Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sultan Ağa oğlu Mehdizadə (18 yanvar 1916) — Qızıl ordunun çavuşu, İkinci Dünya Müharibəsinin iştirakçısı. Birinci dərəcəli Vətən Müharibəsi Ordeni, , "" medalları ilə təltif olunub. tam kavaleridir.
| Mehdizadə Sultan | |
|---|---|
| Mehdizadə Sultan Ağa oğlu | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Şamaxı Azərbaycan |
| Vəfat tarixi | ? |
| Hərbi fəaliyyəti | |
| Mənsubiyyəti | Sovet Sosialist Respublikaları İttifaqı |
| Qoşun növü | piyada |
| Rütbəsi | Baş çavuş |
| Döyüşlər | |
| Təltifləri |
 |
Həyatı
18 yanvar 1911-ci ildə Şamaxıda anadan olub. Odessa dəniz nəqliyyatı institutunda üç kurs bitirdikdən sonra SSRİ Hərbi-Dəniz donanmasına hərbi xidmətə çağırılıb. Müharibənin əvvəlində Sakit okean donanmasında xidmət edirdi.
Döyüş yolu
1942-ci ilin 8 sentyabrında Saratov vilayətində şəxsi heyətinin böyük hissəsinin dənizçilərdən ibarət olduğu formalaşdırıldı. Qırmızı dənizçi Mehdizadə isə bu briqadanın tərkibində olan 97-ci piyada kəşfiyyat taqımına düşdü. 1942-ci ilin oktyabr ayından etibarən briqada Stalinqrad cəbhəsinin qoşunlarının tərkibində Stalinqrad döyüşlərində iştirak etmişdir. 1942-ci ilin noyabrında Stalinqrad ətrafındakı döyüşlərdə Sultan ilk dəfə yaralandı. Döyüş zamanı göstərdiyi igidliyə və qəhrəmanlığa görə qırmızı dənizçi ilə təltif olunur. komandir və döyüşçülərinin qəhrəmanlıqları və cəsarəti ali baş komandan tərəfindən xüsusilə qeyd edilmişdir. 1943-cü ilin mart ayında briqada 14-cü əlahiddə qvardiya atıcı briqadasına çevrildi, 1943-cü ilin aprel ayında isə briqadanın əsasında 94-cü qvardiya atıcı diviziyası yaradıldı. Maraqlı olan odur ki 1943-cü ilə aid sənədlərdə 97-ci əlahiddə qvardiya kəşfiyyat bölüyünün kəşfiyyatçısı olan Sultan Mehdizadənin rütbəsi hələ də əvvəlki kimi dənizçi — "qvardiyaçı qırmızı dənizçi" olaraq qalırdı.
94-cü qvardiya atıcı diviziyası 1943-cü ilin yayında Voronej cəbhəsinin qoşunlarının tərkibində Kursk döyüşündə iştirak edərək Belqorod istiqamətində hərəkət etmişdir. 1943-cü ilin avqust ayında Belqorod-Xarkov hücum əməliyyatları çərçivəsində diviziya Belqorod və Xarkov şəhərlərini azad etmişdir. 23–30 avqust 1943-cü ildə diviziya hissələri çayını keçərək qəsəbəsini ələ keçirmək uğrunda döyüşlərə başladılar. Qəsəbənin çayın qərb sahilində yerləşən bölgələrinin azadlığı uğrundakı ağır döyüşlər 7 gün davam etdi. Bütün döyüşlər boyunca 97-ci əlahiddə qvardiya kəşfiyyat bölüyü ön cəbhədə idi. Həmin dövrdə aşbazlıq Mehdizadəyə tapşırılmışdı. O ancaq yeməklərin bişirilməsində deyil həm də yeməkləri ön cəbhəyə vaxtında çatdırmaqda da uğurlu idi. Qırmızı dənizçi Mehdizadə güclü atəş altında gündə iki dəfə fasiləsiz döyüşçülərə yeməkləri çatdırırdı. Xidməti borcunu yerinə yetirərkən göstərdiyi şücaət və qəhrəmanlığa görə Sultan ilə təltif olundu.
