Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Urup rayonu (abq. Уарп район, kab.-çərk. Уарп район / Уарп куей, qaraç.-balk. Уруп район, noq. Уруп район) — Rusiya Federasiyası, Qaraçay-Çerkesiya Respublikasının tərkibində inzibati ərazi vahidi. İnzibati mərkəzi Preqradnaya qəsəbəsidir.
| Urup rayonu | |
|---|---|
 | |
|
| |
| Ölkə | |
| İnzibati mərkəz | Preqradnaya |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaradılıb | 1938 |
| Sahəsi |
|
| Saat qurşağı |
|
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| Rəqəmsal identifikatorlar | |
| Telefon kodu | 87876 |
| Rəsmi sayt | |
 | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Urup rayonu Qaraçay-Çərkəz Respublikasının cənub-qərb hissəsində yerləşir. Rayonun ümumi sahəsi 2782.00 km²-dir.
Aşağıdakı ərazilərlə həmsərhəddir:şərqdə Zelençuk rayonu, qərbdə Krasnodar diyarının Mostovski, şimalda isə Labinski və Otradnenski rayonları, cənubda qismən tanınmış Abxaziya Respublikası.
Rayonun ərazisi respublikanın dağlıq hissəsində yerləşir. Silsilələr və çay vadilərindən ibarətdir. Ərazinin iqliminə dağların təsiri böyükdür (sərin yay, nisbətən isti qış) olur. Rayon torpaqları dağ kənd təsərrüfatı zonasında yerləşir.
Tarixi
Arxiv məlumatlara görə Urup rayonu əvvəllər Preqradnenski adlanırdı. Rayon 7 sentyabr 1938-ci ildə Qaraçay Muxtar Vilayətinin tərkibində təşkil olunmuşdur. Qaraçay xalqının deportasiyası ilə əlaqədar 12 oktyabr 1943-cü ildə Qaraçay Muxtar Vilayəti və Preqradnenski rayonu ləğv edilir. 1957-ci ilin yanvar ayında rayon yenidən təşkil olunur.
RSFSR Ali Sovetinin Rəyasət Heyətinin 9 yanvar 1957-ci il tarixli 721/3 qərarı ilə Krasnodar diyarından rayona aşağıdakılar yaşayış məntəqələri verildi: Psemyon, Yerşov ferması, Rojkao, Asiya və Podskalnı kəndləri, eləcə də indiki bir sıra qəsəbələr (Yuxarı Beskes, Nijni Beskes, Mostovaya Polyana, Tamski, Toçyonı).
Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikası Ali Soveti Rəyasət Heyətinin 23 fevral 1960-cı il tarixli 713/10 fərmanı ilə Krasnodar diyarının Kurdjin kənd sovetliyi (Kurdjinovo, Predgornı və Tyoplı kəndlərindən ibarətdir) ayrıca Qaraçay-Çərkəz Muxtar Vilayətinin Preqradnenski rayonuna verilir.
Əhali
- Urbanizasiya
Rayon ərazisində ümumi əhalinin 23,63 % şəhərlərdə yaşayır.
