Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Valter Kon — 9 mart 1923 il, Vyana, Avstriya — 19 aprel 2016 il, Santa Barbara, Kaliforniya, ABŞ) — Avstriya əsilli amerikalı nəzəri fizik. Kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı (1998il, Con Popl ilə birlikdə) "sıxlıq funksional nəzəriyyəsinin inkişafına görə".
| Valter Kon | |
|---|---|
 | |
| Doğum tarixi | 9 mart 1923[…] |
| Doğum yeri |
|
| Vəfat tarixi | 19 aprel 2016[…](93 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| Vəfat səbəbi | qırtlaq xərçəngi[d] |
| Elm sahəsi | nəzəri fizika |
| Elmi dərəcəsi | |
| İş yerləri | |
| Təhsili | |
| Üzvlüyü |
|
| Mükafatları |    |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Santa Barbaradakı Kaliforniya Universitetinin fəxri professoru, ABŞ Milli Elmlər Akademiyasının (1969il) və Amerika Fəlsəfə Cəmiyyətinin (1994il) üzvü, London Kral Cəmiyyətinin (1998il) və Rusiya Elmlər Akademiyası (2006il) , Avstriya Elmlər Akademiyasının fəxri üzvü (2011il).
Bioqrafiyası
Valter Kon 9 mart 1923-cü ildə yəhudi ailəsində anadan olub. Valideynləri ziyalı və təhsilli insanlar idi: atası Solomon Kon, Moraviyanın Hodonin əsilli idi və "Postkartenverlag Brueder Kon" bədii açıqcalar üçün mağaza və mətbəə işlədirdi; anası Gitl Rappaport Qalisiyadakı (indiki Ukrayna) Brodi şəhərindən idi.
Uşaqlıqdan dövlət Akademik Gimnaziyasında (Akademische Gymnasium) latın və yunan dillərini, daha sonra xüsusi Hayes yəhudi məktəbində (Zwi Perez Chajes Gymnasium) iki müəllimin böyük dəstəyi təsiri ilə oxudu. Bu iki müəllimin biri — Albert Eynşteynin köməkçisi fizik Emil Nohel (1886–1942 illər) və riyaziyyatçı Viktor Sabbat idi ki, hər iki müəllim həbs düşərgəsində öldü.
1938-ci il martın 11-dən 12-nə keçən gecə alman qoşunları Avstriyaya daxil oldular. Avstriya ordusu təslim oldu. Valter və bacısı şanslı olaraq, "Kindertransport" xilasetmə əməliyyatının köməyi ilə işğal edilmiş Avstriyadan İngiltərəyə, bir az sonra isə Kanadaya gedə bildilər. 1942-ci ildə Solomon Kon və həyat yoldaşı Terezien həbs düşərgəsinə, oradan isə Auşvitsə sürgün edildi və orada öldürüldülər. Dünyanın ikinci ən böyük ölkəsi olan Kanada Hitlerin hakimiyyətinin on iki ili ərzində cəmi 5000 yəhudi qaçqını yəni hər il 385-dən az yəhudi qaçqını qəbul edib. V. Konun yaşadığı düşərgələrdə təhsil proqramları mövcud idi və Kon onlardan istifadə edərək Toronto Universitetinə qeydiyyatdan keçməyi bacardı. Amma Almaniya vətəndaşlığı olduğu üçün Kimya fakültəsinin binasına getməsinə icazə verilmədi və o, fizika və riyaziyyatı seçdi. Müharibə illərində Avropadan Kanadaya qaçan yəhudilərin ali təhsil alması çox çətin idi. Valter Kon şanslı oldu. Müharibədən sonra onu kanadalı bir ailə himayəsinə götürdü və bir az sonra Harvard Universitetində oxumaq üçün təqaüd qazandı və 1948-ci ildə elmlər namizədi alimlik dərəcəsi aldı.
1948–50 illərdə Harvard Universitetində , Karnegi Texnologiya İnstitutunda 1950–53 illərdə, San Dieqo Kaliforniya Universitetində 1953–79 illərdə, 1979-cu ildən Santa Barbara Kaliforniya Universitetində dərs demişdir. Öldüyü zaman o, fizika üzrə fəxri professor və tədqiqat professoru idi.
Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının, Beynəlxalq Kvant Molekulyar Elmlər Akademiyasının, Bavariya Elmlər Akademiyasının üzvü olub.
