Romen Qari (əsl adı Roman Katsev (Roman Kacew), təxəllüsü Emil Ajar (Émile Ajar); 21 may 1914, Vilnüs, Rusiya imperiyası – 2 dekabr 1980[…], VII arondisman (Paris), Fransa) — yəhudi əsilli fransız yazıçısı, kinorejissor, ssenarist və diplomat. İkinci dünya müharibəsi dövründə hərbi pilot olmuşdur. İki dəfə Qonkur mükafatı laureatı olan yeganə şəxsdir (1956, 1975).
Romen Qari | |
---|---|
fr. Romain Gary | |
Doğum adı | Roman Kacew |
Təxəllüsləri | Emil Ajar, Fosko Sinibaldi, Şatan Boqat |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Vilna, Rusiya imperiyası |
Vəfat tarixi | (66 yaşında) |
Vəfat yeri | Paris, Fransa |
Vəfat səbəbi | güllə yarası[d] |
Vətəndaşlığı | Fransa |
Milliyyəti | litva əsilli fransız |
Təhsili |
|
Fəaliyyəti | yazıçı, kinorejissor, ssenarist, diplomat |
Fəaliyyət illəri | 1945-1980 |
Əsərlərinin dili | Fransız dili |
İstiqamət | Postmodernizm |
İlk əsəri | Avropa təhsili (Education européenne) |
Vikianbarda əlaqəli mediafayllar |
Həyat və yaradıcılığı
Əsl adı Roman Katsev olan yazıçı 8 may 1914-cü ildə Rusiya imperiyasının Vilna şəhərində (indiki Vilnüs, Litva), yəhudi ailəsində dünyaya gəlmişdir. Üç yaşında ikən ailəsi ilə birlikdə Varşavaya köçür. Atası Arye-Leyb Katsev 1925-ci ildə ailəni tərk edir və yenidən evlənir. Bu vaxtdan etibarən Roman anası Nina Ovçinski tərəfindən tərbiyə olunur. 1928-ci ildə o, anası ilə Fransaya, Nitsa şəhərinə köçür. Bu dövrdə və Paris şəhərlərində hüquq təhsili alır və eyni zamanda hərbi pilot olmağa hazırlaşır.
İkinci dünya müharibəsi dövründə Roman Böyük Britaniyaya gedir və Şarl de Qoll tərəfindən yaradılan müqavimət hərəkatına qoşulur. Pilot kimi Avropa və Afrikadakı döyüşlərdə iştirak edir. O, 65 saatdan artıq uçaraq, 25-dən artıq uğurlu hücumda iştirak etmişdi. Döyüşlərdə göstərdiyi qəhrəmanlığa görə çox sayda şərəf nişanı və medallarla mükafatlandırılmışdı.
Müharibədən sonra diplomatik xidmətdə qulluq etməyə başlayır və eyni zamanda 1945-ci ildə özünün ilk hekayəsini yayımlayır. Tezliklə Romen Qari bəzilərini Emil Ajar təxəllüsü ilə yazacağı 30-dan artıq roman, hekayə və memuarla Fransanın ən məhsuldar və məşhur yazıçılarından birinə çevrilir. Bundan əlavə o, Fosko Sinibaldi və Şatan Boqat təxəllüslərinin hər biri ilə bir roman yayımlamışdır.
1952-ci ildə Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nyu-Yorkdakı, 1955-də isə Londondakı mərkəzində fransız nümayəndəliyinin katibi, 1956-cı ildə Fransanın Los-Ancelesdə baş konsulu təyin olunur.
İlk həyat yoldaşı Britanyalı yazıçı, jurnalist və "Vogue" jurnalının redaktoru Lesli Blanş olmuşdur. Bu evlilik 1944-cü ildən 1961-ci ilədək davam etmişdir.
1962–1970-ci illər arasında məşhur amerikalı aktrisa ailə həyatı yaşayır. Romen Qarinin bu evlilikdən Aleksandr Dieqo Qari adlı bir oğlu vardır.
1956-cı ildə yazıçı "Səmanın kökləri" (Les racines du ciel) əsərinə görə Fransanın ən yüksək ədəbi mükafatı olan Qonkur mükafatına layiq görülür. O, həm də hər yazıçıya yalnız bir dəfə verilən bu mükafatı iki dəfə almış yeganə şəxsdir. Birinci dəfə Romen Qari adı ilə, ikinci dəfə isə 1975-ci ildə Emil Ajar təxəllüsü ilə yazdığı "Həyat irəlidədir" (La vie devant soi) əsərinə görə.
