Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Toronto Universiteti (ing. University of Toronto) — Şimali Amerikanın ən böyük elmi-tədqiqat mərkəzlərindən biri. Ali məktəb Kanadanın Ontario əyalətinin Toronto şəhərində yerləşir.
| Toronto Universiteti U of T, UofT | |
|---|---|
 | |
 | |
| Əsası qoyulub | 1827 |
| Tip | Dövlət |
| Rektor | Devid Peterson |
| Tələbə sayı | 70000 nəfər, işçi heyəti: 3080 nəfər |
| Şəhər | Toronto şəhəri |
| Ölkə | |
| Universitet şəhərciyi 2 | Müqəddəs Georq (163 akr), Mississauqa (224 akr), Skarboro (300 akr). |
| Sayt | utoronto.ca |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
15 mart 1827-ci ildə kral IV Georq Yuxarı Kanadada Kral Kollecinin yaradılması haqqında xartiya imzalayır. Dini yönümlü kollecin ilk prezidenti Toronto şəhərinin Anqlikan kilsəsinin yepiskopu Con Straçan təyin edilir. Həmin il Kral Kollecinin üçmərtəbəli yunan intibahı üslubunda inşa edilmiş və hazırda tarixi abidə kimi qorunan binası tikilir. ilə sıx əlaqələr qurur.
1849-cu ildə Yuxarı Kanadanın yeni yaradılmış məsul hökuməti səs çoxluğu ilə Kral Kollecinin Toronto Universiteti adlandırılması haqqında qərar verir. Ali məktəb bütünlüklə kilsə ilə əlaqəni kəsir.
1878-ci ildə universitetin Tətbiqi Elmlər Məktəbi yaradılır və Skule adlandırılır. Toronto Tibb Məktəbi 1887-ci ildə yaradılsa da, tibb fakültəsi universitetdə 1843-cü ildən fəaliyyət göstərirdi. 1887-ci ildə universitetdə hüquq, bir il sonra isə stomatologiya fakültələri açılır. 1884-cü ildən ali təhsil müəssisəsinə qızların qəbulu aparılır.
1890-cı ildə Toronto Universitetində güclü yanğın baş verir və nəticədə 1853-cü ildə yaradılmış Universitet Kollecinin çox hissəsi və kitabxanadakı 33000 cild kitab yanır. Universitet bu itkiləri yalnız iki ilə bərpa edir. Toronto Universitetində 10 il ərzində kollegial rəhbərlik sistemi formalaşır və bir neçə yeni kilsə kollecləri yaradılır. 1896-1991-ci illərdə Toronto Universiteti Kral Konservatoriyasına, 1912-1968-ci illərdə isə Ontario Kral Muzeyinə rəhbərlik edir. Bu müəssisələr hazırda müstəqil fəaliyyət göstərsələr də, universitetlə sıx əməkdaşlıq edirlər. 1901-ci ildə Toronto Universiteti mətbuatı yaradılır. 1910-cu ildə universitetin pedaqogika fakültəsi Toronto Universiteti Məktəbləri adlı məktəb laboratoriyası yaradır.
I və II Dünya müharibələri zamanı universitet durğunluq dövrünü yaşayır, tələbə və müəllimlər könüllü orduya gedirlər. Sonradan universitetdə müharibədə həlak olan insanların şərəfinə 44 metr hündürlükdə Əsgər Qülləsi ucaldılır. Qüllənin üzərində I və II Dünya müharibələrində həlak olan şəxslərin adları həkk edilir. Hazırda həmin qüllə Toronto Universitetinin simvollarından biridir.
1959-cu ildə Toronto Universitetinin nəzdində yaradılan York Universiteti altı il sonra müstəqillik əldə edir.
1980-ci ildən başlayaraq Toronto Universiteti dövlət tərəfindən maliyyələşdirməni azaldır və yardımlar hesabına vəsait toplamağa daha çox diqqət yetirir. 1980-ci illərdə təhsil müəssisəsi 1 milyard Kanada dollarından çox maliyyə yardımı alır.
2001-ci ildə universitetdə "Citizen Lab" adlı laboratoriya yaradılır. Bu laboratoriya İnternet senzurasına qarşı mübarizə aparır.
Büdcəsi və təhsil haqqı
2009-cu ildə Toronto Universitetinin illik gəliri 1 milyard 899,5 milyon Kanada dollarına bərabər olub. Bu məbləğin 146,7 milyon dolları investisiya gəlirləri, 82,1 milyon dolları yardımlar, 247,2 milyon dolları müxtəlif xidmətlər, 434,5 milyon dolları müqavilələr, 636,4 milyon dolları təhsil haqqı, 646 milyon dolları isə dövlət qrantları hesabına əldə edilib.
