Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Türinq mükafatı (ing. Turing Award) — kompüter sahəsindəki görkəmli elmi və texniki töhfələrə görə Hesablama Texnikası Assosiasiyası tərəfindən verilən ən prestijli mükafat.
| Türinq mükafatı | |
|---|---|
| ACM A. M. Turing Award | |
| Ölkə | |
| Tip | elmi mükafat[d] |
| Təltif edir | |
| Statistika | |
| Təsis tarixi | 1966 |
| amturing.acm.org | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Mükafatın statusu və qaydası
Mükafat Hesablama Texnikası Assosiasiyası tərəfindən ilk elektron kompüterlərin meydana çıxmasından çox əvvəl hesablama qabiliyyətinə dair ilk dərin nəticələri alan görkəmli ingilis alimi Alan Türinqin şərəfinə təsis edilmişdir.
Mükafat hər il bu sahəyə verdiyi töhfələr hesablama cəmiyyətinə güclü və davamlı təsir göstərən bir və ya daha çox kompüter aliminə verilir. Mükafat bir adama bir dəfədən çox olmayaraq verilə bilər. İnformasiya texnologiyaları sahəsində Turing mükafatı akademik elmlərdə Nobel mükafatına bənzər bir statusa sahibdir. İlk dəfə Türinq mükafatı 1966-cı ildə kompilyator texnologiyasının inkişafına görə Alan Perlisə verildi.
2000-ci illərdə mükafat fondu Intel və Google tərəfindən maliyyələşdirildi, illik mükafat 250.000 dollar idi, 2014-cü ildən bu yana illik mükafat fondu 1 milyon dollara qaldırıldı və Google mükafatın tək sponsoru oldu.
Türinq mükafatının laureatları
| İl | Laureat | Mükafatın səbəbi |
|---|---|---|
| 1966 |  Alan Cey Perlis | Ümumiləşdirilmiş proqramlaşdırma üsullarına və kompilyatorun qurulmasına təsiri üçün |
| 1967 |  Moris Vinsent Uilks | Professor Uilks daha çox daxili proqram saxlamağa imkan verən ilk kompüter olan EDSAC-ın dizayneri kimi tanınır. 1949-cu ildə tikilən EDSAC gecikmə xətti yaddaşından istifadə etdi. Kitabxananın əsas konsepsiyasını təqdim edən 1951-ci il, Elektron Rəqəmsal Kompüterlər üçün Proqramların Hazırlanması kitabının müəllifi olaraq, Viller və Qill ilə birlikdə müəllif olaraq da tanınır. |
| 1968 | | Rəqəmsal metodlar, avtomatik kodlaşdırma sistemləri, səhvləri təyin etmək və düzəltmək üçün kodlar sahəsində töhfəsinə görə |
| 1969 | | Süni intellektin elmi istiqamətinin yaradılmasına, formalaşmasına, təbliğinə və inkişafına verdiyi böyük töhfəsinə görə |
| 1970 | Ceyms Hardi Uilkinson | Xətti cəbr hesablama və "tərs" səhv təhlili üzərində işləyərək xüsusi əhəmiyyət qazanan yüksək sürətli rəqəmsal kompüterlərin istifadəsini təşviq edən ədədi analizdəki araşdırmasına görə |
| 1971 | Con Makkarti | Mak-Kartinin "Süni Zəka Araşdırmalarının Vəziyyəti" mühazirəsi, işindəki bir çox əhəmiyyətli müvəffəqiyyətə borclu olduğu bir sahədəki sənət səviyyəsini vurğulayır. |
| 1972 |  | Edsqer Deykstr 1950-ci illərin sonunda aydınlıq və riyazi sərtliyi özündə cəmləşdirən yüksək səviyyəli proqramlaşdırma dili olan ALGOL-un inkişafına mühüm töhfə verdi. Proqramlaşdırma dilləri elminin və sənətinin bütövlükdə ən parlaq nümayəndələrindən biridir və eyni zamanda onların quruluşunun, təqdimatının və tətbiqinin başa düşülməsində böyük ölçüdə əməyi olan bir insandır. Onun on beş illik nəşrləri qraf nəzəriyyəsinə dair nəzəri məqalələrdən tutmuş proqramlaşdırma dilləri ilə bağlı əsas dərsliklərə, təsvirlərə və fəlsəfi düşüncələrə qədər geniş mövzuları əhatə edir. |
