Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sevil Həmzət qızı Qazıyeva (1 iyun 1940, Aşağı Tala, Zaqatala rayonu – 23 sentyabr 1963, Jdanov) — Azərbaycan SSR-də ilk qadın mexanizator, Sosialist Əməyi Qəhrəmanı, Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı.
| Sevil Qazıyeva | |
|---|---|
 | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1 iyun 1940 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 23 sentyabr 1963 (23 yaşında) |
| Vəfat yeri | |
| | |
| Təltifləri |  |
Həyatı
Sevil Qazıyeva 1940-cı il iyun ayının 1-də Zaqatala rayonunun Aşağı Tala kəndində anadan olub. 1958-ci ildə orta məktəbi bitirən Sevil sənədlərini Azərbaycan Tibb İnstitutuna versə də, müsabiqədən keçə bilmir. Elə həmin il sənədlərini Bakıdakı 5 nömrəli sənət məktəbinə verir. Burada poliqrafiya sənətini öyrənən Sevil Qazıyeva həm də teatr dərnəyində fəaliyyət göstərir. Ehtiyat Əmək Qüvvələrinin Mədəniyyət Evinin üzvü olan Sevil əvvəlcə Süleyman Sani Axundovun "Laçın yuvası" pyesində Pərican, sonra isə Cəfər Cabbarlının "Sevil" pyesində Sevil obrazlarını canlandırır. Həmin illərdə mətbuatda şeirləri də dərc olunur.
1959-cu ilin dekabrında Sevil qəzetdə bir məqalə oxuyur. Məqalə ilə tanış olan tələbə özbək qızı Tursunoy Axunovanın maşında təkbaşına yüz adam qədər pambıq yığdığını öyrənəndə sürücü-mexanik olmağa qərar verir. Ertəsi gün Bakı 5 saylı sənət məktəbinin 4 tələbəsi Sevil Qazıyeva və rəfiqələri Azərbaycan LKGİ Mərkəzi Komitəsinin katibinə məktub yazıb Bakı şəhərində qızlar üçün sürücü-mexanik kurslarının açılmasını xahiş edirlər. Gənc qızların bu təklifi respublika rəhbərliyi tərəfindən dəstəkləndiyi üçün bir müddət sonra Binədəki kənd təsərrüfatını mexanikləşdirmə məktəbində sürücü-mexanik hazırlayan kurs açılır.
1960-cı ilin yayında Sevil və rəfiqələrini indiki Beyləqan rayonundakı 5 nömrəli pambıqçılıq sovxozuna göndərirlər. İstehsalat təcrübəsi zamanı Sevil maşınla 97 ton pambıq yığır.
Binədəki kənd təsərrüfatını mexanikləşdirmə məktəbini bitirəndən sonra Sevil Qazıyeva könüllü şəkildə Beyləqan rayonuna işləməyə gedir. 1961-ci ildə Özbəkistanda Sovet pambıqçılarının ümumrespublika toplanışında Azərbaycan nümayəndə heyətinin tərkibində Sevil Qazıyeva da iştirak edir. Sevil Özbəkistanda olarkən məşhur sovet pambıqçısı Tursunoy Axunovanın iş təcrübəsi ilə yaxından tanış olur. O, Daşkənddən qayıtdıqdan sonra Beyləqanda Tursunoy Axunova kimi kompleks-briqada yaradır və həmin briqadaya başçılıq edir.
1962-ci ildə Azərbaycan Kənd Təsərrüfatı İnstitutunun mexanizasiya fakültəsinə daxil olan Sevil Qazıyeva işləyə-işləyə həm də qiyabi təhsil alır. 1962-ci ildə onu Azərbaycan LKGİ-nin XXIII qurultayına nümayəndə seçirlər. Qısa müddət ərzində Azərbaycanın adlı-sanlı pambıqçılarından birinə çevrilən Sevil Qazıyeva 1962-ci ildə öz maşını ilə 190 ton pambıq yığır. Sevilin başçılıq etdiyi briqada həmin il hər hektardan 30 sentner pambıq götürdüyü üçün onu ilə təltif edirlər.
