Bu məqalə Təbriz bazarı haqqındadır. Digər mənalar üçün Təbriz (dəqiqləşdirmə) səhifəsinə baxın. |
Təbriz bazarı — Təbriz şəhərinin mərkəzində yerləşən, dünyanın ən böyük bazarlarından biri olan bu bazar UNESCO-nun dünya mirası siyahısına salınmışdır.
Təbriz bazarı | |
---|---|
Ölkə | İran |
Şəhər | Təbriz |
Yerləşir | Təbriz şəhristanı |
Tikilmə tarixi | IV-XVIII əsrlər |
Üslubu | Azərbaycan memarlığı |
Sahəsi |
|
Material | kərpic |
Vəziyyəti | stabil |
Tipi | Mədəni |
Kriteriya | ii,iii,vi |
Təyin edilib | 2010 |
İstinad nöm. | 1346 |
Dövlət | İran |
Region | Asiya |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Ehtimallara görə, Təbriz bazarı eramızın 4-cü əsrində tikilib. Təbriz bazarı 15 min kv.metr ərazini əhatə edir. İrili-xırdalı bazarda 5 min dükan və ticarət mərkəzi var. Bazardakı dalan, karvansara, rasta (bir neçə kiçik bazarın qovşağı) və s. yerləşdiyi ərazinin uzunluğu isə 5 km-dir. Bazarda 19 timçə (eyni məhsulu və malı satan kiçik dükan), 8 dalan, 22 rastabazar, 22 karvansara və s. yerləşir.
Qədimdən Təbriz Böyük İpək yolunun üstündə yerləşdiyindən, eyni zamanda buradan şimala Şamaxıya, cənuba Bağdada karvan yollarının mövcudluğu Təbrizin mərkəzində yerləşən bazarı bütün ətraf ölkə tacirləri üçün cəlbedici etmişdir.
Əsasən orta əsrlərdə tikilən bu bazar indidə öz iqtisadi əhəmiyyətini itirməmişdir. Bir neçə kilometr uzunluğu olan bu bazar iqtisadi əhəmiyyətindən başqa, turist mərkəzi kimi bütün dünyanı özünə cəlb edir.
İqtisadi və memarlıq əhəmiyyətindən əlavə Təbriz bazarı öz sosial fəallığı ilə də məşhurdur. Azərbaycan və müasir İran tarixində baş vermiş bir sıra mühüm tarixi olaylar Təbriz bazarı ilə birbaşa bağlıdır.
Təbriz bazarının bağlanması kütləvi etiraz hesab edilirdi. Təbriz bazarının dayanması bütün zamanlarda hakimiyyətlər üçün böyük təhlükə, üsyan siqnalı hesab olunur.
1891-ci il martın 19-da Nəsrəddin şahın İranda tütün ticarət hüquqlarını ingilis firmasına satmasına etiraz olaraq bütün ölkə ərazisində başlayan etiraz dalğasının önündə Təbriz bazarı idi. 1891-ci il avqustun 19-da Təbriz əhalisi adından şaha müraciət olunur, ardınca şəhər bazarı bağlanır.
1905-1911-cı illərdə baş vermiş Məşrutə hərəkatının da aparıcı mərkəzi Təbriz bazarı idi. Bununla yanaşı ""ında, Səttərxan hərəkatında və ötən əsrin 70-ci illərində İranda şaha qarşı xalq etirazları zamanı Təbriz bazarının rolu danılmazdır.
