Siderit – Fe [CO3] — triqonal sinqoniya. Rast gəlmə tezliyi şkalası: tez-tez rast gələn.
Siderit | |
---|---|
Ümumi məlumatlar | |
Kateqoriya | Mineral |
Formul (təkrarlanan vahid) | FeCO₃ |
Vb/A.02 | |
Xüsusiyyətləri | |
ağ | |
Sıxlıq | 3,96 q/sm³ |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Növ müxtəliflikləri
Mn - (oliqonit), Mg- (sideroplezit), Ca- (siderodot), Co- (kobalt-oliqonit) saxlayan sideritlər.
Xassələri
Rəng – bej, sarımtıl-boz, sarımtıl-qonur, qonur, qəhvəyi; Mineralın cizgisinin rəngi –ağ, sarımtıl; Parıltı – şüşə, ayrılma müstəvi-lərində–sədəfi, sıx kütlələrdə–tutqun; Şəffaflıq – şəffafdan qeyri-şəffafadək; Sıxlıq – 3,7-4,0; Sərtlik – 4-4,5; Kövrəkdir; Ayrılma – {1011} üzrə mükəmməl; Sınıqlar – pilləli; Lüminessensiya – limonu-sarı; Morfologiya – kristallar: nadir rast gəlir; çox vaxt əyilmiş üzlərlə səciyyələnən romboedrik, lövhəvarı, skalenoedrik; İkiləşmə: {0112} üzrə polisintetik və {0001} üzrə; Mineral aqreqatları: bütöv dənəvər, sıx torpaqvari kütlələr, sferolitlər, böyrəkvarı əmələgəlmələr, konkresiyalar, oolitlər, bəzən druzalar.
Mənşəyi və yayılması
Hidrotermal sideritə filiz mineralları ilə birlikdə, adətən, polimetal, bəzən isə qalay- volfram yataqlarında rast gəlinir. Həmçinin əhəngdaşı, dolomit və karbonatların əvəz olunması ilə əlaqədar olaraq yaranan metasomatik kütlələr təşkil edir. Bəzən siderit peqmatitlərdə, bazaltların boşluq və çatlarında müşahidə olunur. Sedimentogen siderit dəniz hövzələrinin laqun və körfəzlərində və hövzələrin dərinliyi az olan hissələrində lay və konkresiyalar şəklində əmələ gəlir. Əhəngli-gilli çöküntülərdə, çökmə dəmir filizlərində və b. qeyd edilir. Metamorfirmə uğramış dəmir yataqlarında və metamorfik süxurlarda da rast gəlir. Birlikdə rast gəldiyi minerallar: qalenit, sfalerit, xalkopirit, maqnetit, hematit, ankerit, xlorit və b. Mineralın tapıldığı yerlər: Yorkşir (Böyük Britaniya); Ersberq (Avstriya); Radon (Polşa); Biskay körfəzinin sahilləri (İspaniya); Ayzern (Almaniya); Bakalski və Alapayevski yataqları, Kursk maqnit anomaliyası, Şimali Qafqaz (Rusiya), Rensilvaniya, İllinoys, Kentukki, Virciniya ştatları (ABŞ) və b. Azərbaycanda Böyük Qafqazın cənub yamacının gil şistlərində, bəzi kolçedan və polimetal yataqlarında və filiz təzahürlərində (Mehmana qrupu, Filizçay, Katex, Katsdağ, Ağdərə, Əsrikçay və b.) aşkar edilmişdir.
Tətbiqi
Mühüm Fe mənbəyidir.
İstinadlar
- Strunz K. H., Tennyson C. Mineralogische Tabellen : Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage, mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie. 8 Leypsiq: Akademische Verlagsgesellschaft, 1982.
Mənbə
- Azərbaycan mineralları. Bakı: Nafta-Press, 2004.
Xarici keçidlər
- THE MINERAL SIDERITE
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Siderit Fe CO3 triqonal sinqoniya Rast gelme tezliyi skalasi tez tez rast gelen SideritUmumi melumatlarKateqoriya MineralFormul tekrarlanan vahid FeCO Vb A 02XususiyyetleriagSixliq 3 96 q sm Vikianbarda elaqeli mediafayllarNov muxteliflikleriMn oliqonit Mg sideroplezit Ca siderodot Co kobalt oliqonit saxlayan sideritler XasseleriReng bej sarimtil boz sarimtil qonur qonur qehveyi Mineralin cizgisinin rengi ag sarimtil Parilti suse ayrilma mustevi lerinde sedefi six kutlelerde tutqun Seffafliq seffafdan qeyri seffafadek Sixliq 3 7 4 0 Sertlik 4 4 5 Kovrekdir Ayrilma 1011 uzre mukemmel Siniqlar pilleli Luminessensiya limonu sari Morfologiya kristallar nadir rast gelir cox vaxt eyilmis uzlerle seciyyelenen romboedrik lovhevari skalenoedrik Ikilesme 0112 uzre polisintetik ve 0001 uzre Mineral aqreqatlari butov denever six torpaqvari kutleler sferolitler boyrekvari emelegelmeler konkresiyalar oolitler bezen druzalar Menseyi ve yayilmasiHidrotermal siderite filiz minerallari ile birlikde adeten polimetal bezen ise qalay volfram yataqlarinda rast gelinir Hemcinin ehengdasi dolomit ve karbonatlarin evez olunmasi ile elaqedar olaraq yaranan metasomatik kutleler teskil edir Bezen siderit peqmatitlerde bazaltlarin bosluq ve catlarinda musahide olunur Sedimentogen siderit deniz hovzelerinin laqun ve korfezlerinde ve hovzelerin derinliyi az olan hisselerinde lay ve konkresiyalar seklinde emele gelir Ehengli gilli cokuntulerde cokme demir filizlerinde ve b qeyd edilir Metamorfirme ugramis demir yataqlarinda ve metamorfik suxurlarda da rast gelir Birlikde rast geldiyi minerallar qalenit sfalerit xalkopirit maqnetit hematit ankerit xlorit ve b Mineralin tapildigi yerler Yorksir Boyuk Britaniya Ersberq Avstriya Radon Polsa Biskay korfezinin sahilleri Ispaniya Ayzern Almaniya Bakalski ve Alapayevski yataqlari Kursk maqnit anomaliyasi Simali Qafqaz Rusiya Rensilvaniya Illinoys Kentukki Virciniya statlari ABS ve b Azerbaycanda Boyuk Qafqazin cenub yamacinin gil sistlerinde bezi kolcedan ve polimetal yataqlarinda ve filiz tezahurlerinde Mehmana qrupu Filizcay Katex Katsdag Agdere Esrikcay ve b askar edilmisdir TetbiqiMuhum Fe menbeyidir IstinadlarStrunz K H Tennyson C Mineralogische Tabellen Eine Klassifizierung der Mineralien auf kristallchemischer Grundlage mit einer Einfuhrung in die Kristallchemie 8 Leypsiq Akademische Verlagsgesellschaft 1982 MenbeAzerbaycan minerallari Baki Nafta Press 2004 Xarici kecidlerTHE MINERAL SIDERITE