Sevil Qazıyeva 1963-cü ildə Azərbaycan SSR Ali Sovetinin deputatı seçilir.
Ölümü
Sevil Qazıyevanın faciəli ölümü ilə bağlı bir neçə versiya var, lakin eyni zamanda onların hamısı bir məsələdə həmfikirdir — qız tarlada işləyərkən dünyasını dəyişib.
Bir versiyaya görə, Qazıyevanın ölümü təsadüf deyil, saxtalaşdırılmışdır. İkinci versiyaya görə, Sevil Qazıyeva tarlada baş verən yanğın zamanı traktorunu xilas etmək istəyərkən faciəvi şəkildə ölüb.
İlk iki versiya şahidlərin ifadəsi ilə təsdiqlənmədiyindən üçüncü versiya ən etibarlı və doğru hesab olunur. Bu versiyaya görə, Sevil Qazıyeva həqiqətən ölümcül bir təsadüf nəticəsində həyatını itirib. 1963-cü il sentyabrın 22-dən 23-nə keçən gecə tarlada işləyərkən uzun saçının bir hissəsi kombayn milinin tamburuna dolanaraq başının bir hissəsini üz dərisindən qopardı. Həkim gələndə isə artıq vəfat etmişdi. Hadisə zamanı yanında olan Qazıyevanın dostu Qənimət, eləcə də Çingiz Fərəcov hadisənin şahidi olub. Ekspertizanı aparan məhkəmə-tibb eksperti Sabir Əliyev də mərhumun bədənində zorakılıqla ölüm əlamətləri aşkar etməyib.
Sevil Qazıyeva doğulduğu Zaqatala rayonunda dəfn olunub.
Xatirəsi
1970-ci ildə "Azərbaycanfilm" tərəfindən ona həsr olunmuş "Sevil Qazıyeva" adlı qısametrajlı sənədli film çəkilmişdir.
Azərbaycan şairi Nəbi Xəzri "Sevil" poemasını məşhur pambıqçıya həsr edib, onun nəşrindən sonra Sevil Qazıyeva "Günəşin bacısı" adlandırılmağa başlayıb.
1966-cı ildə ölümündən sonra Sosialist Əməyi Qəhrəmanı adına layiq görülüb.
1970-ci illərin əvvəllərində Bakıda adını daşıyan parkda monument qorelyefi qoyulmuşdur. Monumentin heykəltəraşı Münəvvər Rzayeva, arxitektoru Ş. Zeynalovdur.
Mükafatları
- Sosialist Əməyi Qəhrəmanı — 30 aprel 1966
- — 30 aprel 1966
- — 26 aprel 1963
- — 16 fevral 1963
İstinadlar
- Azərbaycan Sovet Ensiklopediyası: [10 ҹилддә]. II ҹилд: Балзам—Гајдар. Бакы: Азәрбајҹан Совет Енсиклопедијасынын Баш Редаксијасы. Баш редактор: Ҹ. Б. Гулијев. 1978. С. 573.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-01.
- "Qəhrəman, yoxsa ideologiya qurbanı?". 525.az. 2022-01-19 tarixində . İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
- "Günəşin bacısı". anl.az. 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-02-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-01.
- "Arxivlənmiş surət". 2022-02-02 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-02-01.
Mənbə
- "Азәрбајҹан ССР-ин Жданов рајонундакы 5 нөмрәли совхозун памбыгјыған машынынын кечмиш сүрүҹү-механики С. Һ. Газыјеваја Сосиалист Әмәји Гәһрәманы ады верилмәси һаггында ССРИ АЛИ СОВЕТИ РӘЈАСӘТ ҺЕЈӘТИНИН ФӘРМАНЫ". № 112 (13198). Коммунист. 18 May 1966. 1.
