Tasit Korneli (təq. 54 və ya ən tezi 54 və ən geci 56 – təq. 120, Roma imperiyası) — Roma tarixçisi.
Publi Korneli Tasit | |
---|---|
lat. Publius Cornelius Tacitus | |
Doğum tarixi | təq. 54 və ya ən tezi 54 və ən geci 56 |
Vəfat tarixi | təq. 120 |
Vəfat yeri | |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Qədim Roma tarixçisi Tasit Korneli 58-ci ildə Şimali İtaliyada Roma əyaləti olan Qalliya Narbonda varlı süvari ailəsində anadan olmuş, mükəmməl təhsil almışdır. Müasiri olmuş üç Roma imperatorunun üçü də ona himayədarlıq etmiş, o, ən yüksək dövlət vəzifələrinə təyin edilmişdir. Gənc yaşlarında təhsilini səssizcə davam etdirdiyindən "Səssiz" — "Tasit" ləqəbini almışdır. Ən yaxın dostu Plinus olmuşdur Tasit Korneli 69–96-cı illərdə Romanı idarə edən Flavilərlə dostluq etmiş, bu sülalənin nümayəndəsi, 69–79-cu illərdə Poma imperiyasını idarə edən Vespasian Tasit Kornelini senata üzv təyin etmiş, Dominisian (81–96) isə onu pretor təyin etmişdir. 77-ci ildə general Aqrikolanın qızı ilə evlənmişdir. 89–93 illərində hətta bəzi legionların generalı təyin olunmuşdur Böyük natiqlik qabiliyyəti olan Tasit Korneli 93-cü ildən sonra senatın üzvü kimi imperator Dominisianın repressiyalarından canını güclə qurtarmışdır. Tasit 96-cı ildə Romada baş vermiş dövlət çevrilişini alqışlamış, hakimiyyətə gələn Antonilər sülaləsinin (96–192) əsasını qoyan imperator Nerva (96–98) onu konsul təyin etmiş, Trayanın zamanında (98–117) isə məhkəmə natiqi kimi şöhrətlənmişdir. Tasit Korneli imperatorların çoxunu damğalamış, qaynatası, o zaman Roma imperiyasının Böyük Britaniyada valisi olan Yuli Aqrikolanı isə tərifləmiş, onu özünün ideal dövlət başçısı kimi səciyyələndirmişdir. Tasit ömrünün sonlarına yaxın siyasi həyatdan çəkilib yaradıcılıqla məşğul olmuş, bir-birinin ardınca "Aqrikolanın həyatı", "Germanların mənşəyi və məskəni", "Natiqlər haqqında dialoq", "Tarix" (14 kitab) və "Annallar" (16 kitab) kimi əsərlərini yazmışdır. Sonuncu iki əsərdən yalnız dörd kitab və kiçik fraqmentlər qalmışdır, Amma bu əsərlər Tasiti antik tarixçilərin zirvəsinə yüksəltmişdir. Hər iki əsərin mərkəzində despot imperatorlarla müti senatın münasibətlərinin təsviri durur. Tasit Korneli həm plebeylərə, həm də orduya, xüsusilə sıravi döyüşçülərə yaramaz və alçaq sürü kimi, bütün bəla və fəlakətlərin səbəbi kimi qiyamların daşıyıcısı kimi baxırdı. Onun fikrincə, bütün çevrilişlər guya azadlıq, dinclik və təhlükəsizlik xatirinə edilir, Amma çoxlu insan qırğınına səbəb olan növbəti çevrilişdən sonra məlum azadlıq və firavanlıq şüarları ilə repressiyalar tələb olunur. Bu da öz növbəsində yeni qiyam və çevrilişlərə səbəb olur, beləliklə, tarix adlanan zəncirvari reaksiya aramsız davam edir.
Əsərləri
- Aqrikolanın həyatı,
- Germanların mənşəyi və məskəni,
- Natiqlər haqqında dialoq,
- Tarix,
- Annallar.
Mənbə
- Əlisa Nicat. Dünya tarixçiləri, Bakı, 1998, səh.34–35
- Y. Həsənov. Qədim Roma tarixi. Bakı, 1975.
İstinadlar
- (unspecified title). burax. 49.
- Любкер Ф. Tacitus (rus.). // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский, пер. А. Д. Вейсман, Ф. Гельбке, Л. А. Георгиевский, А. И. Давиденков, В. А. Канский, П. В. Никитин, И. А. Смирнов, Э. А. Верт, О. Ю. Клеменчич, Н. В. Рубинский СПб: Общество классической филологии и педагогики, 1885. С. 1337–1340.
