Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Manıç (Qərbi Manıç) — Kalmıkiya, Stavropol diyarı və Rastov vilayətində çay. Don çayının sol qolu. Kalaus çayının keçmiş bifurkasiya etdiyi yerdən, Manıç və Şərqi Manıç çaylarının hövzəsindən başlanır. Avropa və Asiya arasında olan coğrafi sərhəd variantlarından biri Manıç çayından keçir.
| Manıç (Qərbi Manıç) | |
|---|---|
| За́падный Ма́ныч | |
 Qərbi Manıç (Volqodonsk - Rostov-na-Donu avtomobil yolu yaxınlığında | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Mənbəyi | Kalaus çayından bifurkasiya olunub |
| • Yüksəkliyi | 27 m |
| Mənsəbi | Don çayı |
| Uzunluğu | 420 km |
| Su sərfi | 16 |
| Su hövzəsi | Azov dənizi |
| Hövzəsinin sahəsi | 35400 km² |
| | |
| [ru] | 05010500712107000016279 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Uzunluğu — 420 km, şərti sutoplayıcı sahəsi — 35,4 min km², bundan 2,1 min km² göllərlə əhatələni. Göllər əsasən duzlu və şordur. Kalaus çayı ilə birlikdə Manıçın uzunluğu 856 km-dir. Sutoplayıcı sahəsi isə — 48,45 min km²-dir.
Çayın qidalanması əsasən qar suları ilədir. Minerallaşma — 2—8 il/l. Nevinnomıs kanalı və Böyük Eqorlık çayının sol qolu vasitəsi ilə Manıç çayına Kuban çayının suyu daxil olur. Çay suyundan suvarmada geniş istifadə olunur. Balıqçılıq inkişaf edib. Çayın mənbəyindən 179 km-lik məsafə gəmiçiliyə yararlıdır.
Vesyolovskoe su anbarının sahilində, Yulovski qəsəbəsinin yaxınlığında üst paleolit dövrünə aid qədim yaşayış ərazisinin qalıqları qorunur. Radiokarbon üsülu ilə ərazinin yaşı hesablanaraq təxminən 15 290 ilə 24 480 il arası göstərilir.
Relyefi
Qərbi Manıç çayı vadisi inkişaf etmiş terraslarla xarakterizə olunur. Ərazidə daha çox birinci və ikinci subasar üzərində formalaşan terraslar üstünlük təşkil edir. Onların hündürlüyü 10-30 metrlə 20-40 metr arasında dəyişir. Onları subasar üzərində formalaşan üçüncü terraslar əvəz edir. Bunlar nisbətən relyefdə az özünü göstərir. Hündürlüyü 30-60 metr arasında dəyişir. Çay dərəsinin gemorfologiyasında qədim Manıç boğazının və Kumo-Manıç çökəkliyinin xüsusiyyətləri özünü əks etdirir.
İqlimi
Ərazinin ortaillik temperaturu 8,9 °C (şimal-qərb hövzəsində) ilə 10,2 °C (cənub-şərq hövzəsi) arasında dəyişir. Yağıntıların miqdarı da bu istiqamətdə dəyişir - 315 mm və 623 mm. Manıç çayının yuxarı axaraları quraq iqlimi ilə diqqəti cəlb edir. Yağıntıların miqdarı 300 mm-dən azdır. Buxarlanma bu ərazidə daha yüksəkdir. Əsasən yay yalarında, quru küləkli vaxtlarda buxarlanmanın qiyməti daha yüksək olur. Yağıntıların 62-71 % əsasən ilin isti dövrlərində düşür.
Bölgədə qara torpaqlar daha geniş yayılıb. Cənub-şərqdə isə şabalıdı torpaqlar üstünlük təşkil edir. Manıç hövzəsi tamamilə çöl zonasına daxildir.
İstinadlar
- "Схема комплексного использования и охраны водных объектов бассейна реки Дон. Книга 1. Общая характеристика бассейна". 2015-06-26 tarixində .
- До постройки дамбы в середине XX века.
- "Река Маныч (Западный Маныч)". 2022-04-09 tarixində . İstifadə tarixi: 2021-10-04.
- рассчитана до отведения всех вод Калауса в Маныч
- "«Вода России» — Маныч". water-rf.ru (rus). 2020-07-17 tarixində . İstifadə tarixi: 2019-12-11.
