Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Ten-Qo əməliyyatı (天號作戰, 天号作戦), bəzi mənbələrdə "Yamatonun son yürüşü kimi qeyd edilir — 6-7 aprel 1945 il tarixində İkinci Dünya müharibəsinin tərkib hissəsi olan dəniz döyüşü. Özünü məhv xüsusiyyəti daşıyan bu yürüş dünyanın ən böyük linkor gəmisi olan Yamatonun başçılığı ilə həyata keçirilmişdir. Bu hücumun kiçik donanma ilə həyata keçirildiyindən uğursuzluğu əvvəlcədən məlum olmuşdur. Hədəfləri isə Kamikadze hücumları ilə Okinavaya çıxarılmış amerikanların oradan çıxarılmadı olmuşdur. Amerikan aviasiyası Yamato ilə uğraşdığı dönəmdə digər gəmilər və qayıqlar kamikadze hücumları həuata keçirməli idi. Yamatonun batırılacağı yaponlara bəlli idi. Yanacaq yalnız bir istiqamətə üzməsinə yetərdi. Dənizçilər gəminin batırılacağı təqdirdə ondan üzən batareya kimi istifadə edərək adaya çıxmaqlarını düşünürdülər.
| Ten-Qo əməliyyatı | |||
|---|---|---|---|
| İkinci Dünya müharibəsi | |||
 | |||
| Tarix | 6-7 aprel 1945 | ||
| Yeri | Sakit okean, Yaponiyanın Kyuşu adası yaxınlığında | ||
| Nəticəsi | ABŞ donanmasının tam qalibiyyəti, Yaponiyanın məğlubiyyəti | ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| Tərəflərin qüvvəsi | |||
| |||
| İtkilər | |||
| |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
"Ten-qo" əməliyyatının reallaşması
3 aprel saat 9:18 radələrində Kuredə yerləşən 2-ci donanmaya Birləşmiş donanmanın admiralı tərəfindən "Ten-iti-qo" ("Səma-1") əməliyyatlna başlamağı əmr edir. 2-ci donanmasının komandanı şəxsən başçılıq edirdi. Ancaq döyüşə skeptik yanaşır. Səbəb isə havadan müdafiənin təşkil edilməməsi faktiki ölümə getdiyini anlayırdı. Rəhbərlik donanmanı nasaz gəmilərlə təhciz etmişdi. Onlar yaxşı vəziyyətdə olan gəmiləri döyüşə göndərmək istəmirdilər.
"Yamato" linkorunun müdafiəsini təşkil etmək məqsədi ilə yüngül kreyser və 8 esminsev ("Asaşimo", "Fuyusuki", "Sudzusuki", "Hamakadze", "İsokadze", "Yukikadze", "Kasumi", "Hatsuşimo") onu müşayət edirdi. Yaponların sərəncamında digər gəmilər olmasına baxmayaraq yanacaq çatışmamazlığı səbəbimdən yola çıxarılmamışdır.
Donanmanın yola çıxması 6 aprel 15:20 radələrinə təsadüf edir. Donanmanın açıq dənizə çıxmasından spnra onun bütün addımları amerikan sualtı qayığı tərəfindən nəzarətdə saxlanılır. Donanmanın hər hərəkəti komandanlığa məruzə olunurdu. 7 aprel tarixində sualtı qayığın köməyinə hiqrotəyyarə "Mariner" göndərilir. Saat 12:32 amerikan aviadaşıyıcısından birinci zərbə anında 227 təyyarə, 12:45 ikinci zənbə zamanı 57 təyyarə və nəhayət 13:33 üçün zərbə zamanı 110 təyyarə hücuma keçir. Yamato bu zaman təxmini 20 torpedo zərbəsi alır. Bu zərbələrin nəticəsində gəmi 14:23 radələrində partlayır. Bu hadisə atom partlayışlarına qədər olan ən güçlü partlayışlardan biri olmuşdur. Partlayışın güçü 500 t trotil ekvalenti güçündə qiymətləndirilir. Partlayış zamanı 2 km məsafədə zərbə dalğası əmələ gəlmiş və tüstü 6 km hündürlüyə qalxmışdır.
"Yamato" gəmisində 3063 matros, həmcinin admiral İto və I ranq gəmi komandiri olan Kosaku Aqira həlak olur. "Yaxaqi" və esminsevlərdə isə yaponların itkisi 1187 nəfər təşkil edir.
Əməliyyat uğursuzluqla nəticələnir. Amerikan hücumları nəticəsində "Yamato", yüngül kreyser "Yaxaqi" və səkkiz esminsevdən 4 batırılır. Kamikadze hücumları isə bir nəticə vermir. Amerikan gəmilərindən isə yalnız bir necə köhnə aviadaşıyıcı, linkor və esminsev yükgülcə zədələnir.
Mənbə
- Order of Battle Final Sortie of the Imperial Japanese Navy (Operation TEN-GO) 7 April 1945
- Yamatonun məhvi 2016-03-04 at the Wayback Machine .
- Хара Т. Одиссея самурая. Гл. 5. Последний поход (Хара был командиром ЛКР "Яхаги").
