Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vilyam Maynor (ing. William Chester Minor; 22 iyun 1834 – 26 mart 1920, Hartford) — amerikalı hərbi cərrah və İngilis dilinin Oksford lüğəti üçün ən böyük sitaları toplayanlardan biri. Corc Merretini öldürdükdən sonra 1872–1910-cu illərdə psixiatrik klinikada saxlanılmışdır.
| Vilyam Maynor | |
|---|---|
| William Chester Minor | |
 | |
| Doğum tarixi | 22 iyun 1834 |
| Vəfat tarixi | 26 mart 1920(85 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | leksiqraf, dilçi, cərrah, hərbi həkim[d] |
| Fəaliyyət illəri | 1863-cü ildən |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Erkən həyatı
Yeni İngiltərədən Konqreqasionalist kilsəsindəki missionerlərin oğlu olan Uliyam Maynor Seylon adasında (indiki Şri-Lanka) anadan olmuşdur. Vaşinqton ştatındakı Sietl şəhərinin meri daxil olmaqla onun çoxlu sayda bacı-qardaşları var idi. Maynor 14 yaşında Birləşmiş Ştatlara göndərilir. Sonradan, 1863-cü ildə Yel Tibb Universitetində müqayisəli anatomiya ixtisası üzrə ali təhsil alır.
Hərbi karyerası
Maynor, 1864-cü ilin may ayında baş verən döyüşdə müttəfiq ordu tərəfindən hərbi cərrah olaraq iştirak etdi. Maynora həmçinin ittifaq Ordusunun irlandiyalı əsgərinə fərarilik etdiyinə görə üzünü "D" damğası ilə işarələyərək cəzalandırılması tapşırılır və bu hadisə daha sonra Maynorun həyatında psixoloji xəstəliyin yaranmasına yol açdı.
Müttəfiq ordunun fərarilik üçün cəza kimi çırpma və ya başqa zərbələrdən istifadə edib-etməməsi barədə fikir ayrılığı mövcuddur. Bundan əlavə, Maynorun 5 – 7 may 1864-cü il tarixində baş vermiş döyüşdə iştirak etməsi ehtimalı az idi. Hərbi qeydlərə görə, Maynor ilk olaraq, Nyu-Heyvendə ABŞ-nin Nayt xəstəxanasında olur və daha sonra 17 may 1864-cü ildə ABŞ-nin Aleksandriyada 2-ci diviziyasının xəstəxanasına, Virciniya ştatına gəlir.
ABŞ-də vətəndaş müharibəsi başa çatdıqdan sonra, Maynor Nyu-Yorkda hərbi xidmətə başlayır. O bu müddətdə şəhərin qırmızı fənər məhəlləsinə maraq göstərir və boş vaxtının çox hissəsini küçə cəmiyyətinə həsr edir. 1867-ci ilə qədər davranışı komandanın diqqətini çəkir və "tavanın sapı" adı ilə tanınan Florida ərazisindəki uzaq bir posta göndərilir. 1868-ci ildə onun ruhi vəziyyəti o dərəcədə pisləşir ki, Vaşinqtonda Müqəddəs Elizabet Xəstəxanasına (o vaxt psixiatrik xəstəxana adlandırılan) yerləşdirilir. On səkkiz ay ərzində onun vəziyyətində heç bir irəliləyiş qeydə alınmadı.
İngiltərəyə köçmə və cinayətə görə mühakimə
1871-ci ildə Maynor vəziyyətinin dəyişməsi ümidi ilə Londona gedir. Burada Lambetin gecəqondularında məskunlaşır və yenidən əxlaqsız bir həyat sürməyə başladı. 17 fevral 1872-ci ildə paranoyası tərəfindən təqib edilən Maynor dediyinə görə otağına girən Corc Merretti atəş açaraq evinin qarşısında öldürdü. Günahı olmayan Merrett isə əksinə altı uşağın və hamilə həyat yoldaşı Elizanı saxlamaq üçün həmin vaxt işə gedirdi. London Horsemonger Lane Gaol həbsxanasında keçirilmiş sınaq müddətindən sonra Uliyam Maynorun dəli olduğuna görə günahkar olmadığı elan edilərək Berkşirdə yerləşən Brodmur Psixiatrik Klinikasında həbs edilir. O, ABŞ ordusunun təqaüdçüsü olduğundan, ətrafdakılar üçün təhlükə yaratmadığından, kifayət qədər rahat yaşayış şəraiti ilə təmin edilmişdi və həmçinin kitabları alıb oxuya bilirdi.
