Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vasili Alekseyeviç Boqoroditski (7 (19) aprel 1857, Yoşkar-Ola, Kazan quberniyası – 23 dekabr 1941, Kazan) SSRİ Elmlər Akademiyasının müxbir üzvü, filologiya elmləri doktoru, professor, Paris Dilçilik Cəmiyyətinin üzvü, Kazan Dilçilik Məktəbinin yaradıcılarından biri. Eksperimental fonetika, dialektologiya, slavyanşünaslıq, türkologiya üzrə ümumi dilçi tədqiqatçı.
| Vasili Boqoroditski | |
|---|---|
| Василий Алексеевич Богородицкий | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Yoşkar-Ola Kazan quberniyası Rusiya İmperiyası |
| Vəfat tarixi | (84 yaşında) |
| Vəfat yeri | Kazan SSRİ |
| Vətəndaşlığı | SSRİ |
| Təhsili | Kazan Universiteti |
| Fəaliyyəti | dilçi, türkoloq |
| Elmi dərəcəsi | |
| Üzvlüyü | |
Bioqrafiya
1857-ci ildə Rusiya İmperiyası, Kazan quberniyasının Yoşkar-Ola şəhərində keşiş ailəsində anadan olmuşdur. 1868-ci ildən Kazan Gimnaziyasında, daha sonra (1876–1880-ci illərdə) Kazan Universitetinin tarix-filologiya fakültəsində təhsil almışdır. Universiteti bitirdikdən sonra Kazan Tatar Müəllimlər Seminariyasında və Kazan Universitetində dərs demişdir. 1884-cü ildə "Ortaq rus dilində səssiz saitlər", 1888-ci ildə — "Rus qrammatikasının gedişi" adlı doktorluq dissertasiyasını müdafiə etmişdir.
Müqayisəli dilçilik, Hind-Avropa dillərinin müqayisəli qrammatikası (1884-cü ildə), Sanskrit və müqayisəli qrammatika (1886-cı ildən) şöbələrində xüsusi köməkçi professor vəzifəsində çalışmışdır. 1884-cü ildə dünyanın ilk təcrübi fonetika laboratoriyasını təsis etmişdir.
1917-ci il Oktyabr inqilabından sonra Vasili Boqoroditski Kazan Şərq Pedaqoji İnstitutunda dərs demişdir.
Rus, tatar və digər dillərin (Boqoroditski dünyada ilk olaraq öyrənməyə başlamış şəxslərdən biridir) eksperimental fonetikasında aparılan tədqiqatlarla yanaşı, "Rus qrammatikasının ümumi kursu" (1904), "Ümumi mühazirələr" dərsliklərinə də sahibdir. Vasili Boqoroditski tatar dilini və digər türk dillərini müqayisə etmiş, tatar fonetikasını araşdırmışdır.
23 dekabr 1941-ci ildə vəfat etmişdir.
Əsas elmi əsərləri
- V. А. Bоgоrоditskiy. Vvеdеniе v izuçеniе russkоgо vоkаlizmа. Vıp. 1–2. — Vаrşаvа : V tip. M. Zеmkеviçа i V. Nоаkоvskоgо, 1882–1883.
- V. А. Bоgоrоditskiy. İz çtеniy pо srаvnitеlnоy grаmmаtikе indоеvrоpеyskih yazıkоv. Vıp. 1. — Vаrşаvа : tip. Vаrşаvsk. uçеb. оkr., 1895, 53 s.
