Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tutayuq Validə Xaspolad qızı (23 sentyabr 1914, Şuşa – 12 noyabr 1980, Gəncə) — Azərbaycan botaniki, ilk azərbaycanlı qadın biologiya elmləri doktoru (1949), professor (1950), Azərbaycan SSR EA-nın həqiqi üzvü (1968).
| Validə Tutayuq | |
|---|---|
| Validə Xaspolad qızı Tutayuq | |
 | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şuşa, Şuşa qəzası, Yelizavetpol quberniyası, Rusiya imperiyası |
| Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
| Vəfat yeri | Gəncə, Azərbaycan SSR, SSRİ |
| Vətəndaşlığı |  SSRİ |
| Elm sahəsi | biologiya |
| Elmi dərəcəsi | biologiya elmləri doktoru |
| Elmi adı | Professor |
| İş yeri |
|
| Təhsili | Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutu |
| Mükafatları |  |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
1914-cü ildə Şuşada doğulmuşdur. Validə Tutayuq 1980-ci ildə vəfat etmişdir.
Təhsili
1930-cu ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun "Bağçılıq və bostançılıq" fakültəsinə qəbul olmuşdur.
1932-ci ildə institutda preparator vəzifəsinə qəbul edilən V. Tutayuq elə bu vaxtdan etibarən axşam təhsili ilə yanaşı əmək fəaliyyətinə başlayır.
1934-cü ildə aspiranturaya qəbul olunur, K.A. Timiryazev adına na ezam edilir, sonralar doğma institutuna qayıdır .
Fəaliyyəti
1939-cu ildən botanika kafedrasına başçılıq etmişdir. 1949-cu ildə doktorluq dissertasiyası müdafiə etmiş, 35 yaşında biologiya elmləri doktoru elmi dərəcəsini alan ilk azərbaycanlı qadın olmuşdur.
1957-ci ildə na direktor təyin olunur.
O, geniş profilli botanika və biologiya üzrə milli kadrların hazırlanması üçün Azərbaycan dilində ilk dərsliklərin müəllifidir. 1968-1972-ci illərdə V.Tutayuqun rəhbərliyi ilə Azərbaycanın qış və yay otlaqlarının geniş geobotaniki tədqiqi aparılmışdır.
Əsərləri
V.Tutayuq 250-dən artıq elmi əsərin, o cümlədən, 10 dərsliyin, 9 monoqrafiyanın müəllifidir. O, Azərbaycan KP MK-nın üzvü olmuşdur.
1939-1980-ci illərdə AKTİ-nin botanika kafedrasının müdiri, dekan, prorektor, Azərbərbaycan EA Botanika İnstitutunun anatomiya və morfologiya laboratoriyasının müdiri, direktoru vəzifələrində çalışmışdır. Elmi-tədqiqatı, əsasən, Azərbaycan dendroflorasının, çiçəyin teratologiyasının öyrənilməsinə həsr edilmişdir. AKP MK üzvü olmuşdur (1956-1960). Botaniklərin 9-cu Beynəlxalq konqresində (Monreal, 1950) məruzə etmişdir.
Mükafatları
O, ordeni (1943), (1945), SSRİ Ali Təhsil Nazirliyinin qərarı ilə “B.Miçurinin anadan olmasının 100 illiyi xatirəsinə” yubiley medalı (1955), Respublikanın xalq təsərrüfatı və mədəniyyətinin inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə Fəxri fərmanla (1960) təltif edilmiş, “Əməkdar elm xadimi” adına (1974) layiq görülmüşdür.
İrsi
Haqqında "Çinara bənzəyən insan" adlı film çəkilmişdir.
2008-ci ildə Azərbaycan televiziyasında istehsal olunan Akademik Validə Tutayuq adlı qısametrajlı sənədli televiziya filmi həsr olunmuşdur.
İstinadlar
- . azertag.az. 2019-12-16 tarixində orijinalından arxivləşdirilib.
- "Tutayuq Validə Xasbulat qızı". botany.az. (#archive_missing_date) tarixində .
