Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Uğuzlar və ya Uzunlar — Azərbaycan mifoloji mətnlərində nəhəng varlıqlar.
| Uğuzlar | |
|---|---|
| Uzunlar | |
 Təmsili rəsm (Məhəmməd Siyah Qələm albomundan) | |
| Xüsusiyyətlər | Hündür boy |
| Peşələr | xalça toxuma, köçərilik |
| Dəfn yeri | Köhnə məzarlar |
| Yaşı | 300 il (uzunlar üçün) |
| Övladları | İnsan irqi |
| Məlumat | |
| Ləqəb(lər)i | Azmanlar |
| Növü | İnsan |
Təsviri
Uğuzlar
Azərbaycanın bəzi bölgələrində yazıya alınmış rəvayətlərə görə, uğuzlar əvvəllər yaşamış, iri cüssəli, azman varlıqlardır. Yemək istədikləri bir şeyi əlləri ilə Günəşə qaldırıb, pişirib yeyərlərmiş. Onlar tərəfindən böyük xalçalar hazırlanıb. Normal boyda olan insanlar onların gözündə cırtdan görünərdi. İnsanlar köhnə məzarların içində tapılan böyük sümüklərin azmanlara aid olduğunu iddia edər və "Uğuz ölçüsü" adlandırardılar. Bədəni böyük olan insanlara da "Uğuzdan qalma" deyilərdi.
Xalq inanclarında Uğuz və Təpəgöz fərqlidir. Uğuzlar insan sayılır və xalça hörür. Onlar köçəridirlər və harada ölsələr, orada basdırılırlar. Təpəgöz isə divlər taydasındandır. Uğuz kimi onun da boyu ucadır. Ancaq insan sayılmır və başında sadəcə bir göz olur.
Uğuzlar haqqında inanclar mifik dövrlərdən qalma böyük insan şəklində varlıqların, dağ böyüklüyündə insanların və kələntərlərin mövcudluğuna inamın yadigarıdır. Qədim dövr mifoloji düşüncələrinə görə, keçmiş dövr insanları çox böyük olarmış, ayaqlarının sırf dizdən aşağısı iki metr yarım olurmuş və min ildən daha çox yaşayarmışlar. Bu inanca görə insanlar getdikcə balacalaşırlar və vaxt keçdikcə daha balaca olacaqlar.
Uzunlar/Uzuxlar
Azərbaycan mifoloji mətnlərində Uğuzların adına Uzunlar olaraq da rast gəlinir. Bu mətnlərdə Uzunlar keçmiş dövrdə yaşamış, uzun boylu, üç yüz ilə qədər ömrü olan varlıqlardır. Onlardan danışılanda "bizim əcdadımız olub" deyilər. Uzunlar insan irqini meşədə tapmış, uzunların qocası gələcəyi görərək insanların uzunları əvəz edəcəyini bildirmişdir.
Yayıldığı bölgələr
Oğuzlar və ya uğuzlar haqqında rəvayətlərə ən çox Gəncəbasar bölgəsində rast gəlinir. Ehtimal edilir ki, Gürcü folkloruna oğuzlar haqqındakı süjet Azərbaycandan keçmişdir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Beydili, 2003. səh. 573
- Beydili, 2003. səh. 573-574
- Beydili, 2003. səh. 574
- Əsatirlər, əfsanə və rəvayətlər. Bakı, "Şərq-Qərb", 2005. anl.az
- Gədəbəy folklor örnəkləri. I cild. Bakı, "Elm və təhsil", 2016, −360 səh.
Mənbə
- Türk Mitolojisi Ansiklopedik Sözlük, Celal Beydili, 2003, Yurt Yayınevi (türk.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Uguzlar ve ya Uzunlar Azerbaycan mifoloji metnlerinde neheng varliqlar UguzlarUzunlarTemsili resm Mehemmed Siyah Qelem albomundan Xususiyyetler Hundur boyPeseler xalca toxuma kocerilikDefn yeri Kohne mezarlarYasi 300 il uzunlar ucun Ovladlari Insan irqiMelumatLeqeb ler i AzmanlarNovu InsanTesviriUguzlar Azerbaycanin bezi bolgelerinde yaziya alinmis revayetlere gore uguzlar evveller yasamis iri cusseli azman varliqlardir Yemek istedikleri bir seyi elleri ile Gunese qaldirib pisirib yeyerlermis Onlar terefinden boyuk xalcalar hazirlanib Normal boyda olan insanlar onlarin gozunde cirtdan gorunerdi Insanlar kohne mezarlarin icinde tapilan boyuk sumuklerin azmanlara aid oldugunu iddia eder ve Uguz olcusu adlandirardilar Bedeni boyuk olan insanlara da Uguzdan qalma deyilerdi Xalq inanclarinda Uguz ve Tepegoz ferqlidir Uguzlar insan sayilir ve xalca horur Onlar koceridirler ve harada olseler orada basdirilirlar Tepegoz ise divler taydasindandir Uguz kimi onun da boyu ucadir Ancaq insan sayilmir ve basinda sadece bir goz olur Uguzlar haqqinda inanclar mifik dovrlerden qalma boyuk insan seklinde varliqlarin dag boyukluyunde insanlarin ve kelenterlerin movcudluguna inamin yadigaridir Qedim dovr mifoloji dusuncelerine gore kecmis dovr insanlari cox boyuk olarmis ayaqlarinin sirf dizden asagisi iki metr yarim olurmus ve min ilden daha cox yasayarmislar Bu inanca gore insanlar getdikce balacalasirlar ve vaxt kecdikce daha balaca olacaqlar Uzunlar Uzuxlar Azerbaycan mifoloji metnlerinde Uguzlarin adina Uzunlar olaraq da rast gelinir Bu metnlerde Uzunlar kecmis dovrde yasamis uzun boylu uc yuz ile qeder omru olan varliqlardir Onlardan danisilanda bizim ecdadimiz olub deyiler Uzunlar insan irqini mesede tapmis uzunlarin qocasi geleceyi gorerek insanlarin uzunlari evez edeceyini bildirmisdir Yayildigi bolgelerOguzlar ve ya uguzlar haqqinda revayetlere en cox Gencebasar bolgesinde rast gelinir Ehtimal edilir ki Gurcu folkloruna oguzlar haqqindaki sujet Azerbaycandan kecmisdir Hemcinin baxTepegozIstinadlarBeydili 2003 seh 573 Beydili 2003 seh 573 574 Beydili 2003 seh 574 Esatirler efsane ve revayetler Baki Serq Qerb 2005 anl az Gedebey folklor ornekleri I cild Baki Elm ve tehsil 2016 360 seh MenbeTurk Mitolojisi Ansiklopedik Sozluk Celal Beydili 2003 Yurt Yayinevi turk