Ticarət
XIII əsrin ikinci yarısından etibarən ingilis tacirləri Təbriz bazarında kommersiya mal nəql vasitəsilə İpək Yolu və İstanbula və Trabzon şəhərlərini keçərək Təbrizə gəlirdi. Bu bazar Abbas Mirzənin dönəmində İngilislərin ticarət mərkəzinə çevrilmişdi. XIII əsrdən sonra Təbriz, İranın şimal bölgələri ilə Avropa ticarətinin ən önəmli bazası sayıldı; Beləliklə, 1256-cı ildə bu şəhər ölkənin ümumi ticarət əlaqələrinin 25-33% -nə təmin edirdi və bu baxımdan Tehrandan üstün sayılırdı. 1285-ci ilə qədər Təbriz bazarı İranın Orta Asiya ilə ticarətinin əsas mərkəzi kimi tanınırdı. Avropalılar güzgü, ipək, pambıq və məxməl parçalar, ipək , pambıq , şəkər , şüşə , metal və ayrı məhsulları Təbrizə gətiridilər. Təbriz bazarı Avropa tacirlərinə ipək və bəzi maşın ipəyi, döyüş alətləri , tütün , qoz-fındıq , boyalar , şallar , mazo və mum satırdılar . Əlbəttə ki, bu alış-verişlər hər zaman avropalıların xeyrinə başa çatırdı.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Bazar timçələrinin və saraylarının çoxu üç mərtəbəlidir, alt mərtəbə anbar, ikinci mərtəbə alış-veriş və iş üçün, üçüncü mərtəbə isə dincəlmək və rahatlıq üçündür.Dəhlizlərin üç və dörd yanlı kəsişməsi kərpic günvbəz tağları ilə örtülüb, bazarın ən böyük günbəzi Əmir timçəsinin günbəzi olaraq, ən gözəl memarlıq növü isə Müzəffəriyyə timçəsindədir.
Rasta bazarlar
Təbriz bazarının və böyük bazarların sırasına girişləri olmayan və əsas bazar keçidləri rolunu oynayan dam örtüklü keçidlərə rasta bazar deyilir. Təbriz Çarşının ən önəmli rastaları bunlardır: Təzə bazar , Köhnə bazar , Başmaqçılar, Səfi bazarı , Cümə Məscidi bazarı, Qızbəsti bazar, Börkçü bazar, Sadiqiyyə, Yəməniduz, Sərraclar, Pambıq bazarı, Əbdül Həsən bazarı, Şüşəçi xana, Əmir bazarı (Bəylərbəyli bazar), Dələhzən bazar, Dəvəçi bazar, Rəng bazarı və Kərəneyxana. Həm timçə, həm də rasta sayılan bazarın bəzi hissələri öz qapıları var ki onlardan Qəndsatan bazar, Abaçı bazar, Şazda bazar və Tütüncülərin adını çəkmək olar.
Timçələr
Timçələr, damları günbəzdən və kərpicdən xüsusi tarixi bir üsluba sahib olan boşluqlar və sahələrdir. Timçələrin gündüzlər açılan, gecələr və tətillərdə bağlanan böyük və güclü giriş qapıları var. Hər Timçənin onları "Odabaşı" (baxıcı) adlandıran gözətçiləri var. Timçələr istifadəçi baxımından dörd hissəyə bölünür. Malların saxlanılması üçün bir yer olan Timçənin ictimai yeri, malların saxlanılması və qorunması üçün istifadə edilən zirzəmi və ticarət, iqtisadi və sosial məsələlər üçün bir yer olan Timçənin birinci mərtəbədəki otağı. Köhnə günlərdə gecə dincəlmək üçün istifadə olunan hər bir timçənin üst mərtəbəsində qonaqlar və Təbrizli olmayan tacirlər gecə istirahət edirdilər.
Təbriz bazarının məşhur timçələri bunlardır: Əmir, Müzəffəriyyə, Şıx Kazım, Üç timçələr, Hacı Məhəmmədqulu, Mir əbül-Həsən, Şeir tikinlər, Abaçı, Qəndsatanlar, Səfi timçəsi , Bəzzazlar, Mələk, Xan timçəsi, Sadiqiyyə və….
