Stefan Batori (mac. Báthory István, pol. Stefan Batory; 27 sentyabr 1533 – 12 dekabr 1586[…], Qrodno, Böyük Litva knyazlığı) — Reç Pospolita kralı (1576-1586-cı illərdə), Transilvaniya voevodası IV İştvanın oğlu.
Stefan Batori | |
---|---|
mac. Báthory István | |
Polşa kralı[d] | |
1 may 1576 – 12 dekabr 1586 | |
Sonrakı | III Sigizmund |
Şəxsi məlumatlar | |
Doğum tarixi | 27 sentyabr 1533 |
Vəfat tarixi | 12 dekabr 1586[…](53 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Vəfat səbəbi | güm. Xroniki böyrək çatışmazlığı |
Təhsili | |
Fəaliyyəti | siyasətçi |
Ailəsi | Batori ailəsi |
| |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyatı
Transilvaniyada şahzadə IV İştvan Batori və Macarıstan vəliəhdi Stefan Teleqdinin qızı Katerina Teleqdinin ailəsində anadan olub. Padua Universitetində oxuyub. 1571-ci ildə qısa bir vətəndaş müharibəsi nəticəsində Transilvaniya şahzadəsi oldu.
1574-cü ildə Valua kralı Henrinin qaçmasından sonra Polşa-Litva Birliyində kralsızlıq dövrü başladı. Pravoslav Qərbi Rus əyanları (aralarında Kşiştof Qrayevski də seçilirdi) Moskva krallığı ilə ittifaq bağlamaq və türklərə və Krım tatarlarına qarşı birgə mübarizə aparmaq üçün çar Polşa tacına namizədlər kimi irəli sürdü. Daha sonra namizəd olaraq, Osmanlı ilə mübarizə kursundan da sadiq qalan və Moskva tərəfindən dəstəklənən, Müqəddəs Roma İmperatorluğunun imperatoru II Maksimilian və Maksimiliyanın oğlu, Avstriya arxduke Ernst irəli sürülüb.
Osmanlı sultanı II Səlim ağalara məktub göndərərək, Müqəddəs Roma İmperatorluğunun imperatoru II Maksimilyanı kral seçməməyi tələb etmiş və Osmanlı İmperiyasının vassalı Transilvaniya şahzadəsi Stefan Batory də iddiaçılardan biri kimi göstərilmişdir.
1575-ci ilin sentyabr-oktyabr aylarında Birliyin şərq torpaqlarına (Podoliya, Volıniya və Çervonnaya Rus) tatar basqını orta yerli zadəganları Batoriya namizədliyinə sövq etdi. Onun təkidi ilə o, Polşa krallarına seçildi.
1576-cı ildə Litva Böyük Hersoqluğunun seçki pəhrizinin üzvləri Transilvaniya şahzadəsi və Polşa kralı Stefan Batorini Litvanın Böyük Hersoqluğu elan etdilər.
1578-ci ildə Stiven Bathory ailəsi üçün Livoniya Krallığının taxt-tacı hüququnu əldə etdi. Milliyyətcə bir macar (Szekei) olan və macar və moldavan dillərini və Venesiya ləhcəsini bilən Stefan, demək olar ki, nəzarəti altında olan Birlik əhalisinin milli dillərində danışmırdı və təbəələri ilə latın dilində danışırdı.
1579-cu ildə Moskva dövlətinə qarşı yürüşə çıxdı, Sokol qalasını aldı, 4000 müdafiəçini vəhşicəsinə məhv etdi. 1580-ci ildə Velikiye Lukini tutdu. Qayıdandan sonra son bir neçə il ərzində o, Qrodno şəhərində yaşamış, burada yeni kral iqamətgahı üçün Köhnə Qalanı yenidən qurmuş, lakin 1586-cı ilin dekabrında qəflətən uremiyadan vəfat etmişdir (cəsədinin yarılması ilk belə tibbi müayinə hesab olunur). Şərqi Avropada sənədləşdirilmiş akt); Qrodnoda əvvəlcə dəfn edildi, lakin sonra tabutu Krakova aparıldı və Vaveldə dəfn edildi. Ölümündən sonra Reç Pospolitada kralsızlıq başladı, Sigismund Vasa tərəfindən qazanılan yeni monarx üçün seçkilər keçirildi.