- Allahverdiyev, E. "Çinara bənzəyən insan": [AzTV-nin "Telefilm" Yaradıcılıq Birliyində akademik Validə Tutayuqun həyat və yaradıcılığına həsr edilmiş eyniadlı film haqqında] //Ekran-efir.- 2014.- 31 oktyabr.- S.4.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- Validə Xaspolad qızı Tutayuk (1914-1980) 2016-03-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tutayuq Valide Xaspolad qizi 23 sentyabr 1914 Susa 12 noyabr 1980 Gence Azerbaycan botaniki ilk azerbaycanli qadin biologiya elmleri doktoru 1949 professor 1950 Azerbaycan SSR EA nin heqiqi uzvu 1968 Valide TutayuqValide Xaspolad qizi TutayuqDogum tarixi 23 sentyabr 1914Dogum yeri Susa Susa qezasi Yelizavetpol quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 12 noyabr 1980 66 yasinda Vefat yeri Gence Azerbaycan SSR SSRIVetendasligi SSRIElm sahesi biologiyaElmi derecesi biologiya elmleri doktoruElmi adi ProfessorIs yeri Botanika Institutu 1957 1962 Tehsili Azerbaycan Kend Teserrufati InstitutuMukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyati1914 cu ilde Susada dogulmusdur Valide Tutayuq 1980 ci ilde vefat etmisdir Tehsili 1930 cu ilde Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunun Bagciliq ve bostanciliq fakultesine qebul olmusdur 1932 ci ilde institutda preparator vezifesine qebul edilen V Tutayuq ele bu vaxtdan etibaren axsam tehsili ile yanasi emek fealiyyetine baslayir 1934 cu ilde aspiranturaya qebul olunur K A Timiryazev adina na ezam edilir sonralar dogma institutuna qayidir Fealiyyeti1939 cu ilden botanika kafedrasina basciliq etmisdir 1949 cu ilde doktorluq dissertasiyasi mudafie etmis 35 yasinda biologiya elmleri doktoru elmi derecesini alan ilk azerbaycanli qadin olmusdur 1957 ci ilde na direktor teyin olunur O genis profilli botanika ve biologiya uzre milli kadrlarin hazirlanmasi ucun Azerbaycan dilinde ilk dersliklerin muellifidir 1968 1972 ci illerde V Tutayuqun rehberliyi ile Azerbaycanin qis ve yay otlaqlarinin genis geobotaniki tedqiqi aparilmisdir EserleriV Tutayuq 250 den artiq elmi eserin o cumleden 10 dersliyin 9 monoqrafiyanin muellifidir O Azerbaycan KP MK nin uzvu olmusdur 1939 1980 ci illerde AKTI nin botanika kafedrasinin mudiri dekan prorektor Azerberbaycan EA Botanika Institutunun anatomiya ve morfologiya laboratoriyasinin mudiri direktoru vezifelerinde calismisdir Elmi tedqiqati esasen Azerbaycan dendroflorasinin ciceyin teratologiyasinin oyrenilmesine hesr edilmisdir AKP MK uzvu olmusdur 1956 1960 Botaniklerin 9 cu Beynelxalq konqresinde Monreal 1950 meruze etmisdir MukafatlariO Seref nisani ordeni 1943 1945 SSRI Ali Tehsil Nazirliyinin qerari ile B Micurinin anadan olmasinin 100 illiyi xatiresine yubiley medali 1955 Respublikanin xalq teserrufati ve medeniyyetinin inkisafi sahesindeki xidmetlerine gore Fexri fermanla 1960 teltif edilmis Emekdar elm xadimi adina 1974 layiq gorulmusdur IrsiHaqqinda Cinara benzeyen insan adli film cekilmisdir 2008 ci ilde Azerbaycan televiziyasinda istehsal olunan Akademik Valide Tutayuq adli qisametrajli senedli televiziya filmi hesr olunmusdur Istinadlar azertag az 2019 12 16 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Tutayuq Valide Xasbulat qizi botany az archive missing date tarixinde Allahverdiyev E Cinara benzeyen insan AzTV nin Telefilm Yaradiciliq Birliyinde akademik Valide Tutayuqun heyat ve yaradiciligina hesr edilmis eyniadli film haqqinda Ekran efir 2014 31 oktyabr S 4 Hemcinin baxTutayuqlarXarici kecidlerValide Xaspolad qizi Tutayuk 1914 1980 2016 03 04 at the Wayback Machine