Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tor (ing. The Onion Router) internetdə senzuradan yayınma alətlərindən biridir. O, istifadəçilərə onlayn məxfiliklərini qorumaq üçün yaradılıb, bu alət vasitəsilə internet istifadəçilərinin məlumatlarının veb saytlar və onlayn cəsuslar tərəfindən ələ keçirilməsi çətinləşdirilir. Tor istifadəçilərə imkan yaradır ki, məxfiliklərini təmin etməklə bərabər internetə daxil olduqları ərazidə baxılmasına qadağa qoyulmuş məlumatlara çıxış əldə etsinlər. Tor istifadəçilərin internet bağlantısını və məlumatlarını bir sistem vasitəsilə yönəldir, bu sistem təsadüfi seçilmiş relelərdən ibarətdir. Bu, təmin edir ki, istifadəçilərin məlumatlarının istəmədikləri insanlar tərəfindən əldə edilməsi demək olar ki, qeyri-mümkün olsun. Bildirişlərə görə, Azərbaycanda TOR-un saytı rəsmi olaraq bloklanmışdır
| Tor | |
|---|---|
 | |
 | |
| Tipi | Gözlədici proqram, Kitabxana, Utilita |
| Repozitoriya | gitlab.torproject.org/tp… |
| Proqramlaşdırma dili | C, Python, Rust |
| Əməliyyat sistemi | Microsoft Windows, macOS, Android |
| İnterfeysin dili | çoxdilli[d] |
| Yayımlanma tarixi | 20 sentyabr 2002 |
| Sonuncu versiya |
|
| Sayt | torproject.org 2gzyxa5ihm7nsggfxnu52rck2vv4rvmdlkiu3zzui5du4xyclen53wid.onion torproject.org/el/ |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tor, şəbəkə - (ing. grid, rus. сетка, решетка) - düzbucaq altında kəsişən iki xətlər qrupu. Məsələn, elektron cədvəl sətirlər və sütunlar şəklində olan tordan ibarətdir; displeyin ekranı şaquli və üfüqi nöqtələrin (piksellərin) torudur. Simvolların optik tanınması sistemlərində simvolların ölçülməsində və ya onların verilməsində tordan istifadə olunur.
Tarix
Torun əsas prinsipi olan Onion marşrutu (soğan marşrutu) 1990-cı illərin ortalarında Amerika Birləşmiş Ştatlarının Dəniz Tədqiqat Laboratoriyasının əməkdaşları, riyaziyyatçı Pol Syverson və kompüter alimləri Maykl G. Rid və Devid Qoldşlaq tərəfindən Amerika kəşfiyyatının onlayn rabitəsini qorumaq üçün işlənib hazırlanmışdır. Soğan marşrutu, soğan təbəqələri kimi iç-içə yerləşdirilmiş rabitə protokolu yığınının tətbiqi qatında şifrələmə vasitəsilə həyata keçirilir. Torun alfa versiyası, Syverson və kompüter alimləri Roger Dingledine və Nick Mathewson və sonra adlandırılan The Onion Routing layihəsi (sonradan "Tor" abbreviaturası verilmişdir) 20 sentyabr 2002-ci ildə başlamışdır. İlk ictimai buraxılış bir il sonra baş verdi.
2004-cü ildə Dəniz Tədqiqat Laboratoriyası Tor üçün kodu pulsuz lisenziya ilə buraxdı və Elektron Sərhəd Fondu (EFF) inkişafını davam etdirmək üçün Dingledine və Mathewson-u maliyyələşdirməyə başladı. 2006-cı ildə Dingledine, Mathewson və digər beş nəfər Torun saxlanmasına cavabdeh olan 501(c)(3) tədqiqat-təhsil qeyri-kommersiya təşkilatı olan The Tor Project-i təsis etdi. EFF ilk illərində Tor Layihəsinin maliyyə sponsoru kimi çıxış etdi və ilk maliyyə dəstəkçilərinə ABŞ Demokratiya, İnsan Haqları Bürosu, Əmək və Beynəlxalq Yayım Bürosu, Internews, Human Rights Watch, Kembric Universiteti, Google və Hollandiyada yerləşən Stichting NLnet.
