Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Subaşı və ya sübaşı — türk mənşəli bir söz olaraq demək olar ki, tarix boyu mövcud olmuş bütün türk dövlətlərində "komandir" mənasında işlənmişdir. Türk dilində "sü" sözünün mənası əsgər, ordu deməkdir. Orxon kitabələrində "sü begi" formasında işlədilmişdir. Qaraxanlılar orduya rəhbərlik etmək və ordunu idarə etmək üçün "sü başlamaq" ifadəsindən istifadə edirdilər. Qutadqu Bilikdə "sübaşlar er", "sübaşçısı" və "sübaşlar adamı" kimi işlədilmişdir. Qaraxanlılar, Qəznəvilər, Böyük Səlcuqlar, Anadolu Səlcuqları və Osmanlı imperiyası dövründə ərəb və fars dillərində müvafiq olaraq "sahibü'l ceyş" və "sipehsalar" kimi işlənən sözlərdən, eyni zamanda da türk dilindəki "subaşı" sözündən istifadə edilmişdir.Səlcuq bəyin titulu da subaşı olmuşdur. Subaşı və buna oxşar sözlərin işlədildiyi bütün türk dövlətlərində, bu mövqe dövlətin adət-ənənələrinə və şərtlərinə görə dəyişsə də, subaşı olmaq təbii olaraq son dərəcə vacib bir vəzifə hesab edilirdi. Subaşı vəzifəsinə təyin olunacaq şəxslərdə təbii olaraq bir sıra xüsusi xüsusiyyətlərin olması vacib hesab edilirdi. Bunlar arasında hərbi məsələlərdə, xüsusilə də hərbi taktikalarda təcrübəli olmaq, cəsarətli, cəsur, səxavətli, ləyaqətli, təvazökar, özünəməxsus siyasi və strateji baxışların olması, adət-ənənələrə sadiqlik, qələm və silahdan istifadə də bacarıqlı olmaq, elm və hikmət sahibi olmaq kimi geniş xüsusiyyətlər nəzərdə tutulurdu.
Osmanlı imperiyasının birinci dövrlərində subaşı olmaq şəhərin mühafizə qüvvələrinin komandanı olaraq, qazı və dizdarın təyin edilməsi ilə bərabər bir şəhərin ələ keçirilməsinin rəsmiləşdirilməsi kimi qəbul edilirdi. II Məhəmmədin dövründə subaşı vəzifəsi sancaqbəyi və qazıdan sonra gələn vəzifə olaraq görülməyə başlanmışdır. Belə bir tendensiyanın yaranmasında Bizansın dövlət idarəçiliyinin mənimsənilməsinin təsiri olduğu iddia edilməkdədir. Subaşı vəzifəsini icra edənlər XV əsrin ortalarından etibarən daha çox ələ keçirilmiş olan regionlarda ictimai asayişin təmin edilməsinə görə məsuliyyət daşıyırdılar. Onlar qəzalarda sancaqbəyinin nümayəndələri kimi çıxış edirdilər. Adətən, onlara ziyamət torpaqlarından pay verilirdi.
İstinadlar
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu adin diger istifade formalari ucun bax Subasi deqiqlesdirme Subasi ve ya subasi turk menseli bir soz olaraq demek olar ki tarix boyu movcud olmus butun turk dovletlerinde komandir menasinda islenmisdir Turk dilinde su sozunun menasi esger ordu demekdir Orxon kitabelerinde su begi formasinda isledilmisdir Qaraxanlilar orduya rehberlik etmek ve ordunu idare etmek ucun su baslamaq ifadesinden istifade edirdiler Qutadqu Bilikde subaslar er subascisi ve subaslar adami kimi isledilmisdir Qaraxanlilar Qezneviler Boyuk Selcuqlar Anadolu Selcuqlari ve Osmanli imperiyasi dovrunde ereb ve fars dillerinde muvafiq olaraq sahibu l ceys ve sipehsalar kimi islenen sozlerden eyni zamanda da turk dilindeki subasi sozunden istifade edilmisdir Selcuq beyin titulu da subasi olmusdur Subasi ve buna oxsar sozlerin isledildiyi butun turk dovletlerinde bu movqe dovletin adet enenelerine ve sertlerine gore deyisse de subasi olmaq tebii olaraq son derece vacib bir vezife hesab edilirdi Subasi vezifesine teyin olunacaq sexslerde tebii olaraq bir sira xususi xususiyyetlerin olmasi vacib hesab edilirdi Bunlar arasinda herbi meselelerde xususile de herbi taktikalarda tecrubeli olmaq cesaretli cesur sexavetli leyaqetli tevazokar ozunemexsus siyasi ve strateji baxislarin olmasi adet enenelere sadiqlik qelem ve silahdan istifade de bacariqli olmaq elm ve hikmet sahibi olmaq kimi genis xususiyyetler nezerde tutulurdu Osmanli imperiyasinin birinci dovrlerinde subasi olmaq seherin muhafize quvvelerinin komandani olaraq qazi ve dizdarin teyin edilmesi ile beraber bir seherin ele kecirilmesinin resmilesdirilmesi kimi qebul edilirdi II Mehemmedin dovrunde subasi vezifesi sancaqbeyi ve qazidan sonra gelen vezife olaraq gorulmeye baslanmisdir Bele bir tendensiyanin yaranmasinda Bizansin dovlet idareciliyinin menimsenilmesinin tesiri oldugu iddia edilmekdedir Subasi vezifesini icra edenler XV esrin ortalarindan etibaren daha cox ele kecirilmis olan regionlarda ictimai asayisin temin edilmesine gore mesuliyyet dasiyirdilar Onlar qezalarda sancaqbeyinin numayendeleri kimi cixis edirdiler Adeten onlara ziyamet torpaqlarindan pay verilirdi Istinadlar