| 1973 | | Verilənlər bazası texnologiyasına verdiyi böyük töhfələrə görə |
| 1974 | | Alqoritmlərin təhlilinə, proqramlaşdırma dillərinin inkişafına və xüsusən də Proqramlaşdırma Sənəti ümumi adı altında məşhur seriyaların yaradılmasına verdiyi böyük töhfəsinə görə |
| 1975 | Allen Nyuell ABŞ | İyirmi il ərzində RAND Korporasiyasında C.K.Şou, daha sonra Karnegi Mellon Universitetindəki müəllim və tələbə qrupları ilə birlikdə etdikləri səylər, süni zəkaya, insanın qavrama mexanizmləri və işləmə psixologiyasına təməl töhfələr verdi. siyahılar |
| 1976 |  ABŞ Dana Skott | Qeyri-deterministik bir avtomat fikri irəli sürən "Sonlu Avtomatlar və Onların Çözümlülük Problemi" başlıqlı ümumi məqalələri üçün sonradan müstəsna bir dəyər qazandığı bir konsepsiya. İndi klassik məqalələri bu sahədəki bir çox sonrakı əsərlər üçün ilham rolunu oynamışdır. |
| 1977 | Con Bekus | Praktik yüksək səviyyəli proqram sistemlərinin dizaynına, xüsusən Fortran dili ilə bağlı işlərinə və proqramlaşdırma dili spesifikasiyalarının rəsmiləşdirilməsinə dair orijinal nəşrinə dərin, uzunmüddətli və olduqca təsirli töhfələrinə görə |
| 1978 | | Effektiv və etibarlı proqram təminatının yaradılması metodologiyasındakı şübhəsiz təsiri və təhlil nəzəriyyəsi, proqramlaşdırma dillərinin semantikası, proqramın avtomatik yoxlanılması, proqramın avtomatik sintezi və alqoritm analizi kimi kompüter elmləri sahələrinin formalaşmasında köməyinə görə |
| 1979 |  | Proqramlaşdırma dillərində və riyazi qeydlərdə qabaqcıl işinə görə, hazırda mütəxəssislər arasında APL kimi tanınan, interaktiv sistemlərin tətbiqinə, təhsil məqsədləri üçün APL istifadəsinə və proqramlaşdırma dilləri nəzəriyyəsi və texnikasına verdiyi töhfələrə görə |
| 1980 | Çarlz Entoni | Proqramlaşdırma dillərinin tərifinə və inkişafına verdiyi töhfələrə görə |
| 1981 | | Məlumat bazası idarəetmə sistemlərinin nəzəriyyəsi və praktikasına, xüsusən də əlaqəli tipə əsaslı və uzunmüddətli töhfələrinə görə |
| 1982 | | Hesablama mürəkkəbliyini anlamaqda əldə etdiyi əhəmiyyətli irəliləyiş üçün. Onun işləri NP-tamlıq nəzəriyyəsinin əsasını qoydu. Bu sinifin xüsusiyyətləri və sərhədlərinin öyrənilməsi son on ildə hesablama sistemləri nəzəriyyəsinin ən vacib sahələrindən biri olmuşdur. |
| 1983 | Ken Tompson Dennis Ritçi | Əməliyyat sistemlərinin ümumi nəzəriyyəsinin inkişafı və xüsusən Unix yaradılması üçün |
| 1984 |  Niklaus Virt | Euler, Algol-W, Modula və Paskal kimi bir sıra yenilikçi kompüter dillərinin inkişafı üçün |
| 1985 | | Alqoritmlər nəzəriyyəsinə davamlı töhfələrinə, o cümlədən şəbəkələrdəki axınlar və digər kombinatorial optimallaşdırma problemləri üçün səmərəli alqoritmlərin inkişafı, polinomal mürəkkəbliyin hesablamalarının intuitiv səmərəlilik anlayışı ilə müqayisəsi və ən əsası, NP-tamlıq nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə |
| 1986 | | Alqoritmlərin və məlumat strukturlarının inkişafı və təhlili sahəsində əsas nailiyyətlər üçün |
| 1987 | | Kompilyator dizaynı və nəzəriyyəsi, böyük sistem memarlığı və RISC kompüter inkişafına əla töhfələr |
| 1988 | Ayven Sazerlend | Sketchpad ixtirasından, lakin bununla bitmədən kompüter qrafikasına əsaslı və uzaqgörən töhfələrinə görə |