Ötən il universitetin xərcləri 2 milyard 68,7 milyon Kanada dolları təşkil edib. Həmin vəsaitin 82,5 milyon dolları təmir və texniki işlərə, 144,6 milyon dolları müxtəlif təqaüdlərə, 195,8 milyon dolları yeni avadanlıqlara, 218,3 milyon dolları əməkhaqları və dərsliklərə, qalanları isə digər xidmətlərə sərf olunub.
2009-2010-cu tədris ilində bakalavr pilləsində təhsil alan tələbələrin birillik təhsil haqqı onların seçdiyi ixtisas və proqramdan asılı olaraq 4000-34000 Kanada dolları arasında dəyişib. Əksər fakültələrin qiyməti 7880 Kanada dolları təşkil edib. Bu tədris ilində magistr və doktorantların təhsil haqqı bir çox proqramlar üzrə 6366 Kanada dolları dəyərində olub. Lakin burada da qiymətlər proqram (stomatologiya-32760 Kanada dolları, maliyyə riyaziyyatı-37000 Kanada dolları, menecment-85000 Kanada dolları) çərçivəsində fərqlənir.
Əcnəbi tələbələrin təhsil haqqı tədris proqramından asılı olaraq 11160-40000 dollar arasında dəyişir.
Toronto Universiteti tələbələrə edilən maliyyə yardımı və təqaüdlərə görə Şimali Amerikada əsas yerlərdən birini tutur. Universitetdə əlaçı, xüsusi istedada malik tələbələrə verilən təqaüdün məbləği orta hesabla 5035 dollar təşkil edir. Maliyyə durumu çətin olan tələbələrə əlavə 400-1000 dollar dəyərində qrant verilir. Təqaüd almaq istəyən tələbə bununla bağlı universitetə yazılı müraciət etməlidir.
Toronto şəhərində yaşamaq tələbələrə baha başa gəlir. Burada qiymətlər çox bahadır. Nəqliyyat, yaşamaq haqqı tələbənin şəxsi büdcəsi hesabına ödənilir. Universitetdə təhsil alan əcnəbi tələbələr Ontario hökuməti tərəfindən tibbi sığortadan (UHIP) keçir. Universitetin tibbi sığortası 567 Kanada dollarıdır.
Toronto Universitetinin hər üç kampusunda bir neçə yataqxana mövcuddur. Bu yataqxanalardan ən məşhurları İnnis, Çestnut, Ali, Loretto, Yeni, Vilson, Triniti, Sant-Hilda, Vitni, Morrison, qızlar üçün Ennsli, doktorantlar üçün Messi və digərləridir. Yataqxanalarda məskunlaşmaq istəyən tələbələr ərizə ilə ali təhsil müəssisəsinə müraciət etməlidirlər. Tələbələrə binalarda hər bir şəraitlə təmin edilmiş otaq və mənzillər (1, 2 və daha çox otaqlı), xüsusi evlər təklif olunur. Yataqxanalarda 8 ay (1 tədris ili) qalmaq otaqlardakı şəraitdən asılı olaraq tələbələrə 7920-13474 Kanada dollarına başa gəlir. Evlərin aylıq qiyməti isə onların şəraitindən və yerləşdiyi ərazidən asılı olaraq 610-1000 dollardır.
Müasir vəziyyəti
Toronto Universitetinin yerləşdiyi Toronto şəhəri Kanadanın ən böyük şəhərlərindən və dünyanın mədəniyyət mərkəzlərindən biridir. Təxminən 10000 akrlıq ərazidə yerləşən şəhər Ontario gölünün yaxınlığında salınıb və kontinental iqlimə malikdir. Toronto beynəlmiləl şəhərdir və burada bir çox millətlərin nümayəndələri yaşayır. Bununla yanaşı, şəhər Amerika qitəsinin ən təhlükəsiz meqapolislərindəndir, belə ki, burada yaşayan bütün xalqlar münaqişəsiz həyat sürür.
Universitetin tərkibində yerləşir: Devid Danlep Rəsədxanası (1935), Aerokosmik Tədqiqatlar İnstitutu (1949) və Müqəddəs Georq, Skarboro (1964), Mississauqa (1967) kampusları.
Toronto Universiteti üç kampusdan ibarətdir: Müqəddəs Georq (163 akr), Mississauqa (224 akr), Skarboro (300 akr). Müqəddəs Georq kampusu Toronto şəhərinin mərkəzində yerləşir və tarixi memarlıq abidələrinə, əsrarəngiz parklara, yaşıllıqlara malikdir. Kampusda intibah, qotik, klassik və s. üslublarda tikilmiş memarlıq abidələri buraya çoxlu sayda turist cəlb edir. Müqəddəs Georq kampusunda Tətbiqi Elmlər və Texnika, Musiqi, Fiziki Tərbiyə və Sağlamlıq kollecləri yerləşir.
