq oz erasini basa vurmaqda idi Mutexessisler ise daha cetin ve daha bahali yolla denizin ozunden neft cixarilmasini teklif etdiler Ilk defe Xezer denizinin ozunden neftin cixarilmasinin layihesini muhendisler 1930 cu illerde hazirlayib teklif ireli surmusduler 1948 ci ilde Pirallahi ve Neft Daslari sahelerinde denizde ilk estakadalar qurulmaga baslandi Xezer denizinin ozunde ilk neft quyusu 1949 cu ilde acilib Neft daslarinda qurulan estakadalar olan erazide ilk neftin cixarilmasina 24 avqust 1949 cu ilde baslandi Dunyada denizden ilk defe neftin cixarilmasi dunya tarixinde elametdar hadise sayilir 1950 ci ilden sonra denizden neft hasilati kutlevi musteviye kecdi 1953 cu ilden etibaren neft medenlerin tezyiqi yuksek saxlamaq ucun rezervuarlara su vurulmaga baslandi Xezer Azerbaycan xalqinin misilsiz servetidir 2019 12 25 tarixinde Istifade tarixi 2018 03 22