- "Казиева Севиль Гамзат кызы". warheroes.ru. İstifadə tarixi: 26 oktyabr 2021.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sevil Hemzet qizi Qaziyeva 1 iyun 1940 Asagi Tala Zaqatala rayonu 23 sentyabr 1963 Jdanov Azerbaycan SSR de ilk qadin mexanizator Sosialist Emeyi Qehremani Azerbaycan SSR Ali Sovetinin deputati Sevil QaziyevaSexsi melumatlarDogum tarixi 1 iyun 1940 1940 06 01 Dogum yeri Asagi Tala Zaqatala rayonu Azerbaycan SSR SSRIVefat tarixi 23 sentyabr 1963 1963 09 23 23 yasinda Vefat yeri Jdanov Jdanov rayonu Azerbaycan SSR SSRITeltifleriHeyatiSevil abidesi Sevil Qaziyeva 1940 ci il iyun ayinin 1 de Zaqatala rayonunun Asagi Tala kendinde anadan olub 1958 ci ilde orta mektebi bitiren Sevil senedlerini Azerbaycan Tibb Institutuna verse de musabiqeden kece bilmir Ele hemin il senedlerini Bakidaki 5 nomreli senet mektebine verir Burada poliqrafiya senetini oyrenen Sevil Qaziyeva hem de teatr derneyinde fealiyyet gosterir Ehtiyat Emek Quvvelerinin Medeniyyet Evinin uzvu olan Sevil evvelce Suleyman Sani Axundovun Lacin yuvasi pyesinde Perican sonra ise Cefer Cabbarlinin Sevil pyesinde Sevil obrazlarini canlandirir Hemin illerde metbuatda seirleri de derc olunur 1959 cu ilin dekabrinda Sevil qezetde bir meqale oxuyur Meqale ile tanis olan telebe ozbek qizi Tursunoy Axunovanin masinda tekbasina yuz adam qeder pambiq yigdigini oyrenende surucu mexanik olmaga qerar verir Ertesi gun Baki 5 sayli senet mektebinin 4 telebesi Sevil Qaziyeva ve refiqeleri Azerbaycan LKGI Merkezi Komitesinin katibine mektub yazib Baki seherinde qizlar ucun surucu mexanik kurslarinin acilmasini xahis edirler Genc qizlarin bu teklifi respublika rehberliyi terefinden desteklendiyi ucun bir muddet sonra Binedeki kend teserrufatini mexaniklesdirme mektebinde surucu mexanik hazirlayan kurs acilir 1960 ci ilin yayinda Sevil ve refiqelerini indiki Beyleqan rayonundaki 5 nomreli pambiqciliq sovxozuna gonderirler Istehsalat tecrubesi zamani Sevil masinla 97 ton pambiq yigir Binedeki kend teserrufatini mexaniklesdirme mektebini bitirenden sonra Sevil Qaziyeva konullu sekilde Beyleqan rayonuna islemeye gedir 1961 ci ilde Ozbekistanda Sovet pambiqcilarinin umumrespublika toplanisinda Azerbaycan numayende heyetinin terkibinde Sevil Qaziyeva da istirak edir Sevil Ozbekistanda olarken meshur sovet pambiqcisi Tursunoy Axunovanin is tecrubesi ile yaxindan tanis olur O Daskendden qayitdiqdan sonra Beyleqanda Tursunoy Axunova kimi kompleks briqada yaradir ve hemin briqadaya basciliq edir 1962 ci ilde Azerbaycan Kend Teserrufati Institutunun mexanizasiya fakultesine daxil olan Sevil Qaziyeva isleye isleye hem de qiyabi tehsil alir 1962 ci ilde onu Azerbaycan LKGI nin XXIII qurultayina numayende secirler Qisa muddet erzinde Azerbaycanin adli sanli pambiqcilarindan birine cevrilen Sevil Qaziyeva 1962 ci ilde oz masini ile 190 