Sonqay — XV-XVI əsrlərdə Afrikada mövcud olmuş, Niger çayının orta axarında indiki Niger, Nigeriya və Mali dövlətlərinin ərazisini əhatə edən dövlət.
Sonqay | |
---|---|
İdarəetmə forması | monarxiya |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Tarixi
Sonqay imperiyasının əsası, əfsanəvi məlumatlara görə, IX əsrdən Qao əyalətində mövcud olmuş kiçik çarlıq tərəfindən qoyulmuşdur. XI əsrdə yerli hakim islam dinini qəbul etmiş və sonrakı 300 il ərzində onun davamçıları öz hakimiyyətlərinin müasir Mali dövlətinin əksər ərazilərinə yayılmasına nail olmuşlar.
Sonqay imperiyasının əsası 1462–1492-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Ali Ber tərəfindən qoyulmuş və o, 7 illik mühasirədən sonra tuareqləri Tambuktudan qovaraq Cenneni ələ keçirmişdir.
Ali Beri hakimiyyətdə əvəz edən oğlu bütpərəst maldarlarla müsəlman tacirlər arasında tarazlığı qoruya bilməmiş və 1493-cü ildə hakimiyyətdən devrilmişdir. Sonqay dövlətinin üçüncü hökmdarı, 1493–1528-ci illərdə hakimiyyətdə olmuş Məhəmməd Askiyanın dövründə dövlət özünün ən yüksək inkişaf səviyyəsinə çatmışdır.
Askiya titulu daşıyan bu sülalənin hökmdarları 1591-ci ilədək, Cudar paşa ölkəni işğal edənədək hakimiyyətdə qaldılar. Bu işğaldan sonra sonqaylar Mərakeş sultanı Əhməd-əl-Mənsurdan asılı vəziyyətə düşdülər.
Mənbə
Куббель Л. Е. Сонгайская держава: Опыт исследования социально-политического строя / Отв. ред. Р. Г. Исмаилова. — М.: "Наука" (ГРВЛ), 1974. Конрад, Дэвид Империи Африки. "Издательство Мир книги", 2007.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sonqay XV XVI esrlerde Afrikada movcud olmus Niger cayinin orta axarinda indiki Niger Nigeriya ve Mali dovletlerinin erazisini ehate eden dovlet SonqayIdareetme formasi monarxiya Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSonqay imperiyasinin esasi efsanevi melumatlara gore IX esrden Qao eyaletinde movcud olmus kicik carliq terefinden qoyulmusdur XI esrde yerli hakim islam dinini qebul etmis ve sonraki 300 il erzinde onun davamcilari oz hakimiyyetlerinin muasir Mali dovletinin ekser erazilerine yayilmasina nail olmuslar Sonqay imperiyasinin esasi 1462 1492 ci illerde hakimiyyetde olmus Ali Ber terefinden qoyulmus ve o 7 illik muhasireden sonra tuareqleri Tambuktudan qovaraq Cenneni ele kecirmisdir Ali Beri hakimiyyetde evez eden oglu butperest maldarlarla muselman tacirler arasinda tarazligi qoruya bilmemis ve 1493 cu ilde hakimiyyetden devrilmisdir Sonqay dovletinin ucuncu hokmdari 1493 1528 ci illerde hakimiyyetde olmus Mehemmed Askiyanin dovrunde dovlet ozunun en yuksek inkisaf seviyyesine catmisdir Askiya titulu dasiyan bu sulalenin hokmdarlari 1591 ci iledek Cudar pasa olkeni isgal edenedek hakimiyyetde qaldilar Bu isgaldan sonra sonqaylar Merakes sultani Ehmed el Mensurdan asili veziyyete dusduler MenbeKubbel L E Songajskaya derzhava Opyt issledovaniya socialno politicheskogo stroya Otv red R G Ismailova M Nauka GRVL 1974 Konrad Devid Imperii Afriki Izdatelstvo Mir knigi 2007