1992-ci ildə "Bəşəriyyətə Xəbərdarlıq"ı imzaladı.
Ailəsi
Birinci həyat yoldaşı — Louis Kon (1924–2010 illər), tibb bacısı(1948-ci ildə ailə qurub).
Qızları: Merilin Kon, İngrid Kon Paymar və Rozalinda Dimenstein.
İkinci həyat yoldaşı — Mara Şiff (qızlıq soyadı Vişniak) Mara Vişniak Kon, 1926-cı il təvəllüdlü), fotoqraf Roman Vişniakın qızı, 1976-cı ildə ailə qurub.
Mükafat və fəxri fərmanları
- Oliver Bakli Mükafatı (1961il)
- Guggenhaym Təqaüdü (1963il)
- Davisson-Germer mükafatı (1977il, Norton Lang ilə birgə)
- ABŞ Milli Elm Medalı (1988il)
- Yudjina Finberq Memorial Medalı (1991il)
- Kimya üzrə Nobel Mükafatı (1998il)
- Üç Fizik Mükafatı (2002il)
- Avstriyanın "Elm və İncəsənətə görə" fəxri nişanı (1999). Böyük Zabit Xaçı, II dərəcəli, "Avstriya Respublikası qarşısında xidmətlərinə görə" Şərəf Nişanı (2009 il).
İstinadlar
- Walter Kohn // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Walter Kohn // Solomon Quqqenhaym muzeyi. 1937.
- http://www.noozhawk.com/article/physicist_walter_kohn_ucsb_nobel_laureate_dies_at_93.
- NNDB (ing.). 2002.
- Walter Kohn // Encyclopædia Britannica (англ.)
- Walter Kohn // Музей Соломона Гуггенхайма — 1937.
- http://www.noozhawk.com/article/physicist_walter_kohn_ucsb_nobel_laureate_dies_at_93
- Chancellor's Messages to Campus (англ.). Дата обращения: 21 апреля 2016. Архивировано 13 мая 2016 года.
- Судьбы жертв Холокоста: Вальтер Кон и Питер Гинц. Дата обращения: 8 апреля 2013. Архивировано из оригинала 6 октября 2014 года.
- Walter Kohn. Архивировано 8 ноября 2018 года. (англ.)
- Pierre C. Hohenberg and James S. Langer. Walter Kohn. 9 March 1923–19 April 2016 (англ.). Royal Society (28 марта 2018). Дата обращения: 11 сентября 2023.
- Профиль Вальтера Кона на официальном сайте РАН
- ÖAW Mitglieder Detail. Дата обращения: 8 ноября 2018. Архивировано 8 ноября 2018 года.
- Автобиография Вальтера Кона на сайте Нобелевского комитета. Дата обращения: 3 октября 2014. Архивировано 5 июня 2018 года.
- A note about Einstein’s assistant in Prague: Emil Nohel (англ.). Дата обращения: 3 октября 2014. Архивировано из оригинала 28 сентября 2014 года.
- Walter Kohn: Personal Stories and Anecdotes Told by Friends and Collaborators. Дата обращения: 2 октября 2017. Архивировано 1 апреля 2015 года.
- The education of Walter Kohn and the creation of density functional theory. Дата обращения: 3 октября 2014. Архивировано 19 апреля 2017 года.
- World Scientists' Warning To Humanity (англ.). stanford.edu (18 ноября 1992). Дата обращения: 25 июня 2019. Архивировано из оригинала 6 декабря 1998 года.
- Некролог Луис Кон. Дата обращения: 3 октября 2014. Архивировано 25 ноября 2020 года.
- Ingrid Kohn "A Silent Sorrow: Pregnancy Loss — Guidance and Support for You and Your Family". Дата обращения: 2 октября 2017. Архивировано 1 апреля 2015 год
- Mara Vishniac Kohn & Walter Kohn (англ.). Дата обращения: 3 октября 2014. Архивировано из оригинала 6 октября 2014 года.
- Prize Recipient. Дата обращения: 5 марта 2017. Архивировано 6 марта 2017 года.
- The President’s National Medal of Science: Recipient Details. National Science Foundation. Дата обращения: 5 марта 2017. Архивировано 6 марта 2017 года.
- Walter Kohn. National Science and Technology Medals Foundation. Дата обращения: 5 марта 2017. Архивировано 6 марта 2017 года.
