Sultan Qılınç Gəray

Sultan Qılınç Gəray Çar ordusunda xidmət etdiyi illərdə: Qılınç Şahanoviç Sultan Gərayadıq Султан Клыщ Кӏэрый; 1880 – 16 yanvar 1947, Moskva) — Birinci Dünya müharibəsində Vəhşi diviziyanın tərkibində olan Çərkəz Süvari Alayının polkovniki, Ağ hərəkatın iştirakçısı, səyyah, Şimali Qafqaz Milli Komitəsinin (ŞXK) Mərkəzi Heyyətinin üzvü. İkinci Dünya müharibəsi illərində Üçüncü Reyx tərəfdə SSRİ-yə qarşı döyüşüb. Müharibədən sonra ingilislər tərəfindən Sovet İttifaqına təhvil verilib. SSRİ-də məhkum edilib və Moskvada edam olunub.

Sultan Qılınç Gəray
Şəxsi məlumatlar
Doğum tarixi	1880
Vəfat tarixi	16 yanvar 1947(1947-01-16)
Vəfat yeri	Moskva, RSFSR, SSRİ
Vəfat səbəbi	asılma^[d]
Vətəndaşlığı	Rusiya imperiyası
Hərbi fəaliyyəti
Mənsubiyyəti	Rusiya imperiyası, Ağ ordu, Üçüncü Reyx
Qoşun növü	süvari
Rütbəsi	polkovnik, general-mayor
Komandanlıq edib	Dikaya diviziya
Döyüşlər	Birinci Dünya müharibəsi, Rusiyada vətəndaş müharibəsi, İkinci Dünya müharibəsi
Təltifləri

Həyatı

Sultan Qılınç Gəray 1880-ci ildə Kuban vilayətinin (hazırda Adıge Respublikası) Maykop departamentinin Ulski kəndində anadan olub.

Çar ordusunun praporşiki Sultan Şahan-Gərayın (Şan-Gəray; 1810/1815 – 1898) oğullarından biri. Bir vaxtlar Çərkəzistana köçmüş Gərayların (Çingizlilər) Krım xan sülaləsinin qollarından birinin nümayəndəsi. Rusiya hökuməti nöqteyi-nəzərindən o, titulsuz zadəganlara mənsub idi. Dincə müsəlman idi. Onun qardaşları: Əzəmət-Gəray, Can-Gəray, Şir-Gəray və Bəyazit-Gəray.

Qılınç Gəray (yaxud Sultan Qılınç Gəray) adı Krım xanları sülaləsinin üzvləri üçün xarakterik olan ənənə üzrə formalaşmışdır (məsələn I Dövlət Gəray, I Məngli Gəray). İnqilabdan əvvəlki sənədlərdə “Qılınç” (türk dillərindən tərcümədə “qılınc” deməkdir) xüsusi adı “Keleç” kimi yazılır, atasının adı Şahanoviç (atasının adı Sultan Şahan-Gəray) kimi əlavə edilirdi. Həmçinin “Sultan-Gəray” qoşa soyadı kimi qəbul edilirdi. Bütün bunların nəticəsidir ki, inqilabdan əvvəl o, rəsmi olaraq onun adı Keleç Şahanoviç Sultan-Gəray şəklində yazılırdı.

İstinadlar

1. "Султан-Гирей Келеч Шаханович на сайте Офицеры РИА". 2024-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-03-10.

Xarici keçidlər

• Клыч Султан-Гирей. // Проект «Русская армия в Великой войне».
• Историческая справка составленная А. Дерябиным; Казаки // Шпион, 1994, № 1.
• «Генеалогия Северного Кавказа» Историко-генеалогический научно-реферативный независимый журнал
• Казаков А. В. Адыги (черкесы) на российской военной службе. Воеводы и офицеры. — 2010.
• Неотвратимое возмездие: По материалам судебных процессов над изменниками Родины, фашистскими палачами и агентами империалистических разведок. — М.: Воениздат, 1979.