Telepatiya (q.yun. τῆλε — «uzaq, uzaqda» и πάθος — «hiss») — beynin heç bir məlum ünsiyyət və ya manipulyasiya vasitələrindən istifadə etmədən düşüncələri, təsvirləri, hissləri və şüursuz vəziyyəti uzaqdan başqa beyinə və ya orqanizmə ötürmək və ya ondan qəbul etmək üçün etibarlı eksperimental sübuta malik olmayan hipotetik qabiliyyətidir.
"Telepatiya" termini ilk dəfə 1882-ci ildə Britaniya Psixi Tədqiqatlar Cəmiyyətinin yaradıcılarından biri olan (ing. Frederic William Henry Myers) tərəfindən başqa üç tədqiqatçı - Görni, Sidcik və Barrett ilə birlikdə uzaqdan düşüncənin ötürülməsi cəhdi ilə bağlı təcrübələrdən sonra istifadə edilmişdir. Telepatiyanın mövcudluğunu sübut etmək cəhdləri ilə bağlı təcrübələr Avropada, ABŞ-də və Sovet İttifaqında aparılmışdır. Bir sıra ilkin müsbət nəticələr haqqında məlumatlara baxmayaraq, onları təkrarlamaq cəhdləri adətən mənfi nəticələrə gətirib çıxarır, buna görə də fenomenin reallığı hələ də sübut olunmamış qalır. Telepatiya üçün bioloji ilkin şərtlərin olmadığını və onun mövcudluğunun əsas elmi prinsiplərlə ziddiyyətini nəzərə alaraq, elm adamları tez-tez telepatiyanın mövcudluğu ideyasını psevdo-elmi hesab edirlər.
Bir çox paranormal tədqiqatçı telepatiya və hipnozu (lat. suggestio) əlaqəli hadisələr hesab edir, xüsusən də hipnozun uzaqdan həyata keçirildiyi halda. Mayers bu fenomeni "telepatik hipnoz" (ing. telepathic hypnotism) adlandırdı. Telepatiyanın intuisiyanın əsası olması fikirləri irəli sürülüb. Baxışı və ya birinin yaxınlaşmasını hiss etmək də beyinin telepatik siqnalları qəbulu etməsi və emal etməsinin nəticəsidir.
Növləri
Parapsixologiyada ("məsafədən düşüncə ötürülməsi" adlandırılan) şüurlu telepatiyanı şüursuzdan (əsil telepatiyadan) ayırırlar. "Okkultizm və Parapsixologiya Ensiklopediyası"na görə, əvvəlcə termin "özlüyündə fenomenin mahiyyətini izah edən hesab edilmirdi, lakin çox keçmədən məhz bu funksiya ona aid edilməyə başlandı." Beləliklə, (N.Fodora görə) təfəkkürün uzaqdan ötürülməsinin mümkünlüyünü eksperimental şəkildə nümayiş etdirməli olan faktlar əsasında onun (telepatiyanın) hətta şüurlu şəkildə bu cür cəhdlər edilmədikdə belə, ünsiyyət vasitəsi kimi çıxış edə biləcəyi ifadəsinə “nəhəng məntiqi sıçrayış” edilib. Məhz bu "sıçrayış" sonradan spiritualistlər ilə, "başqa dünya" qüvvələrinə aid edilən hər şeyi telepatik ünsiyyətin nəticəsi kimi təsnif etməyə çalışan paranormal hadisələrin tədqiqatçıları arasında mübahisələrdə maneə oldu.
"Okultizm və Parapsixologiya Ensiklopediyası" telepatiya ilə düşüncənin uzaqdan ötürülməsi arasındakı əsas fərqi belə ifadə edir:
Telepatik “ünsiyyət”də ötürən tərəf agent kimi fəaliyyət göstərdiyinin fərqində olmaya bilər və qəbul edən tərəf şüurlu şəkildə düşüncəni qəbul etməyə hazırlaşmır. Telepatiya eksperimentin obyekti ola bilməz, uzaqdan düşüncə ötürülməsi isə ola bilər. Düşüncə ötürülməsi ibtidai xüsusiyyətdir. Telepatiya paranormal qavrayışın yüksək inkişaf etmiş bir üsuludur və adətən “onun mexanizmi” güclü hisslərlə işə düşür.