1944-cü ilin yayında 94-cü qvardiya atıcı diviziyası Ukrayna ərazisindən döyüşərək Sovet Moldovasının ərazisinə keçdilər. Bu dövrdə o artıq dəfələrlə axtarışlarda iştirak etmiş təcrübəli kəçşfiyyatçı idi qvardiya baş çavuşu rütbəsini almış ilə fərqlənmişdi. 19 avqust 1944-cü ildə diviziyanın kəşfiyyatçıları konkret bir nəfərin Ustı kəndində əsir alınması əmrini aldılar. Bir qayda olaraq bu halda kəşfiyyat dəstəsi iki qrupa bölünməlidir — həmlə və dəstək qrupu. Sultan dəstək qrupunun tərkibində idi. Kəşfiyyatçılar kəndinin cənub hissələrində axtarış apararkən düşmənin qorunan hərbi xəndəyini aşkar etdilər. Qvardiya baş çavuşu Mehdizadə xəndəyə ilk hücum edərək düşməni atəşlə susdurmuş köməyə gələn hitlerçilərin qarşısını alaraq həmlə qrupuna əsirin tutulmasında kömək etmişdir. 23 avqust 1944-cü ildə Kişinyov şəhərinin yaxınlığında kəşfiyyatçılar düşmənin izinə düşərək böyük bir qarğıdalı sahəsinə gəlib çatdılar lakin burada uzanıb gizlənməyə məcbur oldular. Çünki qarğıdalı əkililərinin içində kəşfiyyatçıların irəliləməsinə mane olan almanların tuşlayıcı atəş açan sipəri var idi. Sultan Mehdizadə düşmən sipərinin arxasına keçərək gözlənilmədən onlara hücum edib qranat atır. Nəticədə bir hitlerçi öldürülür dörd nəfəri isə əsir alınır. Etdiyi qəhrəmanlığa görə qvardiya baş çavuşu Mehdizadə üçüncü dərəcəli ilə mükafatlandırılır.
1945-ci ilin əvvəlində 94-cü qvardiya atıcı diviziyası 1-ci Belarus cəbhəsinin 5-ci zərbə ordusunun tərkibində Polşa ərazisində döyüşlər aparırdı. 14 yanvar 1945-ci ildə düşmənin - bölgəsində yerləşən gücləndirilmiş müdafiə zolağında qvardiyaçı baş çavuş Mehdizadə digər kəşfiyyatçılarla minalanmış sahəni və düşmənin mühəndis istehkam bölmələrini keçərək qarşısına çıxan ilk düşmən xəndəyinə hücum etmiş atəş açaraq 8 düşmən əsgərini öldürmüş ikisini isə əsir almışdır. Polşanın azad edilməsi uğrunda döyüşlərdə göstərdiyi müstəsna cəsarətə görə, Sultan Mehdizadə 2-ci dərəcəli ilə təltif edildi. 16 aprel 1945-ci ildə yaşayış məntəqəsi uğrunda olan döyüşlərdə düşmənin atəş nöqtəsi onların qarşısını kəsmişdi. Qvardiyaçı baş çavuş Mehdizadə sürünərək alman pulemyotçularının mövqelərinə yaxınlaşmış və qranatla düşmən pulemyotunu və üç əsgərini partlatmışdır. Birinci ordusu sürətlə Berlinə yaxınlaşırdı. Paytaxta hücumda 94-cü qvardiya atıcı diviziyası da aktiv şəkildə iştirak edirdi. Artıq 21 aprel 1945-ci ildə qvardiyaçılar Aleksanderplatsı ələ keçirib 1 maydan etibarən isə Reyxstaqa doğru hücuma başladılar. İşğalçılara qarşı mübarizədə cəsarət və qəhrəmanlıq göstərdiyinə görə Sultan Ağa Oğlu Mehdizadə birinci dərəcəli ilə mükafatlandırıldı.