Romen Qari 1980-ci il dekabrın 2-də tapançadan açdığı atəşlə intihar edir. Cin Siberqlə ayrıldıqdan sonra sarsılan Qarinin intiharında Siberqin 1979-cu ildəki müəmmalı ölümündən sonra girdiyi böhranın böyük təsiri olduğu güman edilir. Ölümqabağı məktubunda o, yazır:
"Bunu əsəb gərginliyi ilə izah etmək olar, amma onu da nəzərə almaq lazımdır ki, bu, mən yetkin insan olduğum andan başlayıb və məhz o, mənə ədəbiyyatla layiqincə məşğul olmağa yardım edib."
Əsərləri
Romen Qari adı ilə
- Education européenne (1945);
- Tulipe (1946); (1970-ci ildə redaktə edilərək yenidən yayımlanmışdır)
- Le grand vestiaire (1949)
- Les couleurs du jour (1952)
- Les racines du ciel – 1956-cı il ;
- Lady L. (1957)
- La promesse də l'aube (1960);
- Johnie Coeur (1961);
- Gloire à nos illustres pionniers (1962, qısa hekayələr)
- The ski bum (1965)
- Pour Sganarelle (1965, ədəbi məqalə)
- Les Mangeurs d'Etoiles (1966);
- La rəqsə də Gengis Cohn (1967);
- La tête coupable (1968)
- Chien blanc (1970); (Film uyğunlaşdırması, White Dog, 1982)
- Les trésors də la Mer Rouge (1971)
- Europa (1972)
- The Qəsb (1973)
- Les enchanteurs (1973)
- La nuit istixana calme (1974, müsahibə)
- Au-delà de cette limite votre ticket n'est plus valable (1975);
- Clair də femme (1977),
- La bonne moitié (1979, tamaşa)
- Les clowns lyriques (1979); "Les couleurs du jour" romanının yeni versiyası.
- Les cerfs-volants (1980);
- Vie et/ət mort d'Émile Ajar (1981, Ölümündən sonra nümayiş olunmuşdur)
- L'homme à la colombe (1984, ölümündən əvvəlki son versiyası)
- L'affaire homme (2005, məqalə və müsahibələri)
- L'orage (2005, qısa hekayələri və tamamlanmamış romanları)
Emil Ajar adı ilə
- Gros calin (1974);
- La vie devant soi – 1975-ci il Qonkur Ədəbiyyat Mükafatı (Kino uyğunlaşdırması: "Madam Roza", 1977)
- Pseudo (roman) (1976);
- L'Angoisse du roi Salomon (1979);
- Gros calin (2007, nəşr olunmamış orijinal halının son fəslinin daxil edildiyi yeni versiyası)
Fosko Sinibaldi adı ilə
- L'homme à la colombe (1958)
Şatan Boqat adı ilə
- Les têtes də Stéphanie (1974)
Filmoqrafiya
Rejissor olaraq
- Quşlar ölmək üçün Peruya uçur (Les oiseaux vont mourir au Pérou, 1968)
- Öldür! (Kill!, 1971)
Ssenarist olaraq
- (The Roots of Heaven, 1958)
- Ən uzun gün (The Longest Day, 1962)
Ədəbiyyat
- Émile Ajar (Romain Gary), Hocus Bogus, Yale University Press, 2010, 224p, (translation of Pseudo by David Bellos, includes The Life and Death of Émile Ajar)
- Myriam Anissimov, Romain Gary, le caméléon (Denoël 2004)
- David Bellos, Romain Gary: A Tall Story, Harvill Secker, 2010, 528p,
- Romain Gary, Promise at Dawn (Revived Modern Classic), W. W. Norton & Company, 1988, 348p,
- Nancy Huston, Tombeau de Romain Gary (Babel, 1997) ISBN 9–782742-703135
- Dominique Bona, Romain Gary (Mercure de France, 1987)
- Cahier de l'Herne, Romain Gary (L'Herne, 2005)
- Schoolcraft, Ralph W. Romain Gary: The Man Who Sold his Shadow. University of Pennsylvania Press. 2002. ISBN .
- Lesley Blanch, Romain, un regard particulier (Editions du Rocher, 2009) ISBN 978–2268067247
- Carine Marret, Romain Gary – Promenade à Nice (Baie des Anges, 2010)
Xarici keçidlər
- Romen Qari — IMDb səhifəsi
- Romain Gary // Internet Broadway Database (ing.). 2000.
