Tağı Şahbazi Simurq (1892, Bakı – 2 yanvar 1938, Bakı) — Bakı Dövlət Universitetinin ilk azərbaycanlı rektoru (sayca dördüncü) (1926–1929-cu illər), yazıçı, publisist, pedaqoq.
Tağı Şahbazi Simurğ | |
---|---|
Şahbazov Tağı Abbas oğlu | |
Azərbaycan SSR xalq səhiyyə komissarının müavini | |
1930 – 11 iyul 1937 | |
ADU-nun rektoru | |
1926 – iyun 1929 | |
Sonrakı | Müseyib Şahbazov |
Azərbaycan MİK katibi, | |
1923 – 1926 | |
1923 – ? | |
Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarının müavini | |
1922 – 1923 | |
Əvvəlki | Nurməmməd bəy Şahsuvarov |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 1892 |
Doğum yeri | |
Vəfat tarixi | 2 yanvar 1938 |
Vəfat yeri | |
Partiya |
|
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Tağı Şahbazi Simurq 1892-ci ildə Bakının Fatmayı kəndində anadan olmuşdur. İbtidai təhsilini mollaxanada almışdır. 1902–1905-ci illərdə İçəri şəhərdə 9 saylı məktəbdə, sonra Həbib bəy Mahmudbəyovun müdir olduğu birinci rus-tatar məktəbində təhsilini davam etdirmişdir. Məktəbi bitirdikdən bir il sonra, 1913-cü ildə Bakıda Üçüncü Gimnaziyada latın dilindən imtahan verib şəhadətnamə almış, onun əsasında həmin il Xarkov Darülfünunun Fizika və Riyaziyyat fakültəsinin Təbiyyat şöbəsinə daxil olmuşdur. Tələbəlik həyatı inqilabi hadisələr mühitində keçmişdir. 1914-cü ildə Darülfünunu Tibb şöbəsinə keçməsi onu inqilabçı tələbələrə daha da yaxınlaşdırmışdır. 1915-ci ildə "Sosial-Demokrat Bolşevik Firqəsi"nin tələbə fraksiyasına daxil olmuşdur. 1917-ci ildə Bakıda "Hümmət" təşkilatında, 1918-ci ildə Xarkovda "Cənub türk-tatar işçisi" hərəkatında fəal çalışmışdır.
Fəaliyyəti
1919-cu ildə Ukrayna K(b)P MK yanında "Hümmət" müsəlman bürosunun sədri, RSFSR Xalq Milli İşlər Komissarlığı Zaqafqaziya müsəlmanları şöbəsinin katibi, Şərq Xalqları Kommunist təşkilatları bürosunda məlumat şöbəsinin müdiri olmuşdur.
1922–1923-cü illərdə Azərbaycan Xalq Maarif Komissarının müavini, 1923-cü ildə "Maarif və mədəniyyət" jurnalının redaktoru, 1923–1926-cı illərdə Azərbaycan MİK katibi, 1926–1929-cu illərdə ADU-nun rektoru, 1930–1937-ci illərdə Azərbaycan Xalq Səhiyyə Komissarının müavini vəzifələrində çalışmışdır.
Bədii yaradıcılığa inqilabdan əvvəl başlamışdır. "Quşlar kimi azadə", "İyi aləm", "Südçü qız", "Şəkərli çoban", "Aclar" və s. hekayələrində istismar dünyası, dini fanatizm, xalqa yad "ziyalılar" tənqid olunur.
Sovet dövrü əsərlərində yeni həyat quruculuğu, qadın azadlığı mövzuları əsas yer tutur. Bunlar "Haqsızlıq dünyası", "Hacı Salman", "Ağanın kənizi", "Məşədi Qədimin evində bədbəxtlik", "Azadlıq üçün cinayət", "Zərifə", "Küləkli bir axşam" və s. hekayələrində öz əksini tapmışdır. 1932-ci ildə yazdığı "Düşmənlər" povesti kollektivləşmə dövründə kənddə gedən sinfi mübarizədən bəhs edir. 1937-ci ildə isə əks-inqibaçı, burjua-millətçi kimi həbs edilmiş, 1938-ci ildə 15 dəqiqə sürən məhkəmədə T.Şahbaziyə ölüm hökmü çıхarılmışdır.
Bakıdakı küçələrdən biri onun adını daşıyır.
Əsərləri
- 1.Seçilmiş əsərləri (hekayələr). Bakı: Yazıçı, 1983, 172 səh.
- 2.Qayçı (hekayə). Bakı: Gənclik, 16 səh.
- 3.Yox, razı deyiləm (hekayələr). Bakı: Gənclik, 1969, 124 səh.
Haqqında olan ədəbiyyat
Azərbaycan dilində
- 1.Nazim Ə. Simurğun yaradıcılıq yolu. Bakı: Yazıçı, 1979, 194 səh.
- 2.Zeynalova Ş. Tağı Şahbazi Simurğ. Bakı: Yazıçı, 1997, 118 səh.
Rus dilində
- 1.Рассказы. Баку: Азернешр, 1958, 126 стр.
- 2.Исмайлов А.Д. Творческий путь Таги Шахбази Симурга. Баку: 1964, 19 стр.
- 3.Мусаев Б.А. Художественная проза и публицистика Таги Шахбази Симурга. Баку, 1966, 23 стр.
