Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Hipnoz — psixologiya elminə görə, təlqinə uyğunluğu olan süni yuxu və ya yuxu-oyanıqlıq arası bir haldır. Hipnoz sözü yunan tanrısı Hipnosun adından götürülüb.Hipnozçunun sözlə təlqini nəticəsində insanlarda yuxuyabənzər vəziyyətin xüsusi növüdür.
Termini ilk dəfə istifadə edən, Yunan mifologiyasındakı yuxu ilahəsinin adından (Χυπνος) ilhamlanan həkim S. James Braiddir(1795–1860).
Çox qədimdən gizli elm kimi istifadə olunurdu. Hipnoz tormozlanması fizioloji yuxu tormozlanmasının eynisidir.
Hipnoz, ruh və bədən əlaqəsinin (nəticədə perispri və bədən əlaqəsinin) rahatlaması nəticəsində yaranan bir .
Metapsişikdəki Hipnoz Üsulları
Hipnoz halı iki yolla təmin edilir: Maqnetizma yoluyla (maqnetik yuxu) və hipnoz texnikalarıyla (hipnotik yuxu). Maqnetizma üsullarını süjelər üzərində bilinən mənada ilk tətbiq edən və bu təsirə "heyvani maqnetizma" adını verən adam, canlılar üzərindəki maqnetizmanın kaşifi sayılan, Franz Anton Mesmerdir (1734–1815). Maqnetik hipnoz, hipnotik hipnoza müqayisədə həm daha dərin və təbii bir degajman halıdır, həm də ruhi araşdırmalar üçün, daha faydalı və bol imkanlar təqdim edir. Maqnetik hipnozda ayrıca hipnotik hipnozda görülən zərər və təhlükə ehtimalları çox azdır. Maqnetik hipnoz halı təlqinlə meydana gəlməz və təlqinlə ortadan qalxmaz. Hipnoz altındakı adam yalan söyləyə bilməz. Hipnoz altındakı adama vicdanına ya da vicdanı iradəsinə uyğun hərəkətlər etdirməz. Metapsişikçilər kifayət qədər məlumat, baxış və təcrübəyə sahib olunmadan hipnoz təcrübələrinə cəhd edilməməsini, əks halda təhlükəli və zərərli nəticələrlə qarşılaşmanın çox olabiləcək olduğunu ifadə etməkdədirlər.
Hipnozun üç təməl halı
Hipnozun dərinlik dərəcələrinə və xüsusiyyətlərinə görə fərqli növləri vardır. Başlıca üç hipnoz halı vardır:
- Halsızlıq (şarm, təlqin, inanclılıq halı): Neo-spiritüalizm, hipnozun bu mərhələsini "özbaşına imajinasiya" mərhələsi olaraq görür. Hipnozun bu halının ən diqqətə çarpan xüsusiyyəti süjenin təlqinə şüursuzca uyğunluq xüsusiyyətidir. Bu haldakı süjedə təlqin yoluyla, beş duyğunu maraqlandıran hipnotik halüsinasyalar yaradıla bilər
- Katalepsi (donma halı): Süjenin gözləri açıq olmaqla birlikdə, əzələləri donma deyilən dərəcədə uzun müddət sabit qalır. Orqanlarını buraxıldığı mövqedə saxlayır. Ətrafdakı səs-küyləri eşitməməklə birlikdə, musiqidən təsirləndiyi müəyyən olunmuşdur. Təlqin götürmə qabiliyyəti azaldığından, əmrlər cavabsız qalır. Hipnozda təhlükəli bir mərhələdir. Xəstənin oyandırıla bilinməməsi ola bilər. Hipnoz edən, hipnozun bu mərhələyə keçməsinə icazə verməz.