Mississauqa kampusu Toronto şəhərinin qərbindədir. Kampusda universitetin nəşriyyatı, radiostansiyası, Tələbə Təşkilatının binası, 60-dan çox klub vardır. Bu şəhərciyi universitetin ən qonaqpərvər, dostluq münasibətlərinin möhkəm olduğu kampus adlandırırlar. Kampusda, həmçinin, Heyzel McCallion akademik tədris mərkəzi, kitabxana, istirahət guşələri, idman kompleksləri və s. yerləşir. Əcnəbi tələbələr bu kampusda daha çox məskunlaşıb.
Skarboro kampusu Toronto şəhərinin şərqində Highland Krik vadisinin yanındadır. Bu kampusda daha çox modern binalara rast gəlinir. Skarboroda, əsasən, qlobal iqtisadi tendensiyalar, bazar iqtisadiyyatının tələblərinə cavab verə biləcək innovativ proqramlar həyata keçirilir.
Universitetdə 1000-ə yaxın tələbə təşkilatı, klubları və s. fəaliyyət göstərir. Burada tələbələrdən ibarət universitet teatrı, musiqi ansamblı, caz orkestri, xor kapellası, ümumilikdə "Varsity Blues" adlanan 44 idman komandası, həftədə iki dəfə dərc olunan "Varsity" tələbə qəzeti, "Hart House Review" ədəbi jurnalı, CIUT FM radiostansiyası mövcuddur. Hər kollecin, məktəb və fakültənin ayrıca olaraq qəzet, jurnal və digər nəşrləri var.
Toronto Universitetinin nəzdində fəaliyyət göstərən kolleclər aşağıdakılardır:
- təsis kollecləri - İnnis, Yeni, Universitet, Vudvort;
- ilahiyyat kollecləri - Noks, Recis, Vikliff;
- federativ (birləşdirilmiş) kolleclər - Müqəddəs Mixail, Universitet, Triniti Universitet, Müqəddəs Hilda, Viktoriya Universitet, Emannuil;
- diplomlu mütəxəssis (ali) kolleci - Messi.
Bu ali təhsil müəssisəsində mövcud olan fakültə və məktəblərdən Tətbiqi elmlər və mühəndislik, Elmlər və incəsənət, Musiqi, Memarlıq, Landşaft və dizayn, Meşə təsərrüfatı, Tibb, Stomatologiya, Tibb bacısı, Əczaçılıq, Fiziki tərbiyə və sağlamlıq, Səhiyyə, İnformatika, Hüquq, Pedaqogika, Dövlət idarəçiliyi, Menecment, Sosial fəaliyyət, İlahiyyat və digərlərini qeyd etmək olar.
Universitetdə tələbələrə 800-dən çox incəsənət, biznes və digər proqramlar, dünyanın 40 ölkəsində 130 mübadilə proqramı, 16 ölkədə yay proqramları təklif edilir.
Toronto Universitetinin kitabxana sistemi böyüklüyünə görə Harvard, Yel, Berkli universitetlərinin kitabxanalarından sonra Şimali Amerikada dördüncü yerdə durur. Kitabxana sisteminə 19 milyon cild kitab, 5,4 milyon mikrofilm, 70000 dövri nəşr, 1 milyon xəritə və s. daxildir. Universitetin ən böyük kitabxanası Robartsdır. Burada sosial və humanitar elmlərə aid beş milyondan çox kitab var. Tomas Fişer kitabxanasında nadir kitablar və əlyazmalar, qədim Misir papirusları, inkunabulalar (kitab çapı icadının ilk dövründə yığma hərflərlə çap olunmuş ilk kitab), librettolar qorunur. Toronto Universitetinin kitabxana sistemi 2005-ci ildən İnternet şəbəkəsinə qoşulub.
Toronto Universitetinin İncəsənət Mərkəzi 4 əsas kolleksiyadan ibarətdir. Malkove kolleksiyasında xristianlıqdan əvvəlki və Bizans dövrünə aid heykəltəraşlıq nümunələri, tunc, mebel, ikona və ədəbi əsərlər, yunan-Roma dövrünə aid şüşə əşyalar və daş relyeflər, rəssam Böyük Lukas Kranaxın 1538-ci ilə aid olan "Adəm və Həvva" adlı sənət əsəri saxlanılır. Toronto kolleksiyasına Kanadanın incəsənət nümunələri daxildir.
Toronto Universitetinin kansleri Devid Piterson, prezidenti isə professor Devid Neylordur. Universitetin akademik, inzibati və tələbə məsələləri ilə 1971-ci ildə yaradılmış İdarəçilər Şurası məşğul olur. Hazırda Toronto Universitetində 3080 nəfər işçi çalışır. Onların 98,6%-i doktorluq dərəcəsi almış müəllimlərdir. Ali məktəbin alimlərinin əksəriyyəti Amerika İncəsənət və Elmlər Akademiyasının üzvləri, Amerika Elminin İnkişafı Assosiasiyasının təqaüdçüləridirlər. Universitetin məzunlarından və tədqiqatçılarından 9 nəfəri Nobel mükafatına layiq görülüb.
