Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Qulamhüseyn Əliəsgər oğlu Saidi (4 yanvar 1936, Təbriz – 23 noyabr 1985, Paris) — Azərbaycanlı yazıçı.
| Qulamhüseyn Səidi | |
|---|---|
| Qulamhüseyn Əliəsgər oğlu Səidi Təbrizi | |
 | |
| Təxəllüsü | Qulamhüseyn Səidi |
| Doğum tarixi | |
| Doğum yeri | Təbriz, İran |
| Vəfat tarixi | (49 yaşında) |
| Vəfat yeri | Paris, Fransa |
| Vəfat səbəbi | |
| Dəfn yeri | Per Laşez məzarlığı, Paris |
| Vətəndaşlığı | İran |
| Milliyyəti | Azərbaycan türkü |
| Təhsili | Təbriz Universiteti |
| Fəaliyyəti | yazıçı, dramaturq |
| Əsərlərinin dili | farsca, türkcə |
| İstiqamət | |
| Janrlar | hekayə, roman, dram, ssenari |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Həyatı
Qulamhüseyn Əliəsgər oğlu Səidi 4 yanvar 1936-cı ildə Təbriz şəhərində anadan olmuşdur.
Ədəbi yaradıcılığa maraq göstərən Q.Səidi 1951-ci ildə həbs olunmuşdur. Lakin fəaliyyətində qanunazidd bir şey olmadığı üçün azad edilmişdir. O, iyirmi yaşında Təbriz Universitetinin Tibb fakültəsinə qəbul olunmuşdur. Tələbə ikən inqilab əhval-ruhiyyəli müəlliflərdən Səməd Behrəngi, Behruz Dehqani, Məftun Əmini, Kazım Səadəti və başqaları ilə dostluq etmişdir. 1961-ci ildə ali təhsilini başa vuraraq psixoloq ixtisasına yiyələnmişdir.
Tehranda hərbi xidmətdə olarkən əsgərlərin həyatından bəhs edən üç hekayə yazmışdır. Əsgəri xidmətini başa vurduqdan sonra Tehran şəhərində qalmış, “Dilguşə” adlı tibb mərkəzi açmışdır. Həmin səhiyyə ocağı tədricən Tehranın ədəbi, fəlsəfi və siyasi fikir adamlarının toplantı yerinə çevrilmişdir.
O, İran Yazıçılar Cəmiyyətinin yaradılmasında yaxından iştirak etmişdir.
İranda şah rejiminə qarşı mübarizə başlananda Qulamhüseyn Səidi onu alqışlayanlardan olur. Lakin 1979-cu ildə İranda qələbə çalan islam inqilabı onun ümidlərini doğrultmur. Bu səbbədən yazıçı 1982-ci ildə Fransaya mühacirət edir. Parisdə olarkən Bədr Lənkərani adlı bir xanımla ailə qurur. Burada “Otello qəribə məmləkətdə”, “Nurlu qəlblər”, “Doktor Əkbər” və “Renessans” ssenarilərini və rejissor D.Mehrcuyi ilə birlikdə “Ev təmiz olmalıdır” hekayəsi əsasında “Molus-Korpus” ssenarisini yazır. Parisdə “Şəhərdə bir qərib”, “Top”, “Gülərüzlü tatar” adlı romanlarını qələmə alır, “Ölüm yeri”, “Sınıqçı” əsərlərini isə tamamlaya bilmir.
Qulamhüseyn Saidi 23 noyabr 1985-ci ildə, 49 yaşında Parisdə dünyasını dəyişib, Per-Laşez qəbiristanlığında, Sadıq Hidayətin məzarı yaxınlığında dəfn edilmişdir.