- Западный Маныч // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
- Западный Маныч // Словарь современных географических названий / Рус. геогр. о-во. Моск. центр; Под общ. ред. акад. В. М. Котлякова. Институт географии РАН. — Екатеринбург: У-Фактория, 2006.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Manic Qerbi Manic Kalmikiya Stavropol diyari ve Rastov vilayetinde cay Don cayinin sol qolu Kalaus cayinin kecmis bifurkasiya etdiyi yerden Manic ve Serqi Manic caylarinin hovzesinden baslanir Avropa ve Asiya arasinda olan cografi serhed variantlarindan biri Manic cayindan kecir Manic Qerbi Manic Za padnyj Ma nychQerbi Manic Volqodonsk Rostov na Donu avtomobil yolu yaxinligindaOlke RusiyaMenbeyi Kalaus cayindan bifurkasiya olunub Yuksekliyi 27 mMensebi Don cayiUzunlugu 420 kmSu serfi 16Su hovzesi Azov deniziHovzesinin sahesi 35400 km menbeyi mensebiManic Qafqazin fiziki xeritesinde 45 42 sm e 44 03 s u 47 14 sm e 40 15 s u ru 05010500712107000016279 Vikianbarda elaqeli mediafayllar Uzunlugu 420 km serti sutoplayici sahesi 35 4 min km bundan 2 1 min km gollerle ehateleni Goller esasen duzlu ve sordur Kalaus cayi ile birlikde Manicin uzunlugu 856 km dir Sutoplayici sahesi ise 48 45 min km dir Cayin qidalanmasi esasen qar sulari iledir Minerallasma 2 8 il l Nevinnomis kanali ve Boyuk Eqorlik cayinin sol qolu vasitesi ile Manic cayina Kuban cayinin suyu daxil olur Cay suyundan suvarmada genis istifade olunur Baliqciliq inkisaf edib Cayin menbeyinden 179 km lik mesafe gemiciliye yararlidir Vesyolovskoe su anbarinin sahilinde Yulovski qesebesinin yaxinliginda ust paleolit dovrune aid qedim yasayis erazisinin qaliqlari qorunur Radiokarbon usulu ile erazinin yasi hesablanaraq texminen 15 290 ile 24 480 il arasi gosterilir RelyefiQerbi Manic cayi vadisi inkisaf etmis terraslarla xarakterize olunur Erazide daha cox birinci ve ikinci subasar uzerinde formalasan terraslar ustunluk teskil edir Onlarin hundurluyu 10 30 metrle 20 40 metr arasinda deyisir Onlari subasar uzerinde formalasan ucuncu terraslar evez edir Bunlar nisbeten relyefde az ozunu gosterir Hundurluyu 30 60 metr arasinda deyisir Cay deresinin gemorfologiyasinda qedim Manic bogazinin ve Kumo Manic cokekliyinin xususiyyetleri ozunu eks etdirir IqlimiErazinin ortaillik temperaturu 8 9 C simal qerb hovzesinde ile 10 2 C cenub serq hovzesi arasinda deyisir Yagintilarin miqdari da bu istiqametde deyisir 315 mm ve 623 mm Manic cayinin yuxari axaralari quraq iqlimi ile diqqeti celb edir Yagintilarin miqdari 300 mm den azdir Buxarlanma bu erazide daha yuksekdir Esasen yay yalarinda quru kulekli vaxtlarda buxarlanmanin qiymeti daha yuksek olur Yagintilarin 62 71 esasen ilin isti dovrlerinde dusur Bolgede qara torpaqlar daha genis yayilib Cenub serqde ise sabalidi torpaqlar ustunluk teskil edir Manic hovzesi tamamile col zonasina daxildir Istinadlar Shema kompleksnogo ispolzovaniya i ohrany vodnyh obektov bassejna reki Don Kniga 1 Obshaya harakteristika bassejna 2015 06 26 tarixinde Do postrojki damby v seredine XX veka Reka Manych Zapadnyj Manych 2022 04 09 tarixinde Istifade tarixi 2021 10 04 rasschitana do otvedeniya vseh vod Kalausa v Manych Voda Rossii Manych water rf ru rus 2020 07 17 tarixinde Istifade tarixi 2019 12 11 Zapadnyj Manych Slovar sovremennyh geograficheskih nazvanij Rus geogr o vo Mosk centr Pod obsh red akad V M Kotlyakova Institut geografii RAN Ekaterinburg U Faktoriya 2006 Zapadnyj Manych Slovar sovremennyh geograficheskih nazvanij Rus geogr o vo Mosk centr Pod obsh red akad V M Kotlyakova Institut geografii RAN Ekaterinburg U Faktoriya 2006