- Somnambülizm (yuxudagəzmə halı): Süje özü üzərindəki idarə qabiliyyətlərini bir az daha şüurlu və əhatəli olaraq təkrar istifadə etməyə başlayır. Təlqin birbaşa mümkün deyil, ancaq razısalma yoluyla mümkündür. Süjedə adi halda görülməyən bir zəka və mühakimə qabiliyyəti meydana çıxır. Bu şüur halı 'superconscience' olaraq adlandırılmışdır. Somnambülizm halı da əlamətlərinə və dərinlik dərəcələrinə görə öz içində siniflərə ayrılır. Hipnozdaki bu süni somnambülizm (somnambulisme provoqué) halı "təbii yuxudagəzən" deyilən insanlarda özbaşına meydana gəlməkdədir ki, təbii yuxudagəzənlər bu haldaykən, zəka tələb edən qarışıq fəaliyyətlərdə ola bilərlər, lakin oyandıqdan sonra, etmiş olduqları bu fəaliyyətlərin heç birini xatırlamırlar.
Hipnozun İstifadə Sahələri
İndiki vaxtda spiritüalizmdə və parapsixologiyada istifadə edilməsinin yanında, psikoterapiyada, kriminologiyada və sancısız doğum, sancısız diş çəkmə (ABŞ-dakı stomatoloqların təxminən dörddə birinin tətbiq etdiyi təyin olunmuşdur), xarici dili tez öyrənmə kimi müxtəlif məqsədlərlə bir çox sahədə istifadə edilən bir üsuldur. Bununla yanaşı beynəlxalq kəşfiyyatda da istifadə edildiyi bilinir. Maqnetik hipnozla edilən müalicə sisteminə və ekspertlik sahəsinə kimi ölkələrdə biyoterapiya adı verilməkdədir. Bir başqa yuxu növünə dərmanla (enjeksiyayla) yuxu deyilməkdədir, lakin bu yuxu üsulu metapsişikçilərin fikrincə, bilinən hipnoz üsulları daxilində ələ alınmadığı kimi, bu yuxu halı da hipnoz olaraq ələ alınmır.
Hipnozun xüsusiyyətləri
Hipnoz psixologiya elminə görə təlqinə əsaslanan bir növ süni yuxu və ya yuxu-oyanıqlıq arası prosesdir. Termini ilk dəfə istifadə edən, Yunan mifologiyasındakı yuxu ilahəsinin adından ilhamlanan həkim S. James Braiddir.(1795–1860) Hipnoz vəziyyəti iki yolla tətbiq edilə bilər:
1. Maqnetizm yolu ilə (maqnetik yuxu) 2. hipnoz texnikaları ilə (hipnotik yuxu) Maqnetizm üsullarını kəşf edən ilk tətbiq edən və bu təsirə "heyvani maqnetizm" adını verən, canlılar üzərindəki maqnetizmin yaradıcısı sayılan Franz Anton Mesmerdir. Maqnetik hipnoz, hipnotik hipnozla müqayisədə həm daha dərin yuxu yaradır, həm də psixiki və ruhi araşdırmalar üçün daha faydalı, bol və məhsuldar imkanlara malikdir. Maqnetik hipnozda həm də hipnotik hipnozda olan təhlükə ehtimalları çox aşağı olur. Maqnetik hipnoz halı təlqinlə meydana gətirilmir və hipnozdan oyatma prosesi də təlqinlə aparılmır. Hipnoz altındakı adam yalan söyləməyi bacarmır. Ümumiyyətlə kifayət qədər məlumata, ədəb və təcrübəyə malik olmadan hipnoz təcrübələrinə cəhd edilməsi təhlükəli və zərərli nəticələrlə gətirib çıxara bilər. Hipnozda üç cür yuxu vəziyyəti olur. Hipnozun dərinlik dərəcələrinə və xüsusiyyətlərinə görə fərqli növləri vardır. Başlıca üç hipnoz halı vardır. 