Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Venetik dil — qədim dövrlərdə İtaliya yarımadasının şimal-şərqində, müasir Veneto bölgəsi, Friuli və qismən Adriatik sahillərində danışılan qədim bir dil. Bu dil eramızdan əvvəl 6-cı əsrdən eramızın 1-ci əsrinə qədər istifadə edilmişdir. Venetik dili danışan insanlar, Roma dövründən əvvəl bu bölgədə yaşamış Venetlər xalqıdır. Venetik dili Hind-Avropa dillərinə aid edilir. Bununla belə, dilin spesifik təsnifatı ilə bağlı bəzi mübahisələr var. Dil bəzi cəhətləri ilə Latın, Kelt və İlliriya dillərinə bənzəyir, lakin müstəqil bir qrup kimi qiymətləndirilir. Venetiklər əsasən Adriatik dənizinin şimal sahillərində məskunlaşmışdılar. Müasir İtaliyanın Veneto bölgəsi onların əsas yaşayış yeri idi. Venetik dili Roma ilə əlaqələr nəticəsində zamanla Latın dili ilə əvəz edilmişdir. Bu proses Roma imperiyasının genişlənməsi ilə sürətləndi.
| Venetik dil | |
|---|---|
| Ölkə | |
| Danışanların ümumi sayı |
|
| Ölü dil | I əsr |
| Təsnifatı | |
| Yazı | latın əlifbası |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | — |
| ISO 639-2 | — |
| ISO 639-3 | xve |
| IETF | xve |
| Glottolog | vene1257 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Yazı sistemi
Venetik dili yazmaq üçün qədim İtaliya əlifbaları ilə əlaqəli bir yazı sistemi istifadə olunurdu. Bu əlifba, etrusk əlifbasından təsirlənmişdir. Venetik dilindən qalan yazılı mətnlər əsasən daş yazılar və qurban lövhələri üzərində aşkar edilmişdir. Yazılar çox vaxt dini və mərasim məqsədləri üçün istifadə olunurdu.
Dil xüsusiyyətləri
Venetik dilində sözlərdə sait və samit harmoniyası mövcuddur. Bəzi səsləri Hind-Avropa dillərinin digər qolları ilə ortaqdır. Bu dil flektiv quruluşa malikdir. Eyni zamanda bu dil qədim Hind-Avropa dillərinə bənzər hallar və qrammatik strukturlar ehtiva edir. Venetik dilinin bəzi sözləri Latın və Kelt dilləri ilə ortaq köklərə malikdir. Bu, onların ortaq mədəni təsir zonasını göstərir. Venetik dilindən qalan yazılar məhduddur və əsasən arxeoloji qazıntılar zamanı tapılmışdır. Ən məşhur yazılar Este yazıları və dini mərasimlərə aid yazılardır. Müasir Este şəhərində tapılan yazılar Venetik dilinin əsas nümunələrindəndir. Qurbanlar və dini mərasimlərə aid yazılar Venetiklərin inancları və mədəniyyəti haqqında məlumat verir. Roma ilə artan əlaqələr nəticəsində Venetik dili zamanla Latın dili ilə əvəz olundu və eramızın ilk əsrində tədricən yox oldu. Bununla belə, Venetik dili, bölgənin qədim mədəni və dil tarixi haqqında vacib məlumat mənbəyidir. Venetik dili, Hind-Avropa dillərinin tarixi inkişafını və İtaliya yarımadasının erkən mədəniyyətini öyrənmək üçün mühüm bir mənbədir. Arxeoloji qazıntılar və dilçilik araşdırmaları vasitəsilə dilin daha çox tərəfi aşkar edilməyə davam edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Wilkes, J.J. İliriyalılar (1st). Wiley-Blackwell. 9 Yanvar 1996. səh. 77. ISBN – Google Books vasitəsilə.
- Woodard, Roger D, redaktorAvropanın Qədim Dilləri. Kembric e-kitabları. 2008. doi:10.1017/CBO9780511486814. ISBN . 2016-03-03 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-05.
- de Melo, Wolfgang David Cirilo. "Siqmatik gələcək və Veneticin genetik mənsubiyyəti: Latın faxō "I will make" və Venetic vha.g.s. "o etdi"". Transactions of the Philological Society. 105 (105). 2007: 1–21. doi:10.1111/j.1467-968X.2007.00172.x. 2022-08-19 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-12-05.
- Silvestri, M.; Tomezzoli, G. Rhaetian, Venetic, Latın və Sloven dilləri arasında linqvistik məsafələr (PDF). Beynəlxalq Aktual Konf. Avropalıların mənşəyi. 2007. 184–190. 2021-07-25 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-12-05.
- Schrijver, Peter. Köməkçi tədqiqat: Səs Dəyişməsi, İtaliya-Kelt Dil Birliyi və Keltlərin İtalyan Vətəni // Koch, John T.; Cunliffe, Barry (redaktorlar ). Qərbdən 3 Kelt: Metal Əsrlərində Atlantik Avropa – Ortaq Dil Sualları. Oksford, Böyük Britaniya: Oksbou kitabları. 2016. 489–502. ISBN . İstifadə tarixi: May 12, 2019.
