Theotokos Kyriotissa Kilsəsi (yun. Εκκλησία της Θεοτόκου Κυριώτισσας) və ya Kalenderhane Məscidi – İstanbulun Vəfa səmtində yerləşən bir Şərqi Roma binasıdır. Bozdoğan kəmərinin ən şərq ucunun cənubundadır. Şərq Pravoslav Kilsəsi formasındadır. XVIII əsrdə Osmanlılar tərəfindən məscidə çevrilmişdir. Çox güman ki, kilsə əvvəlcə Theotokos Kyriotissaya həsr olunmuşdu. Bina, yunan xaçlı kəmərli Bizans kilsəsinin mövcud olan bir neçə nümunəsindən biridir. Plan və üslub xüsusiyyətlərinə görə binanın IX və ya X əsrə mənsub olduğu güman edilir.
Kalenderhane məscidi | |
---|---|
Ölkə | |
Üslubu | Bizans memarlığı |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Bina ilk dəfə Osmanlı dövründə Qələndər təriqətinə mənsub dərvişlər tərəfindən istifadə olunduğundan, adı Qələndərxana olmuşdur. Məscidin həyətində kilsənin ilk vaxtlarında tikiliyə daxil edilmiş, lakin indi dağılıb xarabalıqları qalmış divar qalıqları mövcuddur. Məscidin günbəzi dörd küncdən toxunmuş tağların əmələ gətirdiyi dairənin üzərində yerləşir. Günbəzin üzərində mozaika naxışları var ki, onlar çox da köhnə deyildirlər. Xüsusilə binadakı mərmər örtüklər göz oxşayır.
Tarixi
Bu ərazidə tikilmiş olan ilk bina Roma hamamı olmuşdur. Altıncı əsrdə (daş işlərinə əsaslanan müəyyənləşdirilmişdir), Bozdağan tağına baxan istiqamətdə kilsənin böyük günbəzi və yarı günbəzləri yüksəlirdi. Daha sonra — bəlkə də VII əsrdə — ilk kilsənin cənubunda daha böyük bir kilsə inşa edildi. Üçüncü bir kilsə yenidən müqəddəs bir yer kimi istifadə edilirdi. Yarı günbəzlər daha sonra Kommeniya dövründə XII əsrin sonu kimi xarakterizə edilə bilər Osmanlılar tərəfindən məhv edilmişdir. Kilsə monastırlarla əhatə olunmuşdu, hamısı Osmanlı dövründə tamamilə məhv edilmişdir. Latınlar tərəfindən Konstantinopolun fəthindən sonra bina Roma Katolik kilsəsi kimi istifadə edilmişdir. 1453-cü ildə İstanbulun zəbtindən sonra kilsə Fateh Sultan Məhəmməd tərəfindən Qələndəri dərvişlərinə verildi. Dərvişlər buranı mədrəsə kimi istifadə edirdilər. O vaxtdan bəri Qələndərxana (Qələndər evi) olaraq bilinirdi. XVIII əsrdə Babüssaadə (saray) ağası Maktul Bəşir Ağa tərəfindən məscidə çevrilmişdir. Yanğın və zəlzələ nəticəsində zərər görən məscid 1854-cü ildə bərpa edilmişdir. Qələndərxana məscidinin minarəsini 1930-cu ildə şimşək vurmuş və minarə dağılmışdır. Minarəsinin yanaraq dağılmasına görə tərk edilmişdir. 1966–1975-ci illər arasında Harvard Universiteti və İstanbul Texniki Universitetinin əməkdaşlığı əsasında həyata keçirilmiş tədqiqat və arxeoloji qazıntıların obyekti olmuş və 1968-ci ildə bərpa edilərək yenidən istifadəyə verilmişdir.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Theotokos Kyriotissa Kilsesi yun Ekklhsia ths 8eotokoy Kyriwtissas ve ya Kalenderhane Mescidi Istanbulun Vefa semtinde yerlesen bir Serqi Roma binasidir Bozdogan kemerinin en serq ucunun cenubundadir Serq Pravoslav Kilsesi formasindadir XVIII esrde Osmanlilar terefinden mescide cevrilmisdir Cox guman ki kilse evvelce Theotokos Kyriotissaya hesr olunmusdu Bina yunan xacli kemerli Bizans kilsesinin movcud olan bir nece numunesinden biridir Plan ve uslub xususiyyetlerine gore binanin IX ve ya X esre mensub oldugu guman edilir Kalenderhane mescidiOlke TurkiyeUslubu Bizans memarligiKalenderhane mescidi Vikianbarda elaqeli mediafayllarKilsenin divari Mescidin cenub serq fasadinin gorunusu Bina ilk defe Osmanli dovrunde Qelender teriqetine mensub dervisler terefinden istifade olundugundan adi Qelenderxana olmusdur Mescidin heyetinde kilsenin ilk vaxtlarinda tikiliye daxil edilmis lakin indi dagilib xarabaliqlari qalmis divar qaliqlari movcuddur Mescidin gunbezi dord kuncden toxunmus taglarin emele getirdiyi dairenin uzerinde yerlesir Gunbezin uzerinde mozaika naxislari var ki onlar cox da kohne deyildirler Xususile binadaki mermer ortukler goz oxsayir TarixiBu erazide tikilmis olan ilk bina Roma hamami olmusdur Altinci esrde das islerine esaslanan mueyyenlesdirilmisdir Bozdagan tagina baxan istiqametde kilsenin boyuk gunbezi ve yari gunbezleri yukselirdi Daha sonra belke de VII esrde ilk kilsenin cenubunda daha boyuk bir kilse insa edildi Ucuncu bir kilse yeniden muqeddes bir yer kimi istifade edilirdi Yari gunbezler daha sonra Kommeniya dovrunde XII esrin sonu kimi xarakterize edile biler Osmanlilar terefinden mehv edilmisdir Kilse monastirlarla ehate olunmusdu hamisi Osmanli dovrunde tamamile mehv edilmisdir Latinlar terefinden Konstantinopolun fethinden sonra bina Roma Katolik kilsesi kimi istifade edilmisdir 1453 cu ilde Istanbulun zebtinden sonra kilse Fateh Sultan Mehemmed terefinden Qelenderi dervislerine verildi Dervisler burani medrese kimi istifade edirdiler O vaxtdan beri Qelenderxana Qelender evi olaraq bilinirdi XVIII esrde Babussaade saray agasi Maktul Besir Aga terefinden mescide cevrilmisdir Yangin ve zelzele neticesinde zerer goren mescid 1854 cu ilde berpa edilmisdir Qelenderxana mescidinin minaresini 1930 cu ilde simsek vurmus ve minare dagilmisdir Minaresinin yanaraq dagilmasina gore terk edilmisdir 1966 1975 ci iller arasinda Harvard Universiteti ve Istanbul Texniki Universitetinin emekdasligi esasinda heyata kecirilmis tedqiqat ve arxeoloji qazintilarin obyekti olmus ve 1968 ci ilde berpa edilerek yeniden istifadeye verilmisdir