1. Halsızlıq 2. Katalepsi 3. Somnambulizm Halsızlığın xüsusiyyəti: (şarm təlqin halı) Hipnozun bu halının ən diqqətə çarpan xüsusiyyəti hipnoz olunan şəxsin təlqinə şüursuzcasına tabe olma xüsusiyyətidir. Bu haldakı şəxsə təlqin yolu ilə duyğuları maraqlandıran hipnotik halüsinasiyalar yaradıla bilər. Katalepsinin xüsusiyyətləri. (donma halı) Şəxsin gözləri açıq olmaqla bərabər, əzələləri donma deyilən səviyyədə uzun müddət sabit qalır. Bu vəziyyətdə olan şəxslərlə aparılan təcrübədə müşahidə olunmuşdur ki, ətrafdakı səs-küyləri eşitməməklə yanaşı, musiqidən təsirləndiyi müəyyən olunmuşdur. Təlqin götürmə qabiliyyəti azalanda, əmrlər nəticəsiz qalır. Hipnoz vəziyyətində olmaq təhlükəli bir vəziyyətdir. Çünki hipnoz yuxusundan oyatma prosesi çətin bir mərhələdir, oyatma prosesinin düzgün aparılmaması, isə hipnoz yuxusunda olan şəxsdə müəyyən fəsadlar yarada bilər. Ancaq təbii ki, hipnoz edən şəxs peşəkar həkim, psixoloq, psixiatrdırsa bu heç də qorxulu proses deyil. Somnambulizm (uyurgəzərlik halı) Hipnoz olunan şəxs, özü üzərindəki idarə qabiliyyətlərini bir az daha şüurlu və əhatəli olaraq təkrar istifadə etməyə başlayır. Təlqin birbaşa mümkün deyil, ancaq razısalma yolu ilə mümkündür. Yəni təlqin əmr formasında deyil, məsləhət formasında verilir. Hipnoz olunan şəxsdə adi halda görünməyən bir zəka və mühakimə qabiliyyəti meydana çıxa bilər. Müasir dövrdə spiritualizmdə və parapsixologiyada istifadə edilməsi ilə yanaşı, psixoterapiyada, kriminologiyada müxtəlif məqsədlərlə bir çox sahədə istifadə edilə bilər. Hipnoterapi, ruhi, və orqanizm xəstəliyi və pozğunluqlarının müalicəsində tamamlayıcı bir müalicə üsulu olaraq tətbiq edilə bilər. Ümumiyyətlə hipnozdan spirt, siqaret, və maddə asılılığı, fobilər, şəxsiyyət pozuntuları, psixoloji ağrı pozuntuları, cinsi funksiya pozuntuları, yuxu pozuntuları və s. kimi xəstəliklərin müalicəsində istifadə olunur. Hipnozu reallaşdırmaq üçün bir çox fərqli üsuldan istifadə edilə bilər. Ən çox istifadə edilən üsul, xəstənin yüngül yellənən bir obyektə baxması və bütün diqqətini o obyektdə cəmləşdirilməsi nəticəsində trans halına keçməsidir. Bu müddətdə hipnoterapist sakit və təsiredici bir səslə danışaraq hipnozun reallaşmasını asanlaşdırır. Hipnoterapist hipnoz olunana sakit və təsir edici bir səslə göz qapaqlarının ağırlaşdığını, üzərinə ağır bir yorğunluq çökdüyünü və bir azdan gözlərinin bağlanacağını söyləyərək hipnotik yuxuya keçməsini təmin edir. Əgər 1–2 dəqiqə içində xəstənin gözləri bağlanmasa terapist əlləri ilə müdaxilə edərək xəstənin gözlərini bağlayır və danışmasını davam etdirir. Bəzi xəstələr dərin bir hipnotik yuxuya keçdikləri halda, bəziləri də yüngül bir yuxuya keçir, çünki hipnoz əsnasında yaranan yuxunun dərinliyi adamdan adama fərqlilik göstərir. Hipnotik yuxunun ən yüngül halında adamın şüuru yerində olur və adamda bir boşalma vəziyyəti meydana gəlir. Adam özünə deyilən təlqinlərin hamısını bu yüngül səviyyədəki hipnozdan sonra xatırlaya bilir. Dərin hipnozda olanlar isə hipnoz əsnasında yaşanan hadisələri və danışmaları xatırlaya bilmirlər. Ən yüngül hipnoz vəziyyətində belə adam terapistin təlqinləri istiqamətində hərəkət edir və bir çox narahatlığından xilas ola bilir.
