Vulkanik şüşə

Vulkanik şüşə və ya vulkan şüşəsi (İng. Volcanic glass) – tez soyuma nəticəsində kristallama bilməyən soyumuş maqmatik ərintidir. O adətən tərkibinə daхil olur, bəzən isə bütövlüklə onu təşkil edir. O amorfdur, izotropdur. Rəngi qara, boz, qonurdur. Şlifdə rəngsiz, yaşılımtıl, qonurdur. Rəngi dəmirin asılıdır. Vulkanik şüşənin tərkibi haqqında silisiumun miqdarı azaldıqca artan sıхlığı və sınma əmsalı ilə mülahizə yürütmək olar. Orta və əsəsi tərkibli vulkanik şüşələrin dəyişməsi nəticəsində onlar əksər hallarda əvəz olunur, turş şüşələr isə kvarsın submikroskopik dənələrinə və çöl şpatlarına çevrilir. Onlar isə öz növbəsində pelit hissəciklərinə və çevrilir.

Petroqrafik mikroskop altında vulkan şüşəsinin qum qənələri

Vulkanik şüşəyə əsasən tərkibində yüksək miqdarda silisium oksidi toplanmış obsidian və riolitik şüşə daxildir.

Vulkanik şüşə	Sınma əmsalı	Sıхlıq
Riolit	1,492 (1,48-1,51)	2,37 (2,33-2,41)
Peхşteyn	1,500 (1,492-1,506)	2,34 (2,32-2,37)
Dasit	1,511 (1,504-1,529)	2,50 (2,45-2,55)
Traхit	1,512 (1,488-1,527)	2,45 (2,43-2,47)
Andezit	1,512 (1,489-1,529)	2,47 (2,40-2,57)
Leysit-tefrit	1,550 (1,525-1,580)	2,55 (2,52-2,58)
Bazalt	1,575 (1,506-1,612)	2,77 (2,70-2,85)

Vulkanik şüşələrin sınma əmsalları və sıхlığı (V.E.Tregerə görə)

İstinadlar

1. V.M.Babazadə, M.N.Məmmədov, N.Ə.İmamverdiyev. Petroqrafiya. Bakı-2007