Mövcud olduğu müddət ərzində müxtəlif Tor zəiflikləri aşkar edilmiş və bəzən istifadə edilmişdir. Tor-a qarşı hücumlar akademik tədqiqatın fəal sahəsidir ki, Tor Layihəsinin özü tərəfindən müsbət qarşılanır.
İstifadəsi
Tor istifadəçilərinə internetdə gəzmək, söhbət etmək və anonim mesajlar göndərmək imkanı verir və həm qanuni, həm də qeyri-qanuni məqsədlər üçün müxtəlif insanlar tərəfindən istifadə olunur. Tor, məsələn, kriminal müəssisələr, haktivizm qrupları və hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən çarpaz məqsədlər üçün, bəzən eyni vaxtda istifadə edilmişdir; eynilə, ABŞ hökuməti daxilindəki agentliklər Toru müxtəlif şəkildə maliyyələşdirir (ABŞ Dövlət Departamenti, Milli Elm Fondu və 2012-ci ilin oktyabrına qədər Tor-u qismən maliyyələşdirən Rəhbərlərin Yayım Şurası vasitəsilə – Radio Azad Asiya) və onu alt-üst etməyə çalışırlar.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Stable release 0.4.8.12 (ing.). 2024.
- https://www.torproject.org/getinvolved/volunteer.html.en.
- The tor Open Source Project on Open Hub: Languages Page. 2006.
- https://lists.torproject.org/pipermail/tor-dev/2017-March/012088.html.
- Free Software Directory.
- Orbot: Tor for Android.
- Dingledine R. pre-alpha: run an onion proxy now! (ing.). 2002.
- "Arxivlənmiş surət". 2015-05-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-07-10.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-09-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-07-10.
- "Tarix". Tor Project. 2023-01-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-06-05.
- Dingledine, Rogert. "Tor pulsuzdur". Tor Project. 2003-08-08. 2017-02-13 tarixində . İstifadə tarixi: 23 September 2016.
- Zetter, Kim. "Tor məşəllərinin onlayn izlənilməsi". Wired. 17 May 2005. 2014-07-26 tarixində . İstifadə tarixi: 2014-08-30.
Ədəbiyyat
- İsmayıl Calallı (Sadıqov), “İnformatika terminlərinin izahlı lüğəti”, 2017, “Bakı” nəşriyyatı, 996 s.
Xarici keçidlər
- Rəsmi saytı
- torstatus.info 2013-04-26 at the Wayback Machine — Tor Network Status
- Köhnə saytı
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Tor Tor ing The Onion Router internetde senzuradan yayinma aletlerinden biridir O istifadecilere onlayn mexfiliklerini qorumaq ucun yaradilib bu alet vasitesile internet istifadecilerinin melumatlarinin veb saytlar ve onlayn cesuslar terefinden ele kecirilmesi cetinlesdirilir Tor istifadecilere imkan yaradir ki mexfiliklerini temin etmekle beraber internete daxil olduqlari erazide baxilmasina qadaga qoyulmus melumatlara cixis elde etsinler Tor istifadecilerin internet baglantisini ve melumatlarini bir sistem vasitesile yoneldir bu sistem tesadufi secilmis relelerden ibaretdir Bu temin edir ki istifadecilerin melumatlarinin istemedikleri insanlar terefinden elde edilmesi demek olar ki qeyri mumkun olsun Bildirislere gore Azerbaycanda TOR un sayti resmi olaraq bloklanmisdirTorTipi Gozledici proqram Kitabxana UtilitaRepozitoriya gitlab torproject org tp Proqramlasdirma dili C Python RustEmeliyyat sistemi Microsoft Windows macOS AndroidInterfeysin dili coxdilli d Yayimlanma tarixi 20 sentyabr 2002Sonuncu versiya 0 4 8 12Sayt torproject org 2gzyxa5ihm7nsggfxnu52rck2vv4rvmdlkiu3zzui5du4xyclen53wid onion torproject org el Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tor sebeke ing grid rus setka reshetka duzbucaq altinda kesisen iki xetler qrupu Meselen elektron cedvel setirler ve