İstinadlar
- Приказ № 60/н по частям 94-й гвардейской стрелковой дивизии от 3 сентября 1944 года
- Приказ № 50/н по войскам 5-й ударной армии от 12 марта 1945 года
- Указ Президиума Верховного Совета СССР от 15 мая 1946 года
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sultan Aga oglu Mehdizade 18 yanvar 1916 Qizil ordunun cavusu Ikinci Dunya Muharibesinin istirakcisi Birinci dereceli Veten Muharibesi Ordeni Doyus xidmetlerine gore medali Stalinqradin mudafiesi ugrunda medallari ile teltif olunub tam kavaleridir Mehdizade SultanMehdizade Sultan Aga ogluSexsi melumatlarDogum tarixi 18 yanvar 1911Dogum yeri Samaxi AzerbaycanVefat tarixi Herbi fealiyyetiMensubiyyeti Sovet Sosialist Respublikalari IttifaqiQosun novu piyadaRutbesi Bas cavusDoyusler Stalinqrad doyusu Kursk doyusu Berlin doyusuTeltifleri Ucuncu dereceli Seref OrdeniIkinci dereceli Seref OrdeniBirinci dereceli Seref OrdeniHeyati18 yanvar 1911 ci ilde Samaxida anadan olub Odessa deniz neqliyyati institutunda uc kurs bitirdikden sonra SSRI Herbi Deniz donanmasina herbi xidmete cagirilib Muharibenin evvelinde Sakit okean donanmasinda xidmet edirdi Doyus yolu1942 ci ilin 8 sentyabrinda Saratov vilayetinde sexsi heyetinin boyuk hissesinin denizcilerden ibaret oldugu formalasdirildi Qirmizi denizci Mehdizade ise bu briqadanin terkibinde olan 97 ci piyada kesfiyyat taqimina dusdu 1942 ci ilin oktyabr ayindan etibaren briqada Stalinqrad cebhesinin qosunlarinin terkibinde Stalinqrad doyuslerinde istirak etmisdir 1942 ci ilin noyabrinda Stalinqrad etrafindaki doyuslerde Sultan ilk defe yaralandi Doyus zamani gosterdiyi igidliye ve qehremanliga gore qirmizi denizci Stalinqradin mudafiesine gore medali ile teltif olunur komandir ve doyusculerinin qehremanliqlari ve cesareti ali bas komandan terefinden xususile qeyd edilmisdir 1943 cu ilin mart ayinda briqada 14 cu elahidde qvardiya atici briqadasina cevrildi 1943 cu ilin aprel ayinda ise briqadanin esasinda 94 cu qvardiya atici diviziyasi yaradildi Maraqli olan odur ki 1943 cu ile aid senedlerde 97 ci elahidde qvardiya kesfiyyat boluyunun kesfiyyatcisi olan Sultan Mehdizadenin rutbesi hele de evvelki kimi denizci qvardiyaci qirmizi denizci olaraq qalirdi 94 cu qvardiya atici diviziyasi 1943 cu ilin yayinda Voronej cebhesinin qosunlarinin terkibinde Kursk doyusunde istirak ederek Belqorod istiqametinde hereket etmisdir 1943 cu ilin avqust ayinda Belqorod Xarkov hucum emeliyyatlari cercivesinde diviziya Belqorod ve Xarkov seherlerini azad etmisdir 23 30 avqust 1943 cu ilde diviziya hisseleri cayini kecerek qesebesini ele kecirmek ugrunda doyuslere basladilar Qesebenin cayin qerb sahilinde yerlesen bolgelerinin azadligi ugrundaki agir doyusler 7 gun davam etdi Butun doyusler boyunca 97 ci elahidde qvardiya kesfiyyat boluyu on cebhede idi Hemin dovrde asbazliq Mehdizadeye tapsirilmisdi O ancaq yemeklerin bisirilmesinde deyil hem de yemekleri on cebheye vaxtinda catdirmaqda da ugurlu idi Qirmizi denizci Mehdizade guclu ates altinda gunde iki