| 1989 | | Ədədi təhlilə verdiyi töhfələrə görə. Üzən nöqtə hesablama sahəsində ilk mütəxəssislərdən biridir. Kahan, dünyanı ədədi hesablama üçün etibarlı hala gətirməyə də həsr olunmuşdur. |
| 1990 | | Ümumi təyinatlı, genişmiqyaslı vaxt və CTSS və Multics kompüter sistemlərinin yaradılması üçün konsepsiya və inkişaf idarəetməsindəki ilk işinə görə |
| 1991 | | Üç fərqli tam hüquqlu nailiyyətlər görə: 1) nəzəri təməl üzərində qurulmuş və eyni zamanda praktikada faydalı hesab olunan Scott funksiyalarının məntiqindəki sübutları avtomatlaşdıran LCF; 2) polimorfik tipli nəticə çıxarmaqla birlikdə yazılmış səhvlərlə işləyən ilk proqramlaşdırma dili olan ML; 3) CCS, paralel hesablamanın ümumi nəzəriyyəsi. Bundan əlavə, operativ və denotasiya semantikası arasındakı əlaqə haqqında bir nəzəriyyəni, tam bir abstraksiya hazırladı və inkişaf etdirdi. |
| 1992 | | Paylanmış, fərdi hesablama mühitlərinin və onların tətbiqi texnologiyasının inkişafına verdiyi töhfəyə görə: iş yerləri, şəbəkələr, əməliyyat sistemləri, proqram sistemləri, ekranlar, təhlükəsizlik və sənəd mübadiləsi |
| 1993 |  Yuris Hartmanis | Hesablama mürəkkəbliyi nəzəriyyəsi üçün zəmin yaradan təməl işlərinə hörmət olaraq |
| 1994 | ABŞ | Geniş miqyaslı süni intellekt sistemlərinin inkişafına və yaradılmasına öncülük etmək və süni zəkadan istifadə edən texnologiyaların praktik əhəmiyyətini və potensial kommersiya üstünlüklərini nümayiş etdirmək üçün |
| 1995 | Manuel Blüm | Hesablama mürəkkəbliyi nəzəriyyəsinin əsaslarına və onun kriptoqrafiya və proqram yoxlanışında tətbiqinə verdiyi töhfəni nəzərə alaraq |
| 1996 | | Hesablama mürəkkəbliyi nəzəriyyəsi üçün zəmin yaradan təməl işlərinə hörmət olaraq |
| 1997 | | İnteraktiv hesablamanın gələcək inkişafı və bu vizyonun həyata keçirilməsinə kömək edəcək əsas texnologiyaların ixtirası üçün ilham verən bir fikirdir |
| 1998 | | Verilənlər bazaları, əməliyyat emalı tədqiqatları və sistemlərin tətbiqində texniki liderlik sahəsində əsas fikirlər üçün. |
| 1999 | | Kompüter arxitekturasına, əməliyyat sistemlərinə və proqram mühəndisliyinə tarixən verdiyi töhfələrə görə. |
| 2000 |  | Hesablama mürəkkəbliyi, yalan təsadüfi ədədin yaranması, kriptoqrafiya və rabitə mürəkkəbliyi daxil olmaqla hesablamaya verdiyi əsas töhfələrə görə |
| 2001 |  | Simula I və Simula 67 proqramlaşdırma dillərinin inkişafı zamanı ortaya çıxan obyekt yönümlü proqramlaşdırmanın inkişafı üçün əsas fikirlər üçün |
| 2002 | Adi Şamir | Açıq açar şifrələmə sistemlərinin praktik dəyərini artırmaqda misilsiz töhfəsinə görə |
| 2003 | | Müasir obyekt yönümlü dillər, Smalltalk inkişaf qrupunun liderliyi və PC sahəsinin inkişafına əsaslı töhfələr arxasında olan bir çox qabaqcıl fikir üçün |
| 2004 | | Əsas İnternet protokollarının, TCP / IP-nin işlənib hazırlanması və kompüter şəbəkələri sahəsində lider rolu daxil olmaqla internet işləmə (ing. internetworking) məsələsində qabaqcıl işinə görə |
| 2005 |  Piter Naur | Proqramlaşdırma dillərinin dizaynına və ALGOL 60 dilinin yaradılmasına, həmçinin tərtibçilərin dizaynına və kompüter proqramlaşdırma sənətinə və texnikasına əsaslı töhfələrə görə |
| 2006 | | Müasir optimallaşdırma tərtibçiləri və proqramın avtomatik paralelləşdirilməsi üçün əsas rolunu oynayan kompüter proqramı optimallaşdırması nəzəriyyəsinə və praktikasına verdiyi töhfəyə görə |