Mənbə
- . 2009-12-03 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-10-01.
- Hipnoz və onun xüsusiyyətləri [ölü keçid]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun meqalenin muzakire sehifesine diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Hipnoz psixologiya elmine gore telqine uygunlugu olan suni yuxu ve ya yuxu oyaniqliq arasi bir haldir Hipnoz sozu yunan tanrisi Hipnosun adindan goturulub Hipnozcunun sozle telqini neticesinde insanlarda yuxuyabenzer veziyyetin xususi novudur Hipnoz seansi Ricard Berqin cekdiyi resm eseri source source source source Photographic Studies in Hypnosis Abnormal Psychology 1938 Termini ilk defe istifade eden Yunan mifologiyasindaki yuxu ilahesinin adindan Xypnos ilhamlanan hekim S James Braiddir 1795 1860 Cox qedimden gizli elm kimi istifade olunurdu Hipnoz tormozlanmasi fizioloji yuxu tormozlanmasinin eynisidir Hipnoz ruh ve beden elaqesinin neticede perispri ve beden elaqesinin rahatlamasi neticesinde yaranan bir Metapsisikdeki Hipnoz UsullariHipnoz hali iki yolla temin edilir Maqnetizma yoluyla maqnetik yuxu ve hipnoz texnikalariyla hipnotik yuxu Maqnetizma usullarini sujeler uzerinde bilinen menada ilk tetbiq eden ve bu tesire heyvani maqnetizma adini veren adam canlilar uzerindeki maqnetizmanin kasifi sayilan Franz Anton Mesmerdir 1734 1815 Maqnetik hipnoz hipnotik hipnoza muqayisede hem daha derin ve tebii bir degajman halidir hem de ruhi arasdirmalar ucun daha faydali ve bol imkanlar teqdim edir Maqnetik hipnozda ayrica hipnotik hipnozda gorulen zerer ve tehluke ehtimallari cox azdir Maqnetik hipnoz hali telqinle meydana gelmez ve telqinle ortadan qalxmaz Hipnoz altindaki adam yalan soyleye bilmez Hipnoz altindaki adama vicdanina ya da vicdani iradesine uygun hereketler etdirmez Metapsisikciler kifayet qeder melumat baxis ve tecrubeye sahib olunmadan hipnoz tecrubelerine cehd edilmemesini eks halda tehlukeli ve zererli neticelerle qarsilasmanin cox olabilecek oldugunu ifade etmekdedirler Hipnozun uc temel haliHipnozun derinlik derecelerine ve xususiyyetlerine gore ferqli novleri vardir Baslica uc hipnoz hali vardir Halsizliq sarm telqin inancliliq hali Neo spiritualizm hipnozun bu merhelesini ozbasina imajinasiya merhelesi olaraq gorur Hipnozun bu halinin en diqqete carpan xususiyyeti sujenin telqine suursuzca uygunluq xususiyyetidir Bu haldaki sujede telqin yoluyla bes duygunu maraqlandiran hipnotik halusinasyalar yaradila biler Katalepsi donma hali Sujenin gozleri aciq olmaqla birlikde ezeleleri donma deyilen derecede uzun muddet sabit qalir Orqanlarini buraxildigi movqede saxlayir Etrafdaki ses kuyleri esitmemekle birlikde musiqiden tesirlendiyi mueyyen olunmusdur Telqin goturme qabiliyyeti azaldigindan emrler cavabsiz qalir Hipnozda tehlukeli bir merheledir Xestenin oyandirila bilinmemesi ola biler Hipnoz eden hipnozun bu merheleye kecmesine icaze vermez Somnambulizm yuxudagezme hali Suje ozu uzerindeki idare