Toronto Universitetində 70000 mindən çox tələbə təhsil alır. Onların 50336 nəfərini bakalavr, qalanlarını isə magistr və doktorantlar təşkil edir. Burada Kanadanın 10 bölgəsindən, ABŞ-nin 48 ştatından və dünyanın 160 ölkəsindən olan tələbələr oxuyur. Universitetin məzunlarının sayı 450000 nəfərə yaxındır.
Toronto Universitetində onlarla azərbaycanlı tələbə təhsil alır və məktəbdə 2009-cu ildən "Azərbaycanlı Tələbə Təşkilatı" fəaliyyət göstərir.
Toronto Universiteti dünya elminə böyük töhfələr verib. Burada ilk elektron kardiostimulyator, süni qırtlaq, kimya lazeri hazırlanıb, mədəaltı vəzinin transplantasiyası əməliyyatı, bir çox xəstəliklərin müalicəsi həyata keçirilib. Universitetdən 2 km. aralıda yerləşən Toronto şəhərinin Diskoveri rayonunda 5000 aparıcı tədqiqatçı hər il 1 milyard dollar dəyərində tibbi tədqiqatlar aparır. 1921-ci ildə burada tibb tarixində önəmli hadisələrdən olan insulin kəşf edilib. 1963-cü ildə beyin sümüyünün köçürülməsi əməliyyatının əsasını qoyan gövdə hüceyrələri aşkarlanıb. 1972-ci ildə "Cyqnus X-1" tədqiqatları nəticəsində atmosferdə qara dəliklərin olması sübuta yetirilib. Universitetin astronomları Uran planetinin peykləri olan Kaliban və Sikoraksanı, Andromeda I, II, III qalaktikalarını aşkar ediblər. Universitet UTEC adlanan dünyada ilk operativ kompüterlərdən birini hazırlayıb, UNIVAC I-dən (ABŞ-də yaradılan ilk kommersiya kompüteri) sonra dünyada ikinci kommersiya kompüteri yaradıb. Toronto Universiteti bu gün də tədqiqatlarını sürətlə inkişaf etdirir və gələcəyin lider elmi-tədqiqat mərkəzi olmaq niyyətindədir.
Xarici əlaqələri
1926-cı ildən Toronto Universiteti "Amerika Universitetləri Assosiasiyası"nın üzvüdür.
Reytinqi
Böyük Britaniyanın "Times Higher Education" jurnalının 2010-cu ildə apardığı dünya universitetlərinin reytinqinə görə, Toronto Universiteti 200 ən yaxşı ali məktəb arasında 17-ci yerdə olmuşdur.
| 2003 | 2004 | 2005 | 2006 | 2007 | 2008 | 2009 | 2010 | 2011 | 2012 | 2013 | 2014 | 2015 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 23 | 24 | 24 | 24 | 23 | 24 | 27 | 27 | 26 | 27 | 28 | 24 | 25 |
| 2015/16 | 2014/15 | 2013/14 | 2012/13 | 2011/12 | 2010/11 |
|---|---|---|---|---|---|
| 34 | 20 | 17 | 19 | 23 | 29 |
| 2015/16 | 2014/15 | 2013/14 | 2012/13 | 2011/12 | 2010/11 |
|---|---|---|---|---|---|
| 19 | 20 | 20 | 21 | 19 | 17 |
Məşhur məzunları
Buranın məzunu olan məşhurlardan misal olaraq aşağıdakıların adlarını çəkmək olar:
- Vaira Vike-Freiberqa - Latviyanın 6-cı prezidenti;
- - Trinidad və 2-ci prezidenti;
- Stiven Harper - Kanadanın 22-ci Baş naziri;
- - Kanadanın 21-ci Baş naziri;
- Lester Pirson - Kanadanın 14-cü Baş naziri;
- - Kanadanın 10-cu Baş naziri;
- - Kanadanın 9-cu Baş naziri;
- - tibb və fiziologiya üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - tibb və fiziologiya üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - tibb və fiziologiya üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- Lester Pirson - sülh üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - sülh üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - fizika üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- Con Çarlz Polani - kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı;
- - kimya üzrə Nobel mükafatı laureatı.
Şəkilləri
Həmçinin bax
İstinadlar
- . 2010-04-01 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-03.
- "Times jurnalının sıralaması". 2021-06-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-11-01.
- . Shanghai Ranking Consultancy. 2014. 2017-07-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 26 aprel 2015.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-09-18 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-04-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-12-10 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- "Academic Ranking of World Universities 2011". 2011-08-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2013-04-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2019-03-11 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-01-19 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-04-26.