Yaradıcılığı
Ədəbiyyata şeirlə gələn Qulamhüseyn Səidi publisistika, nəsr, dramaturgiya və tərcümə sahələrində qələmini sınamışdır. 1965-1975-ci illərdə pyes, hekayə, roman yazmış və tərcümələr etmişdir. “Keyhan”, “İttilaat”, “Ayəndeqan”, “Azadi”, “Rəhayi” və s. qəzet və jurnallarda məqalələri dərc olunmuşdur. Həmçinin “Əlifba” adlı jurnal dərc etdirmişdir.
Calal Al-Əhməd 1964-cü ildə onu rəhbərlik etdiyi İranın Tədqiqat və İctimai Araşdırmalar Mərkəzində çalışmağa dəvət etmişdir. Buradakı işi ilə bağlı səfərlərə çıxmış, xarici ölkələrdə olmuş, səfər təəssüratlarını “İlxıçı”, “Qaradağ”, “Körfəz kənarında xoş bir kölgə”, “Sadə havaşünaslıq”, “Ah-nalə” adı altında kitabça şəklində çap etdirmişdir. “Qorxu və səksəkə”, “Dəndil” və s. hekayələrində dastanlardan, mifik yaddaşdan peşəkarlıqla bəhrələnilmişdir.
Hekayələri 1965-ci ildə Tehranda “Bəyəldə yas” adı altında çap edilmişdir. Kitab İranın xüsusi xidmət orqanlarının diqqətini çəkmişdir. Hakimiyyəti kitabdakı hekayələrin yeni üslubu deyil, mövzusu daha çox narahat etmişdir. Gənc yazıçının cəmiyyətdəki nöqsanları tənqid etməsi dövlət əleyhinə aparılan təbliğat hesab edilmişdir. Uzun sürən işgəncəli istintaq nəticəsiz başa çatsa da, bu ədalətsizlik yazıçını bərk sarsıtmışdır.
Qulamhüseyn Səidinin pantomima üslubunda qələmə aldığı pyesləri də ciddi marağa səbəb olmaqdadır. Səhnələşdirilən bu əsərlər ölkənin böyük şəhərlərinin teatrlarında oynanılmışdır. Tənqidçilərin fikrincə, müəllifin bədii əsərləri arasında ən uğurluları pantomima janrında yazdıqlarıdır. O, şah rejiminin ölkədəki xalqlara tutduğu divanı pantomima vasitəsilə verməyə çalışmışdır. Müəllif sonralar yazırdı ki, əhalisinin əksəriyyəti ana dilindən məhrum olan xalqın danışığı bir növ pantomima oyununa bənzəyir. Yazıçının “Vərəzil qolu çomaqlıları” pyesi əsasında rejissor Cəfər Vali film çəkmişdir. Daha sonra İranın məşhur rejissoru Dariyuş Mehrcuyi “Bəyəldə yas” hekayələr toplusu əsasında “Öküz” adlı film ekranlaşdırmışdır. Bu film İranın kino sənətində əsaslı dəyişikliyə səbəb olmuşdur. “Öküz” filmindən sonra İranda ictimai-siyasi məzmunlu filmlərin sayı artmışdır.
Əsərləri
Dramlar
- Leylaj'ha (1957)
- Qased'ha (1957)
- Shaban Faribak (1957)
- Karbafak'ha dar Sangar (1960)
- Bamha va Zir-e Bamha (1961)
- Kalat-e Gol (1961)
- Arusi (1962)
- Shahadat (1962)
- Faqir (1963)
- Ziyafat, Faqir (1963)
- Az Pa Niyoftadeha (1963)
- Dah Lal-bazi (1963)
- Entezar (1964)
- Khaneha-ra Kharab Konid (1964)
- Behtarin Baba-ye Donya (1965)
- Chub be-dast'ha-ye Varazil (1965)
- Panj Nemayeshnameh az Enqelab-e Mashrutiyat (1966)
- A-ye bi Kolah, A-ye ba Kolah (1967)
- Khane-ye Roshani (1967)
- Dikte va Zaviye (1968)
- Parvar Bandan (1969)
- Ma Nemishenavim (1970)
- Vay bar Maghlub (1970)
- Janeshin (1970)
- Chesm dar barabar-e Chesm (1971)
- Aqebat-e Qalam-Farsayi (1975)
- Ruh-e Chah (1978)
- Mah-e Asal (1978)
- Ghambad (1983)
- Do Nemayeshnameh (1986)
- Khayyat-e Afsun Shodeh (1988)
- Mar dar Mabad (1993)
- Lal-baziha (?)
