Qızılirmak deltası — kifayət qədər geniş ərazini əhatə edən və bataqlıqlaşmış ərazi. Türkiyənin Qaradəniz bölgəsində Qızılirmaq çayının məsəbində yerləşir. Ramsar konvensiyasına və ya su-bataqlıq sahələri üzrə konvensiyaya görə Qızılırmak deltası su quşları ilə zənginliyi səbəbindən beynəlxalq əhəmiyyətə malikdir Deltanın düzənlik sahələri kənd təsərrüfatına gəlb edilmişdir. Delta bitki və quşlar aləminin rəngarəngliyi baxımından böyük əhəmiyyət daşıyır
Delta qorunan bölgə elan edilmişdir. Deltanın sahəsi 56000 hektardır. Lil və qumla əhatələnmiş göllər vardır. Bunlara misal kimi Bafra, Balık və Gellari göstərmək olar. Bataqlaşmış sahələr dənizdən qum dyunləri ilə ayrılır. Qum dyunları bəzən 7-8 metrə çatır.
Biologiya
Deltanın təbii şəraiti dənizə yaxınlığı, meşələr, bataqlıqlar, dyunlar, qamışlıq, çay qolları və göllərlə səciyəvidir. Zəngin canlılar aləminə malikdir. Delata olan ən iri göllər Qaraboğaz, Çerri, Harbor və Qizi əsasən şorsuludur. Bu göllərin dərinliyi əsasən 1,5 metrdir. Yaz ayları yağıntənın bolluğu ilə əlaqədar axmazlar arasında əlaqə yenidən bərpa edilir.
Bitkilər aləmi
Bölgədə bitkilərdən İrimeyvə çiyələk ağacı, dəfnə, qamış, Rododendron Şümşad, Söyüd, Adi zoğal, Ağcaqayın, Mərcanı, Südləyən, Süpürgəotu və sair bitkilər bitir.
Quşlar
Deltada 1100 növ quş yaşayır. Onlardan bir qismi qırmızı kitaba daxil edilmişdir. Məsələn Cırtdan qarabatdaq, məzar qartalı və s. Quşların bir qişmi bölgəyə qışlamaq məqsədi ilə gəlir. Bölgədə Ağ leylək, qara leylək, boz ördək, qırmızı qalğıc, kiçik qartal, Qıvrımlələk qutan, Göydimdik və b. yaşayır.
Balıqlar
Deltada nərəkimilərə aid olan qızılırmak afaniusu çay boyunca axına qarşı üzə bilirlər.
İstinadlar
- (PDF). 2014-04-14 tarixində orijinalından (PDF) arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- . 2014-03-25 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- "Ramsar Sites of Turkey" (PDF). 2014-04-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- http://arxiv.org/pdf/q-bio/0603022v1.pdf%7Ctitle=ECOSYSTEMS IN THE MIND: FUZZY COGNITIVE MAPS OF THE KIZILIRMAK DELTA WETLANDS IN TURKEY|publisher=Erciyes University
- . 2014-04-14 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- http://www.medwelljournals.com/fulltext/?doi=javaa.2010.2132.2139}}
- "Nesting habits and breeding success of the White Stork, Ciconia ciconia, in the Kızılırmak delta, Turkey". doi:10.1080/09397140.2012.10648959. 2022-01-21 tarixində . İstifadə tarixi: 2016-04-21.
- http://www.srars.org/aphanius/aphanius_danfordii_ru.pdf
- "Biological Data Derived from Sturgeon ( Acipenser stellatus , Acipenser gueldenstaedtii and Huso huso ) by-catch along the Coasts of the Southern Black Sea (Turkey)" (PDF). 2014-04-15 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2016-04-21.
Mənbə
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qizilirmak deltasi kifayet qeder genis erazini ehate eden ve bataqliqlasmis erazi Turkiyenin Qaradeniz bolgesinde Qizilirmaq cayinin mesebinde yerlesir Ramsar konvensiyasina ve ya su bataqliq saheleri uzre konvensiyaya gore Qizilirmak deltasi su quslari ile zenginliyi sebebinden beynelxalq ehemiyyete malikdir Deltanin duzenlik saheleri kend teserrufatina gelb edilmisdir Delta bitki ve quslar aleminin rengarengliyi baximindan boyuk ehemiyyet dasiyirQizilirmak deltasi Delta qorunan bolge elan edilmisdir Deltanin sahesi 56000 hektardir Lil ve qumla ehatelenmis goller vardir Bunlara misal kimi Bafra Balik ve Gellari gostermek olar Bataqlasmis saheler denizden qum dyunleri ile ayrilir Qum dyunlari bezen 7 8 metre catir BiologiyaQizilirmak cayinin sxemi 1923 il Deltanin tebii seraiti denize yaxinligi meseler bataqliqlar dyunlar qamisliq cay qollari ve gollerle seciyevidir Zengin canlilar alemine malikdir Delata olan en iri goller Qarabogaz Cerri Harbor ve Qizi esasen sorsuludur Bu gollerin derinliyi esasen 1 5 metrdir Yaz aylari yagintenin bollugu ile elaqedar axmazlar arasinda elaqe yeniden berpa edilir Bitkiler alemi Bolgede bitkilerden Irimeyve ciyelek agaci defne qamis Rododendron Sumsad Soyud Adi zogal Agcaqayin Mercani Sudleyen Supurgeotu ve sair bitkiler bitir Quslar Deltada 1100 nov qus yasayir Onlardan bir qismi qirmizi kitaba daxil edilmisdir Meselen Cirtdan qarabatdaq mezar qartali ve s Quslarin bir qismi bolgeye qislamaq meqsedi ile gelir Bolgede Ag leylek qara leylek boz ordek qirmizi qalgic kicik qartal Qivrimlelek qutan Goydimdik ve b yasayir Baliqlar Deltada nerekimilere aid olan qizilirmak afaniusu cay boyunca axina qarsi uze bilirler Istinadlar PDF 2014 04 14 tarixinde orijinalindan PDF arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 21 2014 03 25 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 21 Ramsar Sites of Turkey PDF 2014 04 15 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 04 21 http arxiv org pdf q bio 0603022v1 pdf 7Ctitle ECOSYSTEMS IN THE MIND FUZZY COGNITIVE MAPS OF THE KIZILIRMAK DELTA WETLANDS IN TURKEY publisher Erciyes University 2014 04 14 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 04 21 http www medwelljournals com fulltext doi javaa 2010 2132 2139 Nesting habits and breeding success of the White Stork Ciconia ciconia in the Kizilirmak delta Turkey doi 10 1080 09397140 2012 10648959 2022 01 21 tarixinde Istifade tarixi 2016 04 21 http www srars org aphanius aphanius danfordii ru pdf Biological Data Derived from Sturgeon Acipenser stellatus Acipenser gueldenstaedtii and Huso huso by catch along the Coasts of the Southern Black Sea Turkey PDF 2014 04 15 tarixinde PDF Istifade tarixi 2016 04 21 Menbehttp csntool wingsoverwetlands org csn default html state site amp SiteRecID 746 2011 08 26 at the Wayback Machine