- Milli tərkib
| Xalq | 2002 | 2010 |
|---|---|---|
| ruslar | 14 000 (75,1 %) | 18 885 (77,65 %) |
| qaraçaylılar | 3 476 (18,6 %) | 4 456 (18,32 %) |
| ukraynalılar | 407 (2,2 %) | 236 (0,97 %) |
| özbəklər | 4 (<0,1 %) | 100 (0,41 %) |
| çərkəzlər | 72 (0,4 %) | 87 (0,36 %) |
| ermənilər | 57 (0,3 %) | 80 (0,33 %) |
| tatarlar | 100 (0,5 %) | 68 (0,28 %) |
| belaruslar | 88 (0,5 %) | 50 (0,21 %) |
| almanlar | 52 (0,3 %) | 39 (0,16 %) |
| osetinlər | 34 (0,2 %) | 32 (0,13 %) |
| noqaylar | 18 (0,1 %) | 27 (0,11 %) |
| ləzgilər | 38 (0,2 %) | 25 (0,10 %) |
| gürcülər | 27 (0,1 %) | 23 (0,09 %) |
| yunanlar | 21 (0,1 %) | 21 (0,09 %) |
| azərbaycanlılar | 19 (0,1 %) | 19 (0,08 %) |
| balkarlar | 4 (<0,1 %) | 14 (0,06 %) |
| qazaxlar | 33 (0,2 %) | 14 (0,06 %) |
| abazinlər | 9 (<0,1 %) | 13 (0,05 %) |
| digər millətlər | 195 (1,0 %) | 131 (0,54 %) |
- Cins tərkibi
2010-cu il Ümumrusiya siyahıya alınmasına olan məlumat:
| Yaş | Kişilər, nəf. | Qadınlar, yaş. | Ümumi say. | ümumi əhaliyə olan nisbət, % |
|---|---|---|---|---|
| 0 — 14 yaş | 2 216 | 2 089 | 4 305 | 17,64 % |
| 15 — 59 yaş | 7 588 | 8 097 | 15 685 | 64,27 % |
| 60 yaşdan yuxarı | 1 694 | 2 720 | 4 414 | 18,09 % |
| ümumi | 11 498 | 12 906 | 24 404 | 100,0 % |
Kişilər — 11 498 nəf. (47,1 %. Qadınlar — 12 906 nəf. (52,9 %).
Əhalinin orta yaşı — 38,1 yaş. Kişilərin orta yaşı — 36,0 yaş. Qadınların orta yaşı — 39,9 yaş.
İstinadlar
- OKTMO (rus.).
- "Численность постоянного населения Российской Федерации по муниципальным образованиям на 1 января 2023 года (с учётом итогов Всероссийской переписи населения 2020 г.)" (rus). 2023-08-18. İstifadə tarixi: 2023-08-23..
- "Управление КЧР по делам архивов — Урупский отдел". 2018-01-20 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-10-25.
- Данные Всероссийской переписи населения 2002 года: таблица 02c. М.: Федеральная служба государственной статистики, 2004. (2002zip 2014-10-06 at the Wayback Machine, см. прим. 2016-03-05 at the Wayback Machine)
- . 2017-12-13 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2021-01-02.
- "Том 1. Таблица 2.2 Население КБР по возрастным группам и полу". 2018-10-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-05-09.
Mənbə
- Официальный сайт Карачаево-Черкесской Республики
- Административно-территориальное деление КЧР
- Справочник почтовых индексов / кодов ОКАТО / налоговых инспекций ФНС / адресов
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Urup rayonu abq Uarp rajon kab cerk Uarp rajon Uarp kuej qarac balk Urup rajon noq Urup rajon Rusiya Federasiyasi Qaracay Cerkesiya Respublikasinin terkibinde inzibati erazi vahidi Inzibati merkezi Preqradnaya qesebesidir Urup rayonu43 55 sm e 41 11 s u Olke RusiyaInzibati merkez PreqradnayaTarixi ve cografiyasiYaradilib 1938Sahesi 2 782 km Saat qursagi Moskva vaxti d EhalisiEhalisi 24 282 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 87876Resmi sayt Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiUrup rayonu Qaracay Cerkez Respublikasinin cenub qerb hissesinde yerlesir Rayonun umumi sahesi 2782 00 km dir Asagidaki erazilerle hemserheddir serqde Zelencuk rayonu qerbde Krasnodar diyarinin Mostovski simalda