Adi külmə (lat. Rutilus rutilus) — Çəkilər fəsiləsinə Külmə cinsinə aid balıq növü. Çoxlu sayda yarımnövlər əmələ gətirir.
Adi külmə | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Elmi təsnifat | ||||||||||
Domen: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Ranqsız: Aləm: Yarımaləm: Klad: Klad: Tipüstü: Tip: Klad: Yarımtip: İnfratip: Klad: Klad: Sinifüstü: Sinif: Ranqsız: Yarımsinif: İnfrasinif: Dəstəüstü: Ranqsız: Ranqsız: Dəstə: Fəsiləüstü: Fəsilə: Yarımfəsilə: Cins: Növ: Adi külmə | ||||||||||
Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
Rutilus rutilus (Linnaeus, 1758) | ||||||||||
Sinonimləri | ||||||||||
| ||||||||||
Mühafizə statusu | ||||||||||
Az qayğı tələb edənlər Least Concern (IUCN 3.1)Least Concern: 19787 | ||||||||||
|
Külmələrə Bütün Avropada, Şərqi İngiltərədən tutmuş Alpdan şimladakı ərazilərdə, Sibirin bütün göl və çaylarında, Xəzər və Aral dənizinin hövzəsində rastlamaq mümkündür. Bel nahiyəsi qaradır, mavi və zeytuni yaşıl nöqtələrə sahib olur. Böyür və qarın nahiyəsi isə gümüşü rəngdədir. Bel və quyruq üzgəci yaşıl-boz, sinə üzgəcləri sarımtıl, qarın və anal üzgəcləri isə qırmızı olur. Bununla yanaşı bəzi fərdlər sarı göz və üzgəclərə sahiblər. Pulcuqları gümüşü, üzərlərində, yan və bel nahiyələrində qırmızı nöqtələr olur.
Adətən sürülər halında zəif axın olna ərazilərdə, yosunların çox olduğu bölgələrdə dolaşırlar. Orta və kiçik balıq sürülərində tək-tük böyük fərdlər ola bilər. Kiçik və orta balıqlar çəkinçək olmurlar.
Adi külmələrin uzunluğu 50 sm, çəkiləri isə 3 kq çata bilir. Maksimal ömür müddəti 21 ildir.
Təsnifatı
Adi külmələr çoxku sayda yarımnövlərə sahibdir. Onların bir qismi ancaq sirin sularda yayılmışdır:
- Adi külmə (R. rutilus rutilus)
- (R. rutilus lacustris)
Şirinsu külmə yarımnövlərinə aid edilir:
- (R. rutilus heckeli)
- Xəzər külməsi (R. rutilus caspicus)
- Aral külməsi (R. rutilus aralensis)
Bəzi təsnifatçılar yarımnövlərin bir qismini ayrıca növ kmi təsvir edir.
Mənbə
- Rusiyanın onurğalı heyvanları: Adi külmə
İstinadlar
- "Систематика и синонимия" (ingilis). BioLib. 2007-12-29 tarixində . İstifadə tarixi: 2011-01-24.
- "Таксономическая информация о виде" (ingilis). World Register of Marine Species. 2012-02-12 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2011-01-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adi kulme lat Rutilus rutilus Cekiler fesilesine Kulme cinsine aid baliq novu Coxlu sayda yarimnovler emele getirir Adi kulmeElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz AmorpheaRanqsiz Ranqsiz Ranqsiz Ranqsiz FilozoaAlem HeyvanlarYarimalem EumetazoylarKlad Klad IkitereflisimmetriyalilarKlad Tipustu SonagizlilarTip XordalilarKlad Yarimtip OnurgalilarInfratip AgizcenelilerKlad Klad Sinifustu Sumuklu baliqlarSinif SuauzgeclilerRanqsiz Yarimsinif Infrasinif Sumuklu baliqlarDesteustu Ranqsiz Ranqsiz Deste CekikimilerFesileustu Fesile CekilerYarimfesile Cins RutilusNov Adi kulmeBeynelxalq elmi adiRutilus rutilus Linnaeus 1758 SinonimleriLeuciscus rutilus Linnaeus 1758 Cyprinus fulvus Vallot 1837 Cyprinus jaculus Jurine 1825 Cyprinus lacustris Pallas 1814 Cyprinus pigus Gronow 1854 Cyprinus rubellio Leske 1774 Cyprinus rutilus Linnaeus 1758 Cyprinus ruttilus Linnaeus 1758 Cyprinus simus Hermann 1804 Cyprinus xanthopterus Vallot 1837 Gardonus pigulus Bonaparte 1841 Gardonus ruboculus Walecki 1863 Leuciscus decipiens Agassiz 1835 Leuciscus