Orijinal mətn (ing.)In telepathy the transmitter is often unaware that he acts as an agent and the receiver does not consciously prepare himself for the reception. Telepathy cannot be made a subject of experiments while thought transference can. Thought-transference is a rudimentary faculty. Telepathy is a well-developed mode of supernormal perception and is usually brought into play by the influence of very strong emotions.
Belə bölgüyə ehtiyac olduğunu “köhnə məktəb” tədqiqatçıları da etiraf etmişlər. Skeptik Frank Podmor, deyirdi: "İki növ fenomeni əlaqələndirməyə çalışmaq qanuni olsa da, bu cür kortəbii hadisəni telepatiya nəzəriyyəsinin əsasına çevirməyə cəhd etməyə dəyməz". Podomora qarşı çıxan Myers hesab edirdi ki, “...kainatda cisimsiz şüur ümumiyyətlə varsa, şüurun bir xüsusiyyəti kimi telepatiya, şübhəsiz ki, Kainatda mövcud olmalıdır”.
Parapsixologiyada telepatiyanın bir neçə növü, xüsusən də latent (“gecikmiş”) və emotiv (ing. emotive telepathy), həmçinin retrokoqnitiv, prekoqnitiv və intuitiv telepatiya (ötürülmüş məlumatın keçmişə, gələcəyə və ya indiyə aid olub-olmamasından asılı olaraq) nəzərdən keçirilir.
Telepatiyanın fiziki, sensor və zehni formalarına da bölünmə var.
İstinadlar
- Occultism & Parapsychology Encyclopedia. "Telepathy". www.answers.com. 2012-06-02 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-01-06.
- The Newer Spiritualism, p. 26.
- Rennie, John (1845), «Test for Telepathy», Scientific American, V3#1 (1847-09-25)
- Glossary of Parapsychological terms — Telepathy 2006-09-27 at the Wayback Machine — Parapsychological Association, Retrieved December 19, 2006
- Plazo, Dr. Joseph R., (2002) «Psychic Seduction.» pp.112-114
- "Learn telepathy". www.extrasensory-perceptions-guide.com. 2009-12-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-01-06.
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Telepatiya q yun tῆle uzaq uzaqda i pa8os hiss beynin hec bir melum unsiyyet ve ya manipulyasiya vasitelerinden istifade etmeden dusunceleri tesvirleri hissleri ve suursuz veziyyeti uzaqdan basqa beyine ve ya orqanizme oturmek ve ya ondan qebul etmek ucun etibarli eksperimental subuta malik olmayan hipotetik qabiliyyetidir Telepatiya termini ilk defe 1882 ci ilde Britaniya Psixi Tedqiqatlar Cemiyyetinin yaradicilarindan biri olan ing Frederic William Henry Myers terefinden basqa uc tedqiqatci Gorni Sidcik ve Barrett ile birlikde uzaqdan dusuncenin oturulmesi cehdi ile bagli tecrubelerden sonra istifade edilmisdir Telepatiyanin movcudlugunu subut etmek cehdleri ile bagli tecrubeler Avropada ABS de ve Sovet Ittifaqinda aparilmisdir Bir sira ilkin musbet neticeler haqqinda melumatlara baxmayaraq onlari tekrarlamaq cehdleri adeten menfi neticelere getirib cixarir buna gore de fenomenin realligi hele de subut olunmamis qalir Telepatiya ucun bioloji ilkin sertlerin olmadigini ve onun movcudlugunun esas elmi prinsiplerle ziddiyyetini nezere alaraq elm adamlari tez tez telepatiyanin movcudlugu ideyasini psevdo elmi hesab edirler Bir cox paranormal tedqiqatci telepatiya ve hipnozu lat suggestio elaqeli hadiseler hesab edir xususen de hipnozun uzaqdan heyata kecirildiyi halda Mayers bu fenomeni telepatik hipnoz ing telepathic hypnotism adlandirdi Telepatiyanin intuisiyanin esasi olmasi