| 2007 |   | Model yoxlamasının inkişafındakı rollarına görə - həm proqram təminatı, həm də hardware inkişafında geniş istifadə olunan yüksək effektiv bir proqram doğrulama texnikası |
| 2008 | Barbara Liskov | Proqramlaşdırma dilləri və sistem dizaynının praktiki və nəzəri əsaslarına, xüsusən də səhvlərə davamlılıq, məlumatların götürülməsi və paylanmış hesablama sahəsindəki xidmətlərinə görə. |
| 2009 | | İlk müasir fərdi kompüter olan Alto-nun qabaqcıl inkişafı və yaradılması və Ethernet texnologiyasına və tablet fərdi kompüterlərin inkişafına verdiyi töhfələrə görə. |
| 2010 | | Ablon: Tərcümə edilməmiş alqoritm nəzəriyyəsinə verdiyi töhfələrə görə, sayma mürəkkəbliyi və cəbri hesablama, paralel və paylanmış hesablama nəzəriyyəsi. |
| 2011 | Cuda Perl | Süni zəkaya ehtimallı və səbəbli mülahizələrin aparılması üçün hesablamanın inkişafı ilə əsas qatqılar üçün (ing. calculus for probabilistic and causal reasoning) |
| 2012 | | (İlk ehtimal açıq açar kriptosistemi daxil olmaqla) qabaqcıl işinə görə və kriptoqrafik protokollarda sıfır məlumat sübutlarının tətbiqi üzərində işləmək üçün. |
| 2013 | | Paylanmış və qarşılıqlı əlaqəli sistemlərin nəzəriyyəsi və praktikasına verdiyi əsas töhfəsinə görə səbəb və məntiqi saatlar, təhlükəsizlik və yaşamaq qabiliyyəti, təkrarlana bilən avtomatlar, ardıcıl məlumat tutarlılığı kimi anlayışların kəşfinə diqqət çəkdi.. |
| 2014 | | Müasir verilənlər bazası idarəetmə sistemlərinin əsasını qoyduğu prinsip və praktikaya əsaslı töhfələr üçün. |
| 2015 | | Kriptoqrafiyaya əsas qatqılar üçün. |
| 2016 | Tim Berners-Li | İlk İnternet brauzeri olan və İnternetin yayılmasına təsir edən təsis protokolları və alqoritmləri olan World Wide Web-i icad etdiyiniz üçün. |
| 2017 | | Bütün mikroprosessor sənayesində qalıcı təsir göstərən kompüter arxitekturasının dizaynına və təsdiqinə yenilikçi, sistematik və ölçülə bilən bir yanaşma üçün. |
| 2018 | Yan Lekun | Dərin sinir şəbəkələrini kompüterdə təməl daşı edən konseptual və mühəndislik uğurları üçün. |
| 2019 | | 3D qrafika və kino və digər tətbiqetmələrdə kompüter qrafiki üzərində inqilabi təsirin inkişafına əsas qatqı üçün. |
İstinadlar
- "A. M. Turing Award". ACM. 2012-02-13 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2007-11-05.
- "Google to Provide All Funding for Most Prestigious Award in Computing" (PDF) (ingilis). Hesablama Texnikası Assosiasiyası. 2014-11-13. 2014-11-29 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2014-11-21.
ACM (the Association for Computing Machinery) is today announcing that the funding level for the ACM A.M. Turing Award is now $1,000,000, to be provided by Google Inc
- "Денёжная награда за премию Тьюринга почти сравнялась с Нобелевской" (rus). . 2014-11-21. 2014-11-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-11-21.
- Объявлены лауреаты ежегодной Премии Тьюринга — Наука и техника — Компьюлента 2009-02-21 at the Wayback Machine.
- ACM Award Citation / Leslie G Valiant.
- "Turing Award 2011. Judea Pearl". 2017-08-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-26.
- "Turing award 2012" (ingilis). ACM. 2013-03-21 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-03-18.