- Woodard, Roger D., redaktorAvropanın qədim dilləri. Kembric Universiteti Nəşriyyatı. 2008. səh. 139.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Venetik dil qedim dovrlerde Italiya yarimadasinin simal serqinde muasir Veneto bolgesi Friuli ve qismen Adriatik sahillerinde danisilan qedim bir dil Bu dil eramizdan evvel 6 ci esrden eramizin 1 ci esrine qeder istifade edilmisdir Venetik dili danisan insanlar Roma dovrunden evvel bu bolgede yasamis Venetler xalqidir Venetik dili Hind Avropa dillerine aid edilir Bununla bele dilin spesifik tesnifati ile bagli bezi mubahiseler var Dil bezi cehetleri ile Latin Kelt ve Illiriya dillerine benzeyir lakin musteqil bir qrup kimi qiymetlendirilir Venetikler esasen Adriatik denizinin simal sahillerinde meskunlasmisdilar Muasir Italiyanin Veneto bolgesi onlarin esas yasayis yeri idi Venetik dili Roma ile elaqeler neticesinde zamanla Latin dili ile evez edilmisdir Bu proses Roma imperiyasinin genislenmesi ile suretlendi Venetik dilOlke Qedim RomaDanisanlarin umumi sayi 0 nef Olu dil I esrTesnifatiHind Avropa dilleriItalik dilleriVenetik dil dd dd Yazi latin elifbasiDil kodlariISO 639 1 ISO 639 2 ISO 639 3 xveIETF xveGlottolog vene1257 Vikianbarda elaqeli mediafayllarDemir dovrunde Italiyanin etnolinqvistik xeritesi Romalilarin Italiyani zebt etmesinden evvel Venetik qehveyi rengdedir Yazi sistemiVenetik elifba Venetik dili yazmaq ucun qedim Italiya elifbalari ile elaqeli bir yazi sistemi istifade olunurdu Bu elifba etrusk elifbasindan tesirlenmisdir Venetik dilinden qalan yazili metnler esasen das yazilar ve qurban lovheleri uzerinde askar edilmisdir Yazilar cox vaxt dini ve merasim meqsedleri ucun istifade olunurdu Dil xususiyyetleriVenetik dilinde sozlerde sait ve samit harmoniyasi movcuddur Bezi sesleri Hind Avropa dillerinin diger qollari ile ortaqdir Bu dil flektiv qurulusa malikdir Eyni zamanda bu dil qedim Hind Avropa dillerine benzer hallar ve qrammatik strukturlar ehtiva edir Venetik dilinin bezi sozleri Latin ve Kelt dilleri ile ortaq koklere malikdir Bu onlarin ortaq medeni tesir zonasini gosterir Venetik dilinden qalan yazilar mehduddur ve esasen arxeoloji qazintilar zamani tapilmisdir En meshur yazilar Este yazilari ve dini merasimlere aid yazilardir Muasir Este seherinde tapilan yazilar Venetik dilinin esas numunelerindendir Qurbanlar ve dini merasimlere aid yazilar Venetiklerin inanclari ve medeniyyeti haqqinda melumat verir Roma ile artan elaqeler neticesinde Venetik dili zamanla Latin dili ile evez olundu ve eramizin ilk esrinde tedricen yox oldu Bununla bele Venetik dili bolgenin qedim medeni ve dil tarixi haqqinda vacib melumat menbeyidir Venetik dili Hind Avropa dillerinin tarixi inkisafini ve Italiya yarimadasinin erken medeniyyetini oyrenmek ucun muhum bir menbedir Arxeoloji qazintilar ve dilcilik arasdirmalari vasitesile dilin daha cox terefi askar edilmeye davam edir Hemcinin baxItalik dilleriIstinadlarWilkes J J Iliriyalilar 1st Wiley Blackwell 9 Yanvar 1996 seh 77 ISBN 0 631 19807 5 Google Books vasitesile Woodard Roger D redaktorAvropanin Qedim Dilleri Kembric e kitablari 2008 doi 10 1017 CBO9780511486814 ISBN 9780511486814 2016 03 03 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 12 05 de Melo Wolfgang David Cirilo Siqmatik gelecek ve Veneticin genetik mensubiyyeti Latin faxō I will make ve Venetic vha g s o etdi Transactions of the Philological Society 105 105 2007 1 21 doi 10 1111 j 1467 968X 2007 00172 x 2022 08 19 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 12 05 Silvestri M Tomezzoli G Rhaetian Venetic Latin ve Sloven dilleri arasinda linqvistik mesafeler PDF Beynelxalq Aktual Konf Avropalilarin menseyi 2007 184 190 2021 07 25 tarixinde arxivlesdirilib PDF Istifade tarixi 2024 12 05 Schrijver Peter Komekci tedqiqat Ses Deyismesi Italiya Kelt Dil Birliyi ve Keltlerin Italyan Veteni Koch John T Cunliffe Barry redaktorlar Qerbden 3 Kelt Metal Esrlerinde Atlantik Avropa Ortaq Dil Suallari Oksford Boyuk Britaniya Oksbou kitablari 2016 489 502 ISBN 978 1 78570 227 3 Istifade tarixi May 12 2019 Woodard Roger D redaktorAvropanin qedim dilleri Kembric Universiteti Nesriyyati 2008 seh 139