Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sosial dövlət — vətəndaşların rifahını başlıca vəzifə qəbul edən dövlət anlayışı olub, onların iqtisadi və sosial əmin-amanlıqlarının qorunması və irəli çəkilməsində dövlətin əsas rol oynamasını təklif edir. Bu sistem sosial ədalət təmin olunmuş, maddi sərvətlər, nemətlər, istehsal resursları qanun daxilində hamıya əlçatan olan və hər bir vətəndaşın layiqli həyat şəraiti əldə etməsinə təminat verən hüquqi, demokratik, müasir ictimai-siyasi quruluşdur. Sosial dövlət anlayışı ilk dəfə 1850-ci ildə alman alimi Lorens fon Şteyn tərəfindən işlədilmişdir.
Ümumilikdə bir sosial dövlətin iki növ siyasi və sosial yanaşması ola bilər:
- Bu modelə görə dövlət vətəndaşların firavan həyat şəraitinin yaradılmasında əsas məsuliyyət daşıyan qurumdur. Bu modeldə dövlətin vəzifəsi daha geniş əhatəli olur, çünki bir vətəndaşın rifahının hər bir yönü üçün məsuliyyət dövlətin üzərinə düşür və bu məsuliyyət heç bir fərq qoyulmadan ölkənin bütün vətəndaşları üçün ümumilik daşıyır.
- İkinci növ yanaşmada isə bir sosial dövlət vətəndaşlarının həyat səviyyələrinin əvvəlcədən müəyyən olunmuş minimum standartların altına enməməsi üçün bir "sosial təhlükəsizliyi təmin etmə şəbəkəsi" yaradılması nəzərdə tutulur.
"Sosial dövlət" və "sosial cəmiyyət" ingiliscə müəyyən ölkələrdə (xüsusilə ABŞ) bəzi anlayış qarışıqlıqlarına səbəb olmuş və bu məsələ önəmli mübahisə mövzusu olmuş və olmaqdadır. ABŞ-də və bəzi digər ölkələrdə minimum rifah səviyyəsi mərkəzləşdirilmiş dövlət tərəfindən sığortalanıb birbaşa vahid mərkəzdən qorunmamaqdadır. Lakin hər bir vətəndaşın bu rifah səviyyəsinə çata bilməsi üçün dövlətə bağlı olmayan könüllü sosial qruplar, həm sosial məqsədli özəl qeyri-kommersiya təşkilatları, həm maksimum qazanc hədəfli özəl şirkətlər və az da olsa mərkəzi hökumət orqanları tərəfindən dəstəklənən sosial təşkilatlar bu məsələdə yardımlar göstərməkdədirlər. Bu anlayışa əks olan digər bir "sosial dövlət" anlayışı da mövcuddur. Burada "sosial dövlət" ictimai sektordan dolaylı yollarla subvensiya verilməli şəxslərə fond yardımıdır və həmin fondların əsas qaynağı bərabər, balanslı bölüşdürmə prinsiplərinə uyğun vergiləri verən özəl sektordur.
Məsələn, təhsil ödənişsizdir, xəstələri müalicə etmək dövlətin vəzifəsidir. Dövlət tərəfindən işsizlərə və ya az gəlirli şəxs və ya ailələrə gəlir subvensiyası verilə bilər. Buna uyğun olaraq dövlət öz evini ala bilməyəcək və ya özəl kirayə ev bazarındakı yüksək kirayə haqqını verə bilməyəcək qədər kasıb olanlara, ya subvensiya şəklində ev kirayəsi verə bilər, ya da ucuz xərc hesabına başa gələn evlər inşa etdirib, onları müəyyən qiymətlə kirayəlik verə bilər. Bunu etmək üçün yüksək vergilər təyin edilməsi zəruri ola bilər. Əgər vergi sistemi proqressivdirsə, adətən varlı insanlar daha çox vergi verənlər olurlar. Proqressiv vergi sistemində səviyyələr dəyişkən olur, səbəbi isə, gəliri az olanların bu vergini daha rahatlıqla verə bilməsini təmin etməkdir. Məsələn, Böyük Britaniyada yoxsul insanlar daha varlılara görə aylıq gəlirlərinin daha az hissəsini vergi olaraq verirlər.
Həmçinin bax
Xarici keçidlər
- An introduction to social policy 2005-05-12 at the Wayback Machine
- Social Security Programs Throughout the World
- García Calvo's Analysis of Welfare Society
- Shavell's criticism of social justice programmes
- Principles of Fairness versus Human Welfare: On the Evaluation of Legal Policy.
- Journal containing free daily information on welfare policies at local, national and EU level 2010-06-04 at the Wayback Machine
- Western nations with social safety net happier. Benjamin Radcliff, 25 September 2013.