jurinii Dybowski 1862 Leuciscus lividus Heckel 1843 Leuciscus pallens Blanchard 1866 Leuciscus pausingeri Heckel 1843 Leuciscus pigusdoj ranensis Karaman 1928 Leuciscus prasinus Agassiz 1835 Leuciscus rutiloides Selys Longchamps 1842 Leuciscus rutilus Linnaeus 1758 Leuciscus rutilus aurata Fatio 1882 Leuciscus rutilus auratus Yakovlev 1873 Leuciscus rutilus bolmensis Malm 1877 Leuciscus rutilus communis Yakovlev 1873 Leuciscus rutilus communis Rossikov 1895 Leuciscus rutilus crassa Fatio 1882 Leuciscus rutilus daugawensis Dybowski 1862 Leuciscus rutilus elata Fatio 1882 Leuciscus rutilus elongata Fatio 1882 Leuciscus rutilus erytraea Antipa 1909 Leuciscus rutilus fluviatilis Yakovlev 1873 Leuciscus rutilus terekensis Rossikov 1895 Leuciscus rutilus vobla Dikson 1909 Leuciscus rutilus wobla Grimm 1896 Leuciscus selysii Selys Longchamps 1842 Leucos cenisophius Bonaparte 1845 Leucos cenisophius Bonaparte 1841 Leucos pigulus Bonaparte 1844 Rutilus rutilus aralensis Berg 1916 Rutilus rutilus aralensis phragmiteti Berg 1932 Rutilus rutilus bucharensis Nikolsky 1933 Rutilus rutilus carpathorossicus Vladykov 1930 Rutilus rutilus caspicus geoktshaicus Barach 1941 Rutilus rutilus caspicus knipowitschi Pravdin 1927 Rutilus rutilus caspicus kurensis Berg 1932 Rutilus rutilus caspicus tscharchalensis Berg 1932 Rutilus rutilus frici Misik 1957 Rutilus rutilus goplensis Stangenberg 1938 Rutilus rutilus lacustris Pallas 1814 Rutilus rutilus lacustris menschikowi Kirillov 1962 Rutilus rutilus mariza Drensky 1926 Rutilus rutilus rutilus Linnaeus 1758 Rutilus rutilus schelkovnikovi Derjavin 1926 Rutilus rutilus sucharensis Stangenberg 1938 Rutilus rutilus typicus Linnaeus 1758 Rutilus rutilus uzboicus Berg 1932 Rutilus rutilus vegariticus Stephanidis 1950 Rutilus vegariticus Stephanidis 1950Muhafize statusuAz qaygi teleb edenler Least Concern IUCN 3 1 Least Concern 19787Vikinovlerde sistematikaSekil axtarisiITIS 163761NCBI 48668EOL 205274 Kulmelere Butun Avropada Serqi Ingiltereden tutmus Alpdan simladaki erazilerde Sibirin butun gol ve caylarinda Xezer ve Aral denizinin hovzesinde rastlamaq mumkundur Bel nahiyesi qaradir mavi ve zeytuni yasil noqtelere sahib olur Boyur ve qarin nahiyesi ise gumusu rengdedir Bel ve quyruq uzgeci yasil boz sine uzgecleri sarimtil qarin ve anal uzgecleri ise qirmizi olur Bununla yanasi bezi ferdler sari goz ve uzgeclere sahibler Pulcuqlari gumusu uzerlerinde yan ve bel nahiyelerinde qirmizi noqteler olur Adeten suruler halinda zeif axin olna erazilerde yosunlarin cox oldugu bolgelerde dolasirlar Orta ve kicik baliq surulerinde tek tuk boyuk ferdler ola biler Kicik ve orta baliqlar cekincek olmurlar Adi kulmelerin uzunlugu 50 sm cekileri ise 3 kq cata bilir Maksimal omur muddeti 21 ildir TesnifatiAdi kulmeler coxku sayda yarimnovlere sahibdir Onlarin bir qismi ancaq sirin sularda yayilmisdir Adi kulme R rutilus rutilus R rutilus lacustris Sirinsu kulme yarimnovlerine aid edilir R rutilus heckeli Xezer kulmesi R rutilus caspicus Aral kulmesi R rutilus aralensis Bezi tesnifatcilar yarimnovlerin bir qismini ayrica nov kmi tesvir edir MenbeRusiyanin onurgali heyvanlari Adi kulmeIstinadlar Sistematika i sinonimiya ingilis BioLib 2007 12 29 tarixinde Istifade tarixi 2011 01 24 Taksonomicheskaya informaciya o vide ingilis World Register of Marine Species 2012 02 12 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2011 01 24