Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Süni qan dövranı aparatı (SQDA)[] və ya Ürək-ağciyər aparatı açıq ürəkdə aparılan cərrahi əməliyyatlar zamanı xəstənin həyativacib orqanlarının funksiyalarını qismən və tam öz üzərinə götürən xüsusi tibbi cihazdır.
Süni qan dövranı aparatı əsasən ürək cərahiyyəsində tətbiq edilir. Reanimasiya şöbəsində isə intensiv tibbi yardıma ehtiyac olan xəstələrdə onun birqədər xüsusiləşdirilmiş formasından — ekstrakorporal membranoksigenator (ELMO) aparatından istifadə edilir.
Süni qan dövranı aparatına daşıdığı funksiyaya uyğun iki mühüm hissə daxildir:
- "Süni ürək" hissəyə, nasos, alıcı və ötürücü borular, qan dövranının sürət və həcmini tənzimləyən pult daxildir;
- "Süni ağciyər" hissəyə qazlar mübadiləsini (venoz sistemdən aşağı boş vena və yuxarı boş venadan alınan qanın oksigenləşməsi və əksinə karbon qazından təmizlənməsi) getdiyi membranlı oksigenator daxildir.
Tarix
Avstriya-Alman fizioloqu Maksimilian fon Frey 1885-ci ildə Leypsiq Universitetinin Karl Lüdviqin Fiziologiya İnstitutunda ürək-ağciyər maşınının ilkin prototipini yaratdı. Süni qan dövranının tətbiqi 1916 cı ildə Jay McLean tərəfindən əldə edilmiş Heparin preparatının hesabına mümkün olmuşdur. Beləki heparin qanın laxtalanmasının qarşısını alır ki, bu da orqanizmdən kənarda qanın laxtalanmadan duru şəkildə borularda hərəkətini təmin etmiş olur. Günümüzdəki süni qan dövranı aparatının diyircəkli nasos hissəsi hələ 1934 cü ildə icad edilmişdir. Qanın oksigenlə təmin edən qurğunun yaranma ideyası isə 1944 cü ildə adi hemodializ müşahidəsi zamanı yaranmışdır. Belə ki, müəyən edilmişdir ki, hemodializdən keçib xəstəyə qayıdan qan rəngini bir qədər dəyişmiş (hava ilə bilavasitə kontaktan rəngi açılmış) olur. Experimentdə 1937 ci ildə amerikalı Con Gibbon ing. John Gibbon ekstrakorporal qan dövranını ugurla sınaqdan keçirmiş olur. Lakin aparat tibbdə ilk tətbiqini 6 may 1953 cü ildə tapmış olur. Con Gibbon bu aparatın köməyi ilə qulaqcıqlararası çəpərin qüsuru olan 18 yaşlı qadın xəstəsində əməliyyatı 45 dəqiqəlik süni qan dövranı şəraitində icra etmiş olur. O zaman ki oksigenator indiki produktivliyə malik olmadığı üçün, orqanizm toxumalarının oksigenə olan təlabatını azaltmaq məqsədilə 1954 cü ildə qanın soyudulması — hipotermiya tətbiq edilməyə başlanılmışdır. 1955-ci ildə oksigenator təkmilləşdirilərək onun oksigenləşdirmə qabiliyyətini artırmaq və qaz emboliyalarının qarşısını almaq mümkün olmuşdur. 1956-cı ildə günümüzdə tətbiq edilən membranoksigenatoru əldə edilmiş olur.
Nəzarət/Qeydiyyat
Klinik nöqteyi nəzərdən vacib parametrlər: Pasient göstəriciləri:
- Qan təzyiqi
- Bədən temperaturu rektal/ezofoqal
- Sidiyin miqdarı
- Müxtəlif laborator göstəricilər
Süni qan dövranı aparatı:
- Oksigenator
- Baş nasos = arterial axın
- Sovurucu
- Kardioplegiya sistemi
- Kardiotomi rezervuar
- Qan filtri
- Arterial/venoz oksigenlə doyma
- Hemoqlobin, , , Temperatur
- Low-Level-Detektor Kardiotomi rezervuarda qanın səviyyəsinə nəzarət
- Air-Bubble-Detektor Qana daxil ola biləcək hava qabarcıqlarının qaşısının alınması.
- Diverse System-Drücke
- Arterial/venoz qanın temperaturu
- Borular və birləşmə muftaları
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- herz-lungen-maschine.de (alm.)
- Website der Akademie für Kardiotechnik am Deutschen Herzzentrum Berlin (alm.) 2006-05-03 at the Wayback Machine
- Website der Deutschen Gesellschaft für Kardiotechnik (alm.)
- Website des European Board of Cardiovascular Perfusion (ing.)
- Erstmalig im Lufteinsatz: Die weltweit kleinste tragbare Herz-Lungen-Maschine bei innovations-report.de (alm.)