- Publius Tacitus // The Fine Art Archive. 2003.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tasit Korneli teq 54 ve ya en tezi 54 ve en geci 56 teq 120 Roma imperiyasi Roma tarixcisi Publi Korneli Tasitlat Publius Cornelius TacitusDogum tarixi teq 54 ve ya en tezi 54 ve en geci 56Vefat tarixi teq 120Vefat yeri Roma imperiyasi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQedim Roma tarixcisi Tasit Korneli 58 ci ilde Simali Italiyada Roma eyaleti olan Qalliya Narbonda varli suvari ailesinde anadan olmus mukemmel tehsil almisdir Muasiri olmus uc Roma imperatorunun ucu de ona himayedarliq etmis o en yuksek dovlet vezifelerine teyin edilmisdir Genc yaslarinda tehsilini sessizce davam etdirdiyinden Sessiz Tasit leqebini almisdir En yaxin dostu Plinus olmusdur Tasit Korneli 69 96 ci illerde Romani idare eden Flavilerle dostluq etmis bu sulalenin numayendesi 69 79 cu illerde Poma imperiyasini idare eden Vespasian Tasit Kornelini senata uzv teyin etmis Dominisian 81 96 ise onu pretor teyin etmisdir 77 ci ilde general Aqrikolanin qizi ile evlenmisdir 89 93 illerinde hetta bezi legionlarin generali teyin olunmusdur Boyuk natiqlik qabiliyyeti olan Tasit Korneli 93 cu ilden sonra senatin uzvu kimi imperator Dominisianin repressiyalarindan canini gucle qurtarmisdir Tasit 96 ci ilde Romada bas vermis dovlet cevrilisini alqislamis hakimiyyete gelen Antoniler sulalesinin 96 192 esasini qoyan imperator Nerva 96 98 onu konsul teyin etmis Trayanin zamaninda 98 117 ise mehkeme natiqi kimi sohretlenmisdir Tasit Korneli imperatorlarin coxunu damgalamis qaynatasi o zaman Roma imperiyasinin Boyuk Britaniyada valisi olan Yuli Aqrikolani ise teriflemis onu ozunun ideal dovlet bascisi kimi seciyyelendirmisdir Tasit omrunun sonlarina yaxin siyasi heyatdan cekilib yaradiciliqla mesgul olmus bir birinin ardinca Aqrikolanin heyati Germanlarin menseyi ve meskeni Natiqler haqqinda dialoq Tarix 14 kitab ve Annallar 16 kitab kimi eserlerini yazmisdir Sonuncu iki eserden yalniz dord kitab ve kicik fraqmentler qalmisdir Amma bu eserler Tasiti antik tarixcilerin zirvesine yukseltmisdir Her iki eserin merkezinde despot imperatorlarla muti senatin munasibetlerinin tesviri durur Tasit Korneli hem plebeylere hem de orduya xususile siravi doyusculere yaramaz ve alcaq suru kimi butun bela ve felaketlerin sebebi kimi qiyamlarin dasiyicisi kimi baxirdi Onun fikrince butun cevrilisler guya azadliq dinclik ve tehlukesizlik xatirine edilir Amma coxlu insan qirginina sebeb olan novbeti cevrilisden sonra melum azadliq ve firavanliq suarlari ile repressiyalar teleb olunur Bu da oz novbesinde yeni qiyam ve cevrilislere sebeb olur belelikle tarix adlanan zencirvari reaksiya aramsiz davam edir EserleriAqrikolanin heyati Germanlarin menseyi ve meskeni Natiqler haqqinda dialoq Tarix Annallar MenbeElisa Nicat Dunya tarixcileri Baki 1998 seh 34 35 Y Hesenov Qedim Roma tarixi Baki 1975 Istinadlar unspecified title burax 49 Lyubker F Tacitus rus Realnyj slovar klassicheskih drevnostej po Lyubkeru pod red F F Zelinskij A I Georgievskij M S Kutorga F Gelbke P V Nikitin V A Kanskij per A D Vejsman F Gelbke L A Georgievskij A I Davidenkov V A Kanskij P V Nikitin I A Smirnov E A Vert O Yu Klemenchich N V Rubinskij SPb Obshestvo klassicheskoj filologii i pedagogiki 1885 S 1337 1340 Publius Tacitus The Fine Art Archive 2003 Xarici kecidler