Karvansaraylar
Təbrizin böyük və adlım karvansarayları arasında Əmirin böyük karvansarayını, Hac Seyid Hüseyn Köhnə, Hacı Əbül Həsən karvansarayını, Kişmişçilər karvansarayını və Mirzə Məhəmmədin karvansaralarını adlandırmaq olar.
Saraylar
Təbriz bazarının önəmli evləri kiçik bir vahidlərə və bir karvansaraya nisbətən daha kiçik bir həyətə aiddir. Əvvəllər həyətində dörd daşıyıcı sonluğu olmayan malların boşaldılması adət idi. Təbriz bazarının önəmli sarayları bunlardır: Gürcülər, Hacı Rəsul, Mirzə Mehdi, İki Qapılı saray, Xan sarayı, Hacı Məhəmməd Qulu sarayı, Mirzə Cəlil sarayı, Başmaqçılar Çarşısındakı Alman sarayı, Əmir sarayı, Ümid sarayı, Hacı Tağı sarayı, Abbasi qapısı və Keçəçilər.
Dəhlizlər
Bu sarayların və timçələrin və karvansarayların hər biri dəhlizlərdən əsas bazara çıxışı var. Ən məşhurları bunlardır: Qanlı Dalan, Hacı Rəhim dalanı, Mirzə Məhəmməd dalanı, İki qapılı dalan, Mirzə Mehdi dalanı və şairlər dalanı.
Məktəblər və məscidlər
Təbriz Bazarında Talibiyyə, Sadiqiyyə, Cəfəriyyə, Əkbəriyyə və Hacı Səfər Əli məktəbləri var. Cümə məscidi, Hüccət əl-İslam məscidi, Xala oğlu məscidi, Dinuri məscidi, Müfid Ağa məscidi, Qəzəlli məscidi (Mirzə Yusif Ağa), Türbə məscidi, Müctəhid məscidi, Yedmiş sütün məscidi, Ayətullah Şəhidi məscidi, Rumi məscidi, Dabbaqxaba məscidi, Badkübə məscidi, İşraqi məscidi, Sadiqiyyə məscidi və bazarda mövcud olan ən önəmli və böyük məscidlərdir.
Hamamlar
Təbriz bazarı ərazisindəki əski hamamlar və tarixi hamamlar tarixi qədimlik və tip və memarlıq sistemi baxımından çox önəmlidir. Təbriz bazarının əski hamamları bunlardır: Xan hamamı, Mirzə Həsən Qara hamamı , Qazi hamamı, Mirzə Mehdi hamamı, Seyid Gülabı hamamı, Nobar hamamı və….
Yerləşməsi
Təbrizin mərkəzi nüvəsi bir dördbucağın içərisində, Təbriz bazarı isə bu dördbucağın mərkəzindədir. Şərqdən Ala Qapı sarayı və qərbdən şimalla məhdud məscidə qədər olan bazar yaxınlığından axan çayın şimalından (Quruçay) bəzi hissələrə Rastabazar boyunca taxta körpülərlə daxil olur.Meydan çayı Təbrizin əski bazarının iki hissəsini ayırır. Bazarın şimal hissəsi, bütün kompleksdən ayrılması və ticarətin küçələrə köçürülməsi səbəbindən tədricən önəmini itirdi.Bazar sahəsinin çox hissəsi Meydan çayın cənubundakı Darai, Şühəda, Firdovsi, Şəhid Müttəhəri , Çaykənar və İslam Respublikası küçələrində yerləşir.Qeyd edək ki Darai, Xaqani, Şimali Ərteş, Firdovsi, Şühəda və Cümhuri İslami küçələrinin inşası zamanı bazarın bir hissəsini dağıdılıb və bazarın bir hissəsini bütün güney kompleksindən ayırdı. Bazar keçidlərinin eni dörd ilə beş metr arasındadır və damın hündürlüyü beş ilə altı metr arasındadır ki, bu da İrandakı isti bölgələrin bazarlarının tavanından daha alçaqdır. Hicri 1327-ci ildə Təbriz Çarşısının ilk xəritəsi, Əsədüllah xan Marağei tərəfindən Təbrizin Dar Əl-Səltənə xəritəsinin bir hissəsində çəkilmişdir. Bu bazarın xəritəsi adı çəkilən xəritənin şimal-şərq hissəsində çəkilib və Timçeylər və karvansaraylar kimi önəmli yerlərin çoxunun adı bu xəritədə çəkilib.