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-03-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2018-06-01.
- "Repressiya qurbanları". 2022-03-27 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-06-13.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tagi Sahbazi Simurq 1892 Baki 2 yanvar 1938 Baki Baki Dovlet Universitetinin ilk azerbaycanli rektoru sayca dorduncu 1926 1929 cu iller yazici publisist pedaqoq Tagi Sahbazi SimurgSahbazov Tagi Abbas ogluAzerbaycan SSR xalq sehiyye komissarinin muavini1930 11 iyul 1937ADU nun rektoru1926 iyun 1929SonrakiMuseyib SahbazovAzerbaycan MIK katibi 1923 1926 Maarif ve medeniyyet jurnalinin redaktoru 1923 Azerbaycan SSR Xalq Maarif Komissarinin muavini1922 1923EvvelkiNurmemmed bey SahsuvarovSexsi melumatlarDogum tarixi 1892Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 2 yanvar 1938 1938 01 02 Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIPartiya Sovet Ittifaqi Kommunist Partiyasi 1917 Hummet Partiyasi 1917 1920 Rusiya Sosial Demokrat Fehle Partiyasi 1917 Tehsili Xarkov Imperator Universitetinin Tibb fakultesi d Fealiyyeti yazici Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTagi Sahbazi Simurq 1892 ci ilde Bakinin Fatmayi kendinde anadan olmusdur Ibtidai tehsilini mollaxanada almisdir 1902 1905 ci illerde Iceri seherde 9 sayli mektebde sonra Hebib bey Mahmudbeyovun mudir oldugu birinci rus tatar mektebinde tehsilini davam etdirmisdir Mektebi bitirdikden bir il sonra 1913 cu ilde Bakida Ucuncu Gimnaziyada latin dilinden imtahan verib sehadetname almis onun esasinda hemin il Xarkov Darulfununun Fizika ve Riyaziyyat fakultesinin Tebiyyat sobesine daxil olmusdur Telebelik heyati inqilabi hadiseler muhitinde kecmisdir 1914 cu ilde Darulfununu Tibb sobesine kecmesi onu inqilabci telebelere daha da yaxinlasdirmisdir 1915 ci ilde Sosial Demokrat Bolsevik Firqesi nin telebe fraksiyasina daxil olmusdur 1917 ci ilde Bakida Hummet teskilatinda 1918 ci ilde Xarkovda Cenub turk tatar iscisi herekatinda feal calismisdir Fealiyyeti1919 cu ilde Ukrayna K b P MK yaninda Hummet muselman burosunun sedri RSFSR Xalq Milli Isler Komissarligi Zaqafqaziya muselmanlari sobesinin katibi Serq Xalqlari Kommunist teskilatlari burosunda melumat sobesinin mudiri olmusdur 1922 1923 cu illerde Azerbaycan Xalq Maarif Komissarinin muavini 1923 cu ilde Maarif ve medeniyyet jurnalinin redaktoru 1923 1926 ci illerde Azerbaycan MIK katibi 1926 1929 cu illerde ADU nun rektoru 1930 1937 ci illerde Azerbaycan Xalq Sehiyye Komissarinin muavini vezifelerinde calismisdir Bedii yaradiciliga inqilabdan evvel baslamisdir Quslar kimi azade Iyi alem Sudcu qiz Sekerli coban Aclar ve s hekayelerinde istismar dunyasi dini fanatizm xalqa yad ziyalilar tenqid olunur Sovet dovru eserlerinde yeni heyat quruculugu qadin azadligi movzulari esas yer tutur Bunlar Haqsizliq dunyasi Haci Salman Aganin kenizi Mesedi Qedimin evinde bedbextlik Azadliq ucun cinayet Zerife Kulekli bir axsam ve s hekayelerinde oz eksini tapmisdir 1932 ci ilde yazdigi Dusmenler povesti kollektivlesme dovrunde kendde geden sinfi mubarizeden behs edir 1937 ci ilde ise eks inqibaci burjua milletci kimi hebs edilmis 1938 ci ilde 15 deqiqe suren mehkemede T Sahbaziye olum hokmu ciharilmisdir Bakidaki kucelerden biri onun adini dasiyir Eserleri1 Secilmis eserleri hekayeler Baki Yazici 1983 172 seh 2 Qayci hekaye Baki Genclik 16 seh 3 Yox razi deyilem hekayeler Baki Genclik 1969 124 seh Haqqinda olan edebiyyatAzerbaycan dilinde 1 Nazim E Simurgun yaradiciliq yolu Baki Yazici 1979 194 seh 2 Zeynalova S Tagi Sahbazi Simurg Baki Yazici 1997 118 seh Rus dilinde 1 Rasskazy Baku Azerneshr 1958 126 str 2 Ismajlov A D Tvorcheskij put Tagi Shahbazi Simurga Baku 1964 19 str 3 Musaev B A Hudozhestvennaya proza i publicistika Tagi Shahbazi Simurga Baku 1966 23 str Istinadlar Arxivlenmis suret 2022 03 24 tarixinde Istifade tarixi 2018 06 01 Repressiya qurbanlari 2022 03 27 tarixinde Istifade tarixi 2017 06 13 Xarici kecidlerVikianbarda Tagi Sahbazi Simurg ile elaqeli mediafayllar var