- . 2015-10-30 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-08-25.
- "QS World University Rankings (2015)". 2016-02-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-09-16.
- "QS World University Rankings (2014)". 2016-02-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2013)". 2016-10-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2012)". 2019-05-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2011)". 2012-01-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "QS World University Rankings (2010)". 2011-04-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-04-11.
- "THE World University Rankings (2015-2016)". Times Higher Education. 2016-10-31 tarixində . İstifadə tarixi: 11 mart 2016. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2014-2015)". Times Higher Education. 2015-05-29 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2013-2014)". Times Higher Education. 2013-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2012-2013)". Times Higher Education. 2015-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2011-2012)". Times Higher Education. 2015-04-02 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
- "THE World University Rankings (2010-2011)". Times Higher Education. 2015-05-30 tarixində . İstifadə tarixi: 12 aprel 2015. (#apostrophe_markup)
Xarici keçidlər
- utoronto.ca — Toronto Universitetinin rəsmi saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Toronto Universiteti ing University of Toronto Simali Amerikanin en boyuk elmi tedqiqat merkezlerinden biri Ali mekteb Kanadanin Ontario eyaletinin Toronto seherinde yerlesir Toronto Universiteti U of T UofT43 39 46 sm e 79 23 44 q u Esasi qoyulub 1827Tip DovletRektor Devid PetersonTelebe sayi 70000 nefer isci heyeti 3080 neferSeher Toronto seheriOlke KanadaUniversitet seherciyi 2 Muqeddes Georq 163 akr Mississauqa 224 akr Skarboro 300 akr Sayt utoronto ca Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi15 mart 1827 ci ilde kral IV Georq Yuxari Kanadada Kral Kollecinin yaradilmasi haqqinda xartiya imzalayir Dini yonumlu kollecin ilk prezidenti Toronto seherinin Anqlikan kilsesinin yepiskopu Con Stracan teyin edilir Hemin il Kral Kollecinin ucmertebeli yunan intibahi uslubunda insa edilmis ve hazirda tarixi abide kimi qorunan binasi tikilir ile six elaqeler qurur 1849 cu ilde Yuxari Kanadanin yeni yaradilmis mesul hokumeti ses coxlugu ile Kral Kollecinin Toronto Universiteti adlandirilmasi haqqinda qerar verir Ali mekteb butunlukle kilse ile elaqeni kesir 1878 ci ilde universitetin Tetbiqi Elmler Mektebi yaradilir ve Skule adlandirilir Toronto Tibb Mektebi 1887 ci ilde yaradilsa da tibb fakultesi universitetde 1843 cu ilden fealiyyet gosterirdi 1887 ci ilde universitetde huquq bir il sonra ise stomatologiya fakulteleri acilir 1884 cu ilden ali tehsil muessisesine qizlarin qebulu aparilir 1890 ci ilde Toronto Universitetinde guclu yangin bas verir ve neticede 1853 cu ilde yaradilmis Universitet Kollecinin cox hissesi ve kitabxanadaki 33000 cild kitab yanir Universitet bu itkileri yalniz iki ile berpa edir Toronto Universitetinde 10 il erzinde kollegial rehberlik sistemi formalasir ve bir nece yeni kilse kollecleri yaradilir 1896 1991 ci illerde Toronto Universiteti Kral Konservatoriyasina 1912 1968 ci illerde ise Ontario Kral Muzeyine rehberlik edir Bu muessiseler hazirda musteqil fealiyyet gosterseler de universitetle six emekdasliq edirler 1901 ci ilde Toronto Universiteti metbuati yaradilir 1910 cu ilde universitetin pedaqogika fakultesi Toronto Universiteti Mektebleri adli mekteb laboratoriyasi yaradir I ve II Dunya muharibeleri zamani universitet durgunluq dovrunu yasayir telebe ve muellimler konullu orduya gedirler Sonradan universitetde muharibede helak olan insanlarin serefine 44 metr hundurlukde Esger Qullesi ucaldilir Qullenin uzerinde I ve II Dunya muharibelerinde helak olan sexslerin adlari hekk edilir Hazirda hemin qulle Toronto Universitetinin simvollarindan biridir 1959 cu ilde Toronto Universitetinin nezdinde yaradilan York Universiteti alti il sonra musteqillik elde edir 1980 ci ilden baslayaraq Toronto Universiteti dovlet terefinden maliyyelesdirmeni azaldir ve yardimlar hesabina vesait toplamaga daha cox