İngilis dilinin Oksford lüğətinin həmmüəllifi
Londonun kitab satıcıları ilə yazışmalar nəticəsində Maynor İngilis dilinin Oksford lüğətinin tərtib edilməsində yardım çağırışı barədə xəbər aldı. Maynor həyatının böyük hissəsini məhz bu işə həsr edir. Antik kitabların böyük fərdi kitabxanasını oxuyaraq və müəyyən sözlərin istifadəsini izah edən sitatlar seçərək layihənin ən təsirli könüllülərindən biri oldu. O qətlə yetirdiyi adamın dul qadını tez-tez ziyarət edir, ona yeni kitablar verirdi. Lüğət tərtibçiləri istifadə nümunələri göndərməyi xahiş edən söz siyahıları dərc etdilər. Lüğəti tərtib edənlər istədikləri sözlərin siyahısını nümunələrlə yazıb göndərdilər. Və beləcə Maynorun mənbələr tapmaq işi asanlaşır və dərcə göndərilən izahlı sözlərin siyahısı daha da artır. Uzun illərdən sonra lüğət redaktoru Ceyms Mürre Manyorun həyatını öyrənir və 1891-ci ilin yanvar ayında onu klinikada ziyarət etdi. 1899-cu ildə Mürre lüğətin tərtib edilməsində Maynorun böyük töhfə verməsi ilə onu təqdir edir və bildirir ki, "biz son dörd əsri asanlıqla yalnız göndərilən sitatlar ilə təsvir edə bilərik".
1902-ci ildə Maynorun vəziyyəti pisləşir, həssas şizofreniya xəstəliyi olduğundan hallüsinasiya simptomlar artaraq gecə otaqdan qaçırıldığını İstanbul kimi uzaq yerlərə aparılaraq uşaqlara cinsi təcavüz etməyə məcbur edildiyini deyən Maynor hallüsinasiyalara dözməyərək lüğət üzərində işləyərkən istifadə etdiyi bıçaqla cinsi orqanını kəsir. Onun səhhəti pisləşməkdə davam edirdi və Mürre onun müdafiəsinə çıxdıqdan sonra 1910-cu ildə Daxili İşlər Naziri Vinston Çörçillin sərəncamına əsasən Maynor azadlığa buraxıldı. O, yenidən ABŞ-yə köçürülür və Müqəddəs Elizabeth xəstəxanasında yaşayırdı, burada ona şizofreniya diaqnozu qoyulur. Maynor 1919-cu ildə qocalar üçün sığınacağa köçürüldükdən sonra 1920-ci ildə Konnektikut ştatının Hartford şəhərində vəfat edir.
mədəniyyətdə
Simon Vinçesterin "Cərrah Kroutorn" (Amerikada "Dahi və dəli" adı ilə nəşr olunmuş) kitabı 1998-ci ildə çap edilmişdir. Kitabda Maynorun sonrakı həyatından və İngilis dilinin Oksford lüğətinin yazılmasında verdiyi töhfələrdən bəhs edilir. 1998-ci ildə kitabın ekranlaşdırılması hüquqları Mel Gibsonun film şirkəti olan Icon Productions tərəfindən alınmışdır. 2016-cı ilin avqustunda "Dahi və dəli" adı uyğunlaşması və Fərhad Safinin filmə rejissorluğu ilə Mel Gibson özü Mürre, Şon Penn isə Maynor rolunda çıxış edəcəyi elan edilir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Find a Grave (ing.). 1996.
- William Chester Minor // Contributors, Oxford English Dictionary, 2012-05-23 tarixində , İstifadə tarixi: 2020-04-14.
- The Meaning of Everything: The Story of the Oxford English Dictionary. Oxford University Press.