- "Turing award 2013" (ingilis). ACM. 2014-03-18. 2014-03-18 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-11-26.
- "Pioneer in Database Systems Architecture Receives ACM's Highest Honor" (ingilis). ACM. 2015-03-25. 2015-03-25 tarixində . İstifadə tarixi: 2015-03-25.
- Cryptography Pioneers Receive Acm A.M. Turing Award 2016-03-04 at the Wayback Machine.
- "Sir Tim Berners-Lee" (ingilis). ACM. 2017-04-06 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-04-12.
- "John L. Hennesy" (ingilis). ACM. 2018-03-22 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-03-21.
- "Fathers of the Deep Learning Revolution Receive ACM A.M. Turing Award" (ingilis). ACM. 2019-03-27. 2021-08-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-03-27.
- "Pioneers of Modern Computer Graphics Recognized with ACM A.M. Turing Award" (ingilis). ACM. 2020-03-23. İstifadə tarixi: 2020-03-23.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Turinq mukafati ing Turing Award komputer sahesindeki gorkemli elmi ve texniki tohfelere gore Hesablama Texnikasi Assosiasiyasi terefinden verilen en prestijli mukafat Turinq mukafatiACM A M Turing AwardOlke ABSTip elmi mukafat d Teltif edir Hesablama Texnikasi AssosiasiyasiStatistikaTesis tarixi 1966amturing acm org Vikianbarda elaqeli mediafayllarMukafatin statusu ve qaydasiMukafat Hesablama Texnikasi Assosiasiyasi terefinden ilk elektron komputerlerin meydana cixmasindan cox evvel hesablama qabiliyyetine dair ilk derin neticeleri alan gorkemli ingilis alimi Alan Turinqin serefine tesis edilmisdir Mukafat her il bu saheye verdiyi tohfeler hesablama cemiyyetine guclu ve davamli tesir gosteren bir ve ya daha cox komputer alimine verilir Mukafat bir adama bir defeden cox olmayaraq verile biler Informasiya texnologiyalari sahesinde Turing mukafati akademik elmlerde Nobel mukafatina benzer bir statusa sahibdir Ilk defe Turinq mukafati 1966 ci ilde kompilyator texnologiyasinin inkisafina gore Alan Perlise verildi 2000 ci illerde mukafat fondu Intel ve Google terefinden maliyyelesdirildi illik mukafat 250 000 dollar idi 2014 cu ilden bu yana illik mukafat fondu 1 milyon dollara qaldirildi ve Google mukafatin tek sponsoru oldu Turinq mukafatinin laureatlariIl Laureat Mukafatin sebebi1966 Alan Cey Perlis Umumilesdirilmis proqramlasdirma usullarina ve kompilyatorun qurulmasina tesiri ucun1967 Moris Vinsent Uilks Professor Uilks daha cox daxili proqram saxlamaga imkan veren ilk komputer olan EDSAC in dizayneri kimi taninir 1949 cu ilde tikilen EDSAC gecikme xetti yaddasindan istifade etdi Kitabxananin esas konsepsiyasini teqdim eden 1951 ci il Elektron Reqemsal Komputerler ucun Proqramlarin Hazirlanmasi kitabinin muellifi olaraq Viller ve Qill ile birlikde muellif olaraq da taninir 1968 Reqemsal metodlar avtomatik kodlasdirma sistemleri sehvleri teyin etmek ve duzeltmek ucun kodlar sahesinde tohfesine gore1969 Suni intellektin elmi istiqametinin yaradilmasina formalasmasina tebligine ve inkisafina verdiyi boyuk tohfesine gore1970 Ceyms Hardi Uilkinson Xetti cebr hesablama ve ters sehv tehlili uzerinde isleyerek xususi ehemiyyet qazanan yuksek suretli reqemsal komputerlerin istifadesini tesviq eden ededi analizdeki arasdirmasina gore1971 Con Makkarti Mak Kartinin Suni Zeka Arasdirmalarinin Veziyyeti muhaziresi isindeki bir cox ehemiyyetli muveffeqiyyete borclu oldugu bir sahedeki senet seviyyesini vurgulayir 1972 Edsqer Deykstr 1950 ci illerin sonunda