- V. А. Bоgоrоditskiy. İz çtеniy pо srаvnitеlnоy grаmmаtikе indоеvrоpеyskih yazıkоv. Vıp. 2. — Vаrşаvа : Tip. Vаrşаvsk. uçеb. оkr., 1895, 33 s.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Kurs grаmmаtiki russkоgо yazıkа. Ç. 1. Fоnеtikа. — Vаrşаvа : V tip. Mihаilа Zеmkеviçа, 1887, 317 s.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Kurs еkspеrimеntаlnоy fоnеtiki primеnitеlnо k litеrаturnоmu russkоmu prоiznоşеniyu. — Kаzаn : Tip. İmp. un-tа, 1917, 74 s.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Lеktsii pо оbşçеmu yazıkоvеdеniyu. — Kаzаn : Tipо-lit. İmp. un-tа, 1911.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Nеkоtоrıе vоprоsı sintаksisа, mоrfоlоgii i sеmаsiоlоgii v primеnеnii k russkоmu yazıku : (İz çtеniy nа uçit. kursаh v Kаzаni v аvg. 1915 g.) // Jurnаl ministеrstvа nаrоdnоgо prоsvеşçеniya. — 1915. — Ç. 47. — № 12. — Оtd. 2. — S. 179–199.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Krаtkiy оçеrk srаvnitеlnоy grаmmаtiki аriоеvrоpеyskih yazıkоv. — İzd. 2-е, ispr. i znаç. dоp. — Kаzаn : Tipо-lit. Un-tа, 1917.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Vvеdеniе v tyurkо-tаtаrskое yazıkоznаniе. Ç. 1. (Оbşçаya): о prirоdе yazıkа; fiziоlоgiya i psihоlоgiya rеçi; tipı yazıkоv. — Kаzаn : Gоs. izd-vо TSSR, 1922. — 58 s.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Zаkоnı singаrmоnizmа v tyurkskih yazıkаh. — Kаzаn : 1-ya gоstip. "Krаsnıy pеçаtnik", 1927.
- V. А. Bоgоrоditskiy. Vvеdеniе v tаtаrskое yazıkоznаniе. — Kаzаn, 1934.
İstinadlar
- Богородицкий Василий Алексеевич // Большая советская энциклопедия (rus.): [в 30 т.]. / под ред. А. М. Прохоров 3-е изд. Москва: Советская энциклопедия, 1969.
- "Богородицкий, Василий Алексеевич" (rus. ). dic.academic.ru. 18 may 2020 tarixində .
- Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890–1907.
- "Василий Алексеевич Богородицкий" (rus. ). yarus.asu.edu.ru. 18 may 2020 tarixində .
Ədəbiyyat
- P. S. Kuznеtsоv. Vаsiliy Аlеksееviç Bоgоrоditskiy (1857–1941) // Trudı institutа yazıkоznаniya АN SSSR, 1953, T. II, s. 254–256.
- N. А. Аndrаmоnоvа, L. K. Bаyrаmоvа. Vаsiliy Аlеksееviç Bоgоrоditskiy (1857–1941). Kаzаn: İzd-vо Kаzаnsk. un-tа, 2002. —
- Bоgоrоditskiy, Vаsiliy Аlеksееviç // Еntsiklоpеdiçеskiy slоvаr Brоkgаuzа i Еfrоnа : v 86 t. (82 t. i 4 dоp.). — SPb., 1890–1907.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vasili Alekseyevic Boqoroditski 7 19 aprel 1857 Yoskar Ola Kazan quberniyasi 23 dekabr 1941 Kazan SSRI Elmler Akademiyasinin muxbir uzvu filologiya elmleri doktoru professor Paris Dilcilik Cemiyyetinin uzvu Kazan Dilcilik Mektebinin yaradicilarindan biri Eksperimental fonetika dialektologiya slavyansunasliq turkologiya uzre umumi dilci tedqiqatci Vasili BoqoroditskiVasilij Alekseevich BogorodickijDogum tarixi 19 aprel 1857Dogum yeri Yoskar Ola Kazan quberniyasi Rusiya ImperiyasiVefat tarixi 23 dekabr 1941 84 yasinda Vefat yeri Kazan SSRIVetendasligi SSRITehsili Kazan UniversitetiFealiyyeti dilci turkoloqElmi derecesi filologiya elmleri doktoruUzvluyu SSRI Elmler Akademiyasi Peterburq Elmler AkademiyasiBioqrafiya1857 ci ilde Rusiya Imperiyasi Kazan quberniyasinin Yoskar Ola seherinde kesis ailesinde anadan olmusdur 1868 ci ilden Kazan Gimnaziyasinda daha sonra 