Tuz gölü (türk. Tuz Gölü) — Türkiyənin ikinci ən böyük gölü. Gölün duzluluğu 340 ‰-dir. Anadolunun mərkəzində, Konyadan 105 km şimal-şərqdə və Ankaradan 150 km cənub-şərqdə yerləşir.
Tuz gölü | |
---|---|
türk. Tuz Gölü | |
Ümumi məlumatlar | |
Mütləq hündürlüyü | 905 m |
Eni | 50 km |
Uzunluğu | 80 km |
Sahəsi | 1600—2500 km² |
Dərin yeri | 5 m |
Orta dərinliyi | 1-2 m |
Yerləşməsi | |
Ölkə | Türkiyə |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Strabon Qalatiya və Kapadokiya sərhədindəki Tatta gölündən bəhs edərkən bu gölü nəzərdə tuturmuş.
İlin çox hissəsi dayazdır (1-2 m) və duz gölünün sahəsi 1500 km²-dir. Adətən uzunluğu 80 km və eni 50 km olur. Dəniz səviyyəsindən 905 m yüksəkdədir.
Göl Türkiyənin mərkəzi platosundakı tektonik çuxuru doldurur. Gölə iki böyük dərə axır amma göl əsasən yeraltı mənbələrdən və yağışla qidalanır. Axar çayları yoxdur. Kanallar və dərələr Tuz gölünə axdığı yerlərdə, bataqlıqlar meydana gətirir. Yay aylarında buxarlanma səbəbi ilə Tuz gölü suyunun çox hissəsini itirir, ortalama qalınlığı 30 sm olan bir duz qatı əmələ gəlir. Duz qatı gölün dibinə çökür. Qışda duz yenidən yağış və ətraf torpaqlardan axan su ilə həll olur.
Göldəki üç duz mədəni Türkiyənin istehlak etdiyi bütün duzun təxminən 70% -ni istehsal edir. Duz mədəni, əsasən duzun təmizlənməsi və emalı ilə əlaqəli olan bölgədəki sənaye fəaliyyətinin istiqamətini müəyyənləşdirir. Göl becərilən torpaqlarla əhatə olunmuşdur, yalnız cənub və cənub-qərbdə şoran torpaqların su altında qalması səbəbindən torpağın becərilməsi mümkün deyildir.
2001-ci ildə qonşu çöllərlə birlikdə Tuz gölü xüsusi mühafizə olunan ərazi elan edildi. Gölün cənub hissəsindəki bir qrup adada böyük bir qızılqaz populyasiyana aid yuvalama bölgəsi vardır. Bundan əlavə, burada qaşqa qaz və səhra qızılquşuna rastlamaq mümkündür.
Tuz gölü təbii qaz deposu
Türkiyə Rusiya və İrandan aldığı qaz miqdarının təzyiqi, payız və qışda böyük bir problemlər yaradır. Bu problemi aradan qaldırmaq üçün, Duz gölünün altındakı duz blokları içərisində təbii qaz anbarının qurulması düşünülür. Tuz gölündən 40 km cənubda olan Sultanhanında təbii qaz tutumu 1 milyard m³ olan 12 süni duz mağarası qurulur. Səthin 1 100 m-dən 1 400 m-ə qədər olan duz təbəqələri su basılaraq əriyəcək və duzlu su Tuz gölünə veriləcəkdir. Müəssisəyə ilk qaz 2017-ci ilin fevral ayında verilir və saxlama fəaliyyətinə başlanılır.
İstinadlar
- Strabo. Geographica. xii. p.568. Page numbers refer to those of Isaac Casaubon's edition.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tuz golu turk Tuz Golu Turkiyenin ikinci en boyuk golu Golun duzlulugu 340 dir Anadolunun merkezinde Konyadan 105 km simal serqde ve Ankaradan 150 km cenub serqde yerlesir Tuz goluturk Tuz GoluUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 905 mEni 50 kmUzunlugu 80 kmSahesi 1600 2500 km Derin yeri 5 mOrta derinliyi 1 2 mYerlesmesi38 50 00 sm e 33 20 00 s u Olke TurkiyeTuz golu Vikianbarda elaqeli mediafayllar Strabon Qalatiya ve Kapadokiya serhedindeki Tatta golunden behs ederken bu golu nezerde tuturmus Ilin cox hissesi dayazdir 1 2 m ve duz golunun sahesi 1500 km dir Adeten uzunlugu 80 km ve eni 50 km olur Deniz seviyyesinden 905 m yuksekdedir Gol Turkiyenin merkezi platosundaki tektonik cuxuru doldurur Gole iki boyuk dere axir amma gol esasen yeralti menbelerden ve yagisla qidalanir Axar caylari yoxdur Kanallar ve dereler Tuz golune axdigi yerlerde bataqliqlar meydana getirir Yay aylarinda buxarlanma sebebi ile Tuz golu suyunun cox hissesini itirir ortalama qalinligi 30 sm olan bir duz qati emele gelir Duz qati golun dibine cokur Qisda duz yeniden yagis ve etraf torpaqlardan axan su ile hell olur Goldeki uc duz medeni Turkiyenin istehlak etdiyi butun duzun texminen 70 ni istehsal edir Duz medeni esasen duzun temizlenmesi ve emali ile elaqeli olan bolgedeki senaye fealiyyetinin istiqametini mueyyenlesdirir Gol becerilen torpaqlarla ehate olunmusdur yalniz cenub ve cenub qerbde soran torpaqlarin su altinda qalmasi sebebinden torpagin becerilmesi mumkun deyildir 2001 ci ilde qonsu collerle birlikde Tuz golu xususi muhafize olunan erazi elan edildi Golun cenub hissesindeki bir qrup adada boyuk bir qizilqaz populyasiyana aid yuvalama bolgesi vardir Bundan elave burada qasqa qaz ve sehra qizilqusuna rastlamaq mumkundur Tuz golu tebii qaz deposuTurkiye Rusiya ve Irandan aldigi qaz miqdarinin tezyiqi payiz ve qisda boyuk bir problemler yaradir Bu problemi aradan qaldirmaq ucun Duz golunun altindaki duz bloklari icerisinde tebii qaz anbarinin qurulmasi dusunulur Tuz golunden 40 km cenubda olan Sultanhaninda tebii qaz tutumu 1 milyard m olan 12 suni duz magarasi qurulur Sethin 1 100 m den 1 400 m e qeder olan duz tebeqeleri su basilaraq eriyecek ve duzlu su Tuz golune verilecekdir Muessiseye ilk qaz 2017 ci ilin fevral ayinda verilir ve saxlama fealiyyetine baslanilir IstinadlarStrabo Geographica xii p 568 Page numbers refer to those of Isaac Casaubon s edition