Ağaxan Memarlıq Mükafatı
Təbriz bazarı 2013-cü ildə Ağaxan Memarlıq ödülünün münsiflər heyəti tərəfindən seçilən beş layihədən biri kimi seçildi. Mükafat layihənin təşkilatçısı olaraq İranın Mədəni İrs Təşkilatına , Şərqi Azərbaycan nümayəndəliyinə və Mədəniyyət İrsi Təşkilatı Prezidentinin müşaviri Seyid Məhəmməd Beheşti Şiraziyə İran adından mükafat verildi.
2019-cu ildə Təbriz bazarında yanğın
2019-cu ilin may ayında Təbriz bazarının İki Qapılar saraında şiddətli yanğın baş verdi. Mayın 10-da gecə saat 2-yə qədər davam edən yanğın nəticəsində iki nəfər ölüb, 29 nəfər isə yaralanıb. Yanğının səbəbi Şərqi Azərbaycan ostanı Yanğından Qoruma Hissəsinin ictimaiyyətlə əlaqələr şöbəsi tərəfindən elektrik bildirilib.
Mənbə
- Editorial Board, East Azarbaijan Geography, Iranian Ministry of Education, 2000 2012-01-10 at the Wayback Machine (High School Text Book in Persian)
- http://www.eachto.ir
İstinadlar
- Wiki Loves Monuments monuments database. 2017.
- https://iranarchpedia.ir/entry/16346.
- https://whc.unesco.org/en/list/1346/.
- . 2016-03-05 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-23.
- http://whc.unesco.org/en/news/642 2010-08-04 at the Wayback Machine named
- "Arxivlənmiş surət". 2010-08-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2010-08-04.
- "Arxivlənmiş surət". 2017-07-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-04-23.
- "İslam ensiklopediyası". 2019-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-02.
- شهر من تبریز، بهروز خاماچی، ۱۳۸۶، صص ۱۹۶–۲۰۲ Mənim şəhərim Təbriz, Bəhruz Xamaçı, 196-202-ci səhifələrin arası
- "2013 Aga Khan Award for Architecture winners announced". 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-02.
- "Fəraru". 2021-10-03 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-12-02.
Təbriz şəhəri ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqale Tebriz bazari haqqindadir Diger menalar ucun Tebriz deqiqlesdirme sehifesine baxin Tebriz bazari Tebriz seherinin merkezinde yerlesen dunyanin en boyuk bazarlarindan biri olan bu bazar UNESCO nun dunya mirasi siyahisina salinmisdir Tebriz bazari38 04 51 sm e 46 17 32 s u Olke IranSeher TebrizYerlesir Tebriz sehristaniTikilme tarixi IV XVIII esrlerUslubu Azerbaycan memarligiSahesi 28 9733 ha75 4082 haMaterial kerpicVeziyyeti stabilUNESCO Umumdunya IrsiTipiMedeniKriteriyaii iii viTeyin edilib2010Istinad nom 1346DovletIranRegionAsiyaTebriz bazari Vikianbarda elaqeli mediafayllarTebriz bazarinin qizil satanlar hissesi Ehtimallara gore Tebriz bazari eramizin 4 cu esrinde tikilib Tebriz bazari 15 min kv metr erazini ehate edir Irili xirdali bazarda 5 min dukan ve ticaret merkezi var Bazardaki dalan karvansara rasta bir nece kicik bazarin qovsagi ve s yerlesdiyi erazinin uzunlugu ise 5 km dir Bazarda 19 timce eyni mehsulu ve mali satan kicik dukan 8 dalan 22 rastabazar 22 karvansara ve s yerlesir Qedimden Tebriz Boyuk Ipek yolunun ustunde yerlesdiyinden eyni zamanda