diqqet yetirir 1980 ci illerde tehsil muessisesi 1 milyard Kanada dollarindan cox maliyye yardimi alir 2001 ci ilde universitetde Citizen Lab adli laboratoriya yaradilir Bu laboratoriya Internet senzurasina qarsi mubarize aparir Budcesi ve tehsil haqqi2009 cu ilde Toronto Universitetinin illik geliri 1 milyard 899 5 milyon Kanada dollarina beraber olub Bu meblegin 146 7 milyon dollari investisiya gelirleri 82 1 milyon dollari yardimlar 247 2 milyon dollari muxtelif xidmetler 434 5 milyon dollari muqavileler 636 4 milyon dollari tehsil haqqi 646 milyon dollari ise dovlet qrantlari hesabina elde edilib Oten il universitetin xercleri 2 milyard 68 7 milyon Kanada dollari teskil edib Hemin vesaitin 82 5 milyon dollari temir ve texniki islere 144 6 milyon dollari muxtelif teqaudlere 195 8 milyon dollari yeni avadanliqlara 218 3 milyon dollari emekhaqlari ve dersliklere qalanlari ise diger xidmetlere serf olunub 2009 2010 cu tedris ilinde bakalavr pillesinde tehsil alan telebelerin birillik tehsil haqqi onlarin secdiyi ixtisas ve proqramdan asili olaraq 4000 34000 Kanada dollari arasinda deyisib Ekser fakultelerin qiymeti 7880 Kanada dollari teskil edib Bu tedris ilinde magistr ve doktorantlarin tehsil haqqi bir cox proqramlar uzre 6366 Kanada dollari deyerinde olub Lakin burada da qiymetler proqram stomatologiya 32760 Kanada dollari maliyye riyaziyyati 37000 Kanada dollari menecment 85000 Kanada dollari cercivesinde ferqlenir Ecnebi telebelerin tehsil haqqi tedris proqramindan asili olaraq 11160 40000 dollar arasinda deyisir Toronto Universiteti telebelere edilen maliyye yardimi ve teqaudlere gore Simali Amerikada esas yerlerden birini tutur Universitetde elaci xususi istedada malik telebelere verilen teqaudun meblegi orta hesabla 5035 dollar teskil edir Maliyye durumu cetin olan telebelere elave 400 1000 dollar deyerinde qrant verilir Teqaud almaq isteyen telebe bununla bagli universitete yazili muraciet etmelidir Toronto seherinde yasamaq telebelere baha basa gelir Burada qiymetler cox bahadir Neqliyyat yasamaq haqqi telebenin sexsi budcesi hesabina odenilir Universitetde tehsil alan ecnebi telebeler Ontario hokumeti terefinden tibbi sigortadan UHIP kecir Universitetin tibbi sigortasi 567 Kanada dollaridir Toronto Universitetinin her uc kampusunda bir nece yataqxana movcuddur Bu yataqxanalardan en meshurlari Innis Cestnut Ali Loretto Yeni Vilson Triniti Sant Hilda Vitni Morrison qizlar ucun Ennsli doktorantlar ucun Messi ve digerleridir Yataqxanalarda meskunlasmaq isteyen telebeler erize ile ali tehsil muessisesine muraciet etmelidirler Telebelere binalarda her bir seraitle temin edilmis otaq ve menziller 1 2 ve daha cox otaqli xususi evler teklif olunur Yataqxanalarda 8 ay 1 tedris ili qalmaq otaqlardaki seraitden asili olaraq telebelere 7920 13474 Kanada dollarina basa gelir Evlerin ayliq qiymeti ise onlarin seraitinden ve yerlesdiyi eraziden asili olaraq 610 1000 dollardir Muasir veziyyetiToronto Universitetinin yerlesdiyi Toronto seheri Kanadanin en boyuk seherlerinden ve dunyanin medeniyyet merkezlerinden biridir Texminen 10000 akrliq erazide yerlesen seher Ontario golunun yaxinliginda salinib ve kontinental iqlime malikdir Toronto beynelmilel seherdir ve burada bir cox milletlerin numayendeleri yasayir Bununla yanasi seher Amerika qitesinin en tehlukesiz meqapolislerindendir bele ki burada yasayan butun xalqlar munaqisesiz heyat surur Universitetin terkibinde yerlesir Devid Danlep Resedxanasi 1935 Aerokosmik Tedqiqatlar Institutu 1949 ve Muqeddes Georq Skarboro 1964 Mississauqa 1967 kampuslari Toronto Universiteti uc kampusdan ibaretdir Muqeddes Georq 163 akr Mississauqa 224 akr Skarboro 300 akr Muqeddes Georq kampusu Toronto seherinin merkezinde yerlesir ve tarixi memarliq abidelerine esrarengiz parklara yasilliqlara malikdir Kampusda intibah qotik klassik ve s uslublarda tikilmis memarliq abideleri buraya coxlu sayda turist celb edir Muqeddes Georq kampusunda Tetbiqi Elmler ve Texnika Musiqi Fiziki Terbiye ve Saglamliq kollecleri yerlesir Mississauqa kampusu Toronto seherinin qerbindedir Kampusda universitetin nesriyyati radiostansiyasi Telebe Teskilatinin binasi 60 dan cox klub vardir Bu seherciyi universitetin en qonaqperver dostluq