aydinliq ve riyazi sertliyi ozunde cemlesdiren yuksek seviyyeli proqramlasdirma dili olan ALGOL un inkisafina muhum tohfe verdi Proqramlasdirma dilleri elminin ve senetinin butovlukde en parlaq numayendelerinden biridir ve eyni zamanda onlarin qurulusunun teqdimatinin ve tetbiqinin basa dusulmesinde boyuk olcude emeyi olan bir insandir Onun on bes illik nesrleri qraf nezeriyyesine dair nezeri meqalelerden tutmus proqramlasdirma dilleri ile bagli esas dersliklere tesvirlere ve felsefi dusuncelere qeder genis movzulari ehate edir 1973 Verilenler bazasi texnologiyasina verdiyi boyuk tohfelere gore1974 Alqoritmlerin tehliline proqramlasdirma dillerinin inkisafina ve xususen de Proqramlasdirma Seneti umumi adi altinda meshur seriyalarin yaradilmasina verdiyi boyuk tohfesine gore1975 Allen Nyuell ABS Iyirmi il erzinde RAND Korporasiyasinda C K Sou daha sonra Karnegi Mellon Universitetindeki muellim ve telebe qruplari ile birlikde etdikleri seyler suni zekaya insanin qavrama mexanizmleri ve isleme psixologiyasina temel tohfeler verdi siyahilar1976 ABS Dana Skott Qeyri deterministik bir avtomat fikri ireli suren Sonlu Avtomatlar ve Onlarin Cozumluluk Problemi basliqli umumi meqaleleri ucun sonradan mustesna bir deyer qazandigi bir konsepsiya Indi klassik meqaleleri bu sahedeki bir cox sonraki eserler ucun ilham rolunu oynamisdir 1977 Con Bekus Praktik yuksek seviyyeli proqram sistemlerinin dizaynina xususen Fortran dili ile bagli islerine ve proqramlasdirma dili spesifikasiyalarinin resmilesdirilmesine dair orijinal nesrine derin uzunmuddetli ve olduqca tesirli tohfelerine gore1978 Effektiv ve etibarli proqram teminatinin yaradilmasi metodologiyasindaki subhesiz tesiri ve tehlil nezeriyyesi proqramlasdirma dillerinin semantikasi proqramin avtomatik yoxlanilmasi proqramin avtomatik sintezi ve alqoritm analizi kimi komputer elmleri sahelerinin formalasmasinda komeyine gore1979 Proqramlasdirma dillerinde ve riyazi qeydlerde qabaqcil isine gore hazirda mutexessisler arasinda APL kimi taninan interaktiv sistemlerin tetbiqine tehsil meqsedleri ucun APL istifadesine ve proqramlasdirma dilleri nezeriyyesi ve texnikasina verdiyi tohfelere gore1980 Carlz Entoni Proqramlasdirma dillerinin terifine ve inkisafina verdiyi tohfelere gore1981 Melumat bazasi idareetme sistemlerinin nezeriyyesi ve praktikasina xususen de elaqeli tipe esasli ve uzunmuddetli tohfelerine gore1982 Hesablama murekkebliyini anlamaqda elde etdiyi ehemiyyetli irelileyis ucun Onun isleri NP tamliq nezeriyyesinin esasini qoydu Bu sinifin xususiyyetleri ve serhedlerinin oyrenilmesi son on ilde hesablama sistemleri nezeriyyesinin en vacib sahelerinden biri olmusdur 1983 Ken Tompson Dennis Ritci Emeliyyat sistemlerinin umumi nezeriyyesinin inkisafi ve xususen Unix yaradilmasi ucun1984 Niklaus Virt Euler Algol W Modula ve Paskal kimi bir sira yenilikci komputer dillerinin inkisafi ucun1985 Alqoritmler nezeriyyesine davamli tohfelerine o cumleden sebekelerdeki axinlar ve diger kombinatorial optimallasdirma problemleri ucun semereli alqoritmlerin inkisafi polinomal murekkebliyin hesablamalarinin intuitiv semerelilik anlayisi ile muqayisesi ve en esasi NP tamliq nezeriyyesine verdiyi tohfelere gore1986 Alqoritmlerin ve melumat strukturlarinin inkisafi ve tehlili sahesinde esas nailiyyetler ucun1987 Kompilyator dizayni ve nezeriyyesi boyuk sistem memarligi ve RISC komputer inkisafina ela tohfeler1988 Ayven Sazerlend Sketchpad ixtirasindan