Hekayə və romanlar
- Aftab Mahtab (1955)
- Morgh-e Anjir (1956)
- Khaneha-ye Shahr-e Rey (1957)
- Khane-ye Barf (1959)
- Shabneshini ba Shokuh (1960)
- Geda (1962)
- Qodrat-e Taze (1962)
- Do Baradar (1962)
- Raz (1963)
- Azadaran-e Bayal (1964)
- Dandil (1966)
- Shafa-ye Ajel (1966)
- Vahemeha-ye bi Nam va Neshan (1967)
- Gomshode-ye lab-e Darya (1967)
- Mahdi-ye Digar (1967)
- Tars va Larz (1968)
- Tup (1969)
- Maqtal (1970)
- Gur va Gahvareh (1973)
- Bazi Tamam Shod (1974)
- Madkhali bar yek Dastan-e Boland (1977)
- Vagon-e Siyah (1979)
- Dar Aghaz-e Sofreh (1980)
- Ey-vay To Ham? (1981)
- Ashoftehal-e Bidarbakht (1981)
- Jarukesh-e Saqf-e Aseman (1981)
- Sejane (1982)
- Dar Sarache-ye Dabbaghan (1983)
- Kelas-e Dars (1983)
- Agar Mara Bezanand (1983)
- Mir-e Mohanna (1986)
- Shanbe Shoru Shod (1986)
- Dastan-e Esma'il (1986)
- Mehmani (1988)
- Sandvich (1989)
- Sedakhune (1990)
- Padgan-e Khakestari (1990)
- Gharibe dar Shahr (1990)
- Maqtal (1993)
- Tatar-e Khandan (1994)
- Ashghalduni (?)
Ssenarilər
- Fasl-e Gostakhi (1969)
- Gav (1969)
- Afiyatgah (1988)
Uşaq kitabları
- Kaleybar (1970)
- Marand (1970)
- Kalat-e Nan (1976)
- Kalat-e Kar (1978)
- Yeki Yekdane (1983)
İstinadlar
- Freebase Data Dumps. Google.
- Pərvanə Məmmədli. Cәnubi Azәrbaycan: әdәbi şәxsiyyәtlәr, portretlәr. Bakı: Sabah. 2015. səh. 180. (#accessdate_missing_url)
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qulamhuseyn Eliesger oglu Saidi 4 yanvar 1936 Tebriz 23 noyabr 1985 Paris Azerbaycanli yazici Qulamhuseyn SeidiQulamhuseyn Eliesger oglu Seidi TebriziTexellusu Qulamhuseyn SeidiDogum tarixi 4 yanvar 1936Dogum yeri Tebriz IranVefat tarixi 23 noyabr 1985 49 yasinda Vefat yeri Paris FransaVefat sebebiDefn yeri Per Lasez mezarligi ParisVetendasligi IranMilliyyeti Azerbaycan turkuTehsili Tebriz UniversitetiFealiyyeti yazici dramaturqEserlerinin dili farsca turkceIstiqametJanrlar hekaye roman dram ssenari Vikianbarda elaqeli mediafayllarHeyatiQulamhuseyn Eliesger oglu Seidi 4 yanvar 1936 ci ilde Tebriz seherinde anadan olmusdur Edebi yaradiciliga maraq gosteren Q Seidi 1951 ci ilde hebs olunmusdur Lakin fealiyyetinde qanunazidd bir sey olmadigi ucun azad edilmisdir O iyirmi yasinda Tebriz Universitetinin Tibb fakultesine qebul olunmusdur Telebe iken inqilab ehval ruhiyyeli muelliflerden Semed Behrengi Behruz Dehqani Meftun Emini Kazim Seadeti ve basqalari ile dostluq etmisdir 1961 ci ilde ali tehsilini basa vuraraq psixoloq ixtisasina yiyelenmisdir Tehranda herbi xidmetde olarken esgerlerin