munasibetlerinin mohkem oldugu kampus adlandirirlar Kampusda hemcinin Heyzel McCallion akademik tedris merkezi kitabxana istirahet guseleri idman kompleksleri ve s yerlesir Ecnebi telebeler bu kampusda daha cox meskunlasib Skarboro kampusu Toronto seherinin serqinde Highland Krik vadisinin yanindadir Bu kampusda daha cox modern binalara rast gelinir Skarboroda esasen qlobal iqtisadi tendensiyalar bazar iqtisadiyyatinin teleblerine cavab vere bilecek innovativ proqramlar heyata kecirilir Universitetde 1000 e yaxin telebe teskilati klublari ve s fealiyyet gosterir Burada telebelerden ibaret universitet teatri musiqi ansambli caz orkestri xor kapellasi umumilikde Varsity Blues adlanan 44 idman komandasi heftede iki defe derc olunan Varsity telebe qezeti Hart House Review edebi jurnali CIUT FM radiostansiyasi movcuddur Her kollecin mekteb ve fakultenin ayrica olaraq qezet jurnal ve diger nesrleri var Toronto Universitetinin nezdinde fealiyyet gosteren kollecler asagidakilardir tesis kollecleri Innis Yeni Universitet Vudvort ilahiyyat kollecleri Noks Recis Vikliff federativ birlesdirilmis kollecler Muqeddes Mixail Universitet Triniti Universitet Muqeddes Hilda Viktoriya Universitet Emannuil diplomlu mutexessis ali kolleci Messi Bu ali tehsil muessisesinde movcud olan fakulte ve mekteblerden Tetbiqi elmler ve muhendislik Elmler ve incesenet Musiqi Memarliq Landsaft ve dizayn Mese teserrufati Tibb Stomatologiya Tibb bacisi Eczaciliq Fiziki terbiye ve saglamliq Sehiyye Informatika Huquq Pedaqogika Dovlet idareciliyi Menecment Sosial fealiyyet Ilahiyyat ve digerlerini qeyd etmek olar Universitetde telebelere 800 den cox incesenet biznes ve diger proqramlar dunyanin 40 olkesinde 130 mubadile proqrami 16 olkede yay proqramlari teklif edilir Toronto Universitetinin kitabxana sistemi boyukluyune gore Harvard Yel Berkli universitetlerinin kitabxanalarindan sonra Simali Amerikada dorduncu yerde durur Kitabxana sistemine 19 milyon cild kitab 5 4 milyon mikrofilm 70000 dovri nesr 1 milyon xerite ve s daxildir Universitetin en boyuk kitabxanasi Robartsdir Burada sosial ve humanitar elmlere aid bes milyondan cox kitab var Tomas Fiser kitabxanasinda nadir kitablar ve elyazmalar qedim Misir papiruslari inkunabulalar kitab capi icadinin ilk dovrunde yigma herflerle cap olunmus ilk kitab librettolar qorunur Toronto Universitetinin kitabxana sistemi 2005 ci ilden Internet sebekesine qosulub Toronto Universitetinin Incesenet Merkezi 4 esas kolleksiyadan ibaretdir Malkove kolleksiyasinda xristianliqdan evvelki ve Bizans dovrune aid heykelterasliq numuneleri tunc mebel ikona ve edebi eserler yunan Roma dovrune aid suse esyalar ve das relyefler ressam Boyuk Lukas Kranaxin 1538 ci ile aid olan Adem ve Hevva adli senet eseri saxlanilir Toronto kolleksiyasina Kanadanin incesenet numuneleri daxildir Toronto Universitetinin kansleri Devid Piterson prezidenti ise professor Devid Neylordur Universitetin akademik inzibati ve telebe meseleleri ile 1971 ci ilde yaradilmis Idareciler Surasi mesgul olur Hazirda Toronto Universitetinde 3080 nefer isci calisir Onlarin 98 6 i doktorluq derecesi almis muellimlerdir Ali mektebin alimlerinin ekseriyyeti Amerika Incesenet ve Elmler Akademiyasinin uzvleri Amerika Elminin Inkisafi Assosiasiyasinin teqaudculeridirler Universitetin mezunlarindan ve tedqiqatcilarindan 9 neferi Nobel mukafatina layiq gorulub Toronto Universitetinde 70000 minden cox telebe tehsil alir Onlarin 50336 neferini bakalavr qalanlarini ise magistr ve doktorantlar teskil edir Burada Kanadanin 10 bolgesinden ABS nin 48 statindan ve dunyanin 160 olkesinden olan telebeler oxuyur Universitetin mezunlarinin sayi 450000 nefere yaxindir Toronto Universitetinde onlarla azerbaycanli telebe tehsil alir ve mektebde 2009 cu ilden Azerbaycanli Telebe Teskilati fealiyyet gosterir Toronto Universiteti dunya elmine boyuk tohfeler verib Burada ilk elektron kardiostimulyator suni qirtlaq kimya lazeri hazirlanib medealti vezinin transplantasiyasi emeliyyati bir cox xesteliklerin mualicesi heyata kecirilib Universitetden 2 km aralida yerlesen Toronto seherinin Diskoveri rayonunda 5000 aparici tedqiqatci her il 1 milyard dollar deyerinde tibbi tedqiqatlar aparir 1921 ci ilde burada tibb