Xıdır Həsən oğlu Mustafayev (27 mart 1905, Gözəldərə, Aleksandropol qəzası – 21 may 1975, Bakı) — Sovet İttifaqı Qəhrəmanı.
Xıdır Mustafayev | |
---|---|
Mustafayev Xıdır Həsən oğlu | |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 27 mart 1905 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 21 may 1975 (70 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri | |
Vətəndaşlığı | |
Milliyyəti | azərbaycanlı |
Hərbi fəaliyyəti | |
Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
Qoşun növü | Qızıl Ordu |
Rütbəsi | polkovnik |
Komandanlıq edib | |
Döyüşlər | |
Təltifləri | |
Həyatı
Xıdır Mustafayev 1905-ci ildə Ermənistanın Kirovokan rayonunun Gözəldərə (Xancığaz) kəndində anadan olmuşdur. 1937-ci ildə Kirovokan RHK-dan orduya çağırılmışdır.
1937-1941-ciillərdə əsgərlik dostu Xankişi Şükür oğlu İsmayılovla birlikdə Tiflis Ali Piyadalar Məktəbində hərbi təhsil almışdır. Müharibənin ilk günlərində motoatıcı batalyonun komandiri olmuşdur. Stalinqrad, Kiyev, Jitomir, , , , uğrunda aparılan döyüşlərdə iştirak etmişdir.
1943-cü ilin payızında Ukrayna paytaxtı Kiyevin azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə tankçılar batalyonun komandiri mayor Xıdır Mustafayev xüsusilə fərqlənmişdir.
1943-cü ilin noyabrın 5-dən 6-na keçən gecə Xıdır Mustafayev zərbəçi tank batalyonuna komandir təyin edilir. Komandırın təklifi ilə qurulan strateji plana uyğun olaraq batalyonun qarşısına gözlənilmədən düşmənin arxasına keçib Kiyevdən 70 kilometr aralıda yerləşən Fastov şəhərini tutmaq vəzifəsi qoyulmuşdur. Ayın 6-sı axşam Mustafayevin tankçıları şəhərə daxil olaraq dəmiryol vağzalını ələ keçirdilər. 5 saata yaxın davam edən küçə döyüşləri nəticəsində sovet tankçıları alman qarnizonunu darmadağın edərək Fastov şəhərini onlardan tamamilə təmizlədi. Düşmən döyüş meydanında 64 zenit topu, 43 tank, 16 eşalon, 40 min tona yaxın yanacaq, 5 parovoz və 40 silah ambarını qoyaraq, qaçdı.
1945-ci ildə Bakıya gəlir, bir müddət İçəri şəhərdə yerləşən Bakı Şəhəri Hərbi Kamendaturasına rəhbərlik etmiş, sonra mülki işə keçmiş, Azərbaycan SSR Abtomobil Nəqliyyatı Nazırlıyındə şöbə rəisi, 1 nömrəli Bakı Taksomator Parkının direktoru vəzifələrində şalışmışdır.
Xıdır Mustafayev 21 may 1976-cı ildə 71 yaşında Bakıda vəfat etmiş, 1-ci Fəxri Xiyabanda dəfn olunmuşdur.
Təltifləri
2 Lenin ordeni, Qırmızı Ulduz Ordeni, 1-ci dərəcəli Vətən müharibəsi ordeni, Qırmızı Bayraq ordeni, Qırmızı Ulduz medalı ilə təltif edilmişdir.
uğrunda döyüşlərə müdrikliklə komandanlıq etdiyinə və döyüş meydanında qəhrəmanlığı ilə fərqləndiyinə görə SSRİ Ali Sovetinin 1944-cü il 10 yanvar tarixli əmri ilə Xıdır Həsən oğlu Mustafayevə Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adı verilmişdir.
Ədəbiyyat
- "Azərbaycan Respublikası Xatirə Kitabı", XI cild, M, N (Mu…-N.) hərfləri, Respublika Xatirə Kitabı Redaksiyası, Bakı, 2011. 196-cı səhifə.
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası, VII cild. Bakı, 1983. səh.106
İstinadlar
- "Мустафаев Хыдыр Гасан оглы". 2018-06-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2013-08-19.
- Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 10 января 1944 года 2021-12-07 at the Wayback Machine // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 19 января (№ 3 (263)). — С. 1
Xarici keçidlər
- Elnurə QARAYEVA. "İllərin sınağından keçib əsl insan olmaq gerçəkliyi" məqaləsi 2012-08-24 at the Wayback Machine
- 9may.az.qəhrəmanlar. 2010-01-18 at the Wayback Machine
- Mustafayev Xıdır Həsən oğlu 2010-02-27 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xidir Hesen oglu Mustafayev 27 mart 1905 Gozeldere Aleksandropol qezasi 21 may 1975 Baki Sovet Ittifaqi Qehremani Xidir MustafayevMustafayev Xidir Hesen ogluSexsi melumatlarDogum tarixi 27 mart 1905 1905 03 27 Dogum yeri Gozeldere Aleksandropol qezasi Irevan quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 21 may 1975 1975 05 21 70 yasinda Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIDefn yeri Fexri XiyabanVetendasligi SSRIMilliyyeti azerbaycanliHerbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet Sosialist Respublikalari IttifaqiQosun novu Qizil OrduRutbesi polkovnikKomandanliq edib TaborDoyusler Boyuk Veten muharibesi Stalinqrad doyusuTeltifleriHeyatiXidir Mustafayev 1905 ci ilde Ermenistanin Kirovokan rayonunun Gozeldere Xancigaz kendinde anadan olmusdur 1937 ci ilde Kirovokan RHK dan orduya cagirilmisdir 1937 1941 ciillerde esgerlik dostu Xankisi Sukur oglu Ismayilovla birlikde Tiflis Ali Piyadalar Mektebinde herbi tehsil almisdir Muharibenin ilk gunlerinde motoatici batalyonun komandiri olmusdur Stalinqrad Kiyev Jitomir ugrunda aparilan doyuslerde istirak etmisdir 1943 cu ilin payizinda Ukrayna paytaxti Kiyevin azad edilmesi ugrunda doyuslerde tankcilar batalyonun komandiri mayor Xidir Mustafayev xususile ferqlenmisdir 1943 cu ilin noyabrin 5 den 6 na kecen gece Xidir Mustafayev zerbeci tank batalyonuna komandir teyin edilir Komandirin teklifi ile qurulan strateji plana uygun olaraq batalyonun qarsisina gozlenilmeden dusmenin arxasina kecib Kiyevden 70 kilometr aralida yerlesen Fastov seherini tutmaq vezifesi qoyulmusdur Ayin 6 si axsam Mustafayevin tankcilari sehere daxil olaraq demiryol vagzalini ele kecirdiler 5 saata yaxin davam eden kuce doyusleri neticesinde sovet tankcilari alman qarnizonunu darmadagin ederek Fastov seherini onlardan tamamile temizledi Dusmen doyus meydaninda 64 zenit topu 43 tank 16 esalon 40 min tona yaxin yanacaq 5 parovoz ve 40 silah ambarini qoyaraq qacdi 1945 ci ilde Bakiya gelir bir muddet Iceri seherde yerlesen Baki Seheri Herbi Kamendaturasina rehberlik etmis sonra mulki ise kecmis Azerbaycan SSR Abtomobil Neqliyyati Nazirliyinde sobe reisi 1 nomreli Baki Taksomator Parkinin direktoru vezifelerinde salismisdir Xidir Mustafayev 21 may 1976 ci ilde 71 yasinda Bakida vefat etmis 1 ci Fexri Xiyabanda defn olunmusdur Teltifleri2 Lenin ordeni Qirmizi Ulduz Ordeni 1 ci dereceli Veten muharibesi ordeni Qirmizi Bayraq ordeni Qirmizi Ulduz medali ile teltif edilmisdir ugrunda doyuslere mudriklikle komandanliq etdiyine ve doyus meydaninda qehremanligi ile ferqlendiyine gore SSRI Ali Sovetinin 1944 cu il 10 yanvar tarixli emri ile Xidir Hesen oglu Mustafayeve Sovet Ittifaqi Qehremani adi verilmisdir Edebiyyat Azerbaycan Respublikasi Xatire Kitabi XI cild M N Mu N herfleri Respublika Xatire Kitabi Redaksiyasi Baki 2011 196 ci sehife Azerbaycan Sovet Ensiklopediyasi VII cild Baki 1983 seh 106Istinadlar Mustafaev Hydyr Gasan ogly 2018 06 23 tarixinde Istifade tarixi 2013 08 19 Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR O prisvoenii zvaniya Geroya Sovetskogo Soyuza generalam oficerskomu serzhantskomu i ryadovomu sostavu Krasnoj Armii ot 10 yanvarya 1944 goda 2021 12 07 at the Wayback Machine Vedomosti Verhovnogo Soveta Soyuza Sovetskih Socialisticheskih Respublik gazeta 1944 19 yanvarya 3 263 S 1Xarici kecidlerElnure QARAYEVA Illerin sinagindan kecib esl insan olmaq gercekliyi meqalesi 2012 08 24 at the Wayback Machine 9may az qehremanlar 2010 01 18 at the Wayback Machine Mustafayev Xidir Hesen oglu 2010 02 27 at the Wayback Machine