- "Arxivlənmiş surət". 2023-08-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-18.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Valter Kon 9 mart 1923 il Vyana Avstriya 19 aprel 2016 il Santa Barbara Kaliforniya ABS Avstriya esilli amerikali nezeri fizik Kimya uzre Nobel mukafati laureati 1998il Con Popl ile birlikde sixliq funksional nezeriyyesinin inkisafina gore Valter KonDogum tarixi 9 mart 1923 1923 03 09 Dogum yeri Vyana Birinci Avstriya Respublikasi d Vefat tarixi 19 aprel 2016 2016 04 19 93 yasinda Vefat yeri Santa Barbara Santa Barbara qrafligi Kaliforniya ABSVefat sebebi qirtlaq xercengi d Elm sahesi nezeri fizikaElmi derecesi felsefe doktoruIs yerleri Santa Barbara Kaliforniya Universiteti San Diyeqo Kaliforniya Universiteti Karnegi Mellon UniversitetiTehsili Toronto Universiteti Harvard UniversitetiUzvluyu London Kral Cemiyyeti Avstriya Elmler Akademiyasi ABS Milli Elmler Akademiyasi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasi Rusiya Elmler Akademiyasi Amerika Felsefe Cemiyyeti d Bavariya Elmler Akademiyasi d Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Santa Barbaradaki Kaliforniya Universitetinin fexri professoru ABS Milli Elmler Akademiyasinin 1969il ve Amerika Felsefe Cemiyyetinin 1994il uzvu London Kral Cemiyyetinin 1998il ve Rusiya Elmler Akademiyasi 2006il Avstriya Elmler Akademiyasinin fexri uzvu 2011il BioqrafiyasiValter Kon 9 mart 1923 cu ilde yehudi ailesinde anadan olub Valideynleri ziyali ve tehsilli insanlar idi atasi Solomon Kon Moraviyanin Hodonin esilli idi ve Postkartenverlag Brueder Kon bedii aciqcalar ucun magaza ve metbee isledirdi anasi Gitl Rappaport Qalisiyadaki indiki Ukrayna Brodi seherinden idi Usaqliqdan dovlet Akademik Gimnaziyasinda Akademische Gymnasium latin ve yunan dillerini daha sonra xususi Hayes yehudi mektebinde Zwi Perez Chajes Gymnasium iki muellimin boyuk desteyi tesiri ile oxudu Bu iki muellimin biri Albert Eynsteynin komekcisi fizik Emil Nohel 1886 1942 iller ve riyaziyyatci Viktor Sabbat idi ki her iki muellim hebs dusergesinde oldu 1938 ci il martin 11 den 12 ne kecen gece alman qosunlari Avstriyaya daxil oldular Avstriya ordusu teslim oldu Valter ve bacisi sansli olaraq Kindertransport xilasetme emeliyyatinin komeyi ile isgal edilmis Avstriyadan Ingiltereye bir az sonra ise Kanadaya gede bildiler 1942 ci ilde Solomon Kon ve heyat yoldasi Terezien hebs dusergesine oradan ise Ausvitse surgun edildi ve orada oldurulduler Dunyanin ikinci en boyuk olkesi olan Kanada Hitlerin hakimiyyetinin on iki ili erzinde cemi 5000 yehudi qacqini yeni her il 385 den az yehudi qacqini qebul edib V Konun yasadigi dusergelerde tehsil proqramlari movcud idi ve Kon onlardan istifade ederek Toronto Universitetine qeydiyyatdan kecmeyi bacardi Amma Almaniya vetendasligi oldugu ucun Kimya fakultesinin binasina getmesine icaze verilmedi ve o fizika ve riyaziyyati secdi Muharibe illerinde Avropadan Kanadaya qacan yehudilerin ali tehsil almasi cox cetin idi Valter Kon sansli oldu Muharibeden sonra onu kanadali bir aile himayesine goturdu ve bir az sonra Harvard Universitetinde oxumaq ucun teqaud qazandi ve 1948 ci ilde elmler namizedi alimlik derecesi aldi 1948 50 illerde Harvard Universitetinde Karnegi Texnologiya Institutunda 1950 53 illerde San Dieqo Kaliforniya Universitetinde 1953 79 illerde 1979 cu ilden Santa Barbara Kaliforniya Universitetinde ders demisdir Olduyu zaman o