- Romain Gary // Proleksis enciklopedija, Opća i nacionalna enciklopedija (xorv.). 2009.
- Bibliothèque nationale de France BnF identifikatoru (fr.): açıq məlumat platforması. 2011.
- Romain Gary // Encyclopædia Britannica (ing.).
- The Rise and Fall of Pseudonyms (ing.). // The New York Times / J. Kahn Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2011. ed. size: 443000 ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Romen Qari esl adi Roman Katsev Roman Kacew texellusu Emil Ajar Emile Ajar 21 may 1914 Vilnus Rusiya imperiyasi 2 dekabr 1980 VII arondisman Paris Fransa yehudi esilli fransiz yazicisi kinorejissor ssenarist ve diplomat Ikinci dunya muharibesi dovrunde herbi pilot olmusdur Iki defe Qonkur mukafati laureati olan yegane sexsdir 1956 1975 Romen Qarifr Romain GaryDogum adi Roman KacewTexellusleri Emil Ajar Fosko Sinibaldi Satan BoqatDogum tarixi 8 may 1914Dogum yeri Vilna Rusiya imperiyasiVefat tarixi 2 dekabr 1980 66 yasinda Vefat yeri Paris FransaVefat sebebi gulle yarasi d Vetendasligi FransaMilliyyeti litva esilli fransizTehsili Paris Universitetinin Huquq fakultesi d 1935 1938 Fealiyyeti yazici kinorejissor ssenarist diplomatFealiyyet illeri 1945 1980Eserlerinin dili Fransiz diliIstiqamet PostmodernizmIlk eseri Avropa tehsili Education europeenne Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyat ve yaradiciligiEsl adi Roman Katsev olan yazici 8 may 1914 cu ilde Rusiya imperiyasinin Vilna seherinde indiki Vilnus Litva yehudi ailesinde dunyaya gelmisdir Uc yasinda iken ailesi ile birlikde Varsavaya kocur Atasi Arye Leyb Katsev 1925 ci ilde aileni terk edir ve yeniden evlenir Bu vaxtdan etibaren Roman anasi Nina Ovcinski terefinden terbiye olunur 1928 ci ilde o anasi ile Fransaya Nitsa seherine kocur Bu dovrde ve Paris seherlerinde huquq tehsili alir ve eyni zamanda herbi pilot olmaga hazirlasir Ikinci dunya muharibesi dovrunde Roman Boyuk Britaniyaya gedir ve Sarl de Qoll terefinden yaradilan muqavimet herekatina qosulur Pilot kimi Avropa ve Afrikadaki doyuslerde istirak edir O 65 saatdan artiq ucaraq 25 den artiq ugurlu hucumda istirak etmisdi Doyuslerde gosterdiyi qehremanliga gore cox sayda seref nisani ve medallarla mukafatlandirilmisdi Muharibeden sonra diplomatik xidmetde qulluq etmeye baslayir ve eyni zamanda 1945 ci ilde ozunun ilk hekayesini yayimlayir Tezlikle Romen Qari bezilerini Emil Ajar texellusu ile yazacagi 30 dan artiq roman hekaye ve memuarla Fransanin en mehsuldar ve meshur yazicilarindan birine cevrilir Bundan elave o Fosko Sinibaldi ve Satan Boqat texelluslerinin her biri ile bir roman yayimlamisdir 1952 ci ilde Birlesmis Milletler Teskilatinin Nyu Yorkdaki 1955 de ise Londondaki merkezinde fransiz numayendeliyinin katibi 1956 ci ilde Fransanin Los Ancelesde bas konsulu teyin olunur Ilk heyat yoldasi Britanyali yazici jurnalist ve Vogue jurnalinin redaktoru Lesli Blans olmusdur Bu evlilik 1944 cu ilden 1961 ci iledek davam etmisdir 1962 1970 ci iller arasinda meshur amerikali aktrisa aile heyati yasayir Romen Qarinin bu evlilikden Aleksandr Dieqo Qari adli bir oglu vardir 1956 ci ilde yazici Semanin kokleri Les racines du ciel eserine gore Fransanin en yuksek edebi mukafati olan Qonkur mukafatina layiq gorulur O hem de her yaziciya yalniz bir defe verilen bu mukafati iki defe almis yegane sexsdir Birinci defe Romen Qari adi ile ikinci defe ise 1975 ci ilde Emil Ajar texellusu ile yazdigi Heyat irelidedir La vie devant