- Süni qan dövranı (rus.) 2013-06-07 at the Wayback Machine
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Suni qan dovrani aparati SQDA menbe gosterin ve ya Urek agciyer aparati aciq urekde aparilan cerrahi emeliyyatlar zamani xestenin heyativacib orqanlarinin funksiyalarini qismen ve tam oz uzerine goturen xususi tibbi cihazdir Suni qan dovrani aparati Suni qan dovrani aparati Suni qan dovrani aparati esasen urek cerahiyyesinde tetbiq edilir Reanimasiya sobesinde ise intensiv tibbi yardima ehtiyac olan xestelerde onun birqeder xususilesdirilmis formasindan ekstrakorporal membranoksigenator ELMO aparatindan istifade edilir Suni qan dovrani aparatina dasidigi funksiyaya uygun iki muhum hisse daxildir Suni urek hisseye nasos alici ve oturucu borular qan dovraninin suret ve hecmini tenzimleyen pult daxildir Suni agciyer hisseye qazlar mubadilesini venoz sistemden asagi bos vena ve yuxari bos venadan alinan qanin oksigenlesmesi ve eksine karbon qazindan temizlenmesi getdiyi membranli oksigenator daxildir TarixAvstriya Alman fizioloqu Maksimilian fon Frey 1885 ci ilde Leypsiq Universitetinin Karl Ludviqin Fiziologiya Institutunda urek agciyer masininin ilkin prototipini yaratdi Suni qan dovraninin tetbiqi 1916 ci ilde Jay McLean terefinden elde edilmis Heparin preparatinin hesabina mumkun olmusdur Beleki heparin qanin laxtalanmasinin qarsisini alir ki bu da orqanizmden kenarda qanin laxtalanmadan duru sekilde borularda hereketini temin etmis olur Gunumuzdeki suni qan dovrani aparatinin diyircekli nasos hissesi hele 1934 cu ilde icad edilmisdir Qanin oksigenle temin eden qurgunun yaranma ideyasi ise 1944 cu ilde adi hemodializ musahidesi zamani yaranmisdir Bele ki mueyen edilmisdir ki hemodializden kecib xesteye qayidan qan rengini bir qeder deyismis hava ile bilavasite kontaktan rengi acilmis olur Experimentde 1937 ci ilde amerikali Con Gibbon ing John Gibbon ekstrakorporal qan dovranini ugurla sinaqdan kecirmis olur Lakin aparat tibbde ilk tetbiqini 6 may 1953 cu ilde tapmis olur Con Gibbon bu aparatin komeyi ile qulaqciqlararasi ceperin qusuru olan 18 yasli qadin xestesinde emeliyyati 45 deqiqelik suni qan dovrani seraitinde icra etmis olur O zaman ki oksigenator indiki produktivliye malik olmadigi ucun orqanizm toxumalarinin oksigene olan telabatini azaltmaq meqsedile 1954 cu ilde qanin soyudulmasi hipotermiya tetbiq edilmeye baslanilmisdir 1955 ci ilde oksigenator tekmillesdirilerek onun oksigenlesdirme qabiliyyetini artirmaq ve qaz emboliyalarinin qarsisini almaq mumkun olmusdur 1956 ci ilde gunumuzde tetbiq edilen membranoksigenatoru elde edilmis olur Nezaret QeydiyyatKlinik noqteyi nezerden vacib parametrler Pasient gostericileri Qan tezyiqi Beden temperaturu rektal ezofoqal Sidiyin miqdari Muxtelif laborator gostericiler Suni qan dovrani aparati Oksigenator Bas nasos arterial axin Sovurucu Kardioplegiya sistemi Kardiotomi rezervuar Qan filtri Arterial venoz oksigenle doyma Hemoqlobin Temperatur Low Level Detektor Kardiotomi rezervuarda qanin seviyyesine nezaret Air Bubble Detektor Qana daxil ola bilecek hava qabarciqlarinin qasisinin alinmasi Diverse System Drucke Arterial venoz qanin temperaturu Borular ve birlesme muftalariHemcinin baxUrek Suni urek Eyzenmenger sindromu Kardiogen sok Qan dovraniXarici kecidlerherz lungen maschine de alm Website der Akademie fur Kardiotechnik am Deutschen Herzzentrum Berlin alm 2006 05 03 at the Wayback Machine Website der Deutschen Gesellschaft fur Kardiotechnik alm Website des European Board of Cardiovascular Perfusion ing Erstmalig im Lufteinsatz Die weltweit kleinste tragbare Herz Lungen Maschine bei innovations report de alm Suni qan dovrani rus 2013 06 07 at the Wayback MachineIstinadlar 2010 12 08 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 11 02 Zimmer HG The heart lung machine was invented twice the first time by Max von Frey Clinical Cardiology 26 9 September 2003 443 445 doi 10 1002 clc 4960260914 PMC 6654655 PMID 14524605