İstinadlar
- Stephen Bathory // Encyclopædia Britannica (ing.).
- Stefan (Batory, Báthory István) // Internetowy Polski Słownik Biograficzny (pol.).
- Catalog of the German National Library (alm.).
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Stefan Batori mac Bathory Istvan pol Stefan Batory 27 sentyabr 1533 12 dekabr 1586 Qrodno Boyuk Litva knyazligi Rec Pospolita krali 1576 1586 ci illerde Transilvaniya voevodasi IV Istvanin oglu Stefan Batorimac Bathory IstvanPolsa krali d 1 may 1576 12 dekabr 1586SonrakiIII SigizmundSexsi melumatlarDogum tarixi 27 sentyabr 1533Vefat tarixi 12 dekabr 1586 1586 12 12 53 yasinda Vefat yeri Qrodno Boyuk Litva knyazligi Rec PospolitaVefat sebebi gum Xroniki boyrek catismazligiTehsili Padua UniversitetiFealiyyeti siyasetciAilesi Batori ailesi Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiTransilvaniyada sahzade IV Istvan Batori ve Macaristan veliehdi Stefan Teleqdinin qizi Katerina Teleqdinin ailesinde anadan olub Padua Universitetinde oxuyub 1571 ci ilde qisa bir vetendas muharibesi neticesinde Transilvaniya sahzadesi oldu 1574 cu ilde Valua krali Henrinin qacmasindan sonra Polsa Litva Birliyinde kralsizliq dovru basladi Pravoslav Qerbi Rus eyanlari aralarinda Ksistof Qrayevski de secilirdi Moskva kralligi ile ittifaq baglamaq ve turklere ve Krim tatarlarina qarsi birge mubarize aparmaq ucun car Polsa tacina namizedler kimi ireli surdu Daha sonra namized olaraq Osmanli ile mubarize kursundan da sadiq qalan ve Moskva terefinden desteklenen Muqeddes Roma Imperatorlugunun imperatoru II Maksimilian ve Maksimiliyanin oglu Avstriya arxduke Ernst ireli surulub Osmanli sultani II Selim agalara mektub gondererek Muqeddes Roma Imperatorlugunun imperatoru II Maksimilyani kral secmemeyi teleb etmis ve Osmanli Imperiyasinin vassali Transilvaniya sahzadesi Stefan Batory de iddiacilardan biri kimi gosterilmisdir 1575 ci ilin sentyabr oktyabr aylarinda Birliyin serq torpaqlarina Podoliya Voliniya ve Cervonnaya Rus tatar basqini orta yerli zadeganlari Batoriya namizedliyine sovq etdi Onun tekidi ile o Polsa krallarina secildi 1576 ci ilde Litva Boyuk Hersoqlugunun secki pehrizinin uzvleri Transilvaniya sahzadesi ve Polsa krali Stefan Batorini Litvanin Boyuk Hersoqlugu elan etdiler 1578 ci ilde Stiven Bathory ailesi ucun Livoniya Kralliginin taxt taci huququnu elde etdi Milliyyetce bir macar Szekei olan ve macar ve moldavan dillerini ve Venesiya lehcesini bilen Stefan demek olar ki nezareti altinda olan Birlik ehalisinin milli dillerinde danismirdi ve tebeeleri ile latin dilinde danisirdi 1579 cu ilde Moskva dovletine qarsi yuruse cixdi Sokol qalasini aldi 4000 mudafiecini vehsicesine mehv etdi 1580 ci ilde Velikiye Lukini tutdu Qayidandan sonra son bir nece il erzinde o Qrodno seherinde yasamis burada yeni kral iqametgahi ucun Kohne Qalani yeniden qurmus lakin 1586 ci ilin dekabrinda qefleten uremiyadan vefat etmisdir cesedinin yarilmasi ilk bele tibbi muayine hesab olunur Serqi Avropada senedlesdirilmis akt Qrodnoda evvelce defn edildi lakin sonra tabutu Krakova aparildi ve Vavelde defn edildi Olumunden sonra Rec Pospolitada kralsizliq basladi Sigismund Vasa terefinden qazanilan yeni monarx ucun seckiler kecirildi IstinadlarStephen Bathory Encyclopaedia Britannica ing Stefan Batory Bathory Istvan Internetowy Polski Slownik Biograficzny pol Catalog of the German National Library alm