- "Widefare: Asia's Emerging Welfare States Spread Themselves Thinly" The Economist: Asia, 6 July 2013
- Lee Hyo-sik. "Korea Next to Last in Social Welfare Spending". The Korea Times, 12 February 2010. South Korea now spends less, but article points out that its rate of spending growth reached an annual average of 10.8 percent from 2004 through 2008, twice the OECD average, and predicts this rate of increase will continue its upward curve as the government has to spend more to care for the elderly and encourage people to have babies.
- How a Democrat Killed Welfare. Historian Premilla Nadasen for Jacobin. Winter 2016.
Məlumat və statistikalar
- OECD – Health Policy and Data: Health Division Website
- OECD – Social Expenditure database (SOCX) Website
- The impact of benefit and tax uprating on incomes and poverty
- Contains detailed information on the welfare systems in the former Yugoslav republics
Ədəbiyyat
- Arts, Wil and Gelissen John; "Three Worlds of Welfare Capitalism or More? A State-of-the-art report" Journal of European Social Policy:2: 2 (2002):137–58.
- Bartholomew, James (2015). The Welfare of Nations. Biteback. p. 448. ISBN 978–1849548304.
- Francis G. Castles; et al. (2010). The Oxford Handbook of the Welfare State. Oxford Handbooks Online. p. 67.
- Esping-Andersen, Gosta; Politics against markets, Princeton, NJ: Princeton University Press (1985).
- Esping-Andersen, Gosta; "The Three Worlds of Welfare Capitalism", Princeton NJ: Princeton University Press (1990).
- Ferragina, E. et al. (2015). The Four Worlds of ‘Welfare Reality’ – Social Risks and Outcomes in Europe. Social Policy and Society, 14 (2), 287–307.
- Ferragina, Emanuele and Martin Seeleib-Kaiser, "Welfare Regime Debate: Past, Present, Futures?" Policy & Politics: 39 (2011): 4: 583–611.
- Kenworthy, Lane. Social Democratic America. Oxford University Press (2014).
- Korpi, Walter; "The Democratic Class Struggle"; London: Routledge (1983).
- Koehler, Gabriele and Deepta Chopra; "Development and Welfare Policy in South Asia"; London: Routledge (2014).
- Kuhnle, Stein. "The Scandinavian Welfare State in the 1990s: Challenged but Viable." West European Politics (2000) 23#2 pp. 209–28
- Kuhnle, Stein. Survival of the European Welfare State 2000 Routledge ISBN 0–415-21291-X
- Rothstein, Bo. Just institutions matter: the moral and political logic of the universal welfare state (Cambridge University Press, 1998)
- Radcliff, Benjamin (2013) The Political Economy of Human Happiness (New York: Cambridge University Press).
- Rachel Reeves, Rachel, and Martin McIvor. "Clement Attlee and the foundations of the British welfare state." Renewal: a Journal of Labour Politics 22#3/4 (2014): 42+. online
- Van Kersbergen, K. "Social Capitalism"; London: Routledge (1995).
- Vrooman, J. C. "Regimes and Cultures of Social Security: Comparing Institutional Models through Nonlinear PCA"; International Journal of Comparative Sociology:, 53: 5–6 (2012): 444–77.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sosial dovlet vetendaslarin rifahini baslica vezife qebul eden dovlet anlayisi olub onlarin iqtisadi ve sosial emin amanliqlarinin qorunmasi ve ireli cekilmesinde dovletin esas rol oynamasini teklif edir Bu sistem sosial edalet temin olunmus maddi servetler nemetler istehsal resurslari qanun daxilinde hamiya elcatan olan ve her bir vetendasin layiqli heyat seraiti elde etmesine teminat veren huquqi demokratik muasir ictimai siyasi qurulusdur Sosial dovlet anlayisi ilk defe 1850 ci ilde alman alimi Lorens fon Steyn terefinden isledilmisdir Umumilikde bir sosial dovletin iki nov siyasi ve sosial yanasmasi ola biler Bu modele gore dovlet vetendaslarin firavan heyat seraitinin yaradilmasinda esas mesuliyyet dasiyan qurumdur Bu modelde dovletin vezifesi daha genis ehateli olur cunki bir vetendasin rifahinin her bir yonu ucun mesuliyyet dovletin uzerine dusur ve bu mesuliyyet hec bir ferq qoyulmadan olkenin butun vetendaslari ucun umumilik dasiyir Ikinci nov yanasmada ise bir sosial dovlet vetendaslarinin heyat seviyyelerinin evvelceden mueyyen olunmus minimum standartlarin altina enmemesi ucun bir sosial tehlukesizliyi temin etme sebekesi yaradilmasi nezerde tutulur Sosial dovlet ve sosial cemiyyet ingilisce mueyyen olkelerde xususile ABS bezi anlayis qarisiqliqlarina sebeb olmus ve bu mesele onemli mubahise movzusu olmus ve olmaqdadir ABS de ve bezi diger olkelerde minimum rifah seviyyesi merkezlesdirilmis dovlet terefinden sigortalanib birbasa vahid merkezden qorunmamaqdadir Lakin her bir vetendasin bu rifah seviyyesine cata bilmesi ucun dovlete bagli olmayan konullu sosial qruplar hem sosial meqsedli