fizika uzre fexri professor ve tedqiqat professoru idi Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin Beynelxalq Kvant Molekulyar Elmler Akademiyasinin Bavariya Elmler Akademiyasinin uzvu olub 1992 ci ilde Beseriyyete Xeberdarliq i imzaladi AilesiBirinci heyat yoldasi Louis Kon 1924 2010 iller tibb bacisi 1948 ci ilde aile qurub Qizlari Merilin Kon Ingrid Kon Paymar ve Rozalinda Dimenstein Ikinci heyat yoldasi Mara Siff qizliq soyadi Visniak Mara Visniak Kon 1926 ci il tevelludlu fotoqraf Roman Visniakin qizi 1976 ci ilde aile qurub Mukafat ve fexri fermanlariOliver Bakli Mukafati 1961il Guggenhaym Teqaudu 1963il Davisson Germer mukafati 1977il Norton Lang ile birge ABS Milli Elm Medali 1988il Yudjina Finberq Memorial Medali 1991il Kimya uzre Nobel Mukafati 1998il Uc Fizik Mukafati 2002il Avstriyanin Elm ve Incesenete gore fexri nisani 1999 Boyuk Zabit Xaci II dereceli Avstriya Respublikasi qarsisinda xidmetlerine gore Seref Nisani 2009 il IstinadlarWalter Kohn Encyclopaedia Britannica ing Walter Kohn Solomon Quqqenhaym muzeyi 1937 http www noozhawk com article physicist walter kohn ucsb nobel laureate dies at 93 NNDB ing 2002 Walter Kohn Encyclopaedia Britannica angl Walter Kohn Muzej Solomona Guggenhajma 1937 http www noozhawk com article physicist walter kohn ucsb nobel laureate dies at 93 Chancellor s Messages to Campus angl Data obrasheniya 21 aprelya 2016 Arhivirovano 13 maya 2016 goda Sudby zhertv Holokosta Valter Kon i Piter Ginc Data obrasheniya 8 aprelya 2013 Arhivirovano iz originala 6 oktyabrya 2014 goda Walter Kohn Arhivirovano 8 noyabrya 2018 goda angl Pierre C Hohenberg and James S Langer Walter Kohn 9 March 1923 19 April 2016 angl Royal Society 28 marta 2018 Data obrasheniya 11 sentyabrya 2023 Profil Valtera Kona na oficialnom sajte RAN OAW Mitglieder Detail Data obrasheniya 8 noyabrya 2018 Arhivirovano 8 noyabrya 2018 goda Avtobiografiya Valtera Kona na sajte Nobelevskogo komiteta Data obrasheniya 3 oktyabrya 2014 Arhivirovano 5 iyunya 2018 goda A note about Einstein s assistant in Prague Emil Nohel angl Data obrasheniya 3 oktyabrya 2014 Arhivirovano iz originala 28 sentyabrya 2014 goda Walter Kohn Personal Stories and Anecdotes Told by Friends and Collaborators Data obrasheniya 2 oktyabrya 2017 Arhivirovano 1 aprelya 2015 goda The education of Walter Kohn and the creation of density functional theory Data obrasheniya 3 oktyabrya 2014 Arhivirovano 19 aprelya 2017 goda World Scientists Warning To Humanity angl stanford edu 18 noyabrya 1992 Data obrasheniya 25 iyunya 2019 Arhivirovano iz originala 6 dekabrya 1998 goda Nekrolog Luis Kon Data obrasheniya 3 oktyabrya 2014 Arhivirovano 25 noyabrya 2020 goda Ingrid Kohn A Silent Sorrow Pregnancy Loss Guidance and Support for You and Your Family Data obrasheniya 2 oktyabrya 2017 Arhivirovano 1 aprelya 2015 god Mara Vishniac Kohn amp Walter Kohn angl Data obrasheniya 3 oktyabrya 2014 Arhivirovano iz originala 6 oktyabrya 2014 goda Prize Recipient Data obrasheniya 5 marta 2017 Arhivirovano 6 marta 2017 goda The President s National Medal of Science Recipient Details National Science Foundation Data obrasheniya 5 marta 2017 Arhivirovano 6 marta 2017 goda Walter Kohn National Science and Technology Medals Foundation Data obrasheniya 5 marta 2017 Arhivirovano 6 marta 2017 goda Arxivlenmis suret 2023 08 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2024 03 18 Xarici kecidler