heyatindan behs eden uc hekaye yazmisdir Esgeri xidmetini basa vurduqdan sonra Tehran seherinde qalmis Dilguse adli tibb merkezi acmisdir Hemin sehiyye ocagi tedricen Tehranin edebi felsefi ve siyasi fikir adamlarinin toplanti yerine cevrilmisdir O Iran Yazicilar Cemiyyetinin yaradilmasinda yaxindan istirak etmisdir Iranda sah rejimine qarsi mubarize baslananda Qulamhuseyn Seidi onu alqislayanlardan olur Lakin 1979 cu ilde Iranda qelebe calan islam inqilabi onun umidlerini dogrultmur Bu sebbeden yazici 1982 ci ilde Fransaya muhaciret edir Parisde olarken Bedr Lenkerani adli bir xanimla aile qurur Burada Otello qeribe memleketde Nurlu qelbler Doktor Ekber ve Renessans ssenarilerini ve rejissor D Mehrcuyi ile birlikde Ev temiz olmalidir hekayesi esasinda Molus Korpus ssenarisini yazir Parisde Seherde bir qerib Top Guleruzlu tatar adli romanlarini qeleme alir Olum yeri Siniqci eserlerini ise tamamlaya bilmir Qulamhuseyn Saidi 23 noyabr 1985 ci ilde 49 yasinda Parisde dunyasini deyisib Per Lasez qebiristanliginda Sadiq Hidayetin mezari yaxinliginda defn edilmisdir YaradiciligiEdebiyyata seirle gelen Qulamhuseyn Seidi publisistika nesr dramaturgiya ve tercume sahelerinde qelemini sinamisdir 1965 1975 ci illerde pyes hekaye roman yazmis ve tercumeler etmisdir Keyhan Ittilaat Ayendeqan Azadi Rehayi ve s qezet ve jurnallarda meqaleleri derc olunmusdur Hemcinin Elifba adli jurnal derc etdirmisdir Calal Al Ehmed 1964 cu ilde onu rehberlik etdiyi Iranin Tedqiqat ve Ictimai Arasdirmalar Merkezinde calismaga devet etmisdir Buradaki isi ile bagli seferlere cixmis xarici olkelerde olmus sefer teessuratlarini Ilxici Qaradag Korfez kenarinda xos bir kolge Sade havasunasliq Ah nale adi altinda kitabca seklinde cap etdirmisdir Qorxu ve sekseke Dendil ve s hekayelerinde dastanlardan mifik yaddasdan pesekarliqla behrelenilmisdir Hekayeleri 1965 ci ilde Tehranda Beyelde yas adi altinda cap edilmisdir Kitab Iranin xususi xidmet orqanlarinin diqqetini cekmisdir Hakimiyyeti kitabdaki hekayelerin yeni uslubu deyil movzusu daha cox narahat etmisdir Genc yazicinin cemiyyetdeki noqsanlari tenqid etmesi dovlet eleyhine aparilan tebligat hesab edilmisdir Uzun suren isgenceli istintaq neticesiz basa catsa da bu edaletsizlik yazicini berk sarsitmisdir Qulamhuseyn Seidinin pantomima uslubunda qeleme aldigi pyesleri de ciddi maraga sebeb olmaqdadir Sehnelesdirilen bu eserler olkenin boyuk seherlerinin teatrlarinda oynanilmisdir Tenqidcilerin fikrince muellifin bedii eserleri arasinda en ugurlulari pantomima janrinda