defe fasilesiz doyusculere yemekleri catdirirdi Xidmeti borcunu yerine yetirerken gosterdiyi sucaet ve qehremanliga gore Sultan Doyus xidmetlerine gore medali ile teltif olundu 1944 cu ilin yayinda 94 cu qvardiya atici diviziyasi Ukrayna erazisinden doyuserek Sovet Moldovasinin erazisine kecdiler Bu dovrde o artiq defelerle axtarislarda istirak etmis tecrubeli kecsfiyyatci idi qvardiya bas cavusu rutbesini almis Ela kesfiyyatci dos nisani ile ferqlenmisdi 19 avqust 1944 cu ilde diviziyanin kesfiyyatcilari konkret bir neferin Usti kendinde esir alinmasi emrini aldilar Bir qayda olaraq bu halda kesfiyyat destesi iki qrupa bolunmelidir hemle ve destek qrupu Sultan destek qrupunun terkibinde idi Kesfiyyatcilar kendinin cenub hisselerinde axtaris apararken dusmenin qorunan herbi xendeyini askar etdiler Qvardiya bas cavusu Mehdizade xendeye ilk hucum ederek dusmeni atesle susdurmus komeye gelen hitlercilerin qarsisini alaraq hemle qrupuna esirin tutulmasinda komek etmisdir 23 avqust 1944 cu ilde Kisinyov seherinin yaxinliginda kesfiyyatcilar dusmenin izine duserek boyuk bir qargidali sahesine gelib catdilar lakin burada uzanib gizlenmeye mecbur oldular Cunki qargidali ekililerinin icinde kesfiyyatcilarin irelilemesine mane olan almanlarin tuslayici ates acan siperi var idi Sultan Mehdizade dusmen siperinin arxasina kecerek gozlenilmeden onlara hucum edib qranat atir Neticede bir hitlerci oldurulur dord neferi ise esir alinir Etdiyi qehremanliga gore qvardiya bas cavusu Mehdizade ucuncu dereceli ile mukafatlandirilir 1945 ci ilin evvelinde 94 cu qvardiya atici diviziyasi 1 ci Belarus cebhesinin 5 ci zerbe ordusunun terkibinde Polsa erazisinde doyusler aparirdi 14 yanvar 1945 ci ilde dusmenin bolgesinde yerlesen guclendirilmis mudafie zolaginda qvardiyaci bas cavus Mehdizade diger kesfiyyatcilarla minalanmis saheni ve dusmenin muhendis istehkam bolmelerini kecerek qarsisina cixan ilk dusmen xendeyine hucum etmis ates acaraq 8 dusmen esgerini oldurmus ikisini ise esir almisdir Polsanin azad edilmesi ugrunda doyuslerde gosterdiyi mustesna cesarete gore Sultan Mehdizade 2 ci dereceli ile teltif edildi 16 aprel 1945 ci ilde yasayis menteqesi ugrunda olan doyuslerde dusmenin ates noqtesi onlarin qarsisini kesmisdi Qvardiyaci bas cavus Mehdizade surunerek alman pulemyotcularinin movqelerine yaxinlasmis ve qranatla dusmen pulemyotunu ve uc esgerini partlatmisdir Birinci ordusu suretle Berline yaxinlasirdi Paytaxta hucumda 94 cu qvardiya atici diviziyasi da aktiv sekilde istirak edirdi Artiq 21 aprel 1945 ci ilde qvardiyacilar Aleksanderplatsi ele kecirib 1 maydan etibaren ise Reyxstaqa dogru hucuma basladilar Isgalcilara qarsi mubarizede cesaret ve qehremanliq gosterdiyine gore Sultan Aga Oglu Mehdizade birinci dereceli ile mukafatlandirildi IstinadlarPrikaz 60 n po chastyam 94 j gvardejskoj strelkovoj divizii ot 3 sentyabrya 1944 goda Prikaz 50 n po vojskam 5 j udarnoj armii ot 12 marta 1945 goda Ukaz Prezidiuma Verhovnogo Soveta SSSR ot 15 maya 1946 goda