buradan simala Samaxiya cenuba Bagdada karvan yollarinin movcudlugu Tebrizin merkezinde yerlesen bazari butun etraf olke tacirleri ucun celbedici etmisdir Esasen orta esrlerde tikilen bu bazar indide oz iqtisadi ehemiyyetini itirmemisdir Bir nece kilometr uzunlugu olan bu bazar iqtisadi ehemiyyetinden basqa turist merkezi kimi butun dunyani ozune celb edir Iqtisadi ve memarliq ehemiyyetinden elave Tebriz bazari oz sosial fealligi ile de meshurdur Azerbaycan ve muasir Iran tarixinde bas vermis bir sira muhum tarixi olaylar Tebriz bazari ile birbasa baglidir Tebriz bazarinin baglanmasi kutlevi etiraz hesab edilirdi Tebriz bazarinin dayanmasi butun zamanlarda hakimiyyetler ucun boyuk tehluke usyan siqnali hesab olunur 1891 ci il martin 19 da Nesreddin sahin Iranda tutun ticaret huquqlarini ingilis firmasina satmasina etiraz olaraq butun olke erazisinde baslayan etiraz dalgasinin onunde Tebriz bazari idi 1891 ci il avqustun 19 da Tebriz ehalisi adindan saha muraciet olunur ardinca seher bazari baglanir 1905 1911 ci illerde bas vermis Mesrute herekatinin da aparici merkezi Tebriz bazari idi Bununla yanasi inda Setterxan herekatinda ve oten esrin 70 ci illerinde Iranda saha qarsi xalq etirazlari zamani Tebriz bazarinin rolu danilmazdir TicaretTebriz bazarinda xalca satisi XIII esrin ikinci yarisindan etibaren ingilis tacirleri Tebriz bazarinda kommersiya mal neql vasitesile Ipek Yolu ve Istanbula ve Trabzon seherlerini kecerek Tebrize gelirdi Bu bazar Abbas Mirzenin doneminde Ingilislerin ticaret merkezine cevrilmisdi XIII esrden sonra Tebriz Iranin simal bolgeleri ile Avropa ticaretinin en onemli bazasi sayildi Belelikle 1256 ci ilde bu seher olkenin umumi ticaret elaqelerinin 25 33 ne temin edirdi ve bu baximdan Tehrandan ustun sayilirdi 1285 ci ile qeder Tebriz bazari Iranin Orta Asiya ile ticaretinin esas merkezi kimi taninirdi Avropalilar guzgu ipek pambiq ve mexmel parcalar ipek pambiq seker suse metal ve ayri mehsullari Tebrize getiridiler Tebriz bazari Avropa tacirlerine ipek ve bezi masin ipeyi doyus aletleri tutun qoz findiq boyalar sallar mazo ve mum satirdilar Elbette ki bu alis verisler her zaman avropalilarin xeyrine basa catirdi Memarliq xususiyyetleriTebriz bazarinin gozel memarligi Bazar timcelerinin ve saraylarinin coxu uc mertebelidir alt mertebe anbar ikinci mertebe alis veris ve is ucun ucuncu mertebe ise dincelmek ve rahatliq ucundur Dehlizlerin uc ve dord yanli kesismesi kerpic gunvbez taglari ile ortulub bazarin en boyuk gunbezi Emir timcesinin gunbezi olaraq en gozel memarliq novu ise Muzefferiyye timcesindedir Rasta bazarlar Tebriz bazarinin ve boyuk bazarlarin sirasina girisleri olmayan ve esas bazar kecidleri rolunu oynayan dam ortuklu kecidlere rasta bazar deyilir Tebriz Carsinin en onemli rastalari bunlardir Teze bazar Kohne bazar Basmaqcilar Sefi bazari Cume Mescidi bazari Qizbesti bazar Borkcu bazar Sadiqiyye Yemeniduz Serraclar Pambiq bazari Ebdul