fikirleri ireli surulub Baxisi ve ya birinin yaxinlasmasini hiss etmek de beyinin telepatik siqnallari qebulu etmesi ve emal etmesinin neticesidir NovleriParapsixologiyada mesafeden dusunce oturulmesi adlandirilan suurlu telepatiyani suursuzdan esil telepatiyadan ayirirlar Okkultizm ve Parapsixologiya Ensiklopediyasi na gore evvelce termin ozluyunde fenomenin mahiyyetini izah eden hesab edilmirdi lakin cox kecmeden mehz bu funksiya ona aid edilmeye baslandi Belelikle N Fodora gore tefekkurun uzaqdan oturulmesinin mumkunluyunu eksperimental sekilde numayis etdirmeli olan faktlar esasinda onun telepatiyanin hetta suurlu sekilde bu cur cehdler edilmedikde bele unsiyyet vasitesi kimi cixis ede bileceyi ifadesine neheng mentiqi sicrayis edilib Mehz bu sicrayis sonradan spiritualistler ile basqa dunya quvvelerine aid edilen her seyi telepatik unsiyyetin neticesi kimi tesnif etmeye calisan paranormal hadiselerin tedqiqatcilari arasinda mubahiselerde manee oldu Okultizm ve Parapsixologiya Ensiklopediyasi telepatiya ile dusuncenin uzaqdan oturulmesi arasindaki esas ferqi bele ifade edir Telepatik unsiyyet de oturen teref agent kimi fealiyyet gosterdiyinin ferqinde olmaya biler ve qebul eden teref suurlu sekilde dusunceni qebul etmeye hazirlasmir Telepatiya eksperimentin obyekti ola bilmez uzaqdan dusunce oturulmesi ise ola biler Dusunce oturulmesi ibtidai xususiyyetdir Telepatiya paranormal qavrayisin yuksek inkisaf etmis bir usuludur ve adeten onun mexanizmi guclu hisslerle ise dusur Orijinal metn ing In telepathy the transmitter is often unaware that he acts as an agent and the receiver does not consciously prepare himself for the reception Telepathy cannot be made a subject of experiments while thought transference can Thought transference is a rudimentary faculty Telepathy is a well developed mode of supernormal perception and is usually brought into play by the influence of very strong emotions Bele bolguye ehtiyac oldugunu kohne mekteb tedqiqatcilari da etiraf etmisler Skeptik Frank Podmor deyirdi Iki nov fenomeni elaqelendirmeye calismaq qanuni olsa da bu cur kortebii hadiseni telepatiya nezeriyyesinin esasina cevirmeye cehd etmeye deymez Podomora qarsi cixan Myers hesab edirdi ki kainatda cisimsiz suur umumiyyetle varsa suurun bir xususiyyeti kimi telepatiya subhesiz ki Kainatda movcud olmalidir Parapsixologiyada telepatiyanin bir nece novu xususen de latent gecikmis ve emotiv ing emotive telepathy hemcinin retrokoqnitiv prekoqnitiv ve intuitiv telepatiya oturulmus melumatin kecmise geleceye ve ya indiye aid olub olmamasindan asili olaraq nezerden kecirilir Telepatiyanin fiziki sensor ve zehni formalarina da bolunme var IstinadlarOccultism amp Parapsychology Encyclopedia Telepathy www answers com 2012 06 02 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 01 06 The Newer Spiritualism p 26 Rennie John 1845 Test for Telepathy Scientific American V3 1 1847 09 25 Glossary of Parapsychological terms Telepathy 2006 09 27 at the Wayback Machine Parapsychological Association Retrieved December 19 2006 Plazo Dr Joseph R 2002 Psychic Seduction pp 112 114 ISBN 0 9785922 3 9 Learn telepathy www extrasensory perceptions guide com 2009 12 27 tarixinde Istifade tarixi 2010 01 06 Hemcinin baxEmpatiya Hipnoz Yuxu Fovqeltebii