lakin bununla bitmeden komputer qrafikasina esasli ve uzaqgoren tohfelerine gore1989 Ededi tehlile verdiyi tohfelere gore Uzen noqte hesablama sahesinde ilk mutexessislerden biridir Kahan dunyani ededi hesablama ucun etibarli hala getirmeye de hesr olunmusdur 1990 Umumi teyinatli genismiqyasli vaxt ve CTSS ve Multics komputer sistemlerinin yaradilmasi ucun konsepsiya ve inkisaf idareetmesindeki ilk isine gore1991 Uc ferqli tam huquqlu nailiyyetler gore 1 nezeri temel uzerinde qurulmus ve eyni zamanda praktikada faydali hesab olunan Scott funksiyalarinin mentiqindeki subutlari avtomatlasdiran LCF 2 polimorfik tipli netice cixarmaqla birlikde yazilmis sehvlerle isleyen ilk proqramlasdirma dili olan ML 3 CCS paralel hesablamanin umumi nezeriyyesi Bundan elave operativ ve denotasiya semantikasi arasindaki elaqe haqqinda bir nezeriyyeni tam bir abstraksiya hazirladi ve inkisaf etdirdi 1992 Paylanmis ferdi hesablama muhitlerinin ve onlarin tetbiqi texnologiyasinin inkisafina verdiyi tohfeye gore is yerleri sebekeler emeliyyat sistemleri proqram sistemleri ekranlar tehlukesizlik ve sened mubadilesi1993 Yuris Hartmanis Hesablama murekkebliyi nezeriyyesi ucun zemin yaradan temel islerine hormet olaraq1994 ABS Genis miqyasli suni intellekt sistemlerinin inkisafina ve yaradilmasina onculuk etmek ve suni zekadan istifade eden texnologiyalarin praktik ehemiyyetini ve potensial kommersiya ustunluklerini numayis etdirmek ucun1995 Manuel Blum Hesablama murekkebliyi nezeriyyesinin esaslarina ve onun kriptoqrafiya ve proqram yoxlanisinda tetbiqine verdiyi tohfeni nezere alaraq1996 Hesablama murekkebliyi nezeriyyesi ucun zemin yaradan temel islerine hormet olaraq1997 Interaktiv hesablamanin gelecek inkisafi ve bu vizyonun heyata kecirilmesine komek edecek esas texnologiyalarin ixtirasi ucun ilham veren bir fikirdir1998 Verilenler bazalari emeliyyat emali tedqiqatlari ve sistemlerin tetbiqinde texniki liderlik sahesinde esas fikirler ucun 1999 Komputer arxitekturasina emeliyyat sistemlerine ve proqram muhendisliyine tarixen verdiyi tohfelere gore 2000 Hesablama murekkebliyi yalan tesadufi ededin yaranmasi kriptoqrafiya ve rabite murekkebliyi daxil olmaqla hesablamaya verdiyi esas tohfelere gore2001 Simula I ve Simula 67 proqramlasdirma dillerinin inkisafi zamani ortaya cixan obyekt yonumlu proqramlasdirmanin inkisafi ucun esas fikirler ucun2002 Adi Samir Aciq acar sifreleme sistemlerinin praktik deyerini artirmaqda misilsiz tohfesine gore2003 Muasir obyekt yonumlu diller Smalltalk inkisaf qrupunun liderliyi ve PC sahesinin inkisafina esasli tohfeler arxasinda olan bir cox qabaqcil fikir ucun2004 Esas Internet protokollarinin TCP IP nin islenib hazirlanmasi ve komputer sebekeleri sahesinde lider rolu daxil olmaqla internet isleme ing internetworking meselesinde qabaqcil isine gore2005 Piter Naur Proqramlasdirma dillerinin dizaynina ve ALGOL 60 dilinin yaradilmasina hemcinin tertibcilerin dizaynina ve komputer proqramlasdirma senetine ve texnikasina esasli tohfelere gore2006 Muasir optimallasdirma tertibcileri ve proqramin avtomatik paralellesdirilmesi ucun esas rolunu oynayan komputer proqrami optimallasdirmasi nezeriyyesine ve praktikasina verdiyi tohfeye gore2007 Model yoxlamasinin inkisafindaki rollarina gore hem proqram teminati hem de hardware inkisafinda genis istifade olunan yuksek effektiv bir proqram dogrulama texnikasi2008 Barbara Liskov Proqramlasdirma dilleri ve sistem