ozel qeyri kommersiya teskilatlari hem maksimum qazanc hedefli ozel sirketler ve az da olsa merkezi hokumet orqanlari terefinden desteklenen sosial teskilatlar bu meselede yardimlar gostermekdedirler Bu anlayisa eks olan diger bir sosial dovlet anlayisi da movcuddur Burada sosial dovlet ictimai sektordan dolayli yollarla subvensiya verilmeli sexslere fond yardimidir ve hemin fondlarin esas qaynagi beraber balansli bolusdurme prinsiplerine uygun vergileri veren ozel sektordur Meselen tehsil odenissizdir xesteleri mualice etmek dovletin vezifesidir Dovlet terefinden issizlere ve ya az gelirli sexs ve ya ailelere gelir subvensiyasi verile biler Buna uygun olaraq dovlet oz evini ala bilmeyecek ve ya ozel kiraye ev bazarindaki yuksek kiraye haqqini vere bilmeyecek qeder kasib olanlara ya subvensiya seklinde ev kirayesi vere biler ya da ucuz xerc hesabina basa gelen evler insa etdirib onlari mueyyen qiymetle kirayelik vere biler Bunu etmek ucun yuksek vergiler teyin edilmesi zeruri ola biler Eger vergi sistemi proqressivdirse adeten varli insanlar daha cox vergi verenler olurlar Proqressiv vergi sisteminde seviyyeler deyisken olur sebebi ise geliri az olanlarin bu vergini daha rahatliqla vere bilmesini temin etmekdir Meselen Boyuk Britaniyada yoxsul insanlar daha varlilara gore ayliq gelirlerinin daha az hissesini vergi olaraq verirler Hemcinin baxFolkhemmet Isvec modeliXarici kecidlerAn introduction to social policy 2005 05 12 at the Wayback Machine Social Security Programs Throughout the World Garcia Calvo s Analysis of Welfare Society Shavell s criticism of social justice programmes Principles of Fairness versus Human Welfare On the Evaluation of Legal Policy Journal containing free daily information on welfare policies at local national and EU level 2010 06 04 at the Wayback Machine Western nations with social safety net happier Benjamin Radcliff 25 September 2013 Widefare Asia s Emerging Welfare States Spread Themselves Thinly The Economist Asia 6 July 2013 Lee Hyo sik Korea Next to Last in Social Welfare Spending The Korea Times 12 February 2010 South Korea now spends less but article points out that its rate of spending growth reached an annual average of 10 8 percent from 2004 through 2008 twice the OECD average and predicts this rate of increase will continue its upward curve as the government has to spend more to care for the elderly and encourage people to have babies How a Democrat Killed Welfare Historian Premilla Nadasen for Jacobin Winter 2016 Melumat ve statistikalar OECD Health Policy and Data Health Division Website OECD Social Expenditure database SOCX Website The impact of benefit and tax uprating on incomes and poverty Contains detailed information on the welfare systems in the former Yugoslav republicsEdebiyyatArts Wil and Gelissen John Three Worlds of Welfare Capitalism or More A State of the art report Journal of European Social Policy 2 2 2002 137 58 Bartholomew James 2015 The Welfare of Nations Biteback p 448 ISBN 978 1849548304 Francis G Castles et al 2010 The Oxford Handbook of the Welfare State Oxford Handbooks Online p 67 Esping Andersen Gosta Politics against markets Princeton NJ Princeton University Press 1985 Esping Andersen Gosta The Three Worlds of Welfare Capitalism Princeton NJ Princeton University Press 1990 Ferragina E et al 2015 The Four Worlds of Welfare Reality Social Risks and Outcomes in Europe Social Policy and Society 14 2 287 307 Ferragina Emanuele and Martin Seeleib Kaiser Welfare Regime Debate Past Present Futures Policy amp Politics 39 2011 4 583 611 Kenworthy Lane Social Democratic America Oxford University Press 2014 ISBN 0199322511 Korpi Walter The Democratic Class Struggle London Routledge 1983 Koehler Gabriele and Deepta Chopra Development and Welfare Policy in South Asia London Routledge 2014 Kuhnle Stein The Scandinavian Welfare State in the 1990s Challenged but Viable West European Politics 2000 23 2 pp 209 28 Kuhnle Stein Survival of the European Welfare State 2000 Routledge ISBN 0 415 21291 X Rothstein Bo Just institutions matter the moral and political logic of the universal welfare state Cambridge University Press 1998 Radcliff Benjamin 2013 The Political Economy of Human Happiness New York Cambridge University Press Rachel Reeves Rachel and Martin McIvor Clement Attlee and the foundations of the British welfare state Renewal a Journal of Labour Politics 22 3 4 2014 42 online Van Kersbergen K Social Capitalism London Routledge 1995 Vrooman J C Regimes and Cultures of Social Security Comparing Institutional Models through Nonlinear PCA International Journal of Comparative Sociology 53 5 6 2012 444 77