sutunlar seklinde olan tordan ibaretdir displeyin ekrani saquli ve ufuqi noqtelerin piksellerin torudur Simvollarin optik taninmasi sistemlerinde simvollarin olculmesinde ve ya onlarin verilmesinde tordan istifade olunur TarixTorun esas prinsipi olan Onion marsrutu sogan marsrutu 1990 ci illerin ortalarinda Amerika Birlesmis Statlarinin Deniz Tedqiqat Laboratoriyasinin emekdaslari riyaziyyatci Pol Syverson ve komputer alimleri Maykl G Rid ve Devid Qoldslaq terefinden Amerika kesfiyyatinin onlayn rabitesini qorumaq ucun islenib hazirlanmisdir Sogan marsrutu sogan tebeqeleri kimi ic ice yerlesdirilmis rabite protokolu yigininin tetbiqi qatinda sifreleme vasitesile heyata kecirilir Torun alfa versiyasi Syverson ve komputer alimleri Roger Dingledine ve Nick Mathewson ve sonra adlandirilan The Onion Routing layihesi sonradan Tor abbreviaturasi verilmisdir 20 sentyabr 2002 ci ilde baslamisdir Ilk ictimai buraxilis bir il sonra bas verdi 2004 cu ilde Deniz Tedqiqat Laboratoriyasi Tor ucun kodu pulsuz lisenziya ile buraxdi ve Elektron Serhed Fondu EFF inkisafini davam etdirmek ucun Dingledine ve Mathewson u maliyyelesdirmeye basladi 2006 ci ilde Dingledine Mathewson ve diger bes nefer Torun saxlanmasina cavabdeh olan 501 c 3 tedqiqat tehsil qeyri kommersiya teskilati olan The Tor Project i tesis etdi EFF ilk illerinde Tor Layihesinin maliyye sponsoru kimi cixis etdi ve ilk maliyye destekcilerine ABS Demokratiya Insan Haqlari Burosu Emek ve Beynelxalq Yayim Burosu Internews Human Rights Watch Kembric Universiteti Google ve Hollandiyada yerlesen Stichting NLnet Movcud oldugu muddet erzinde muxtelif Tor zeiflikleri askar edilmis ve bezen istifade edilmisdir Tor a qarsi hucumlar akademik tedqiqatin feal sahesidir ki Tor Layihesinin ozu terefinden musbet qarsilanir IstifadesiTor istifadecilerine internetde gezmek sohbet etmek ve anonim mesajlar gondermek imkani verir ve hem qanuni hem de qeyri qanuni meqsedler ucun muxtelif insanlar terefinden istifade olunur Tor meselen kriminal muessiseler haktivizm qruplari ve huquq muhafize orqanlari terefinden carpaz meqsedler ucun bezen eyni vaxtda istifade edilmisdir eynile ABS hokumeti daxilindeki agentlikler Toru muxtelif sekilde maliyyelesdirir ABS Dovlet Departamenti Milli Elm Fondu ve 2012 ci ilin oktyabrina qeder Tor u qismen maliyyelesdiren Rehberlerin Yayim Surasi vasitesile Radio Azad Asiya ve onu alt ust etmeye calisirlar Hemcinin baxTor korpuleri JonDo Internet senzuraIstinadlarStable release 0 4 8 12 ing 2024 https www torproject org getinvolved volunteer html en The tor Open Source Project on Open Hub Languages Page 2006 https lists torproject org pipermail tor dev 2017 March 012088 html Free Software Directory Orbot Tor for Android Dingledine R pre alpha run an onion proxy now ing 2002 Arxivlenmis suret 2015 05 05 tarixinde Istifade tarixi 2011 07 10 Arxivlenmis suret 2016 09 19 tarixinde Istifade tarixi 2011 07 10 Tarix Tor Project 2023 01 13 tarixinde Istifade tarixi 2021 06 05 Dingledine Rogert Tor pulsuzdur Tor Project 2003 08 08 2017 02 13 tarixinde Istifade tarixi 23 September 2016 Zetter Kim Tor mesellerinin onlayn izlenilmesi Wired 17 May 2005 2014 07 26 tarixinde Istifade tarixi 2014 08 30 EdebiyyatIsmayil Calalli Sadiqov Informatika terminlerinin izahli lugeti 2017 Baki nesriyyati 996 s Xarici kecidlerResmi sayti torstatus info 2013 04 26 at the Wayback Machine Tor Network Status Kohne sayti