İstinadlar
- Кофман В. Л. Японские линкоры Второй мировой войны. "Ямато" и "Мусаси". — М.: Коллекция, Яуза, ЭКСМО, 2006. С. 108–117.
- Minear, Requiem, xiii.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ten Qo emeliyyati 天號作戰 天号作戦 bezi menbelerde Yamatonun son yurusu kimi qeyd edilir 6 7 aprel 1945 il tarixinde Ikinci Dunya muharibesinin terkib hissesi olan deniz doyusu Ozunu mehv xususiyyeti dasiyan bu yurus dunyanin en boyuk linkor gemisi olan Yamatonun basciligi ile heyata kecirilmisdir Bu hucumun kicik donanma ile heyata kecirildiyinden ugursuzlugu evvelceden melum olmusdur Hedefleri ise Kamikadze hucumlari ile Okinavaya cixarilmis amerikanlarin oradan cixarilmadi olmusdur Amerikan aviasiyasi Yamato ile ugrasdigi donemde diger gemiler ve qayiqlar kamikadze hucumlari heuata kecirmeli idi Yamatonun batirilacagi yaponlara belli idi Yanacaq yalniz bir istiqamete uzmesine yeterdi Denizciler geminin batirilacagi teqdirde ondan uzen batareya kimi istifade ederek adaya cixmaqlarini dusunurduler Ten Qo emeliyyatiIkinci Dunya muharibesiTarix 6 7 aprel 1945Yeri Sakit okean Yaponiyanin Kyusu adasi yaxinligindaNeticesi ABS donanmasinin tam qalibiyyeti Yaponiyanin meglubiyyetiMunaqise terefleriYaponiya imperiyasi ABSKomandan lar Mark MisterTereflerin quvvesi1 linkor 1 yungul kreyser 8 esminsev 11 aviadasiyici 386 teyyareItkiler1 linkor 1 yungul kreyser 4 esminsev 4250 denizci 10 teyyare 12 pilot Vikianbarda elaqeli mediafayllar Ten qo emeliyyatinin reallasmasi Yamato gemisinin son yurus sxemi Yamato linkorunun parlayisi 3 aprel saat 9 18 radelerinde Kurede yerlesen 2 ci donanmaya Birlesmis donanmanin admirali terefinden Ten iti qo Sema 1 emeliyyatlna baslamagi emr edir 2 ci donanmasinin komandani sexsen basciliq edirdi Ancaq doyuse skeptik yanasir Sebeb ise havadan mudafienin teskil edilmemesi faktiki olume getdiyini anlayirdi Rehberlik donanmani nasaz gemilerle tehciz etmisdi Onlar yaxsi veziyyetde olan gemileri doyuse gondermek istemirdiler Yamato linkorunun mudafiesini teskil etmek meqsedi ile yungul kreyser ve 8 esminsev Asasimo Fuyusuki Sudzusuki Hamakadze Isokadze Yukikadze Kasumi Hatsusimo onu musayet edirdi Yaponlarin serencaminda diger gemiler olmasina baxmayaraq yanacaq catismamazligi sebebimden yola cixarilmamisdir Donanmanin yola cixmasi 6 aprel 15 20 radelerine tesaduf edir Donanmanin aciq denize cixmasindan spnra onun butun addimlari amerikan sualti qayigi terefinden nezaretde saxlanilir Donanmanin her hereketi komandanliga meruze olunurdu 7 aprel tarixinde sualti qayigin komeyine hiqroteyyare Mariner gonderilir Saat 12 32 amerikan aviadasiyicisindan birinci zerbe aninda 227 teyyare 12 45 ikinci zenbe zamani 57 teyyare ve nehayet 13 33 ucun zerbe zamani 110 teyyare hucuma kecir Yamato bu zaman texmini 20 torpedo zerbesi alir Bu zerbelerin neticesinde gemi 14 23 radelerinde partlayir Bu hadise atom partlayislarina qeder olan en guclu partlayislardan biri olmusdur Partlayisin gucu 500 t trotil ekvalenti gucunde qiymetlendirilir Partlayis zamani 2 km mesafede zerbe dalgasi emele gelmis ve tustu 6 km hundurluye qalxmisdir Yamato gemisinde 3063 matros hemcinin admiral Ito ve I ranq gemi komandiri olan Kosaku Aqira helak olur Yaxaqi ve esminsevlerde ise yaponlarin itkisi 1187 nefer teskil edir Emeliyyat ugursuzluqla neticelenir Amerikan hucumlari neticesinde Yamato yungul kreyser Yaxaqi ve sekkiz esminsevden 4 batirilir Kamikadze hucumlari ise bir netice vermir Amerikan gemilerinden ise yalniz bir nece kohne aviadasiyici linkor ve esminsev yukgulce zedelenir MenbeOrder of Battle Final Sortie of the Imperial Japanese Navy Operation TEN GO 7 April 1945 Yamatonun mehvi 2016 03 04 at the Wayback Machine Hara T Odisseya samuraya Gl 5 Poslednij pohod Hara byl komandirom LKR Yahagi IstinadlarKofman V L Yaponskie linkory Vtoroj mirovoj vojny Yamato i Musasi M Kollekciya Yauza EKSMO 2006 S 108 117 Minear Requiem xiii