tarixinde onemli hadiselerden olan insulin kesf edilib 1963 cu ilde beyin sumuyunun kocurulmesi emeliyyatinin esasini qoyan govde huceyreleri askarlanib 1972 ci ilde Cyqnus X 1 tedqiqatlari neticesinde atmosferde qara deliklerin olmasi subuta yetirilib Universitetin astronomlari Uran planetinin peykleri olan Kaliban ve Sikoraksani Andromeda I II III qalaktikalarini askar edibler Universitet UTEC adlanan dunyada ilk operativ komputerlerden birini hazirlayib UNIVAC I den ABS de yaradilan ilk kommersiya komputeri sonra dunyada ikinci kommersiya komputeri yaradib Toronto Universiteti bu gun de tedqiqatlarini suretle inkisaf etdirir ve geleceyin lider elmi tedqiqat merkezi olmaq niyyetindedir Xarici elaqeleri1926 ci ilden Toronto Universiteti Amerika Universitetleri Assosiasiyasi nin uzvudur ReytinqiBoyuk Britaniyanin Times Higher Education jurnalinin 2010 cu ilde apardigi dunya universitetlerinin reytinqine gore Toronto Universiteti 200 en yaxsi ali mekteb arasinda 17 ci yerde olmusdur Academic Ranking of World Universities deki yeri 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 201523 24 24 24 23 24 27 27 26 27 28 24 25 QS World University Rankings deki yeri 2015 16 2014 15 2013 14 2012 13 2011 12 2010 1134 20 17 19 23 29 Times Higher Education World University Rankings deki yeri 2015 16 2014 15 2013 14 2012 13 2011 12 2010 1119 20 20 21 19 17Meshur mezunlariBuranin mezunu olan meshurlardan misal olaraq asagidakilarin adlarini cekmek olar Vaira Vike Freiberqa Latviyanin 6 ci prezidenti Trinidad ve 2 ci prezidenti Stiven Harper Kanadanin 22 ci Bas naziri Kanadanin 21 ci Bas naziri Lester Pirson Kanadanin 14 cu Bas naziri Kanadanin 10 cu Bas naziri Kanadanin 9 cu Bas naziri tibb ve fiziologiya uzre Nobel mukafati laureati tibb ve fiziologiya uzre Nobel mukafati laureati tibb ve fiziologiya uzre Nobel mukafati laureati Lester Pirson sulh uzre Nobel mukafati laureati sulh uzre Nobel mukafati laureati fizika uzre Nobel mukafati laureati fizika uzre Nobel mukafati laureati Con Carlz Polani kimya uzre Nobel mukafati laureati kimya uzre Nobel mukafati laureati SekilleriHemcinin bax Universitet portaliIstinadlar 2010 04 01 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 03 Times jurnalinin siralamasi 2021 06 29 tarixinde Istifade tarixi 2010 11 01 Shanghai Ranking Consultancy 2014 2017 07 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 26 aprel 2015 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 09 18 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 04 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 12 10 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 Academic Ranking of World Universities 2011 2011 08 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2013 04 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2019 03 11 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 01 19 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 04 26 2015 10 30 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 08 25 QS World University Rankings 2015 2016 02 06 tarixinde Istifade tarixi 2015 09 16 QS World University Rankings 2014 2016 02 05 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2013 2016 10 21 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2012 2019 05 02 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2011 2012 01 30 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 QS World University Rankings 2010 2011 04 03 tarixinde Istifade tarixi 2015 04 11 THE World University Rankings 2015 2016 Times Higher Education 2016 10 31 tarixinde Istifade tarixi 11 mart 2016 apostrophe markup THE World University Rankings 2014 2015 Times Higher Education 2015 05 29 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2013 2014 Times Higher Education 2013 10 04 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2012 2013 Times Higher Education 2015 05 30 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2011 2012 Times Higher Education 2015 04 02 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup THE World University Rankings 2010 2011 Times Higher Education 2015 05 30 tarixinde Istifade tarixi 12 aprel 2015 apostrophe markup Xarici kecidlerutoronto ca Toronto Universitetinin resmi sayti