qabiliyyetlerini bir az daha suurlu ve ehateli olaraq tekrar istifade etmeye baslayir Telqin birbasa mumkun deyil ancaq razisalma yoluyla mumkundur Sujede adi halda gorulmeyen bir zeka ve muhakime qabiliyyeti meydana cixir Bu suur hali superconscience olaraq adlandirilmisdir Somnambulizm hali da elametlerine ve derinlik derecelerine gore oz icinde siniflere ayrilir Hipnozdaki bu suni somnambulizm somnambulisme provoque hali tebii yuxudagezen deyilen insanlarda ozbasina meydana gelmekdedir ki tebii yuxudagezenler bu haldayken zeka teleb eden qarisiq fealiyyetlerde ola bilerler lakin oyandiqdan sonra etmis olduqlari bu fealiyyetlerin hec birini xatirlamirlar Hipnozun Istifade SaheleriIndiki vaxtda spiritualizmde ve parapsixologiyada istifade edilmesinin yaninda psikoterapiyada kriminologiyada ve sancisiz dogum sancisiz dis cekme ABS daki stomatoloqlarin texminen dordde birinin tetbiq etdiyi teyin olunmusdur xarici dili tez oyrenme kimi muxtelif meqsedlerle bir cox sahede istifade edilen bir usuldur Bununla yanasi beynelxalq kesfiyyatda da istifade edildiyi bilinir Maqnetik hipnozla edilen mualice sistemine ve ekspertlik sahesine kimi olkelerde biyoterapiya adi verilmekdedir Bir basqa yuxu novune dermanla enjeksiyayla yuxu deyilmekdedir lakin bu yuxu usulu metapsisikcilerin fikrince bilinen hipnoz usullari daxilinde ele alinmadigi kimi bu yuxu hali da hipnoz olaraq ele alinmir Hipnozun xususiyyetleriHipnoz psixologiya elmine gore telqine esaslanan bir nov suni yuxu ve ya yuxu oyaniqliq arasi prosesdir Termini ilk defe istifade eden Yunan mifologiyasindaki yuxu ilahesinin adindan ilhamlanan hekim S James Braiddir 1795 1860 Hipnoz veziyyeti iki yolla tetbiq edile biler 1 Maqnetizm yolu ile maqnetik yuxu 2 hipnoz texnikalari ile hipnotik yuxu Maqnetizm usullarini kesf eden ilk tetbiq eden ve bu tesire heyvani maqnetizm adini veren canlilar uzerindeki maqnetizmin yaradicisi sayilan Franz Anton Mesmerdir Maqnetik hipnoz hipnotik hipnozla muqayisede hem daha derin yuxu yaradir hem de psixiki ve ruhi arasdirmalar ucun daha faydali bol ve mehsuldar imkanlara malikdir Maqnetik hipnozda hem de hipnotik hipnozda olan tehluke ehtimallari cox asagi olur Maqnetik hipnoz hali telqinle meydana getirilmir ve hipnozdan oyatma prosesi de telqinle aparilmir Hipnoz altindaki adam yalan soylemeyi bacarmir Umumiyyetle kifayet qeder melumata edeb ve tecrubeye malik olmadan hipnoz tecrubelerine cehd edilmesi tehlukeli ve zererli neticelerle getirib cixara biler Hipnozda uc cur yuxu veziyyeti olur Hipnozun derinlik derecelerine ve xususiyyetlerine gore ferqli novleri vardir Baslica uc hipnoz hali vardir 1 Halsizliq 2 Katalepsi 3 Somnambulizm Halsizligin xususiyyeti sarm telqin hali Hipnozun bu halinin en diqqete carpan xususiyyeti hipnoz olunan sexsin telqine suursuzcasina tabe olma xususiyyetidir Bu haldaki sexse telqin yolu ile duygulari maraqlandiran hipnotik halusinasiyalar yaradila biler Katalepsinin