Hesen bazari Suseci xana Emir bazari Beylerbeyli bazar Delehzen bazar Deveci bazar Reng bazari ve Kereneyxana Hem timce hem de rasta sayilan bazarin bezi hisseleri oz qapilari var ki onlardan Qendsatan bazar Abaci bazar Sazda bazar ve Tutunculerin adini cekmek olar Timceler Timcelerin damindaki gunbezler Timceler damlari gunbezden ve kerpicden xususi tarixi bir usluba sahib olan bosluqlar ve sahelerdir Timcelerin gunduzler acilan geceler ve tetillerde baglanan boyuk ve guclu giris qapilari var Her Timcenin onlari Odabasi baxici adlandiran gozetcileri var Timceler istifadeci baximindan dord hisseye bolunur Mallarin saxlanilmasi ucun bir yer olan Timcenin ictimai yeri mallarin saxlanilmasi ve qorunmasi ucun istifade edilen zirzemi ve ticaret iqtisadi ve sosial meseleler ucun bir yer olan Timcenin birinci mertebedeki otagi Kohne gunlerde gece dincelmek ucun istifade olunan her bir timcenin ust mertebesinde qonaqlar ve Tebrizli olmayan tacirler gece istirahet edirdiler Tebriz bazarinin meshur timceleri bunlardir Emir Muzefferiyye Six Kazim Uc timceler Haci Mehemmedqulu Mir ebul Hesen Seir tikinler Abaci Qendsatanlar Sefi timcesi Bezzazlar Melek Xan timcesi Sadiqiyye ve Karvansaraylar Tebrizin boyuk ve adlim karvansaraylari arasinda Emirin boyuk karvansarayini Hac Seyid Huseyn Kohne Haci Ebul Hesen karvansarayini Kismisciler karvansarayini ve Mirze Mehemmedin karvansaralarini adlandirmaq olar Saraylar Tebriz bazarinin bezekleri Tebriz bazarinin onemli evleri kicik bir vahidlere ve bir karvansaraya nisbeten daha kicik bir heyete aiddir Evveller heyetinde dord dasiyici sonlugu olmayan mallarin bosaldilmasi adet idi Tebriz bazarinin onemli saraylari bunlardir Gurculer Haci Resul Mirze Mehdi Iki Qapili saray Xan sarayi Haci Mehemmed Qulu sarayi Mirze Celil sarayi Basmaqcilar Carsisindaki Alman sarayi Emir sarayi Umid sarayi Haci Tagi sarayi Abbasi qapisi ve Kececiler Dehlizler Bu saraylarin ve timcelerin ve karvansaraylarin her biri dehlizlerden esas bazara cixisi var En meshurlari bunlardir Qanli Dalan Haci Rehim dalani Mirze Mehemmed dalani Iki qapili dalan Mirze Mehdi dalani ve sairler dalani Mektebler ve mescidler Tebriz Bazarinda Talibiyye Sadiqiyye Ceferiyye Ekberiyye ve Haci Sefer Eli mektebleri var Cume mescidi Huccet el Islam mescidi Xala oglu mescidi Dinuri mescidi Mufid Aga mescidi Qezelli mescidi Mirze Yusif Aga Turbe mescidi Muctehid mescidi Yedmis sutun mescidi Ayetullah Sehidi mescidi Rumi mescidi Dabbaqxaba mescidi Badkube mescidi Israqi mescidi Sadiqiyye mescidi ve bazarda movcud olan en onemli ve boyuk mescidlerdir Hamamlar Tebriz bazari erazisindeki eski hamamlar ve tarixi hamamlar tarixi qedimlik ve tip ve memarliq sistemi baximindan cox onemlidir Tebriz bazarinin eski hamamlari bunlardir Xan hamami Mirze Hesen Qara hamami Qazi hamami Mirze Mehdi hamami Seyid Gulabi hamami Nobar hamami ve YerlesmesiTebrizin merkezi nuvesi bir dordbucagin icerisinde Tebriz bazari ise