Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
1579-1585-ci illərdə Yermak kazak qoşununun başında Küçüm xana qarşı bir neçə yürüş təşkil etdi. Məqsəd Sibiri işğal edib rus dövlətinə qatmaqdan ibarət idi. Bu yürüşlər Sibir xanlığının dağılmasına və Sibirin ruslar tərəfindən kolonizasiyasına gətirdi.
1555-ci ildə Sibir xanlığı Moskvadan vassal asılığını qəbul etdi. Ancaq Yedigir xanın varisi Küçüm xan rus dövləti ilə münasibətləri qırdı. Ruslarla-tatarlar arasında yenə müharibə başladı. Tatarlar Perm torpaqlarına hucumlar təşkil etdilər. 1573-cü ildə rus səfiri Çebukov öldürüldü. Bu tatarların qətiyyətindən xəbər verirdi. 1574-cü ildə tacir və sənayeçi İvan Qroznıdan Ob və çayları sahillərində möhkəmləndililmiş şəhərlər tikmək və öz hesabına silahlı adam saxlamaq icazəsi aldılar. Stroqanovlar işğal etdikləri tatar torpaqlarını qorumaq və işğalı davam etdirmək üçün Yermakin ataman olduğu kazak dəstəsini satın aldılar. 1581-ci ilin sentyabrın birində Yermak 300 tüfəng, 3 top, qırma ilə atəş açan tüfənglərlə və yaraqlanmış 840 nəfərlik qoşunla, 20 nəfər tutan böyük qayıqlarda , Tura, Tobol çayları ilə aşağı enərək və Kuçuma tabe yerli bəyləri məğlub edərək 1582-ci ilin sentyabrında Sibir xanlığının içərilərinə soxuldu. 25 oktyabr 1582-ci ildə yaxınlığındakı döyüşdə Yermak Küçümun əsas qüvvələrini məğlub etdi və 26 oktyabrda onun paytaxtı Qaşlıqı aldı. Dekabrda isə(İrtışın qolu olan) Kuçumun oğlu Mamedqulu məğlub edərək onu əsir aldı. Yürüşün ruslar üçün uğurlu olması Sibir xanlığının siyasi və hərbi zəifliyi, eləcə də ruslarda odlu silahın olması ilə izah oluna bilər. Sonrakı illərdə Yermakın dəstəsi İrtış və Ob boyu bir çox rayonları istila etdilər. İvan Qroznı Yermakın köməyinə 500 nəfər göndərdi. 1585-ci il avqustun əvvəlində, İrtışın nisbətən yuxarı axarında Yermakın başçılığı ilə 100 nəfərlik kazak dəstəsinin tatarlarla Buxaradan gələn karvan uğrunda döyüşü olur. 6 avqust 1585-ci ildə Kuçumun təxminən 1000 nəfərlik dəstəsi qəflətən Yermakın dəstəsini həmlə edir. Ağır zirehli kazakların bir çoxu o cümlədən Yermak çayda batır. Yermakın yürüşü rus folklorunda öz əksini tapıb.
Mənbə
Voyennaya ensiklopediya v 8 tomax."D" Kvartiryer. Moskva Voyennoye İzdatelstvo 1995 səh. 165-166
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin 1579 1585 ci illerde Yermak kazak qosununun basinda Kucum xana qarsi bir nece yurus teskil etdi Meqsed Sibiri isgal edib rus dovletine qatmaqdan ibaret idi Bu yurusler Sibir xanliginin dagilmasina ve Sibirin ruslar terefinden kolonizasiyasina getirdi 1555 ci ilde Sibir xanligi Moskvadan vassal asiligini qebul etdi Ancaq Yedigir xanin varisi Kucum xan rus dovleti ile munasibetleri qirdi Ruslarla tatarlar arasinda yene muharibe basladi Tatarlar Perm torpaqlarina hucumlar teskil etdiler 1573 cu ilde rus sefiri Cebukov olduruldu Bu tatarlarin qetiyyetinden xeber verirdi 1574 cu ilde tacir ve senayeci Ivan Qroznidan Ob ve caylari sahillerinde mohkemlendililmis seherler tikmek ve oz hesabina silahli adam saxlamaq icazesi aldilar Stroqanovlar isgal etdikleri tatar torpaqlarini qorumaq ve isgali davam etdirmek ucun Yermakin ataman oldugu kazak destesini satin aldilar 1581 ci ilin sentyabrin birinde Yermak 300 tufeng 3 top qirma ile ates acan tufenglerle ve yaraqlanmis 840 neferlik qosunla 20 nefer tutan boyuk qayiqlarda Tura Tobol caylari ile asagi enerek ve Kucuma tabe yerli beyleri meglub ederek 1582 ci ilin sentyabrinda Sibir xanliginin icerilerine soxuldu 25 oktyabr 1582 ci ilde yaxinligindaki doyusde Yermak Kucumun esas quvvelerini meglub etdi ve 26 oktyabrda onun paytaxti Qasliqi aldi Dekabrda ise Irtisin qolu olan Kucumun oglu Mamedqulu meglub ederek onu esir aldi Yurusun ruslar ucun ugurlu olmasi Sibir xanliginin siyasi ve herbi zeifliyi elece de ruslarda odlu silahin olmasi ile izah oluna biler Sonraki illerde Yermakin destesi Irtis ve Ob boyu bir cox rayonlari istila etdiler Ivan Qrozni Yermakin komeyine 500 nefer gonderdi 1585 ci il avqustun evvelinde Irtisin nisbeten yuxari axarinda Yermakin basciligi ile 100 neferlik kazak destesinin tatarlarla Buxaradan gelen karvan ugrunda doyusu olur 6 avqust 1585 ci ilde Kucumun texminen 1000 neferlik destesi qefleten Yermakin destesini hemle edir Agir zirehli kazaklarin bir coxu o cumleden Yermak cayda batir Yermakin yurusu rus folklorunda oz eksini tapib MenbeVoyennaya ensiklopediya v 8 tomax D Kvartiryer Moskva Voyennoye Izdatelstvo 1995 seh 165 166