1876 1880 ci illerde Kazan Universitetinin tarix filologiya fakultesinde tehsil almisdir Universiteti bitirdikden sonra Kazan Tatar Muellimler Seminariyasinda ve Kazan Universitetinde ders demisdir 1884 cu ilde Ortaq rus dilinde sessiz saitler 1888 ci ilde Rus qrammatikasinin gedisi adli doktorluq dissertasiyasini mudafie etmisdir Muqayiseli dilcilik Hind Avropa dillerinin muqayiseli qrammatikasi 1884 cu ilde Sanskrit ve muqayiseli qrammatika 1886 ci ilden sobelerinde xususi komekci professor vezifesinde calismisdir 1884 cu ilde dunyanin ilk tecrubi fonetika laboratoriyasini tesis etmisdir 1917 ci il Oktyabr inqilabindan sonra Vasili Boqoroditski Kazan Serq Pedaqoji Institutunda ders demisdir Rus tatar ve diger dillerin Boqoroditski dunyada ilk olaraq oyrenmeye baslamis sexslerden biridir eksperimental fonetikasinda aparilan tedqiqatlarla yanasi Rus qrammatikasinin umumi kursu 1904 Umumi muhazireler dersliklerine de sahibdir Vasili Boqoroditski tatar dilini ve diger turk dillerini muqayise etmis tatar fonetikasini arasdirmisdir 23 dekabr 1941 ci ilde vefat etmisdir Esas elmi eserleriV A Bogoroditskiy Vvedenie v izucenie russkogo vokalizma Vip 1 2 Varsava V tip M Zemkevica i V Noakovskogo 1882 1883 V A Bogoroditskiy Iz cteniy po sravnitelnoy grammatike indoevropeyskih yazikov Vip 1 Varsava tip Varsavsk uceb okr 1895 53 s V A Bogoroditskiy Iz cteniy po sravnitelnoy grammatike indoevropeyskih yazikov Vip 2 Varsava Tip Varsavsk uceb okr 1895 33 s V A Bogoroditskiy Kurs grammatiki russkogo yazika C 1 Fonetika Varsava V tip Mihaila Zemkevica 1887 317 s V A Bogoroditskiy Kurs eksperimentalnoy fonetiki primenitelno k literaturnomu russkomu proiznoseniyu Kazan Tip Imp un ta 1917 74 s V A Bogoroditskiy Lektsii po obscemu yazikovedeniyu Kazan Tipo lit Imp un ta 1911 V A Bogoroditskiy Nekotorie voprosi sintaksisa morfologii i semasiologii v primenenii k russkomu yaziku Iz cteniy na ucit kursah v Kazani v avg 1915 g Jurnal ministerstva narodnogo prosvesceniya 1915 C 47 12 Otd 2 S 179 199 V A Bogoroditskiy Kratkiy ocerk sravnitelnoy grammatiki arioevropeyskih yazikov Izd 2 e ispr i znac dop Kazan Tipo lit Un ta 1917 V A Bogoroditskiy Vvedenie v tyurko tatarskoe yazikoznanie C 1 Obscaya o prirode yazika fiziologiya i psihologiya reci tipi yazikov Kazan Gos izd vo TSSR 1922 58 s V A Bogoroditskiy Zakoni singarmonizma v tyurkskih yazikah Kazan 1 ya gostip Krasniy pecatnik 1927 V A Bogoroditskiy Vvedenie v tatarskoe yazikoznanie Kazan 1934 IstinadlarBogorodickij Vasilij Alekseevich Bolshaya sovetskaya enciklopediya rus v 30 t pod red A M Prohorov 3 e izd Moskva Sovetskaya enciklopediya 1969 Bogorodickij Vasilij Alekseevich rus dic academic ru 18 may 2020 tarixinde Enciklopedicheskij slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Vasilij Alekseevich Bogorodickij rus yarus asu edu ru 18 may 2020 tarixinde EdebiyyatP S Kuznetsov Vasiliy Alekseevic Bogoroditskiy 1857 1941 Trudi instituta yazikoznaniya AN SSSR 1953 T II s 254 256 N A Andramonova L K Bayramova Vasiliy Alekseevic Bogoroditskiy 1857 1941 Kazan Izd vo Kazansk un ta 2002 ISBN 5 7464 0698 8 Bogoroditskiy Vasiliy Alekseevic Entsiklopediceskiy slovar Brokgauza i Efrona v 86 t 82 t i 4 dop SPb 1890 1907 Xarici kecidler