soi eserine gore Romen Qari 1980 ci il dekabrin 2 de tapancadan acdigi atesle intihar edir Cin Siberqle ayrildiqdan sonra sarsilan Qarinin intiharinda Siberqin 1979 cu ildeki muemmali olumunden sonra girdiyi bohranin boyuk tesiri oldugu guman edilir Olumqabagi mektubunda o yazir Bunu eseb gerginliyi ile izah etmek olar amma onu da nezere almaq lazimdir ki bu men yetkin insan oldugum andan baslayib ve mehz o mene edebiyyatla layiqince mesgul olmaga yardim edib EserleriRomen Qari adi ile Education europeenne 1945 Tulipe 1946 1970 ci ilde redakte edilerek yeniden yayimlanmisdir Le grand vestiaire 1949 Les couleurs du jour 1952 Les racines du ciel 1956 ci il Lady L 1957 La promesse de l aube 1960 Johnie Coeur 1961 Gloire a nos illustres pionniers 1962 qisa hekayeler The ski bum 1965 Pour Sganarelle 1965 edebi meqale Les Mangeurs d Etoiles 1966 La reqse de Gengis Cohn 1967 La tete coupable 1968 Chien blanc 1970 Film uygunlasdirmasi White Dog 1982 Les tresors de la Mer Rouge 1971 Europa 1972 The Qesb 1973 Les enchanteurs 1973 La nuit istixana calme 1974 musahibe Au dela de cette limite votre ticket n est plus valable 1975 Clair de femme 1977 La bonne moitie 1979 tamasa Les clowns lyriques 1979 Les couleurs du jour romaninin yeni versiyasi Les cerfs volants 1980 Vie et et mort d Emile Ajar 1981 Olumunden sonra numayis olunmusdur L homme a la colombe 1984 olumunden evvelki son versiyasi L affaire homme 2005 meqale ve musahibeleri L orage 2005 qisa hekayeleri ve tamamlanmamis romanlari Emil Ajar adi ile Gros calin 1974 La vie devant soi 1975 ci il Qonkur Edebiyyat Mukafati Kino uygunlasdirmasi Madam Roza 1977 Pseudo roman 1976 L Angoisse du roi Salomon 1979 Gros calin 2007 nesr olunmamis orijinal halinin son feslinin daxil edildiyi yeni versiyasi Fosko Sinibaldi adi ile L homme a la colombe 1958 Satan Boqat adi ile Les tetes de Stephanie 1974 FilmoqrafiyaRejissor olaraq Quslar olmek ucun Peruya ucur Les oiseaux vont mourir au Perou 1968 Oldur Kill 1971 Ssenarist olaraq The Roots of Heaven 1958 En uzun gun The Longest Day 1962 EdebiyyatEmile Ajar Romain Gary Hocus Bogus Yale University Press 2010 224p ISBN 978 0 300 14976 0 translation of Pseudo by David Bellos includes The Life and Death of Emile Ajar Myriam Anissimov Romain Gary le cameleon Denoel 2004 David Bellos Romain Gary A Tall Story Harvill Secker 2010 528p ISBN 978 1 84343 170 1 Romain Gary Promise at Dawn Revived Modern Classic W W Norton amp Company 1988 348p ISBN 978 0 8112 1016 4 Nancy Huston Tombeau de Romain Gary Babel 1997 ISBN 9 782742 703135 Dominique Bona Romain Gary Mercure de France 1987 ISBN 2 7152 1448 0 Cahier de l Herne Romain Gary L Herne 2005 Schoolcraft Ralph W Romain Gary The Man Who Sold his Shadow University of Pennsylvania Press 2002 ISBN 0 8122 3646 7 Lesley Blanch Romain un regard particulier Editions du Rocher 2009 ISBN 978 2268067247 Carine Marret Romain Gary Promenade a Nice Baie des Anges 2010 Xarici kecidlerVikianbarda Romen Qari ile elaqeli mediafayllar var Romen Qari IMDb sehifesiRomain Gary Internet Broadway Database ing 2000 Romain Gary Proleksis enciklopedija Opca i nacionalna enciklopedija xorv 2009 Bibliotheque nationale de France BnF identifikatoru fr aciq melumat platformasi 2011 Romain Gary Encyclopaedia Britannica ing The Rise and Fall of Pseudonyms ing The New York Times J Kahn Manhattan NYC New York Times Company A G Sulzberger 2011 ed size 443000 ISSN 0362 4331 1553 8095 1542 667X