xususiyyetleri donma hali Sexsin gozleri aciq olmaqla beraber ezeleleri donma deyilen seviyyede uzun muddet sabit qalir Bu veziyyetde olan sexslerle aparilan tecrubede musahide olunmusdur ki etrafdaki ses kuyleri esitmemekle yanasi musiqiden tesirlendiyi mueyyen olunmusdur Telqin goturme qabiliyyeti azalanda emrler neticesiz qalir Hipnoz veziyyetinde olmaq tehlukeli bir veziyyetdir Cunki hipnoz yuxusundan oyatma prosesi cetin bir merheledir oyatma prosesinin duzgun aparilmamasi ise hipnoz yuxusunda olan sexsde mueyyen fesadlar yarada biler Ancaq tebii ki hipnoz eden sexs pesekar hekim psixoloq psixiatrdirsa bu hec de qorxulu proses deyil Somnambulizm uyurgezerlik hali Hipnoz olunan sexs ozu uzerindeki idare qabiliyyetlerini bir az daha suurlu ve ehateli olaraq tekrar istifade etmeye baslayir Telqin birbasa mumkun deyil ancaq razisalma yolu ile mumkundur Yeni telqin emr formasinda deyil meslehet formasinda verilir Hipnoz olunan sexsde adi halda gorunmeyen bir zeka ve muhakime qabiliyyeti meydana cixa biler Muasir dovrde spiritualizmde ve parapsixologiyada istifade edilmesi ile yanasi psixoterapiyada kriminologiyada muxtelif meqsedlerle bir cox sahede istifade edile biler Hipnoterapi ruhi ve orqanizm xesteliyi ve pozgunluqlarinin mualicesinde tamamlayici bir mualice usulu olaraq tetbiq edile biler Umumiyyetle hipnozdan spirt siqaret ve madde asililigi fobiler sexsiyyet pozuntulari psixoloji agri pozuntulari cinsi funksiya pozuntulari yuxu pozuntulari ve s kimi xesteliklerin mualicesinde istifade olunur Hipnozu reallasdirmaq ucun bir cox ferqli usuldan istifade edile biler En cox istifade edilen usul xestenin yungul yellenen bir obyekte baxmasi ve butun diqqetini o obyektde cemlesdirilmesi neticesinde trans halina kecmesidir Bu muddetde hipnoterapist sakit ve tesiredici bir sesle danisaraq hipnozun reallasmasini asanlasdirir Hipnoterapist hipnoz olunana sakit ve tesir edici bir sesle goz qapaqlarinin agirlasdigini uzerine agir bir yorgunluq cokduyunu ve bir azdan gozlerinin baglanacagini soyleyerek hipnotik yuxuya kecmesini temin edir Eger 1 2 deqiqe icinde xestenin gozleri baglanmasa terapist elleri ile mudaxile ederek xestenin gozlerini baglayir ve danismasini davam etdirir Bezi xesteler derin bir hipnotik yuxuya kecdikleri halda bezileri de yungul bir yuxuya kecir cunki hipnoz esnasinda yaranan yuxunun derinliyi adamdan adama ferqlilik gosterir Hipnotik yuxunun en yungul halinda adamin suuru yerinde olur ve adamda bir bosalma veziyyeti meydana gelir Adam ozune deyilen telqinlerin hamisini bu yungul seviyyedeki hipnozdan sonra xatirlaya bilir Derin hipnozda olanlar ise hipnoz esnasinda yasanan hadiseleri ve danismalari xatirlaya bilmirler En yungul hipnoz veziyyetinde bele adam terapistin telqinleri istiqametinde hereket edir ve bir cox narahatligindan xilas ola bilir Menbe 2009 12 03 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 10 01 Hipnoz ve onun xususiyyetleri olu kecid