ton pambiq yigir Sevilin basciliq etdiyi briqada hemin il her hektardan 30 sentner pambiq goturduyu ucun onu Qirmizi emek bayragi ordeni ile teltif edirler Sevil Qaziyeva 1963 cu ilde Azerbaycan SSR Ali Sovetinin deputati secilir OlumuSevil Qaziyevanin facieli olumu ile bagli bir nece versiya var lakin eyni zamanda onlarin hamisi bir meselede hemfikirdir qiz tarlada isleyerken dunyasini deyisib Bir versiyaya gore Qaziyevanin olumu tesaduf deyil saxtalasdirilmisdir Ikinci versiyaya gore Sevil Qaziyeva tarlada bas veren yangin zamani traktorunu xilas etmek isteyerken facievi sekilde olub Ilk iki versiya sahidlerin ifadesi ile tesdiqlenmediyinden ucuncu versiya en etibarli ve dogru hesab olunur Bu versiyaya gore Sevil Qaziyeva heqiqeten olumcul bir tesaduf neticesinde heyatini itirib 1963 cu il sentyabrin 22 den 23 ne kecen gece tarlada isleyerken uzun sacinin bir hissesi kombayn milinin tamburuna dolanaraq basinin bir hissesini uz derisinden qopardi Hekim gelende ise artiq vefat etmisdi Hadise zamani yaninda olan Qaziyevanin dostu Qenimet elece de Cingiz Ferecov hadisenin sahidi olub Ekspertizani aparan mehkeme tibb eksperti Sabir Eliyev de merhumun bedeninde zorakiliqla olum elametleri askar etmeyib Sevil Qaziyeva doguldugu Zaqatala rayonunda defn olunub Xatiresi1970 ci ilde Azerbaycanfilm terefinden ona hesr olunmus Sevil Qaziyeva adli qisametrajli senedli film cekilmisdir Azerbaycan sairi Nebi Xezri Sevil poemasini meshur pambiqciya hesr edib onun nesrinden sonra Sevil Qaziyeva Gunesin bacisi adlandirilmaga baslayib 1966 ci ilde olumunden sonra Sosialist Emeyi Qehremani adina layiq gorulub 1970 ci illerin evvellerinde Bakida adini dasiyan parkda monument qorelyefi qoyulmusdur Monumentin heykelterasi Munevver Rzayeva arxitektoru S Zeynalovdur MukafatlariSosialist Emeyi Qehremani 30 aprel 1966 Lenin ordeni 30 aprel 1966 Emek igidliyine gore medali 26 aprel 1963 Qirmizi emek bayragi ordeni 16 fevral 1963IstinadlarAzerbaycan Sovet Ensiklopediyasi 10 ҹilddә II ҹild Balzam Gaјdar Baky Azәrbaјҹan Sovet Ensiklopediјasynyn Bash Redaksiјasy Bash redaktor Ҹ B Guliјev 1978 S 573 Arxivlenmis suret 2022 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 01 Qehreman yoxsa ideologiya qurbani 525 az 2022 01 19 tarixinde Istifade tarixi 26 oktyabr 2021 Gunesin bacisi anl az 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 26 oktyabr 2021 Arxivlenmis suret 2022 02 01 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 01 Arxivlenmis suret 2022 02 02 tarixinde Istifade tarixi 2022 02 01 Menbe Azәrbaјҹan SSR in Zhdanov raјonundaky 5 nomrәli sovhozun pambygјygan mashynynyn kechmish sүrүҹү mehaniki S Һ Gazyјevaјa Sosialist Әmәјi Gәһrәmany ady verilmәsi һaggynda SSRI ALI SOVETI RӘЈASӘT ҺEЈӘTININ FӘRMANY 112 13198 Kommunist 18 May 1966 1 Kazieva Sevil Gamzat kyzy warheroes ru Istifade tarixi 26 oktyabr 2021