ise Labinski ve Otradnenski rayonlari cenubda qismen taninmis Abxaziya Respublikasi Rayonun erazisi respublikanin dagliq hissesinde yerlesir Silsileler ve cay vadilerinden ibaretdir Erazinin iqlimine daglarin tesiri boyukdur serin yay nisbeten isti qis olur Rayon torpaqlari dag kend teserrufati zonasinda yerlesir TarixiArxiv melumatlara gore Urup rayonu evveller Preqradnenski adlanirdi Rayon 7 sentyabr 1938 ci ilde Qaracay Muxtar Vilayetinin terkibinde teskil olunmusdur Qaracay xalqinin deportasiyasi ile elaqedar 12 oktyabr 1943 cu ilde Qaracay Muxtar Vilayeti ve Preqradnenski rayonu legv edilir 1957 ci ilin yanvar ayinda rayon yeniden teskil olunur RSFSR Ali Sovetinin Reyaset Heyetinin 9 yanvar 1957 ci il tarixli 721 3 qerari ile Krasnodar diyarindan rayona asagidakilar yasayis menteqeleri verildi Psemyon Yersov fermasi Rojkao Asiya ve Podskalni kendleri elece de indiki bir sira qesebeler Yuxari Beskes Nijni Beskes Mostovaya Polyana Tamski Tocyoni Rusiya Sovet Federativ Sosialist Respublikasi Ali Soveti Reyaset Heyetinin 23 fevral 1960 ci il tarixli 713 10 fermani ile Krasnodar diyarinin Kurdjin kend sovetliyi Kurdjinovo Predgorni ve Tyopli kendlerinden ibaretdir ayrica Qaracay Cerkez Muxtar Vilayetinin Preqradnenski rayonuna verilir EhaliUrbanizasiya Rayon erazisinde umumi ehalinin 23 63 seherlerde yasayir Milli terkibXalq 2002 2010ruslar 14 000 75 1 18 885 77 65 qaracaylilar 3 476 18 6 4 456 18 32 ukraynalilar 407 2 2 236 0 97 ozbekler 4 lt 0 1 100 0 41 cerkezler 72 0 4 87 0 36 ermeniler 57 0 3 80 0 33 tatarlar 100 0 5 68 0 28 belaruslar 88 0 5 50 0 21 almanlar 52 0 3 39 0 16 osetinler 34 0 2 32 0 13 noqaylar 18 0 1 27 0 11 lezgiler 38 0 2 25 0 10 gurculer 27 0 1 23 0 09 yunanlar 21 0 1 21 0 09 azerbaycanlilar 19 0 1 19 0 08 balkarlar 4 lt 0 1 14 0 06 qazaxlar 33 0 2 14 0 06 abazinler 9 lt 0 1 13 0 05 diger milletler 195 1 0 131 0 54 Cins terkibi 2010 cu il Umumrusiya siyahiya alinmasina olan melumat Yas Kisiler nef Qadinlar yas Umumi say umumi ehaliye olan nisbet 0 14 yas 2 216 2 089 4 305 17 64 15 59 yas 7 588 8 097 15 685 64 27 60 yasdan yuxari 1 694 2 720 4 414 18 09 umumi 11 498 12 906 24 404 100 0 Kisiler 11 498 nef 47 1 Qadinlar 12 906 nef 52 9 Ehalinin orta yasi 38 1 yas Kisilerin orta yasi 36 0 yas Qadinlarin orta yasi 39 9 yas IstinadlarOKTMO rus Chislennost postoyannogo naseleniya Rossijskoj Federacii po municipalnym obrazovaniyam na 1 yanvarya 2023 goda s uchyotom itogov Vserossijskoj perepisi naseleniya 2020 g rus 2023 08 18 Istifade tarixi 2023 08 23 Upravlenie KChR po delam arhivov Urupskij otdel 2018 01 20 tarixinde Istifade tarixi 2019 10 25 Dannye Vserossijskoj perepisi naseleniya 2002 goda tablica 02c M Federalnaya sluzhba gosudarstvennoj statistiki 2004 2002zip 2014 10 06 at the Wayback Machine sm prim 2016 03 05 at the Wayback Machine 2017 12 13 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2021 01 02 Tom 1 Tablica 2 2 Naselenie KBR po vozrastnym gruppam i polu 2018 10 01 tarixinde Istifade tarixi 2019 05 09 MenbeOficialnyj sajt Karachaevo Cherkesskoj Respubliki Administrativno territorialnoe delenie KChR Spravochnik pochtovyh indeksov kodov OKATO nalogovyh inspekcij FNS adresov