Texas İstiqlal müharibəsi (ing. Texas Revolution) — Şimali Amerikada Texas Respublikası ilə Meksika arasında baş vermiş müharibə. 1835-ci ilin 2 oktyabr tarixində başlanan müharibə, 6 ay davam etmiş və 1836-cı ilin 21 aprel tarixində Valesko sülh müqaviləsinin imzalanması ilə başa çatmışdır. Texas İstiqlal müharibəsinin əsas səbəbi Meksikanın mərkəzləşdirmə siyasəti ilə hesablaşmaq istəməyən Texasın, Meksikadan ayrılaraq öz müstəqilliyini elan etməsi olmuşdur. Müharibənin başladılmasında rolu olan qruplardan biri də Texas ərazilərində məskunlaşması və (ing. Texians) adı verilən Avropalı gəlmələr idi. Belə ki, gəlmələr ərazinin yerli sakinləri ilə birlikdə Meksika hökumətinin ağalığını qəbul etməyərək müharibəyə başlamış və ilkin hədəf kimi, 1835-ci ildə Meksika ordusuna məxsus kiçik qarnizonlara hücumlar təşkil edilmişdir.
Texas İstiqlal müharibəsi | |||
---|---|---|---|
Tarix | 2 oktyabr, 1835 - 21 aprel, 1836 | ||
Yeri | Texas | ||
Səbəbi | Texasın Meksikadan ayrılma tələbi | ||
Nəticəsi | Texas İstiqlal müharibəsinin nəticəsində baş verdi:
| ||
Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
Komandan(lar) | |||
| |||
Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
İtkilər | |||
| |||
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Daxili münaqişələrin və xaosun Texasda şiddətlənməsi, Meksika hökumətinin ərazidə təsirsiz qalması səbəbindən Texasda ilk olaraq müvəqqəti hökumət yaradıldı. Meksika yaradılmış müvəqqəti hökuməti aradan qaldırmaq üçün tədbirlər görsədə, yerlilərin müqaviməti ilə qarşılaşdı. 1836-cı ilin mart ayında müvəqqəti hökumətin növbəti toplantısında Texas, özünü Texas Respublikası elan edərək Meksikadan ayrıldığını rəsmən elan etdi.
Texas Respublikasının elan edilməsi Meksikanın mərkəzi hökuməti tərəfindən sərt şəkildə qarşılandı. Dönəmin Meksika prezidenti ordu birliklərini ölkənin şərəfini qorumaq və yenidən bərpa etmək məqsədilə şimal sərhədlərinə doğru göndərmək göstərişi verdi. Mərkəzdən göndərilmiş ordu 1836-cı ilin fevral ayında Texasa daxil oldu. (ing. Texians) qüvvələri mərkəzdən göndərilmiş ordunun gəlişinə hazırlıqlı deyildilər və onların qəfil yaxalanmaqları ağır itkilərə səbəb oldu. Meksika ordusunun generalı Xose de Urrea, Texas sahilləri boyunca qarşılarına çıxan bütün istiqlaliyyət tərəfdarlarını məğlub etdi və təslim olanların əksəriyyəti edam edildi.
Texas İstiqlal müharibəsinin həlledici nöqtələrindən biri də 1836-cı ilin 23 fevral - 6 mart tarixlərində baş vermiş Alamo müharibəsidir. Alamo qalasında mühasirəyə alınan istiqlaliyyət tərəfdarları 13 gün davam edən mühasirənin sonunda məğlub edilmiş, iki nəfər istisna olmaqla bütün döyüşçülər Meksika ordusu tərəfindən qətlə yetirilmişdir. Növbəti aylar ərzində Texas Respublikasından olan komandan Sem Hutson rəhbərliyindəki qüvvələri birləşdirərək Luiziana sərhədlərinə yaxınlaşmışdır.
31 martda Bornz çayı yaxınlığında iki həftəlik təlimlərə cəlb olunan əsgərlər Meksika ilə həlledici döyüşə hazırlaşmağa başladılar. Texaslıların qəzəbli olmalarının əsas səbəblərindən biri də Alamo müharibəsi zamanı Meksika ordusu tərəfindən xüsusi amansızlıqla istiqlal tərəfdarlarının öldürülməsi idi. 21 aprel tarixində Hutsonun tərəfdarları Meksika ordusuna qarşı ani hücuma keçdi.