- Caught in the Web of Words: James A.H. Murray and the Oxford English Dictionary. Oxford University Press.
- Forsyth, Mark, The Etymologicon: A Circular Stroll through the Hidden Connections of the English Language, November 2011
- Winchester, Simon. "Minor, William Chester". ODNB. 2013-08-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-14.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vilyam Maynor ing William Chester Minor 22 iyun 1834 26 mart 1920 Hartford amerikali herbi cerrah ve Ingilis dilinin Oksford lugeti ucun en boyuk sitalari toplayanlardan biri Corc Merretini oldurdukden sonra 1872 1910 cu illerde psixiatrik klinikada saxlanilmisdir Vilyam MaynorWilliam Chester MinorDogum tarixi 22 iyun 1834 1834 06 22 Vefat tarixi 26 mart 1920 1920 03 26 85 yasinda Vefat yeri HartfordFealiyyeti leksiqraf dilci cerrah herbi hekim d Fealiyyet illeri 1863 cu ilden Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiErken heyati Yeni Ingiltereden Konqreqasionalist kilsesindeki missionerlerin oglu olan Uliyam Maynor Seylon adasinda indiki Sri Lanka anadan olmusdur Vasinqton statindaki Sietl seherinin meri daxil olmaqla onun coxlu sayda baci qardaslari var idi Maynor 14 yasinda Birlesmis Statlara gonderilir Sonradan 1863 cu ilde Yel Tibb Universitetinde muqayiseli anatomiya ixtisasi uzre ali tehsil alir Herbi karyerasi Maynor 1864 cu ilin may ayinda bas veren doyusde muttefiq ordu terefinden herbi cerrah olaraq istirak etdi Maynora hemcinin ittifaq Ordusunun irlandiyali esgerine ferarilik etdiyine gore uzunu D damgasi ile isareleyerek cezalandirilmasi tapsirilir ve bu hadise daha sonra Maynorun heyatinda psixoloji xesteliyin yaranmasina yol acdi Muttefiq ordunun ferarilik ucun ceza kimi cirpma ve ya basqa zerbelerden istifade edib etmemesi barede fikir ayriligi movcuddur Bundan elave Maynorun 5 7 may 1864 cu il tarixinde bas vermis doyusde istirak etmesi ehtimali az idi Herbi qeydlere gore Maynor ilk olaraq Nyu Heyvende ABS nin Nayt xestexanasinda olur ve daha sonra 17 may 1864 cu ilde ABS nin Aleksandriyada 2 ci diviziyasinin xestexanasina Virciniya statina gelir ABS de vetendas muharibesi basa catdiqdan sonra Maynor Nyu Yorkda herbi xidmete baslayir O bu muddetde seherin qirmizi fener mehellesine maraq gosterir ve bos vaxtinin cox hissesini kuce cemiyyetine hesr edir 1867 ci ile qeder davranisi komandanin diqqetini cekir ve tavanin sapi adi ile taninan Florida erazisindeki uzaq bir posta gonderilir 1868 ci ilde onun ruhi veziyyeti o derecede pislesir ki Vasinqtonda Muqeddes Elizabet Xestexanasina o vaxt psixiatrik xestexana adlandirilan yerlesdirilir On sekkiz ay erzinde onun veziyyetinde hec bir irelileyis qeyde alinmadi Aslanin pive zavodu burada doktor Maynor Corc Merrette ates acibIngiltereye kocme ve cinayete gore muhakime 1871 ci ilde Maynor veziyyetinin deyismesi umidi ile Londona gedir Burada Lambetin geceqondularinda meskunlasir ve yeniden exlaqsiz bir heyat surmeye basladi 17 fevral 1872 ci ilde paranoyasi terefinden teqib edilen Maynor dediyine gore otagina giren Corc Merretti ates acaraq evinin qarsisinda oldurdu Gunahi olmayan Merrett ise eksine alti usagin ve hamile heyat yoldasi Elizani saxlamaq ucun hemin vaxt ise gedirdi London Horsemonger Lane Gaol hebsxanasinda kecirilmis sinaq muddetinden sonra Uliyam Maynorun deli olduguna gore gunahkar