dizayninin praktiki ve nezeri esaslarina xususen de sehvlere davamliliq melumatlarin goturulmesi ve paylanmis hesablama sahesindeki xidmetlerine gore 2009 Ilk muasir ferdi komputer olan Alto nun qabaqcil inkisafi ve yaradilmasi ve Ethernet texnologiyasina ve tablet ferdi komputerlerin inkisafina verdiyi tohfelere gore 2010 Ablon Tercume edilmemis alqoritm nezeriyyesine verdiyi tohfelere gore sayma murekkebliyi ve cebri hesablama paralel ve paylanmis hesablama nezeriyyesi 2011 Cuda Perl Suni zekaya ehtimalli ve sebebli mulahizelerin aparilmasi ucun hesablamanin inkisafi ile esas qatqilar ucun ing calculus for probabilistic and causal reasoning 2012 Ilk ehtimal aciq acar kriptosistemi daxil olmaqla qabaqcil isine gore ve kriptoqrafik protokollarda sifir melumat subutlarinin tetbiqi uzerinde islemek ucun 2013 Paylanmis ve qarsiliqli elaqeli sistemlerin nezeriyyesi ve praktikasina verdiyi esas tohfesine gore sebeb ve mentiqi saatlar tehlukesizlik ve yasamaq qabiliyyeti tekrarlana bilen avtomatlar ardicil melumat tutarliligi kimi anlayislarin kesfine diqqet cekdi 2014 Muasir verilenler bazasi idareetme sistemlerinin esasini qoydugu prinsip ve praktikaya esasli tohfeler ucun 2015 Kriptoqrafiyaya esas qatqilar ucun 2016 Tim Berners Li Ilk Internet brauzeri olan ve Internetin yayilmasina tesir eden tesis protokollari ve alqoritmleri olan World Wide Web i icad etdiyiniz ucun 2017 Butun mikroprosessor senayesinde qalici tesir gosteren komputer arxitekturasinin dizaynina ve tesdiqine yenilikci sistematik ve olcule bilen bir yanasma ucun 2018 Yan Lekun Derin sinir sebekelerini komputerde temel dasi eden konseptual ve muhendislik ugurlari ucun 2019 3D qrafika ve kino ve diger tetbiqetmelerde komputer qrafiki uzerinde inqilabi tesirin inkisafina esas qatqi ucun Istinadlar A M Turing Award ACM 2012 02 13 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2007 11 05 Google to Provide All Funding for Most Prestigious Award in Computing PDF ingilis Hesablama Texnikasi Assosiasiyasi 2014 11 13 2014 11 29 tarixinde PDF Istifade tarixi 2014 11 21 ACM the Association for Computing Machinery is today announcing that the funding level for the ACM A M Turing Award is now 1 000 000 to be provided by Google Inc Denyozhnaya nagrada za premiyu Tyuringa pochti sravnyalas s Nobelevskoj rus 2014 11 21 2014 11 25 tarixinde Istifade tarixi 2014 11 21 Obyavleny laureaty ezhegodnoj Premii Tyuringa Nauka i tehnika Kompyulenta 2009 02 21 at the Wayback Machine ACM Award Citation Leslie G Valiant Turing Award 2011 Judea Pearl 2017 08 26 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 26 Turing award 2012 ingilis ACM 2013 03 21 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 03 18 Turing award 2013 ingilis ACM 2014 03 18 2014 03 18 tarixinde Istifade tarixi 2020 11 26 Pioneer in Database Systems Architecture Receives ACM s Highest Honor ingilis ACM 2015 03 25 2015 03 25 tarixinde Istifade tarixi 2015 03 25 Cryptography Pioneers Receive Acm A M Turing Award 2016 03 04 at the Wayback Machine Sir Tim Berners Lee ingilis ACM 2017 04 06 tarixinde Istifade tarixi 2017 04 12 John L Hennesy ingilis ACM 2018 03 22 tarixinde Istifade tarixi 2018 03 21 Fathers of the Deep Learning Revolution Receive ACM A M Turing Award ingilis ACM 2019 03 27 2021 08 23 tarixinde Istifade tarixi 2019 03 27 Pioneers of Modern Computer Graphics Recognized with ACM A M Turing Award ingilis ACM 2020 03 23 Istifade tarixi 2020 03 23