Tarixdə San-Xasinto müharibəsi kimi keçən döyüşdə 650 Meksika əsgəri öldürüldü və 300 nəfərə yaxını əsir alındı. San-Xasinto yaxınlığındakı döyüş Texas İstiqlal müharibəsinin həlledici və son döyüşü oldu. Meksika ordusunun məğlub olmasına baxmayaraq, ölkə Texas Respublikasının müstəqilliyini tanımaqdan imtina etdi və tərəflər arasındakı toqquşmalar 1840-cı ilin ortalarına qədər davam etdi. Texasın qərb hissəsinin hüquqi statusu qeyri-müəyyən olaraq qalmaqda davam etdi. Texas Respublikasının 1845-ci ildə 28-ci ştat kimi Amerika Birləşmiş Ştatlarının qatılması iki il davam edəcək yeni bir müharibəyə Meksika-ABŞ müharibəsinə səbəb oldu.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Texas Istiqlal muharibesi ing Texas Revolution Simali Amerikada Texas Respublikasi ile Meksika arasinda bas vermis muharibe 1835 ci ilin 2 oktyabr tarixinde baslanan muharibe 6 ay davam etmis ve 1836 ci ilin 21 aprel tarixinde Valesko sulh muqavilesinin imzalanmasi ile basa catmisdir Texas Istiqlal muharibesinin esas sebebi Meksikanin merkezlesdirme siyaseti ile hesablasmaq istemeyen Texasin Meksikadan ayrilaraq oz musteqilliyini elan etmesi olmusdur Muharibenin basladilmasinda rolu olan qruplardan biri de Texas erazilerinde meskunlasmasi ve ing Texians adi verilen Avropali gelmeler idi Bele ki gelmeler erazinin yerli sakinleri ile birlikde Meksika hokumetinin agaligini qebul etmeyerek muharibeye baslamis ve ilkin hedef kimi 1835 ci ilde Meksika ordusuna mexsus kicik qarnizonlara hucumlar teskil edilmisdir Texas Istiqlal muharibesi1835 1836 ci iller erzinde bas vermis muharibenin xeritesi Tarix 2 oktyabr 1835 21 aprel 1836Yeri TexasSebebi Texasin Meksikadan ayrilma telebiNeticesi Texas Istiqlal muharibesinin neticesinde bas verdi Valesko sulh muqavilesinin imzalanmasi Meksika meglub oldu Texas Meksikanin nezareti altindan cixdi Texas Respublikasi elan edildi Munaqise terefleriTexas MeksikaKomandan lar Sem Hutson Ceyms Fannin Frank Conson Edvard Burleson Stefan Austin Visente FilisolaTereflerin quvvesi2 000 texmini 6 500 texmini Itkiler700 olu 100 yarali 1 000 olu 500 yarali Vikianbarda elaqeli mediafayllar Daxili munaqiselerin ve xaosun Texasda siddetlenmesi Meksika hokumetinin erazide tesirsiz qalmasi sebebinden Texasda ilk olaraq muveqqeti hokumet yaradildi Meksika yaradilmis muveqqeti hokumeti aradan qaldirmaq ucun tedbirler gorsede yerlilerin muqavimeti ile qarsilasdi 1836 ci ilin mart ayinda muveqqeti hokumetin novbeti toplantisinda Texas ozunu Texas Respublikasi elan ederek Meksikadan ayrildigini resmen elan etdi 1835 1846 ci illerde Meksika erazilerinde separatciliq fealiyyetlerinin aktiv oldugu bolgeler Texas Respublikasinin elan edilmesi Meksikanin merkezi hokumeti terefinden sert sekilde qarsilandi Donemin Meksika prezidenti ordu birliklerini olkenin serefini qorumaq ve yeniden berpa etmek meqsedile simal serhedlerine dogru gondermek gosterisi verdi Merkezden gonderilmis ordu 1836 ci ilin fevral ayinda Texasa daxil oldu ing Texians quvveleri merkezden gonderilmis ordunun gelisine hazirliqli deyildiler ve onlarin qefil yaxalanmaqlari agir itkilere sebeb oldu Meksika ordusunun generali Xose de Urrea Texas sahilleri boyunca qarsilarina cixan butun istiqlaliyyet terefdarlarini meglub etdi ve teslim olanlarin ekseriyyeti edam edildi Texas Istiqlal muharibesinin helledici noqtelerinden biri de 1836 ci ilin 23 fevral 6 mart tarixlerinde bas vermis Alamo muharibesidir Alamo qalasinda muhasireye alinan istiqlaliyyet terefdarlari 13 gun davam eden muhasirenin sonunda meglub edilmis iki nefer istisna olmaqla butun doyusculer Meksika ordusu terefinden qetle yetirilmisdir Novbeti aylar erzinde Texas Respublikasindan olan komandan Sem Hutson rehberliyindeki quvveleri birlesdirerek Luiziana serhedlerine yaxinlasmisdir 31 martda Bornz cayi yaxinliginda iki heftelik telimlere celb olunan esgerler Meksika ile helledici doyuse hazirlasmaga basladilar Texaslilarin qezebli olmalarinin esas sebeblerinden biri de Alamo muharibesi zamani Meksika ordusu terefinden xususi amansizliqla istiqlal terefdarlarinin oldurulmesi idi 21 aprel tarixinde Hutsonun terefdarlari Meksika ordusuna qarsi ani hucuma kecdi Tarixde San Xasinto muharibesi kimi kecen doyusde 650 Meksika esgeri olduruldu ve 300 nefere yaxini esir alindi San Xasinto yaxinligindaki doyus Texas Istiqlal muharibesinin helledici ve son doyusu oldu Meksika ordusunun meglub olmasina baxmayaraq olke Texas Respublikasinin musteqilliyini tanimaqdan imtina etdi ve terefler arasindaki toqqusmalar 1840 ci ilin ortalarina qeder davam etdi Texasin qerb hissesinin huquqi statusu qeyri mueyyen olaraq qalmaqda davam etdi Texas Respublikasinin 1845 ci ilde 28 ci stat kimi Amerika Birlesmis Statlarinin qatilmasi iki il davam edecek yeni bir muharibeye Meksika ABS muharibesine sebeb oldu