olmadigi elan edilerek Berksirde yerlesen Brodmur Psixiatrik Klinikasinda hebs edilir O ABS ordusunun teqaudcusu oldugundan etrafdakilar ucun tehluke yaratmadigindan kifayet qeder rahat yasayis seraiti ile temin edilmisdi ve hemcinin kitablari alib oxuya bilirdi Ingilis dilinin Oksford lugetinin hemmuellifiLondonun kitab saticilari ile yazismalar neticesinde Maynor Ingilis dilinin Oksford lugetinin tertib edilmesinde yardim cagirisi barede xeber aldi Maynor heyatinin boyuk hissesini mehz bu ise hesr edir Antik kitablarin boyuk ferdi kitabxanasini oxuyaraq ve mueyyen sozlerin istifadesini izah eden sitatlar secerek layihenin en tesirli konullulerinden biri oldu O qetle yetirdiyi adamin dul qadini tez tez ziyaret edir ona yeni kitablar verirdi Luget tertibcileri istifade numuneleri gondermeyi xahis eden soz siyahilari derc etdiler Lugeti tertib edenler istedikleri sozlerin siyahisini numunelerle yazib gonderdiler Ve belece Maynorun menbeler tapmaq isi asanlasir ve derce gonderilen izahli sozlerin siyahisi daha da artir Uzun illerden sonra luget redaktoru Ceyms Murre Manyorun heyatini oyrenir ve 1891 ci ilin yanvar ayinda onu klinikada ziyaret etdi 1899 cu ilde Murre lugetin tertib edilmesinde Maynorun boyuk tohfe vermesi ile onu teqdir edir ve bildirir ki biz son dord esri asanliqla yalniz gonderilen sitatlar ile tesvir ede bilerik 1902 ci ilde Maynorun veziyyeti pislesir hessas sizofreniya xesteliyi oldugundan hallusinasiya simptomlar artaraq gece otaqdan qacirildigini Istanbul kimi uzaq yerlere aparilaraq usaqlara cinsi tecavuz etmeye mecbur edildiyini deyen Maynor hallusinasiyalara dozmeyerek luget uzerinde isleyerken istifade etdiyi bicaqla cinsi orqanini kesir Onun sehheti pislesmekde davam edirdi ve Murre onun mudafiesine cixdiqdan sonra 1910 cu ilde Daxili Isler Naziri Vinston Corcillin serencamina esasen Maynor azadliga buraxildi O yeniden ABS ye kocurulur ve Muqeddes Elizabeth xestexanasinda yasayirdi burada ona sizofreniya diaqnozu qoyulur Maynor 1919 cu ilde qocalar ucun siginacaga kocuruldukden sonra 1920 ci ilde Konnektikut statinin Hartford seherinde vefat edir medeniyyetdeSimon Vincesterin Cerrah Kroutorn Amerikada Dahi ve deli adi ile nesr olunmus kitabi 1998 ci ilde cap edilmisdir Kitabda Maynorun sonraki heyatindan ve Ingilis dilinin Oksford lugetinin yazilmasinda verdiyi tohfelerden behs edilir 1998 ci ilde kitabin ekranlasdirilmasi huquqlari Mel Gibsonun film sirketi olan Icon Productions terefinden alinmisdir 2016 ci ilin avqustunda Dahi ve deli adi uygunlasmasi ve Ferhad Safinin filme rejissorlugu ile Mel Gibson ozu Murre Son Penn ise Maynor rolunda cixis edeceyi elan edilir Hemcinin baxCeyms Murre Son Penn Mel GibsonIstinadlarBibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Find a Grave ing 1996 William Chester Minor Contributors Oxford English Dictionary 2012 05 23 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 14 The Meaning of Everything The Story of the Oxford English Dictionary Oxford University Press Caught in the Web of Words James A H Murray and the Oxford English Dictionary Oxford University Press Forsyth Mark The Etymologicon A Circular Stroll through the Hidden Connections of the English Language November 2011 Winchester Simon Minor William Chester ODNB 2013 08 22 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 14