yazdiqlaridir O sah rejiminin olkedeki xalqlara tutdugu divani pantomima vasitesile vermeye calismisdir Muellif sonralar yazirdi ki ehalisinin ekseriyyeti ana dilinden mehrum olan xalqin danisigi bir nov pantomima oyununa benzeyir Yazicinin Verezil qolu comaqlilari pyesi esasinda rejissor Cefer Vali film cekmisdir Daha sonra Iranin meshur rejissoru Dariyus Mehrcuyi Beyelde yas hekayeler toplusu esasinda Okuz adli film ekranlasdirmisdir Bu film Iranin kino senetinde esasli deyisikliye sebeb olmusdur Okuz filminden sonra Iranda ictimai siyasi mezmunlu filmlerin sayi artmisdir EserleriDramlar Leylaj ha 1957 Qased ha 1957 Shaban Faribak 1957 Karbafak ha dar Sangar 1960 Bamha va Zir e Bamha 1961 Kalat e Gol 1961 Arusi 1962 Shahadat 1962 Faqir 1963 Ziyafat Faqir 1963 Az Pa Niyoftadeha 1963 Dah Lal bazi 1963 Entezar 1964 Khaneha ra Kharab Konid 1964 Behtarin Baba ye Donya 1965 Chub be dast ha ye Varazil 1965 Panj Nemayeshnameh az Enqelab e Mashrutiyat 1966 A ye bi Kolah A ye ba Kolah 1967 Khane ye Roshani 1967 Dikte va Zaviye 1968 Parvar Bandan 1969 Ma Nemishenavim 1970 Vay bar Maghlub 1970 Janeshin 1970 Chesm dar barabar e Chesm 1971 Aqebat e Qalam Farsayi 1975 Ruh e Chah 1978 Mah e Asal 1978 Ghambad 1983 Do Nemayeshnameh 1986 Khayyat e Afsun Shodeh 1988 Mar dar Mabad 1993 Lal baziha Hekaye ve romanlar Aftab Mahtab 1955 Morgh e Anjir 1956 Khaneha ye Shahr e Rey 1957 Khane ye Barf 1959 Shabneshini ba Shokuh 1960 Geda 1962 Qodrat e Taze 1962 Do Baradar 1962 Raz 1963 Azadaran e Bayal 1964 Dandil 1966 Shafa ye Ajel 1966 Vahemeha ye bi Nam va Neshan 1967 Gomshode ye lab e Darya 1967 Mahdi ye Digar 1967 Tars va Larz 1968 Tup 1969 Maqtal 1970 Gur va Gahvareh 1973 Bazi Tamam Shod 1974 Madkhali bar yek Dastan e Boland 1977 Vagon e Siyah 1979 Dar Aghaz e Sofreh 1980 Ey vay To Ham 1981 Ashoftehal e Bidarbakht 1981 Jarukesh e Saqf e Aseman 1981 Sejane 1982 Dar Sarache ye Dabbaghan 1983 Kelas e Dars 1983 Agar Mara Bezanand 1983 Mir e Mohanna 1986 Shanbe Shoru Shod 1986 Dastan e Esma il 1986 Mehmani 1988 Sandvich 1989 Sedakhune 1990 Padgan e Khakestari 1990 Gharibe dar Shahr 1990 Maqtal 1993 Tatar e Khandan 1994 Ashghalduni Ssenariler Fasl e Gostakhi 1969 Gav 1969 Afiyatgah 1988 Usaq kitablari Kaleybar 1970 Marand 1970 Kalat e Nan 1976 Kalat e Kar 1978 Yeki Yekdane 1983 IstinadlarFreebase Data Dumps Google Pervane Memmedli Cәnubi Azәrbaycan әdәbi sәxsiyyәtlәr portretlәr Baki Sabah 2015 seh 180 accessdate missing url Xarici kecidler Duygu ve istirablarini pantomimlerinde eks etdiren yazici 1 2