bu dordbucagin merkezindedir Serqden Ala Qapi sarayi ve qerbden simalla mehdud mescide qeder olan bazar yaxinligindan axan cayin simalindan Qurucay bezi hisselere Rastabazar boyunca taxta korpulerle daxil olur Meydan cayi Tebrizin eski bazarinin iki hissesini ayirir Bazarin simal hissesi butun kompleksden ayrilmasi ve ticaretin kucelere kocurulmesi sebebinden tedricen onemini itirdi Bazar sahesinin cox hissesi Meydan cayin cenubundaki Darai Suheda Firdovsi Sehid Mutteheri Caykenar ve Islam Respublikasi kucelerinde yerlesir Qeyd edek ki Darai Xaqani Simali Ertes Firdovsi Suheda ve Cumhuri Islami kucelerinin insasi zamani bazarin bir hissesini dagidilib ve bazarin bir hissesini butun guney kompleksinden ayirdi Bazar kecidlerinin eni dord ile bes metr arasindadir ve damin hundurluyu bes ile alti metr arasindadir ki bu da Irandaki isti bolgelerin bazarlarinin tavanindan daha alcaqdir Hicri 1327 ci ilde Tebriz Carsisinin ilk xeritesi Esedullah xan Maragei terefinden Tebrizin Dar El Seltene xeritesinin bir hissesinde cekilmisdir Bu bazarin xeritesi adi cekilen xeritenin simal serq hissesinde cekilib ve Timceyler ve karvansaraylar kimi onemli yerlerin coxunun adi bu xeritede cekilib Agaxan Memarliq MukafatiTebriz bazari 2013 cu ilde Agaxan Memarliq odulunun munsifler heyeti terefinden secilen bes layiheden biri kimi secildi Mukafat layihenin teskilatcisi olaraq Iranin Medeni Irs Teskilatina Serqi Azerbaycan numayendeliyine ve Medeniyyet Irsi Teskilati Prezidentinin musaviri Seyid Mehemmed Behesti Siraziye Iran adindan mukafat verildi 2019 cu ilde Tebriz bazarinda yanginTebriz bazari yangindan sora 2019 cu ilin may ayinda Tebriz bazarinin Iki Qapilar sarainda siddetli yangin bas verdi Mayin 10 da gece saat 2 ye qeder davam eden yangin neticesinde iki nefer olub 29 nefer ise yaralanib Yanginin sebebi Serqi Azerbaycan ostani Yangindan Qoruma Hissesinin ictimaiyyetle elaqeler sobesi terefinden elektrik bildirilib MenbeEditorial Board East Azarbaijan Geography Iranian Ministry of Education 2000 2012 01 10 at the Wayback Machine High School Text Book in Persian http www eachto irIstinadlarWiki Loves Monuments monuments database 2017 https iranarchpedia ir entry 16346 https whc unesco org en list 1346 2016 03 05 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 11 23 http whc unesco org en news 642 2010 08 04 at the Wayback Machine named Arxivlenmis suret 2010 08 04 tarixinde Istifade tarixi 2010 08 04 Arxivlenmis suret 2017 07 01 tarixinde Istifade tarixi 2011 04 23 Islam ensiklopediyasi 2019 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 02 شهر من تبریز بهروز خاماچی ۱۳۸۶ صص ۱۹۶ ۲۰۲ Menim seherim Tebriz Behruz Xamaci 196 202 ci sehifelerin arasi 2013 Aga Khan Award for Architecture winners announced 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 02 Feraru 2021 10 03 tarixinde Istifade tarixi 2020 12 02 Tebriz seheri ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin